Το τελικό σχέδιο για τους πλειστηριασμούς

Την τελική μάχη για τους πλειστηριασμούς θα δώσει αυτή την εβδομάδα το οικονομικό επιτελείο, σε μια προσπάθεια να κάμψει τις αρνήσεις της τρόικας, η οποία επιμένει στην πλήρη απελευθέρωσή τους.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Τύπος της Κυριακής, οι συμβιβαστικές λύσεις από πλευράς κυβέρνησης υπάρχουν, με
προτάσεις που θα καλύπτουν το 90% των στεγαστικών δανείων και θα «θωρακίζουν» τους πραγματικά ευρισκομένους σε οικονομικό αδιέξοδο.
Στόχος είναι η διάταξη για τους πλειστηριασμούς να περάσει από τη Βουλή μαζί με το νομοσχέδιο για τον Ενιαίο φόρο Ακινήτων, κλείνοντας μαζί δύο καίρια θέματα της διαπραγμάτευσης με την τρόικα.

Σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται η εφημερίδα, το οικονομικό επιτελείο προτείνει τον εξορθολογισμό των ορίων προστασίας της πρώτης κατοικίας, στην περιοχή πλησίον των 150.000 - 200.000 ευρώ (μια μέση τιμή των 180.000 ευρώ θεωρείται ρεαλιστική προσέγγιση). Στα πιθανά σενάρια υπάρχει η υιοθέτηση ελάχιστου ορίου 150.000 ευρώ με προσαυξήσεις (+50% ή +75%) ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη.

Σε κάθε περίπτωση, η μεγάλη πλειονότητα των δανειοληπτών θα παραμείνει σε καθεστώς προστασίας. Πώς θα διασφαλιστεί αυτό; Σύμφωνα με την έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών του 2012 της ΕΛ.ΣΤΑΤ., 3 στους 4 δανειολήπτες διαθέτουν κύρια κατοικία αντικειμενικής αξίας μικρότερης των 154.000 ευρώ, ενώ η συντριπτική πλειονότητα (94 %) δεν ξεπερνά τις 205.000 ευρώ και αυτό το ποσό θεωρείται από παράγοντες του υπουργείου Ανάπτυξης ως το «ταβάνι» για τη διαπραγμάτευση.

Σήμερα το όριο για την αναστολή των πλειστηριασμών ακινήτων είναι στις 300.000 ευρώ (200.000 ευρώ, προσαυξημένο κατά 50% για έγγαμους) ή το σύνολο της ακίνητης περιουσίας για χρέη μέχρι του ποσού των 200.000 ευρώ. Ο εξορθολογισμός του πλαισίου, με την προσαρμογή του στα δεδομένα της μέσης ελληνικής οικογένειας, ανέφεραν χαρακτηριστικά κυβερνητικές πηγές, δεν θα θίξει όσους έχουν πράγματι ανάγκη προστασίας. Επιπλέον, θα απελευθερώσει πόρους προκειμένου σταδιακά να δοθούν νέα στεγαστικά δάνεια.

Σύμφωνα με την ίδια έρευνα της ΕΛ.ΣΤΑΤ., το 55% των δανειοληπτών έλαβε δάνειο την περίοδο 1995-2004 (το 7% πριν από το 1995), ενώ στην επόμενη 4ετία (2005-2008) έλαβε δάνειο το 35%. Μόνο 3% των δανείων έχει ληφθεί μετά το 2008, γεγονός που συνεπάγεται ότι οι Ελληνες επέλεξαν να αγοράσουν ένα σπίτι προ κρίσης και δεν ήταν... επιπόλαιοι επενδυτές που παρασύρθηκαν από τη «φούσκα» των ακινήτων.

Ένα ακόμη στοιχείο «ατού» στα χέρια της κυβέρνησης, εάν η τρόικα επιμείνει στην εισαγωγή και εισοδηματικών κριτηρίων, είναι ότι τα νοικοκυριά με ετήσιο οικογενειακό εισόδημα μέχρι 25.000 ευρώ διαθέτουν κύρια κατοικία μέσης αντικειμενικής αξίας χαμηλότερης των 120.000 ευρώ.

Σύμφωνα με τη διάταξη του 2010 περί της οριζόντιας απαγόρευσης πλειστηριασμών, απαγορεύεται ρητά ο πλειστηριασμός ακινήτων που χρησιμεύουν ως κύρια κατοικία κάθε οφειλέτη, έως την 31η Δεκεμβρίου 2013, εφόσον η αξία της κύριας κατοικίας δεν υπερβαίνει το προβλεπόμενο από τις ισχύουσες διατάξεις όριο αφορολόγητης απόκτησης πρώτης κατοικίας προσαυξημένο κατά 50% και αφορά σε όλους τους δανειστές, όχι μόνο σε τράπεζες.

Η συγκεκριμένη διάταξη εισήχθη το 2010, ταυτόχρονα με την ψήφιση του νόμου για τη ρύθμιση οφειλών φυσικών προσώπων που έχουν περιέλθει σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής, με στόχο να παρέχει προστασία στην κύρια κατοικία μέχρις ότου τεθεί σε πλήρη εφαρμογή ο νόμος.

Τα όρια λοιπόν προστασίας από πλειστηριασμό που υπολογίζονται με βάση το αφορολόγητο απόκτησης πρώτης κατοικίας, σύμφωνα με τη διάταξη που ισχύει έως το τέλος του έτους, είναι:

Για τον άγαμο: Το αφορολόγητο πρώτης κατοικίας είναι 200.000 ευρώ, οπότε το όριο προστασίας με προσαύξηση 50% ανεβαίνει στις 300.000 ευρώ.

