Του Νίκου Νυφούδη : Μεταρρυθμίσεων ανάγνωσμα: Το περίπτερο

 

Όταν προσπαθεί κάποιος να αναζητήσει τις αιτίες και τις αγκυλώσεις της ελληνικής πολιτείας και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, θα τον συμβούλευα να φέρνει πάντα στο νου του, την περίπτωση των περιπτέρων. Θυμήσου το περίπτερο.

Τα πρώτα περίπτερα εμφανίστηκαν, μετά την ήττα της Ελλάδας στον πόλεμο του 1897 με την Τουρκία, σε αστικά κέντρα της περιφέρειας. Στην Αθήνα το πρώτο περίπτερο έκανε την εμφάνισή του στην οδό Πανεπιστημίου το φθινόπωρο του 1911. Το ποσό μισθώσεως ξεκινούσε

από τις 20 δραχμές, και έφτανε μέχρι τις 250 δραχμές. Τα όποια χρήματα εισπράττονταν, διατίθεντο υπέρ της δημιουργίας ειδικού Ταμείου προικοδοτήσεως θυγατέρων και τραυματιών πολέμου. Εξυπηρετούσε ανάγκες, τόσο κοινωνικές όπως ανάπηροι πολέμου, όσο και καταναλωτικές διότι δημιούργησε μια καινοτομία που έδινε τη δυνατότητα σε πολλές ελληνικές εταιρίες να πωλούν τα προϊόντα τους σε κεντρικά σημεία της πόλης. Τα περίπτερα,  ικανοποιούσαν τις καταναλωτικές ανάγκες τόσο των ελλήνων πολιτών όσο και των τουριστών και επισκεπτών της χώρας, ολόκληρο το 24ωρο. Μεγάλη καινοτομία για την εποχή που πρωτοεμφανίστηκαν.

Το ερώτημα, που προκύπτει σήμερα, είναι αν επιτελούν τον σκοπό για τον οποίο σχεδιάστηκαν, δημιουργήθηκαν και εντέλει εξελίχθηκαν σ' αυτό που είναι σήμερα. Δεν είναι λίγες οι φορές που η παράνομη ανάπτυξη των περιπτέρων λειτούργησε σε βάρος των γειτονικών καταστημάτων, χωρίς ουσιαστικά να υπάρχει αυστηρός μηχανισμός ελέγχος αυτών. Σκέψου δηλαδή, να έχεις ενοικιάσει κατάστημα στην πλατεία Φιλικής Εταιρείας να πληρώνεις ενοίκιο αρκετών χιλιάδων ευρώ, και η βιτρίνα σου να πλημμυρίζει από Σούπερ Κατερίνα και συνταγές της Βέφας Αλεξιάδου. Αυτό είναι το ένα πρόβλημα.

Το άλλο ζήτημα που έχει προκύψει, δυστυχώς, την τελευταία διετία είναι τα εγκαταλελειμμένα περίπτερα. Τα κουφάρια που έχουν προκύψει, που ουκ ολίγες φορές χρησιμεύουν ως στύλοι ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ-ΠΩΛΕΙΤΑΙ. Συνεχίζουν λοιπόν παρά το γεγονός ότι παραμένουν κλειστά να δημιουργούν καταρχήν αισθητικό ζήτημα σε γειτονιές, που ούτως ή άλλως με τα άδεια μαγαζιά έχουν χάσει την παλιά τους αίγλη, και στη συνέχεια να παραμένουν εκεί να μας θυμίζουν την Ελλάδα του πολέμου και της στρεβλής ανάπτυξης της οικονομίας.

Θα διερωτάστε λοιπόν γιατί δεν αλλάζει κάτι;

Στην μικρή αναζήτηση που έκανα και στις συνεχείς ερωτήσεις μου σε διαφορετικές δημοτικές αρχές, κατέληξα στο συμπέρασμα πως κανείς δεν έχει ακριβώς την ευθύνη. Όπως για τίποτα σε τούτη τη χώρα. Είναι ένα μικρό παράδειγμα, η υπόθεση των περιπτέρων, πως για τα περισσότερα πράγματα κανείς δεν θα πάρει την ευθύνη εκτός αν έρθει κάποιος Υπουργός που στους 6 μήνες θητείας του, αποφασίσει να κάνει κάτι γι' αυτό. Αλίμονό μας, δηλαδή.

Τα περίπτερα: μια εξαιρετική προσπάθεια που για πολλά χρόνια είμασταν υπερήφανοι για τούτη την πρωτοτυπία. Λέγαμε με υπερηφάνεια κάθε φορά που επισκεπτόμασταν πόλεις του εξωτερικού πως πουθενά αλλού δεν υπάρχουν. Με τον καιρό όμως, τα περίπτερα χάσανε τον χαρακτήρα τους -τσιγάρα, εφημερίδες- και γίνανε μίνι μάρκετ. Αισθητικά -κατά την ταπεινή μου άποψη- γίνανε κιόσκια διαφήμισης σιγαρέτων, και χάσανε τη γραφικότητά τους. Ταυτόχρονα άρχισαν στο εξωτερικό να εμφανίζονται καλαίσθητα μικρά κιόσκια που έκαναν ακριβώς αυτό για το οποίο δημιουργήθηκαν. Αυστηρά όμως εκεί, χωρίς παρεκκλίσεις.

Σήμερα, ενοίκιο, ρεύμα και ασφάλιση κάνουν τη συντήρηση πολύ ακριβή. Αναρωτιέται λοιπόν κανείς: Γιατί να υπάρχουν; Γιατί να νοικιάζει το κράτος στην ουσία δημόσιο χώρο, ενώ πολύ φθηνά καταστήματα παραμένουν χωρίς ενοικιαστή, και ενώ τα κιτρινωπά συνήθως κακοσυντηρημένα κιόσκια υποβιβάζουν ακόμα περισσότερο τον ήδη ταλαιπωρημένο δημόσιο χώρο μας.

Βέβαια, ποιος θα πάρει την ευθύνη για μια μεγάλη μεταρρυθμιστική απόφαση; Θα εμφανιστεί το συνδικάτο των περιπτερούχων, οι φίλοι του περιπτέρου, θα δημιουργηθεί σύλλογος συμπαράστασης συγγενών θυμάτων του πολέμου και ου το καθεξής. Ο Υπουργός ή ο Δήμαρχος θα φοβηθεί το πολιτικό κόστος και θα παγώσει και τούτη τη μεταρρύθμιση.

Έχοντας σε γνώση τους λοιπόν αυτά οι μεγάλοι άντρες της πολιτικής μας, δεν θα σκεφτούν καν, την όποια απόφαση. Γι' αυτό, ας πάρει κάποιος την μεγάλη απόφαση να φέρει στην Ελληνική Βουλή το μεταρρυθμιστικό διάταγμα του να απομακρύνει τα εγκαταλελειμμένα, να αναβαθμίσει την αισθητική των εναπομεινάντων και να τα εντάξη σε μια ενιαία αρχιτεκτονική με τον περιβάλλοντα χώρο.

Έτσι και οι άνθρωποι που περνούν τη μισή ζωή τους σ' αυτό το κουτί θα απολαμβάνουν τις ώρες εργασίας τους περισσότερο και εμείς θα χαιρόμαστε περισσότερο να τα βλέπουμε και να τα χρησιμοποιούμε.

Και κάπως έτσι λύνονται τα μεγάλα ζητήματα της χώρας..

* Ο κ. Νυφούδης είναι επικεφαλής της αξιωματικής αντιπολίτευσης και δημοτικός σύμβουλος του δήμου Πυλαίας- Χορτιάτη και δημιουργός του "The Life Goddess"