ΟΜΙΛΙΑ ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΣΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΩΝ ΤΟΜΕΑΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ (ΤΟΕΣ) ΣΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟ ΤΟΜΕΑ

Σας καλωσορίζω με πολλή μεγάλη χαρά εδώ στα κεντρικά γραφεία στην Ιπποκράτους. Η παρουσία σας μας δίνει πολύ μεγάλη χαρά, γιατί η κάθε μια και ο καθένας από σας είστε πολύ σημαντικά κομματικά και κοινωνικά στελέχη, άνθρωποι με μεγάλη επιρροή και δίκτυα, με ισχυρό λόγο, με αγωνιστικότητα.

Είναι άλλωστε όλα αυτά χαρακτηριστικά του συνδικαλιστικού κινήματος που πρέπει να τα διαφυλάξουμε, γιατί έτσι διαφυλάσσουμε την αυθεντικότητά του και την ικανότητά του να αντιπροσωπεύει τους εργαζόμενους, τον κόσμο της εργασίας και να έχει

το νου του πάντα στραμμένο στον ευρύτερο κόσμο της απασχόλησης, στον οποίον πρέπει να συμπεριλάβουμε και τους ανέργους που δεν εκπροσωπούνται, που δεν έχουν συνδικάτα, που δεν έχουν τομεακές οργανωτικές επιτροπές συνεδρίου και που είναι τα μεγαλύτερα θύματα της κρίσης αυτής.

Βεβαίως, θύμα της κρίσης είναι όλοι οι Έλληνες, τα χαμηλά και μεσαία στρώματα, πρωτίστως οι μισθωτοί, οι συνταξιούχοι, αυτοί κουβαλάνε πάντα το μεγαλύτερο βάρος φορολογικό, ασφαλιστικό και το βάρος της δημοσιονομικής προσαρμογής. Αυτό είναι κάτι που θα το συζητήσουμε, θα δούμε γιατί συμβαίνει και πως συμβαίνει και τι γίνεται σε άλλες χώρες.

Η συζήτηση αυτή έπρεπε να είχε γίνει με άνεση χρόνου και ηρεμία σε συνθήκες όχι ύποπτες πριν το 2010, που είναι μεγάλη μας ευθύνη το ότι δεν την κάναμε τη συζήτηση αυτή. Έχουμε φτάσει τώρα σε ένα σημείο το οποίο μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε με χίλιους κόπους και χίλια βάσανα ως νέα αφετηρία.

Δεν είναι βέβαια τα πράγματα τόσο απλά όσο οι συνθηματικές φράσεις. Με τη νέα αφετηρία περνάει μέσα από ένα πολύ δύσκολο εξάμηνο, το πρώτο εξάμηνο του 2013, που είναι το λυκόφως και το λυκαυγές, είναι το σκοτεινότερο σημείο της διαδρομής της δημοσιονομικής προσαρμογής, γιατί πέφτουν όλα μαζεμένα, οι εισοδηματικές περικοπές, οι φορολογικές επιβαρύνσεις.

Και από την άλλη μεριά ανοίγει η προοπτική και η προοπτική βασίζεται στο ότι έχει διαμορφωθεί ένα άλλο πλαίσιο διεθνές, ένα άλλο πλαίσιο εντυπώσεων για την Ελλάδα, έχουμε αγωνιστεί πάρα πολύ γι΄ αυτό και αυτό μας επιτρέπει τώρα να ελπίζουμε με αυτά που θα κάνουμε ότι μπορούμε να ανακόψουμε την ύφεση και να θέσουμε τα θεμέλια για τη λεγόμενη ανάπτυξη.

Δηλαδή, επειδή τα λόγια ενοχλούν πια τον κόσμο, τα έχει ακούσει πολλές φορές, να επιστρέψουμε σε μία δυναμική της οικονομίας, η οποία έχει χαθεί έξι χρόνια τώρα. Είμαστε έξι συνεχή χρόνια, από το 2008, σε ύφεση και η ύφεση είναι ένα μέγεθος μακροοικονομικό που δεν την καταλαβαίνει κανείς θεωρητικά, την καταλαβαίνει όταν μειώνεται η αγοραστική του δύναμη, το εισόδημά του και κυρίως την αντιλαμβάνεται στην ανεργία και στην απειλή για ακόμη ενεργές θέσεις απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα κυρίως, αλλά βεβαίως και στον δημόσιο τομέα δυστυχώς πια στη χώρα μας.

Ξέρω πολύ καλά πόσο έχετε δυσκολευτεί να αντέξετε αυτή την κατάσταση, γιατί εσείς είστε το τμήμα της κοινωνικής βάσης του ΠΑΣΟΚ που είχε συνηθίσει και αυτό είναι λογικό και δίκαιο, σε μια άλλη πρακτική, σε μια άλλη αντίληψη. Το ΠΑΣΟΚ είναι αυτό που στην πραγματικότητα άλλαξε την εικόνα του δημόσιου τομέα, άλλαξε την εικόνα του συνδικαλιστικού κινήματος, την εικόνα της συλλογικής αυτονομίας, των συλλογικών συμβάσεων.

Είναι αυτό που διαμόρφωσε από το 1981 και μετά το κοινωνικό κράτος, είναι αυτό που διαμόρφωση τις μεγάλες πλειοψηφίες τα μεγάλα ρεύματα, που μετέτρεψε τη δημοκρατική προοδευτική παράταξη σε έναν ενιαίο κομματικό φορέα πανίσχυρο, που ανέδειξε Κυβερνήσεις, που κυβέρνησε τον τόπο τα πιο κρίσιμα διαστήματα της μεταπολίτευσης και ως Αντιπολίτευση είχε καταλυτική επιρροή γιατί διαμόρφωνε τις μεγάλες πολιτικές ισορροπίες. Και φτάσαμε αυτό μέσα σε ενάμισι περίπου χρόνο, να το έχουμε θέσει σε απόλυτη αμφισβήτηση.

Είπα και χθες μιλώντας στο Περιστέρι -το ακροατήριο στο Περιστέρι είναι πιο δύσκολο από το δικό σας ακροατήριο, γιατί εδώ έχουμε στελεχικό δυναμικό του ΠΑΣΟΚ, ανθρώπους ενημερωμένους, γνώστες των οικονομικών δεδομένων και της πραγματικότητας της πολιτικής- ότι εάν ξεκινάς με την αφετηρία πως υπήρχε άλλη επιλογή πιο προοδευτική, ανώδυνη, χωρίς θυσίες και το ΠΑΣΟΚ πήγε κι έκανε την κακή επιλογή, την επιλογή η οποία ταλαιπωρεί τη χώρα, τη ρίχνει στην ύφεση και την ανεργία, στην εξάρτηση, στη μείωση της εθνικής ισχύος γιατί όλα αυτά επηρεάζουν την εθνική ισχύ, την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφάλειας, επηρεάζουν τους ευρωπαϊκούς συσχετισμούς.

Πήγε λοιπόν το ΠΑΣΟΚ ενώ είχε και άλλη επιλογή κι έκανε την εσφαλμένη ταξική επιλογή που ταλαιπωρεί μισθωτούς, συνταξιούχους, επιχειρήσεις, ελεύθερους επαγγελματίες, αγρότες, τα παιδιά μας ως ανέργους, τότε βεβαίως δεν υπάρχει λόγος να μιλάμε, έτσι; Είμαστε ιστορικώς καταδικαστέοι κι έχουμε κάνει ένα ιστορικό έγκλημα, ένα ατόπημα τεραστίων διαστάσεων και ως εκ τούτου, τι να συζητάμε και τι να διεκδικούμε την παρουσία του ΠΑΣΟΚ στην πολιτική ζωή;

