Ο ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΛΕΠΤΕΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ Η πτώση του συριακού καθεστώτος θα προκαλέσει «σεισμό» εξελίξεων στη Μέση Ανατολή

Ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία δεν αποτελεί μία διαμάχη που περιορίζεται στα εθνικά σύνορα της χώρας, αλλά με δεδομένη την εμπλοκή των δυτικών -και όχι μόνο- δυνάμεων, όπως και τις λεπτές γεωπολιτικές ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή, μπορεί να επιφέρει βαθιές αλλαγές στους συσχετισμούς στη Μέση Ανατολή.

Για την ίδια τη Συρία, ο κίνδυνος για έναν ακόμη πιο άγριο εμφύλιο πόλεμο είναι ιδιαίτερα ορατός, δεδομένου του ότι δεν πρόκειται να υπάρξει ομαλή πολιτική μετάβαση, αφού το θρησκευτικό στοιχείο, δηλαδή η διαμάχη ανάμεσα σε σιίτες και σουνίτες, παίζει το ρόλο του ρυθμιστή.

Φόβοι εκφράζονται, κυρίως από την αμερικανική πλευρά και τους συμμάχους τους, ότι η πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ μπορεί να προκαλέσει χάος στις γειτονικές χώρες, δηλαδή στο Ιράκ, την Ιορδανία, το Ισραήλ και στο Λίβανο.

Ήδη η διαμάχη σουνιτών (στους οποίους ανήκει η σέχτα των αλαουιτών του Άσαντ) και σιιτών έχει επηρεάσει κοινότητες στο Λίβανο και στο Ιράκ ενώ ενδεχόμενη άνοδος των σουνιτών στη Συρία μπορεί ακόμα και να απειλήσει τη μοναρχία του βασιλιά Αμπντάλα της Ιορδανίας. Για το πολύπαθο Ιράκ, μία άνοδος σουνιστών ισλαμιστών στην εξουσία θα ήταν πραγματικός εφιάλτης, αφού είναι εξαιρετικά πιθανό να χαλάσει την ισορροπία ανάμεσα σε σιίτες, Κούρδους και σουνίτες άραβες, κινητοποιώντας τους δύο τελευταίους, κάτι που δεν θα ήθελε σε καμία περίπτωση ο πρόεδρος της χώρας Νούρι αλ Μαλίκι.

Το σιιτικό Ιράν είναι το ισχυρότερο στήριγμα του επίσης σιιτικού μπααθικού καθεστώτος της Δαμασκού, οπότε μία ενδεχόμενη υποχώρήσή του θα αποδυνάμωνε την Τεχεράνη στην περιοχή προς τέρψη των ΗΠΑ.

Παράλληλα, υπάρχουν και τα περιβόητα χημικά όπλα, τα οποία κανείς δε γνωρίζει σε τι χέρια θα πέσουν, έπειτα από ενδεχόμενη πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ. Οι Αμερικανοί φοβούνται το ενδεχόμενο να τεθούν υπό την κατοχή Ισλαμιστών, ενώ έχουν εξετάσει την προοπτική να τα φυλάξουν οι ίδιοι, αν και προτιμούν στο ρόλο αυτόν κάποιο σύμμαχό τους, όπως η Τουρκία ή η Ιορδανία.

Συμπερασματικά, η πτώση του καθεστώτος στη Δαμασκό πιο πιθανό είναι να προκαλέσει μία ευρείας κλίμακας αναταραχή στην περιοχή, παρά να ηρεμήσει τα πράγματα. Τα πάντα είναι ρευστά από τη στιγμή που οι ισχυροί «παίκτες» του πλανήτη έχουν έντονο ενδιαφέρον για την περιοχή, αφού θα αναζητήσουν τρόπους για να έχουν τον έλεγχό της, με ή χωρίς το υφιστάμενο καθεστώς.

Ένα είναι σίγουρο, άσχετα από την αντίστροφη μέτρηση για το καθεστώς Άσαντ: Η ηρεμία στη Συρία θα αργήσει να έρθει.

Βαγγέλης Βιτζήλαιος