20 χρόνια χωρίς την Μελίνα Μερκούρη!

Κανένα άλλο πρόσωπο δεν συμβόλισε στην πολιτική ταυτοχρόνως τη μαχητική στάση, την ελληνικότητα και τον πολιτισμό όσο η γυναίκα την οποία ο διεθνής Τύπος της εποχής αποκαλούσε «τελευταία Ελληνίδα θεά». Η Μελίνα πάλεψε σκληρά για την ανατροπή της χούντας από το εξωτερικό όπου βρισκόταν. «Γεννήθηκα Ελληνίδα, θα πεθάνω Ελληνίδα» ήταν η απάντηση της, όταν πληροφορήθηκε την απόφαση της χούντας για στέρηση του δικαιώματος της ελληνικής της υπηκοότητας.

 

H Mελίνα Μερκούρη, υπήρξε μια γυναίκα σύμβολο, μια «γυναίκα - φλόγα» όπως την είχαν χαρακτηρίσει. Υπήρξε σπουδαία ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου, με διεθνή καριέρα και με ερμηνείες που έχουν χαραχτεί στη μνήμη. Ποιος θα ξεχάσει μεταξύ άλλων το πώς έπαιξε στη «Στέλλα», στο «Ποτέ την Κυριακή», στα  «Παιδιά του Πειραιά», αλλά και ως Μήδεια, Φαίδρα, και Ίλια Ντάρλινγκ;

 

Πίστευε ακράδαντα ότι «ο Πολιτισμός είναι η βαριά βιομηχανία μας». Ότι είναι ένα σοβαρό εξαγώγιμο προϊόν και ότι έχει μεγάλη σημασία και αξία η ανάδειξή του. Όραμά της ήταν μέχρι το θάνατό της η επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα από το Βρετανικό Μουσείο. Δημιούργησε τα Δημοτικά Περιφερειακά Θέατρα για να έρθει το θέατρο στην επαρχία, ενώ δική της έμπνευση ήταν και η δημιουργία του θεσμού της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης».

 

Γεννήθηκε στις 18 Οκτωβρίου του 1920. Καταγόταν από σπουδαία οικογένεια πολιτικών. Ήταν η αγαπημένη εγγονή του δημάρχου Αθηναίων Σπύρου Μερκούρη και κόρη του βουλευτή της ΕΔΑ και υπουργού Σταμάτη Μερκούρη.

 

Ήταν βραβευμένη με διεθνή βραβεία και παγκόσμιας ακτινοβολίας προσωπικότητα διετέλεσε υπουργός Πολιτισμού όλων των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ (όπως τόνισε και ο Ανδρέας Παπανδρέου" άντεξε" και στους 16 ανασχηματισμούς κυβέρνησης που έκανε), από το 1981-1989 και 1993-1994.

 

Το Σεπτέμβρη του 1938 γίνεται δεκτή στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου με συμμαθητές, μεταξύ άλλων, τη Δέσπω Διαμαντίδου, τηνΑλέκα Παΐζη, τον Ανδρέα Φιλιππίδη, τον Αλέξη Δαμιανό κ.ά.

 

Το χειμώνα του 1939 παντρεύεται τον Παναγή Χαροκόπο. Πρωτοεμφανίζεται στη θεατρική σκηνή το 1944 στο Θέατρο Βρετάνια με το θίασο του Γιώργου Παππά και Αντώνη Γιαννίδη, με το έργο του Αλέξη Σολομού "Το μονοπάτι της Λευτεριάς" και ακολουθεί το έργο του Laszlo Bus-Fekete "H κόμισσα και ο καμαριέρης". 

 

Από το 1951 αρχίζει να πρωταγωνιστεί παράλληλα και στην Γαλλική θεατρική σκηνή, όπου έγινε μούσα ενός από τους μεγαλύτερους θεατρικούς συγγραφείς, του Μαρσέλ Ασάρ. Συνεχίζει την παράλληλη πορεία της και στις δύο σκηνές, την αθηναϊκή και την παριζιάνικη. Το 1960 παίζει με το θέατρο Τέχνης το "Γλυκό Πουλί της Νιότης" με τον πρωτοεμφανιζόμενο τότε Γιάννη Φέρτη.

 

Επόμενος σημαντικός σταθμός στην θεατρική της καριέρα είναι το "Illya Darling" που ανεβάζει, με προπωλημένα όλα τα εισιτήρια των παραστάσεων και με συμπρωταγωνιστή τον Νίκο Κούρκουλο, στο Μπρόντγουέι στις ΗΠΑ, ενώ είχε ήδη κάνει περιοδεία σε κάθε πολιτεία των ΗΠΑ. Το έργο είναι η θεατρική διασκευή του κινηματογραφικού έργου "Never on Sunday" (Ποτέ την Κυριακή), που της είχε χαρίσει παγκόσμια αναγνώριση.

 

Το 1965 παντρεύτηκε τον Αμερικανό σκηνοθέτη Ζυλ Ντασέν, ο οποίος και τη σκηνοθέτησε στις ταινίες «Ποτέ την Κυριακή» (1960), «Φαίδρα» (1962), «Τοπκαπί» (1964) και «A Dream of Passion» (1978).

 

Κατά τα έτη 1967-1974, τα χρόνια της δικτατορίας, από τη στιγμή που τελείωσε τις παραστάσεις του "Illya Darling" έπαιξε μόνο την Λυσιστράτη το 1972.

 

 Το 1992 κάνει μια τελευταία, έκτακτη, εμφάνιση στην όπερα Πυλάδης, σε βιντεοσκοπημένη σκηνή, στο ρόλο της Κλυταιμνήστρας, που παρουσιάστηκε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

PAR30334.jpg

Φωτογραφικό αφιέρωμα στο Μ. Μπενάκη

Φωτογραφίες της Μελίνας Μερκούρη από το θέατρο, τον κινηματογράφο και την πολιτική της σταδιοδρομία, αλλά και γνωστά και άγνωστα στιγμιότυπα από την προσωπική της ζωή, παρουσιάζονται από σήμερα στο Μουσείο Μπενάκη (κτίριο οδού Πειραιώς) με αφορμή τη συμπλήρωση 20 χρόνων από τον θάνατό της, στις 6 Μαρτίου του 1994. 

 

Αφιέρωμα της Ταινιοθήκης της Ελλάδος

Η Μελίνα Μερκούρη, μέσα από δέκα ταινίες της, έρχεται να (μας) σαγηνεύσει με την ακαταμάχητη γοητεία της, 20 χρόνια μετά τον θάνατό της, στο αφιέρωμα της Ταινιοθήκης της Ελλάδος.

 

Αφιέρωμα στην κινηματογραφική πορεία της Μελίνας ξεκινά η Ταινιοθήκη της Ελλάδος.

 

την Πέμπτη, 6 Μαρτίου, με ταινία έναρξης «Τα μηχανικά πιάνα» (Los pianos Mecanicos, 1965 - 94΄) του Χουάν Αντόνιο Μπαρδέμ. 

Το αφιέρωμα θα ολοκληρωθεί με την προβολή της ταινίας «Η ιστορία της Λίλυ» (2002) του Ροβήρου Μανθούλη, με τραγικές και κωμικές ιστορίες Ελλήνων αυτοεξόριστων διανοουμένων στο Παρίσι, τα χρόνια της δικτατορίας του ΄70.

 

Την ίδια μέρα, σε συνεργασία με το Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ, διοργανώνεται συζήτηση με θέμα «Μελίνα: ο πολιτισμός στην πρώτη σελίδα». Το Σάββατο, 8 Μαρτίου, Ημέρα της Γυναίκας, η συζήτηση στρογγυλής τραπέζης στην Ταινιοθήκη, θα στραφεί γύρω από τη «Γαλλία της Μελίνας».

Ο Γραμματέας της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, με αφορμή την συμπλήρωση είκοσι χρόνων από τον θάνατο της Μελίνας Μερκούρη, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
Σαν σήμερα, πριν από 20 χρόνια έφυγε από τη ζωή η Μελίνα Μερκούρη. Μια δυναμική προσωπικότητα που με πάθος και ανιδιοτέλεια υπηρέτησε την πολιτική και τον πολιτισμό. Ο αγέρωχος χαρακτήρας, η περηφάνια και η τόλμη καθόρισαν την πορεία της. Ο αγώνας που έδωσε για τη δημοκρατία στη διάρκεια της χούντας, η προσπάθειά για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, η επιμονή να θεμελιώσει την αντίληψη ότι ο πολιτισμός είναι «η ψυχή της κοινωνίας», συνέθεσαν το όραμά της.

Ανακοίνωση Νεολαίας ΠΑΣΟΚ για την συμπλήρωση 20 χρόνων από τον θάνατο της Μελίνας Μερκούρη

 

Συμπληρώνονται σήμερα 20 χρόνια από τον θάνατο της μεγάλης Μελίνας Μερκούρη. Η Μελίνα σφράγισε με την προσωπικότητά της τόσο σε καλλιτεχνικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο, τη νεότερη ιστορία της χώρας. Πέρα από την παγκόσμια αναγνώριση της προσφοράς της στο πολιτισμό ως ηθοποιός και ερμηνεύτρια, θα μείνει στην ιστορία τόσο για την αντιδικτατορική της δράση – αποτέλεσμα της οποίας ήταν να της αφαιρεθεί από την Χούντα η ελληνική υπηκοότητα και να κινδυνέψει πολλές φορές η ζωή της - όσο και για το έργο της ως Υπουργός Πολιτισμού.

 

 Ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο στην πρώτη κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ το 1981 και το διατήρησε σε όλες τις κυβερνήσεις του  Ανδρέα Παπανδρέου έως το θάνατό της το 1994. Στη διάρκεια της θητείας της δημιούργησε το θεσμό των Δημοτικών και Περιφερειακών Θεάτρων (ΔΗΠΕΘΕ), με σκοπό την προαγωγή του πολιτισμού στην επαρχεία αλλά και το θεσμό των Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης με πρώτη την Αθήνα, της οποία ήταν υποψήφια Δήμαρχος στις εκλογές του 1990. Στη δεύτερη θητείας της και μέχρι να τη νικήσει οριστικά η επάρατη νόσος μέριμνά της είναι η προώθηση του πολιτισμού και ιδιαίτερα της θεατρικής αγωγής στα σχολεία.

Το μεγαλύτερό της όραμα όμως ήταν η επιστροφή των Μαρμάρων που εκλάπησαν από τον Λόρδο Έλγιν, στον Παρθενώνα.  

 

Όπως έλεγε : «….Είναι το καμάρι μας. Είναι οι θυσίες μας. Είναι το υπέρτατο σύμβολο ευγένειας. Είναι φόρος τιμής στη δημοκρατική φιλοσοφία. Είναι η φιλοδοξία και το όνομά μας. Είναι η ουσία της ελληνικότητάς μας…».

Σήμερα, 20 χρόνια μετά τον θάνατό της, τιμούμε την  μνήμη της  Μελίνας  και παλεύουμε για τις ίδιες αρχές στις οποίες αφιέρωσε τη ζωή της. Την προαγωγή του ελληνικού πολιτισμού και τη Δημοκρατία.