Σας απαντώ με απόλυτη ειλικρίνεια σε αυτό το υποθετικό ερώτημα και σας λέω ότι είναι μεγάλο δημαγωγικό ψέμα και αυταπάτη να λέει κανείς ότι υπήρχε μια άλλη επιλογή η οποία ήταν καλύτερη. Υπήρχε άλλη επιλογή, η επιλογή της ασύντακτης χρεοκοπίας, η επιλογή της ταχύρυθμης δημοσιονομικής προσαρμογής και της άμεσης εκμηδένισης του πρωτογενούς ελλείμματος του 2009, αυτό όμως θα σήμαινε την πλήρη διάλυση του κράτους, της κοινωνίας και της οικονομίας.

Την πλήρη εξαέρωση των περιουσιών και των εισοδημάτων, την απομοίωση των συντάξεων, την αδυναμία λειτουργίας της πραγματικής οικονομίας λόγω της κατάρρευσης του τραπεζικού συστήματος, με την Ελλάδα μέσα στο ευρώ, με την Ελλάδα αιχμάλωτη του ευρώ, με την Ελλάδα παρία του ευρώ, να εκλιπαρεί να βγει από το ευρώ προκειμένου να διασωθεί.

Και η έξοδος από το ευρώ βέβαια σημαίνει πως δίπλα στην εσωτερική υποτίμηση την περιβόητη, που στην πραγματικότητα σημαίνει ύφεση ανεργία, μείωση της αγοραστικής δύναμης, μείωση του τζίρου, της κίνησης στην αγορά και ούτω καθεξής, δηλαδή φαύλο κύκλο, θα έχουμε και την εξωτερική υποτίμηση γιατί η νέα δραχμή δε θα είναι η παλιά δραχμή, θα είναι κάτι άλλο, θα είναι κάτι πολύ μικρότερο, κάτι πολύ λιγότερο από την παλιά δραχμή.

Αν δεν υπήρχε τέτοιο δίλημμα, ούτε δίλημμα να αποφύγεις  το πρόγραμμα προσαρμογής μέσω της Ευρωζώνης, ούτε πραγματικό δίλημμα περί Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Σας τα λέω αυτά με το θάρρος και την άνεση του ανθρώπου που έχει αγωνιστεί να μην προσχωρήσει η Ελλάδα στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και με την άνεση του ανθρώπου που έχει αγωνιστεί το ΠΑΣΟΚ να επιβάλλει αυξημένη πλειοψηφία 180 ψήφων τον Μάιο του 2010 για να μην είναι κανείς ελεύθερος και ωραίος να ηγείται του δήθεν αντιμνημονιακού μετώπου και να λέει ότι του κατέβει στο κεφάλι ως εναλλακτική λύση για την χώρα.

Θα είχε πάει ο καθένας στον πάγκο του και θα είχε διαμορφωθεί ένας άλλος συσχετισμός. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι υπήρχε επί της ουσίας άλλη επιλογή. Διότι στην πραγματικότητα, είχαμε φθάσει σε μια κατάσταση ρουα ματ. Δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα άλλο.

Μπορούσαμε την περίοδο 2008-2009 ναι. Μπορούσαμε να έχουμε προβλέψει τα πάντα πριν την ένταξη στην ΟΝΕ ή μετά την ένταξη στην ΟΝΕ. Μπορούσαμε να έχουμε οικοδομήσει διαφορετικά την Ελλάδα της μεταπολίτευσης. Μπορούσαμε να έχουμε οικοδομήσει διαφορετικά την μεταπολεμική Ελλάδα εάν δεν είχε συρθεί στην εμφύλια σύρραξη και το μετεμφυλιακό κράτος. Μπορούσαμε να έχουμε οικοδομήσει διαφορετικά το νέο ελληνικό κράτος και να το έχουμε κάνει ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος με αρχή, μέση και τέλος.

