Της Βίκυς Χαρισοπούλου
Το πρώτο μαρτυρημένο «μακεδονικό κείμενο» (σε γλώσσα δωρική - ελληνική) είναι σύμφωνα με το κλασικό λεξικό της Οξφόρδης η κατάρα εννέα στίχων που βρέθηκε εγχάρακτη σε μολύβδινο έλασμα (κατάδεσμο) τυλιγμένο στο δεξί χέρι νεκρής κατά την αποκάλυψη τάφου του 4ου αιώνα π.Χ. από την..... περιοχή της αγοράς στην αρχαία Πέλλα. Το εύρημα εντοπίστηκε το 1986 και εκτίθεται στο νέο (εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβριο του 2010) Αρχαιολογικό Μουσείο της Πέλλας.
Θα... φύγει και αυτό (μαζί με άλλα 650 μακεδονικά ευρήματα) εις Παρισίους προκειμένου να εκτεθεί στο Μουσείο του Λούβρου από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο και θα επιστρέψει στο νέο Μουσείο της Πέλλας στις αρχές του ερχόμενου Μαρτίου. «Θετίμας και Διονυσοφώντος το τέλος και τον γάμον καταγράφω και ταν αλλάν πασάν γυναικών και χηράν και παρθένων, μάλιστα δε Θετίμας και παρκαττίθεμαι Μάκρωνι και τοις δαίμοσι και οπόκα εγώ ταύτα διελέξαιμι και αναγνοίην πάλειν ανορόξασα, τόκα γάμαι Διονυσοφώντι και μηδεμίαν άλλαν ικέτις υμών γίνομαι...».
Σε ελεύθερη σύγχρονη μεταφορά: «Της Θετίμας και του Διονυσοφώντα τον επίσημο γάμο τον δένω με μάγια γραμμένα και όλων των άλλων γυναικών τον γάμο όσες είναι χήρες ή παρθένοι, ιδιαίτερα όμως της Θετίμας. Κι αποθέτω τα μάγια στον Μάκρωνα και στους δαίμονες. Και αν ποτέ εγώ ξεθάψω και ξετυλίξω και διαβάσω τούτα τα λόγια, τότε να παντρευτεί ο Διονυσοφών και όχι πριν. Γιατί δεν θέλω να πάρει άλλη γυναίκα από εμένα, αλλά εγώ να γεράσω μαζί με τον Διονυσοφώντα και καμία άλλη. Σας ικετεύω δαίμονες...».
Το εύρημα, το «αποκρυπτογραφημένο» κείμενο, και βεβαίως η μετάφρασή του εκτίθενται σε προθήκη του Μουσείου και πέραν της ιδιαίτερης «λαογραφικής» και «κοινωνιολογικής» του ανάλυσης αποτελεί κοινή αναφορά από γλωσσολόγους απ' όλον τον κόσμο με κοινό συμπέρασμα ότι πρόκειται για «βορειοδυτική δωρική», «διάλεκτο δωρική» κ.ά.
Οι κατάδεσμοι ήταν μολύβδινα συνήθως φύλλα σε μορφή πινακίδων με χαραγμένο επάνω τους το κείμενο, απαντούν συχνά διπλωμένοι ή άλλοτε πάλι σφραγισμένοι με ένα καρφί για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, στην επιφάνεια των οποίων ήταν σκαλισμένες φράσεις που είχαν να κάνουν με τη μαγεία.
Πολλοί κατάδεσμοι έχουν βρεθεί σε τάφους τού Κεραμεικού και άλλων αρχαίων νεκροταφείων. Οι άνθρωποι, συνήθως για υποθέσεις έρωτα ή μίσους, κατ' αυτόν τον τρόπο έριχναν σε έναν τάφο μήνυμα προς τις θεότητες του Κάτω Κόσμου. Αντί για πλακίδια κάποιες φορές χρησιμοποιούσαν αγαλματίδια. Ενα αρχαίο αγαλματίδιο στο Λούβρο παρουσιάζει γονατισμένη γυμνή γυναίκα με τα χέρια δεμένα πίσω. Στο κορμί είναι καρφωμένες 13 βελόνες. Αυτά τα μικρά αντικείμενα με τις μαγικές δυνάμεις περνούσαν το μήνυμα προς τους νεκρούς. Οι νεκροί θεωρούνταν ως οι μυστικοί μεσολαβητές προς τις δυνάμεις τού Κάτω Κόσμου. Οι νεκροί ήταν η απαραίτητη δίοδος στο τελετουργικό της μαγείας.tanea
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου