«Η εποχή του έρωτα της κοινωνίας με τον πρωθυπουργό πέρασε. Τώρα η σχέση έχει γίνει «συμβατική». Στις συμβατικές σχέσεις όπως γνωρίζουμε τα πράγματα είναι σιωπηλά και βουβά, τα αισθήματα δεν εκφράζονται. Μπορεί η ρουτίνα και η ανασφάλεια για το άγνωστο να παρατείνει τη διάρκεια της σχέσης αλλά οι εκπλήξεις που μπορεί να φέρουν τα πάνω κάτω παραμονεύουν».
Τα παραπάνω τονίζει ο εκ των κορυφαίων πολιτικών επιστημόνων Νίκος Μαραντζίδης, με μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συνέντευξη που παραχωρεί στο iEidiseis, ενώ αίσθηση προκαλεί η απάντησή του εάν θεωρεί πιθανό να μην υπάρξει αυτοδυναμία και σε τυχόν δεύτερες εκλογές: «Πρέπει να πω πως είναι απογοητευτικό να μιλάμε για δεύτερες εκλογές σε ευρωπαϊκή χώρα ενώ ακόμη δεν έγιναν οι πρώτες. Θα έλεγα είναι προσβλητικό, και αυτό δεν αφορά την δική σας ερώτηση βεβαίως, αφορά τον τρόπο που μερικές πολιτικές ελίτ με βουλιμικές τάσεις για την εξουσία αντιλαμβάνονται την λαϊκή βούληση», αναφέρει μεταξύ άλλων.
Ο Νίκος Μαραντζίδης χαρακτηρίζει ως «ιδιαίτερα σημαντική» την κίνηση Τσίπρα για εκλογή του προέδρου του κόμματος από τη βάση του κόμματος και εξηγεί λεπτομερώς τους λόγους που στηρίζει την εκτίμησή του αυτή. «Πρόκειται για αμήχανες αντιδράσεις, και επιτρέψτε να το πω συντηρητικές», αναφέρει για τις αντιδράσεις που υπάρχουν στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ σημειώνει με νόημα:
«Στην Αριστερά, πάλι, και κατ’ επέκταση στο ΣΥΡΙΖΑ, ο φόβος κάποιων είναι πως τέτοιες διαδικασίες μπορεί να οδηγήσουν σε ένα αρχηγικό λαϊκιστικό κόμμα. Η σύνδεση του δικαιώματος των μελών να επιλέγουν την κομματική ηγεσία με το αρχηγικό κόμμα και τον αυταρχισμό συνιστά λογικό άλμα που τροφοδοτείται από την ίδια συντηρητική πηγή: τον πατερναλισμό».
Σε τι βαθμό ακρίβεια και πανδημία αλλάζουν την ατζέντα κ. Μαραντζίδη; Και μπορεί να παράγουν πολιτικά αποτελέσματα;
Υπάρχει στην ατμόσφαιρα ένα μακρόσυρτο αίσθημα κόπωσης από την παράταση της πανδημίας και τις επιπτώσεις της και μια ανησυχία και δυσαρέσκεια από τις συνέπειες της ακρίβειας στη ζωή των πολιτών.
Ασφαλώς και επηρεάζεται. Αν και δημοσκοπικά είναι ακόμη κυρίαρχος το μικτό αίσθημα δυσαρέσκειας, ανησυχίας και κόπωσης αρχίζει να επηρεάζει αρνητικά την εικόνα του. Αυτό δεν σημαίνει ανατροπές αλλά η εποχή του έρωτα της κοινωνίας με τον πρωθυπουργό πέρασε.
Σε τι βαθμό ακρίβεια και πανδημία αλλάζουν την ατζέντα κ. Μαραντζίδη; Και μπορεί να παράγουν πολιτικά αποτελέσματα;
Υπάρχει στην ατμόσφαιρα ένα μακρόσυρτο αίσθημα κόπωσης από την παράταση της πανδημίας και τις επιπτώσεις της και μια ανησυχία και δυσαρέσκεια από τις συνέπειες της ακρίβειας στη ζωή των πολιτών.