Δεν έγιναν αυτά. Και πράγματι ζήσαμε μια περίοδο σημαντικής ανάπτυξης, μια περίοδο αύξησης των εισοδημάτων, μια περίοδο ακμής, η οποία όμως απεδείχθη ότι δεν είχε θεμελιωθεί με έναν τρόπο ανθεκτικό. Και τώρα πρέπει να θεμελιώσουμε την νέα προοπτική και την νέα ευημερία γιατί περί αυτού πρόκειται αυτό ζητάει ο κόσμος, την απασχόληση, την ανάπτυξη, σε στέρεα βάση.

Ουσιαστικά πρόκειται για ένα ζήτημα καλής τακτικής μελέτης για το πώς μπορεί να γίνει αυτή η Ελλάδα ως κανονικό κράτος, κανονική κοινωνία, κανονική οικονομία.

Θα μου πείτε, αυτό περνάει αναγκαστικά μέσα από την λεγόμενη μείωση του κράτους, μέσα από την αμφισβήτηση της συλλογικής αυτονομίας, μέσα από την αμφισβήτηση των συλλογικών συμβάσεων, μέσα από την μείωση των εισοδημάτων σε τόσο μεγάλο βαθμό;

Η αλήθεια είναι -το έχω πει κατ’ επανάληψη, θα το πω όμως και σε σας γιατί αξίζει να το έχουμε έτσι συζητήσει- πως υπάρχει και ένας τιμωρητικός χαρακτήρας στο πρόγραμμα αυτό. Ένας παιδαγωγικός, ποινικός χαρακτήρας.

Διότι τις αντιλήψεις που κυριαρχούν στην Ευρώπη, τις διαμορφώνουν λαοί και κυβερνήσεις. Ψηφίζουν οι Γερμανοί, ψηφίζουν οι Ολλανδοί, ψηφίζουν οι Αυστριακοί, ψηφίζουν οι Φιλανδοί και έχοντας την δημοσιονομική τους σταθερότητα και την οικονομική τους ισχύ, μέσα σε έναν αντιδημοκρατικό πανευρωπαϊκό συσχετισμό που είναι διακρατικός, διακυβερνητικός και όχι ιδεολογικός, φυσικά επιβάλλουν την άποψή τους.

Διαβάζετε τώρα πως αναζητείται ο νέος Πρόεδρος του Eurogroup και φυσικά ο νέος Πρόεδρος του Eurogroup θα είναι ένας Πρόεδρος από τις χώρες ΑΑΑ, δηλαδή εάν δεν είναι Λουξεμβούργιος, θα είναι είτε Φιλανδός, είτε Ολλανδός, είτε Αυστριακός, είτε Γερμανός.

Πέντε χώρες εκ των οποίων η μια είναι το Λουξεμβούργο. Και οι άλλες τρεις είναι μικρές χώρες.  Από τις μεγάλες χώρες μόνο η Γερμανία. Αυτό είναι ένα δημοκρατικό σύστημα βασισμένο στην θεσμική ισοτιμία των κρατών και των λαών; Όχι.

Υπάρχει ένα τεράστιο πρόβλημα. Είπα στη Ρώμη προχθές, την αγαπημένη μου έκφραση ότι όσο και αν φαίνεται περίεργο σε μια εποχή απολιτικοποίησης, οι ιδέες κυβερνούν τον κόσμο. Οι ιδέες. Το έχει πει ο Κέινς αυτό.

Μόνον που οι ιδέες που κυβερνούν την Ευρώπη και ειδικά την Ευρωζώνη είναι συντηρητικές και νεοφιλελεύθερες, οι οποίες έχουν κατισχύσει και έχουν κατισχύσει όχι μέσα από έναν ευθύ πανευρωπαϊκό συσχετισμό, ψηφίσαμε σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και έχασαν οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές και κέρδισε το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα ή δεν ξέρω και εγώ ποιο άλλο μόρφωμα, αλλά μέσα από διακρατικούς συσχετισμούς οι οποίοι τελικά διαμορφώνουν την ευρωπαϊκή πραγματικότητα.

Από ένα σημείο και μετά, δεν ψηφίζεις με βάση δημοκρατικές αρχές, αλλά με βάση οικονομική ισχύ. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν βασίζεται στην θεσμική ισοτιμία των μελών, βασίζεται στον όγκο που έχει η κάθε οικονομία, στο τι ΑΕΠ έχεις και άρα πόσες μετοχές έχεις στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Αυτή είναι η πραγματικότητα.

Θα μπορούσαμε να έχουμε ένα καλύτερο γήπεδο, όχι ευρωπαϊκό; Θα μπορούσαμε, ας πούμε, για να πάρω την πιο αστεία εκδοχή αυτής της συζήτησης, να προσδέσουμε την Ελλάδα στο δολάριο, όπως έκανε η Αργεντινή πριν την κατάρρευση και την χρεοκοπία;

Θα ήταν αστείο και να το συζητά κανείς, γιατί όλες οι χώρες οι οποίες είναι προσδεδεμένες υφίστανται τα βάσανα του Ιωνά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Λετονία η οποία πέρασε από ένα συντριπτικό πρόγραμμα προσαρμογής, ενώ είναι απλά συνδεδεμένη με το ευρώ και δεν είναι χώρα του ευρώ. Και φυσικά το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα γι αυτά που λέω όλα, δηλαδή για την κατάρρευση της συνωμοσιολογίας και της ευκολίας με την οποία κάποιοι σκέφτονται, είναι το παράδειγμα της Κύπρου. Είναι σε ποιανού τα χέρια σκάει η βόμβα.

Στην Ελλάδα η βόμβα έσκασε στα χέρια του ΠΑΣΟΚ. Στη Κύπρο στα χέρια του ΑΚΕΛ που είναι το Κομμουνιστικό Κόμμα. Και τώρα το μεγάλο ζήτημα της προεκλογικής εκστρατείας στη Κύπρο  είναι εάν ο Χριστόφιας θα βάλει την υπογραφή του τυπικά σε ένα πρόγραμμα λίγο–πολύ συμφωνημένο, θα κάνει την συμβολική πράξη της υπογραφής του μνημονίου, ή εάν θα καταφέρει να περάσει ο χρόνος, ώστε μετά τον Φεβρουάριο ο νέος πρόεδρος να βάλει την υπογραφή του σ’ αυτό.

Αλλά έχει ήδη γίνει αυτό το πράγμα και έγινε για λίγα δισεκατομμύρια, γιατί τα μεγέθη είναι μικρά, τα οποία δεν βρέθηκαν ούτε στην Κίνα, ούτε στην Ρωσία, ούτε στα αραβικά κεφάλαια, δεν βρεθήκανε πουθενά. Το ίδιο μπορούμε να πούμε και για άλλες πολλές χώρες γιατί από τις 17 χώρες της Ευρωζώνης, οι δέκα είναι μέσα ή κοντά σε ένα πρόγραμμα προσαρμογής, αυτή είναι η πραγματικότητα.

Το ερώτημα τώρα, με τούτα και με τα άλλα, για εμάς είναι: είναι τα τελευταία αυτά που έχουμε υποστεί, ή επίκεινται και άλλα; Γιατί άλλα δεν μπορεί να αντέξει ούτε το πολιτικό σύστημα, ούτε η κοινωνία.

Είμαστε μήπως ικανοποιημένοι από την διαπραγμάτευση και από το αποτέλεσμα; Πετύχαμε το 100% αυτού που θέλουμε; Ούτε κατά διάνοια. Αλλά όταν εμείς μιλούσαμε για παράταση του χρόνου δημοσιονομικής προσαρμογής, για άπλωμα των δημοσιονομικών μέτρων σε 4 χρόνια, μιλούσαμε για την ανάγκη να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους, ώστε να μπορούμε ευκολότερα να λύσουμε τα δημοσιονομικά προβλήματα.