Για το ζευγάρι: Το αφορολόγητο πρώτης κατοικίας είναι 250.000 ευρώ, οπότε το όριο προστασίας με προσαύξηση 50% ανεβαίνει στις 375.000.

Για ζευγάρι με παιδιά το ποσό αυξάνεται κατά 25.000 για κάθε παιδί. Δηλαδή, ζευγάρι με 2 παιδιά έχει αφορολόγητο 300.000 ευρώ και το όριο προστασίας από τους πλειστηριασμούς για την πρώτη κατοικία με προσαύξηση 50% ανεβαίνει στις 450.000 ευρώ.

Κάπου εδώ καταγράφονται και οι πρώτες στρεβλώσεις. Ενδεικτικά, με βάση την τιμή ζώνης κάθε περιοχής, τα τετραγωνικά μέτρα για νεόδμητα ακίνητα (χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα λοιπά χαρακτηριστικά κάθε ακινήτου, όπως ο συντελεστής πρόσοψης, ορόφου, παλαιότητας κ.λπ.) που καλύπτονται από αυτή τη διάταξη είναι:

- στην Κηφισιά έως 240 τ.μ. για τον άγαμο και έως 360 τ.μ. για το ζευγάρι με 2 παιδιά,

- στη Νέα Ερυθραία έως 222 τ.μ. για τον άγαμο και έως 333 τ.μ. για το ζευγάρι με 2 παιδιά,

- στη Νέα Πεντέλη έως 207 τ.μ. για τον άγαμο και έως 310 τ.μ. για το ζευγάρι με 2 παιδιά,

- στη Γλυφάδα έως 194 τ.μ. για τον άγαμο και έως 290 τ.μ. για το ζευγάρι με 2 παιδιά,

- στο Νέο Ψυχικό έως 167 τ.μ. για τον άγαμο και έως 250 τ.μ. για το ζευγάρι με 2 παιδιά,

- στην Εκάλη έως 120 τ.μ. για τον άγαμο και έως 180 τ.μ. για το ζευγάρι με 2 παιδιά

Αντιλαμβάνεται κανείς ότι το ισχύον πλαίσιο «θωρακίζει» από τους πλειστηριασμούς και περιπτώσεις που κατά τεκμήριο δεν έχουν ανάγκη προστασίας και μάλιστα σε βάρος του κοινωνικού συνόλου. Είναι προφανές ότι στόχος του νομοθέτη με την αναστολή των πλειστηριασμών δεν ήταν να προστατευθούν οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων 360 τ.μ. στην Κηφισιά ή 290 τ.μ. στη Γλυφάδα, αλλά τα χαμηλά και μεσαία στρώματα που, λόγω της κρίσης, δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους.

Ενδεικτικά, με την υπάρχουσα προστασία στο Νέο Ηράκλειο προστατεύονται από πλειστηριασμό έως 250 τ.μ. για τον άγαμο και έως 375 τ.μ. για το ζευγάρι με 2 παιδιά. Εάν το όριο των 300.000 ευρώ μειωθεί στις 150.000 ευρώ, τότε θα προστατεύονται ακίνητα έως 125 τ.μ. για τον άγαμο. Για την οικογένεια με τα 2 παιδιά, από τις 450.000 ευρώ εάν το όριο υποχωρήσει στις 200.000, τότε κατοικία έως 165 τ.μ. δεν θα κινδυνεύει από πλειστηριασμό.

Στον Αγ. Ι. Ρέντη προστατεύονται κατοικίες έως 462 τ.μ. για άγαμους και έως 692 τ.μ. για 4μελή οικογένεια. Με τα νέα όρια, η κάλυψη θα μειωνόταν στα 231 και 304 τ.μ. αντίστοιχα.

Πώς θα εξακολουθήσει να προστατεύεται η κύρια κατοικία

Με τις πρόσφατες τροποποιήσεις του νόμου 3869/2010 παρέχεται απόλυτη προστασία της κύριας κατοικίας του οφειλέτη που βρίσκεται σε μόνιμη αδυναμία πληρωμών, αμέσως μετά την υποβολή αίτησης υπαγωγής στο νόμο και μέχρι την έκδοση τελεσίδικης απόφασης.

Συγκεκριμένα:

1. Άμεση αναστολή πλειστηριασμών (καταδιωκτικών μέτρων) από την κατάθεση της αίτησης και μέχρι τη συζήτηση της προσωρινής διαταγής.

2. Από την έκδοση της προσωρινής διαταγής υπέρ του οφειλέτη παύει σε βάρος του κάθε εκτέλεση μέχρι τη συζήτηση της αίτησης και συνεπώς αναστέλλονται οι πλειστηριασμοί επί της κύριας κατοικίας του.

3. Κατόπιν της εκδίκασης και με την έκδοση της οριστικής απόφασης του δικαστηρίου διατάσσεται ο τρόπος ρύθμισης των χρεών ώστε να δύναται ο οφειλέτης να σώσει την κατοικία του.

4. Ακόμα και στην περίπτωση έκδοσης οριστικής σε βάρος του οφειλέτη απόφασης, και κατά την άσκηση έφεσης από αυτόν, παρέχεται πλέον η δυνατότητα να αιτηθεί προσωρινής διαταγής αναστολής πλειστηριασμών και των καταδιωκτικών σε βάρος του μέτρων, μέχρι και την έκδοση της τελεσίδικης απόφασης του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου.

Η παρούσα διάταξη αφορά σε όσους κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης υπαγωγής δεν διαθέτουν πτωχευτική ικανότητα και προστατεύει έναντι όλων των δανειστών (τράπεζες, ιδιώτες, εταιρίες κ.λπ.).

karfi