Προς το παρόν αυτά συμβάλουν στην διαμόρφωση κάποιων τάσεων στην κοινή γνώμη: αρνητική αξιολόγηση της πλειοψηφίας των πολιτών έναντι των πολιτικών της Κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της Πανδημίας και δυσαρέσκεια για τις πληθωριστικές πιέσεις.
Αυτά τα ζητήματα κυριαρχούν στην πολιτική ατζέντα και υποχρεώνουν την κυβέρνηση να προχωρά σε κάποιες πολιτικές παροχών και σε υποσχέσεις ανακούφισης ώστε να ελέγξει την κατάσταση όσο είναι νωρίς.
Η εικόνα του κ. Μητσοτάκη επηρεάζεται;
Ασφαλώς και επηρεάζεται. Αν και δημοσκοπικά είναι ακόμη κυρίαρχος το μικτό αίσθημα δυσαρέσκειας, ανησυχίας και κόπωσης αρχίζει να επηρεάζει αρνητικά την εικόνα του. Αυτό δεν σημαίνει ανατροπές αλλά η εποχή του έρωτα της κοινωνίας με τον πρωθυπουργό πέρασε.
Τώρα η σχέση έχει γίνει «συμβατική». Στις συμβατικές σχέσεις όπως γνωρίζουμε τα πράγματα είναι σιωπηλά και βουβά, τα αισθήματα δεν εκφράζονται. Μπορεί η ρουτίνα και η ανασφάλεια για το άγνωστο να παρατείνει τη διάρκεια της σχέσης αλλά οι εκπλήξεις που μπορεί να φέρουν τα πάνω κάτω παραμονεύουν.
Για να μιλήσουμε πιο σοβαρά: οι πολίτες και εδώ και στην Ευρώπη δεν έχουν ισχυρό βαθμό σύνδεσης με τα κόμματα. Είδαμε τι έγινες η Γερμανία φερειπείν: η Γερμανική Χριστιανοδημοκρατία έχασε την εξουσία παίρνοντας 24%, ένα ποσοστό που η γενιά μου δεν θα μπορούσε καν να διανοηθεί για αυτό το κόμμα. Η εποχή των κομματικών ταυτίσεων έχει περάσει.
Το ενδεχόμενο να μην προκύψει αυτοδυναμία και από τυχόν δεύτερες εκλογές, πόσο πιθανό το θεωρείτε;
Οι δημοσιογράφοι είστε συχνά ανυπόμονοι. Καθίστε να γίνουν με το καλό οι ερχόμενες εκλογές με την απλή αναλογική να δούμε το αποτέλεσμα και μετά συζητάμε για αυτοδυναμίες ή όχι. Πρέπει να πω πάντως πως είναι απογοητευτικό να μιλάμε για δεύτερες εκλογές σε ευρωπαϊκή χώρα ενώ ακόμη δεν έγιναν οι πρώτες. Θα έλεγα είναι προσβλητικό, και αυτό δεν αφορά την δική σας ερώτηση βεβαίως, αφορά τον τρόπο που μερικές πολιτικές ελίτ με βουλιμικές τάσεις για την εξουσία αντιλαμβάνονται την λαϊκή βούληση.
Τα πρώτα δείγματα γραφής του Νίκου Ανδρουλάκη πώς τα κρίνετε;
Παραμένει ακόμη ένας σχετικά άγνωστος παράγοντας. Είναι πολύ νωρίς ακόμη. Εξάλλου οι πολιτικές του παρεμβάσεις είναι μετρημένες. Εντούτοις, καταφέρνει να διατηρεί τη θετική δημοσκοπική εικόνα για το ΚΙΝΑΛ πράγμα το οποίο πρέπει να του το πιστώσουμε. Η δημοσκοπική καλή εικόνα συνδέεται αναμφίβολα με αυτό που έλεγα πριν. Οι πολίτες δεν δένονται πλέον ούτε με πρόσωπα ούτε με κόμματα.
Είστε από αυτούς που υποστηρίζατε την εκλογή Τσίπρα από ευρύτερα του Συνεδρίου σώματα. Πώς κρίνετε τις τελευταίες του προτάσεις; Θα λειτουργήσουν θετικά για τον ίδιο και τον ΣΥΡΙΖΑ;
Η απόφαση είναι ιδιαίτερα σημαντική για μια σειρά λόγους. Σε θεωρητικό επίπεδο ενισχύεται η δύναμη της κομματικής βάσης με αποφασιστικές αρμοδιότητες. Πρόκειται για ένα ξεκάθαρο μήνυμα πως το μέλος του κόμματος έχει λόγο στα κρίσιμα θέματα δεν είναι μόνο για να προωθεί κομματικές αποφάσεις ή να συμμετέχει σε ατέρμονες και αδιάφορες συχνά κομματικές συζητήσεις.