Ξέραμε ότι αυτά που τα λέμε είναι αυτά που πρέπει να γίνουν το όπτιμουμ 100%, αλλά θα περάσουμε μέσα από ένα συμβιβασμό εσωτερικό γιατί δεν μπορούσαμε να κυβερνήσουμε μόνοι μας. Το 12,2% μας έδωσε ο Ελληνικός λαός. Εμείς λέγαμε κυβέρνηση συνεργασίας των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων, άρα εσωτερικός συμβιβασμός και δεύτερον εξωτερικός συμβιβασμός.

Διότι πρέπει να πας να διαπραγματευθείς όχι με φίλους και εταίρους -αυτά είναι πολύ συμπαθητικά για να είναι αληθινά- αλλά με πιστωτές, οι οποίοι έχουν εθνικά οικονομικά συμφέροντα, θέλουν να αντλούν το πλεόνασμα, θέλουν να ενισχύουν τις δικές τους εξαγωγές, έχουν σκληρό ανταγωνισμό στο παγκόσμιο εμπόριο, πρέπει να στηρίξουν την δική τους απασχόληση, να δώσουν λογαριασμό στους δικούς τους ανέργους και βεβαίως να στηρίξουν τις δικές τους επιχειρήσεις.

Αυτή είναι η πραγματικότητα. Θα έπρεπε να κάνουμε ένα διπλό συμβιβασμό. Και εν πάση περιπτώσει την διαχείριση  την έχει πάντα μια κυβέρνηση η οποία μιλάει στο όνομα της χώρας, αλλά όταν έρχεται το τελικό προϊόν πρέπει να κάνεις μια αξιολόγηση η οποία είναι  πολιτική,  υπεύθυνη, εθνική.

Υποστήκαμε και μέτρα τα οποία δεν είχαν λογική; Βεβαίως, όλα όσα αφορούν, ας πούμε, το συλλογικό εργατικό δίκαιο, που αγωνιστήκαμε να τα αποτρέψουμε και τον Φεβρουάριο και τώρα, πολλές φορές αντιβαίνουν με το ίδιο το ευρωπαϊκό κοινωνικό κεκτημένο. Αντιβαίνουν με το επίπεδο προστασίας συλλογικών δικαιωμάτων και ελευθεριών στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Δεν λειτουργεί ούτε αυτό, δεν λειτουργεί η κοινοτική νομιμότητα μέσα στην κρίση.  Αυτή είναι η αλήθεια. Παρότι αποδεικνύεις με νούμερα και με σχήματα γεωμετρικά, ότι δεν είναι το πρόβλημα της χώρας το μοναδιαίο κόστος εργασίας αυτό βεβαίως αφορά τον ιδιωτικό τομέα και όχι τον δημόσιο, αλλά τώρα που πρέπει να κάνουμε την μεγάλη μας κομματική ανασυγκρότηση έχει πολύ μεγάλη σημασία να δώσουμε έμφαση στη συνδικαλιστική και κομματική μας παρουσία, όχι μόνο στο δημόσιο τομέα εν ευρεία έννοια αλλά στον ιδιωτικό τομέα, εκεί που  παίζεται αυτή τη στιγμή το παιχνίδι της ανάπτυξης διότι ο δημόσιος τομέας υποστηρικτικά μόνο μπορεί να κινηθεί προς την κατεύθυνση αυτή.

Άρα, για να μην σας κουράζω,  εγώ βλέπω τι γίνεται με την ΠΑΣΚΕ, βλέπω την δυναμική που διατηρεί, τις επιδόσεις της σε διάφορες εκλογικές διαδικασίες σε πρωτοβάθμιο και δευτεροβάθμιο επίπεδο και βλέπω απ’ αυτό, πέρα από την αυτονομία που έχει το συνδικαλιστικό κίνημα, ότι υπάρχει το αποτύπωμα της παράταξης, το ανάγλυφο της παράταξης.

Άνθρωποι που δεν μας ψήφισαν, που θεώρησαν ότι μπορεί να κερδηθεί μια μάχη πολιτικής οπισθοφυλακής μέσω του ΣΥΡΙΖΑ ή μέσω άλλων δυνάμεων με την σκέψη ότι μπορεί να διατηρηθούν αλώβητα δικαιώματα, να μην μειωθούν εισοδήματα, να μην αλλάξει κάτι στο κράτος και στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, δεν έχουν μετακινηθεί από την παράταξη συναισθηματικά, αξιακά, ιδεολογικά, δεν νιώθουν ότι ανήκουν αλλού δεν λένε ότι είμαι πολιτικά ΠΑΣΟΚ, εκλογικά ΠΑΣΟΚ, αλλά βλέπω τι γίνεται μέσα στο ΠΑΣΟΚ και περιμένω.

Η αλήθεια είναι όμως ότι, εφόσον έχουμε περάσει σε μια άλλη φάση, η λογική της συντηρητικής εφόδου, δηλαδή ελάτε να με ψηφίσετε για να μην αλλάξει τίποτα, γιατί είχα ένα άλλο σχέδιο το οποίο ήταν πάρα πολύ καλό, θα έκανα μονομερές μορατόριουμ, θα πήγαινα στην Λατινική Αμερική, θα εύρισκα λύσεις, τύπου Αργεντινής ή τύπου Κύπρου, αυτό έχει καταρρεύσει.

Πέρασε το μομέντουμ της εφόδου, αυτός είναι ένας κόσμος ο οποίος πρέπει να πειστεί. Αλλά πρέπει να πειστεί με επιχειρήματα, με προσωπική επαφή και η διαδικασία αυτή η προσυνεδριακή είναι μια τέτοια ευκαιρία.

Άρα αποδίδω και εγώ προσωπικά μεγάλη σημασία σ’ αυτά τα συνθηματικά. Ο κόσμος δε καταλαβαίνει τι λέμε μεταξύ μας, νομίζει ότι μιλάμε κινέζικα, εν πάση περιπτώσει. Οι “ΤΟΕΣ” ας πούμε, Τομεακές Οργανωτικές Επιτροπές Συνεδρίου, γιατί με ρωτούσε χθες ένας φίλος μου που έβλεπε στην τηλεόραση ΤΟΕΣ Δυτικής Αθήνας και προσπαθούσε να καταλάβει τι ακριβώς κάνουμε εν πάση περιπτώσει, θα κάνουμε έτσι τις ΤΟΕΣ.

Εντάξει είναι δευτερεύον το ζήτημα του τρόπου συμμετοχής σε μια κομματική οργάνωση και σε μια κομματική διαδικασία, αυτό είναι ένα ιστορικό ανοιχτό ζήτημα στο ΠΑΣΟΚ και σε άλλα κόμματα που παραπέμπει στην ύπαρξη μηχανισμών, στην εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων, στους ρόλους, είμαστε τώρα πολύ μακριά απ’ αυτά, τώρα έχουμε υπαρξιακά προβλήματα, έχουμε να λύσουμε πολύ μεγαλύτερα προβλήματα και ως χώρα και ως παράταξη.

Πιστεύω λοιπόν ότι ευκολότερα μπορούν να λυθούν τώρα τα θέματα, λόγω της κρίσης και λόγω της σοβαρότητας άλλων θεμάτων, οι ΤΟΕΣ όμως είναι πολύ χρήσιμο εργαλείο για να πάμε στο συνέδριο. Εσείς οι ίδιοι πρέπει να νιώθετε άνετα, ο καθένας εν πάση περιπτώσει όπως μπορεί να δουλέψει καλύτερα, στο σχήμα που μπορεί να αποδώσει καλύτερα, δεν χρειάζεται να έχουμε και μια ομοιομορφία ας πούμε βιομηχανικού χαρακτήρα, μπορεί να είμαστε πιο ευέλικτοι και πιο αποτελεσματικοί υπό την έννοια αυτή και εγώ συμφώνησα ότι και ΤΟΕΣ μπορούμε να έχουμε και οποιαδήποτε άλλα σχήματα μπορούμε να έχουμε.

Να πάμε οπωσδήποτε στο συνέδριο το ΠΑΣΟΚ. Πρέπει να θεσμοποιηθεί, να αποπροσωποποιηθεί, αν θέλετε, να αποπροεδροποιηθεί, πρέπει να είναι ένα συλλογικό δημοκρατικό θεσμικό κόμμα το οποίο παίζει τον κεντρικό ρόλο στην πολιτική σκηνή.

Σκεφθείτε μόνο ποια θα μπορούσε να είναι η κυβέρνηση της χώρας, μετά από τις επόμενες εκλογές χωρίς το ΠΑΣΟΚ, ποια κυβέρνηση προς ποια κατεύθυνση; Για να αντιληφθούμε όλοι μας ότι ναι, αυτό το λαβωμένο ΠΑΣΟΚ εξακολουθεί να παίζει τον κεντρικό ρόλο και σηκώνει στους ώμους του την προοπτική της χώρας. Συντακτικό συνέδριο, το μυαλό μας πέρα από το χώρο μας, δηλαδή ιδιωτικός τομέας και άνεργοι εν προκειμένω, όταν μιλάμε για τον κόσμο της εργασίας και βεβαίως ουσιαστική πολιτική συζήτηση αλλά ανοιχτά με ευθύτητα.

Τώρα, προηγουμένως, προ ενός λεπτού σας, έθεσα ένα ευθύ ερώτημα: Μετά τις επόμενες εκλογές ποια κυβέρνηση, με ποια κατεύθυνση, ποιος θα ήταν ο ρόλος του ΠΑΣΟΚ;

Αυτό είναι ένα ερώτημα το οποίο δεν μπορεί να το ξεφύγει κανείς. Πρέπει να μπορούμε να απαντήσουμε, αλλιώς παίζουμε με την τύχη της χώρας και βεβαίως αυτοπεποίθηση, ανάκτηση της αυτοπεποίθησης, γιατί εντάξει η αυτοκριτική και η κριτική καλοδεχούμενη, έγινε τώρα σε υπερβολικό βαθμό, αλλά και όλα τα ερωτήματα τα οποία πρέπει να τίθενται, ερωτήματα για να το πω καλύτερα, πρέπει και να τίθενται και να απαντώνται.

Είναι πολύ κακό να υπάρχουν, να μην λέγονται ρητά και να μην δίδονται απαντήσεις. Και νομίζω ότι η διαδικασία του συνεδρίου θα μας βοηθήσει πάρα πολύ προς την κατεύθυνση αυτή.

Σταματώ εδώ γιατί δυστυχώς πρέπει να πάω στη συνάντηση με τον Σαμαρά και τον Κουβέλη. Είχα και εγώ προγραμματίσει όπως κάνουμε σε όλες τις παρόμοιες συγκεντρώσεις να κάνουμε κανονικό διάλογο, να σας ακούσω και να απαντήσω μετά, θα το κάνουμε αυτό σε λίγες μέρες, μετά τις γιορτές πρακτικά θα ξαναβρεθούμε και θα το κάνουμε. Θα το κάνετε όμως τώρα εδώ εσείς με τα παιδιά και οτιδήποτε προκύψει θα ενημερωθώ για να μπορέσουμε να δώσουμε απάντηση.

Πριν φύγω, καλά Χριστούγεννα, καλή Πρωτοχρονιά, υγεία εν μέσω δυσκολιών αυξημένων βεβαίως εντάξει, αλλά έχει σημασία να είμαστε όσο μπορούμε καλύτερα. Σας εύχομαι το καλύτερο για σας και τις οικογένειές σας. Και πραγματικά χάρηκα πολύ που είχαμε έστω αυτή την σύντομη επαφή. Να είστε καλά.