Γράφει ο Βασίλης Σκουρής
Το ενδεχόμενο να μην προκύψει αυτοδυναμία και από τυχόν δεύτερες εκλογές, πόσο πιθανό το θεωρείτε;
Οι δημοσιογράφοι είστε συχνά ανυπόμονοι. Καθίστε να γίνουν με το καλό οι ερχόμενες εκλογές με την απλή αναλογική να δούμε το αποτέλεσμα και μετά συζητάμε για αυτοδυναμίες ή όχι. Πρέπει να πω πάντως πως είναι απογοητευτικό να μιλάμε για δεύτερες εκλογές σε ευρωπαϊκή χώρα ενώ ακόμη δεν έγιναν οι πρώτες. Θα έλεγα είναι προσβλητικό, και αυτό δεν αφορά την δική σας ερώτηση βεβαίως, αφορά τον τρόπο που μερικές πολιτικές ελίτ με βουλιμικές τάσεις για την εξουσία αντιλαμβάνονται την λαϊκή βούληση.
Τα πρώτα δείγματα γραφής του Νίκου Ανδρουλάκη πώς τα κρίνετε;
Παραμένει ακόμη ένας σχετικά άγνωστος παράγοντας. Είναι πολύ νωρίς ακόμη. Εξάλλου οι πολιτικές του παρεμβάσεις είναι μετρημένες. Εντούτοις, καταφέρνει να διατηρεί τη θετική δημοσκοπική εικόνα για το ΚΙΝΑΛ πράγμα το οποίο πρέπει να του το πιστώσουμε. Η δημοσκοπική καλή εικόνα συνδέεται αναμφίβολα με αυτό που έλεγα πριν. Οι πολίτες δεν δένονται πλέον ούτε με πρόσωπα ούτε με κόμματα.
Είστε από αυτούς που υποστηρίζατε την εκλογή Τσίπρα από ευρύτερα του Συνεδρίου σώματα. Πώς κρίνετε τις τελευταίες του προτάσεις; Θα λειτουργήσουν θετικά για τον ίδιο και τον ΣΥΡΙΖΑ;
Η απόφαση είναι ιδιαίτερα σημαντική για μια σειρά λόγους. Σε θεωρητικό επίπεδο ενισχύεται η δύναμη της κομματικής βάσης με αποφασιστικές αρμοδιότητες. Πρόκειται για ένα ξεκάθαρο μήνυμα πως το μέλος του κόμματος έχει λόγο στα κρίσιμα θέματα δεν είναι μόνο για να προωθεί κομματικές αποφάσεις ή να συμμετέχει σε ατέρμονες και αδιάφορες συχνά κομματικές συζητήσεις.
Έχω ξαναπεί πως υπήρχε μια αντίφαση δομική στο ΣΥΡΙΖΑ: από τη μια ήταν ένα κόμμα που υποστήριζε τη συμμετοχική δημοκρατία και την εισαγωγή θεσμών άμεσης δημοκρατίας στη λήψη των αποφάσεων γεγονός απολύτως θετικό και από την άλλη, η κομματική βάση είχε ένα εξαιρετικά περιορισμένο ρόλο, καθώς όλο το βάρος στη λήψη των αποφάσεων διαμορφωνόταν από ισχυρούς εσωκομματικούς αντιπροσωπευτικούς μηχανισμούς, που είχαν το χαρακτήρα να περιορίζουν τις κρίσιμες εξουσίες και ρόλους σε κομματικές ελίτ οι οποίοι μετέτρεπαν τις πολιτικές αποφάσεις σε μια διαρκή διαπραγμάτευση μέσα σε κλειστές αίθουσες για τις οποίες το μέσο μέλος είχε λίγη γνώση και λίγο χρόνο να ασχοληθεί.
Επιπλέον, η συμμετοχή σε τέτοιες διαδικασίες θα αναζωογονήσει το πολιτικό ενδιαφέρον για το κόμμα ΣΥΡΙΖΑ, θα φέρει τους πολίτες πιο κοντά, πηγαίνοντας όμως το κόμμα προς στην κοινωνία και όχι περιμένοντας την κοινωνία να έρθει σε αυτό.
Επιπλέον, η συμμετοχή σε τέτοιες διαδικασίες θα αναζωογονήσει το πολιτικό ενδιαφέρον για το κόμμα ΣΥΡΙΖΑ, θα φέρει τους πολίτες πιο κοντά, πηγαίνοντας όμως το κόμμα προς στην κοινωνία και όχι περιμένοντας την κοινωνία να έρθει σε αυτό.
Με απλά λόγια αυτό που αποφασίστηκε στο ΣΥΡΙΖΑ δίνει δυνατότητες να μεγαλώσει οργανωτικά το κόμμα και να κάνει τα μέλη του περισσότερο συμμέτοχους στις κεντρικές αποφάσεις.
Η εκλογή προέδρου και των μελών της ΚΕ στα μέλη του κόμματος είναι ένα βήμα για να μειωθεί η απόσταση που χωρίζει το μέσο μέλος από μια κλειστή ελίτ ανθρώπων με άφθονο χρόνο και κοινωνικό κεφάλαιο, που τους επιτρέπει να διαθέτουν άφθονες ώρες από τη ζωή τους εβδομαδιαία για να συμμετέχουν σε κομματικές διαδικασίες. Γιατί φαντάζομαι το διακύβευμα για ένα αριστερό κόμμα, τόσο στο εσωτερικό του όσο και όταν είναι στην κυβέρνηση δεν είναι να αντικαθιστά μια ελίτ με μια άλλη, αλλά να διευρύνει όσο γίνεται την πρόσβαση των πολιτών στα κέντρα λήψης των αποφάσεων.
Κάποιοι ισχυρίζονται πως ο ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύει έτσι να γίνει αρχηγοκεντρικό και να ελέγχεται από τον κύκλο του προέδρου; Επίσης κάποιοι άλλοι συνδέουν αυτές τις αποφάσεις με «πασοκοποίηση» και την απώλεια της αριστερής ψυχής του ΣΥΡΙΖΑ;
Κατά τη γνώμη μου πρόκειται για αμήχανες αντιδράσεις, και επιτρέψτε να το πω συντηρητικές. Δεν θέλω να εισέλθω στην εσωκομματική συζήτηση του ΣΥΡΙΖΑ, δεν με ενδιαφέρει αυτήν την στιγμή.
Η εκλογή προέδρου και των μελών της ΚΕ στα μέλη του κόμματος είναι ένα βήμα για να μειωθεί η απόσταση που χωρίζει το μέσο μέλος από μια κλειστή ελίτ ανθρώπων με άφθονο χρόνο και κοινωνικό κεφάλαιο, που τους επιτρέπει να διαθέτουν άφθονες ώρες από τη ζωή τους εβδομαδιαία για να συμμετέχουν σε κομματικές διαδικασίες. Γιατί φαντάζομαι το διακύβευμα για ένα αριστερό κόμμα, τόσο στο εσωτερικό του όσο και όταν είναι στην κυβέρνηση δεν είναι να αντικαθιστά μια ελίτ με μια άλλη, αλλά να διευρύνει όσο γίνεται την πρόσβαση των πολιτών στα κέντρα λήψης των αποφάσεων.
Κάποιοι ισχυρίζονται πως ο ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύει έτσι να γίνει αρχηγοκεντρικό και να ελέγχεται από τον κύκλο του προέδρου; Επίσης κάποιοι άλλοι συνδέουν αυτές τις αποφάσεις με «πασοκοποίηση» και την απώλεια της αριστερής ψυχής του ΣΥΡΙΖΑ;
Κατά τη γνώμη μου πρόκειται για αμήχανες αντιδράσεις, και επιτρέψτε να το πω συντηρητικές. Δεν θέλω να εισέλθω στην εσωκομματική συζήτηση του ΣΥΡΙΖΑ, δεν με ενδιαφέρει αυτήν την στιγμή.
Μιλάω υπό την οπτική του ανθρώπου που υποστηρίζει δεκαετίες τώρα, το ανοικτό κόμμα, τη συμμετοχική δημοκρατία και την εισαγωγή θεσμών άμεσης δημοκρατίας στο γερασμένο σύστημα της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Πολλά χρόνια, οι συντηρητικές ελίτ μας τρομοκρατούν πως η εισαγωγή των θεσμών άμεσης δημοκρατίας θα υπονομεύσει τις δημοκρατίες μας και θα οδηγήσει στον Βοναπαρτισμό και τον αυταρχισμό.
Η επιχειρηματολογία αυτή αναπαράγει μια παλιά πατερναλιστική αντίληψη, ότι ο μέσος πολίτης όχι μόνο δεν γνωρίζει πιο είναι το σωστό αλλά επιπλέον όταν έχει την εξουσία στα χέρια του αυτό είναι επικίνδυνο. Παρεμπιπτόντως, είναι οι ίδιες ελίτ που καταριόνται το διαδίκτυο και τα νέα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αλλά διαπλέκονται μια χαρά με τα παραδοσιακά ΜΜΕ.
Άρα, σύμφωνα με αυτές, μόνο οι «άριστοι» ή οι «πρωτοπορίες» γνωρίζουν πραγματικά ποιο είναι το σωστό. Παρόμοια επιχειρήματα ακούγονταν από τον 18ο αιώνα ενάντια στην εκχώρηση εξουσιών και δικαιωμάτων στους πολίτες, ενάντια στην καθολική ανδρική ψήφο ή την ψήφο των γυναικών, ενάντια στην επέκταση της ψήφου στα 18. Πως δηλαδή, οι πολίτες δεν γνωρίζουν και πως όταν παίρνουν αποφάσεις αυτό είναι επικίνδυνο.
Στην Αριστερά, πάλι, και κατ’ επέκταση στο ΣΥΡΙΖΑ, ο φόβος κάποιων είναι πως τέτοιες διαδικασίες μπορεί να οδηγήσουν σε ένα αρχηγικό λαϊκιστικό κόμμα. Η σύνδεση του δικαιώματος των μελών να επιλέγουν την κομματική ηγεσία με το αρχηγικό κόμμα και τον αυταρχισμό συνιστά λογικό άλμα που τροφοδοτείται από την ίδια συντηρητική πηγή: τον πατερναλισμό.
Άρα, σύμφωνα με αυτές, μόνο οι «άριστοι» ή οι «πρωτοπορίες» γνωρίζουν πραγματικά ποιο είναι το σωστό. Παρόμοια επιχειρήματα ακούγονταν από τον 18ο αιώνα ενάντια στην εκχώρηση εξουσιών και δικαιωμάτων στους πολίτες, ενάντια στην καθολική ανδρική ψήφο ή την ψήφο των γυναικών, ενάντια στην επέκταση της ψήφου στα 18. Πως δηλαδή, οι πολίτες δεν γνωρίζουν και πως όταν παίρνουν αποφάσεις αυτό είναι επικίνδυνο.
Στην Αριστερά, πάλι, και κατ’ επέκταση στο ΣΥΡΙΖΑ, ο φόβος κάποιων είναι πως τέτοιες διαδικασίες μπορεί να οδηγήσουν σε ένα αρχηγικό λαϊκιστικό κόμμα. Η σύνδεση του δικαιώματος των μελών να επιλέγουν την κομματική ηγεσία με το αρχηγικό κόμμα και τον αυταρχισμό συνιστά λογικό άλμα που τροφοδοτείται από την ίδια συντηρητική πηγή: τον πατερναλισμό.
Μου κάνει εντύπωση πως όσοι ανησυχούν για αυτό δεν σκέφτονται πως το πιο σκληρό και αδίστακτο αρχηγικό κόμμα στην ιστορία της παγκόσμιας αριστεράς, το Σταλινικό κόμμα, εγκαθιδρύθηκε στο πιο κλειστό επαναστατικό κόμμα στην ιστορία της ανθρωπότητας, στο κόμμα νέου τύπου, το μπολσεβίκικο κόμμα, που υποτίθεται πως αποτελούνταν από μια πρωτοπορία συνειδητών επαναστατών.
ieidiseis.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου