Της Κατερίνας Τσουκαλά : «Να ξεχωρίσει η ήρα από το σιτάρι»

Την κρίση τη βιώνουμε όλοι. Στην ηθική της διάσταση, τη δημοσιονομική της, την κοινωνική της και την αντιαναπτυξιακή της. Τη βιώνουμε στους θεσμούς, ειδικά της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αυτό αποτυπώνεται και στους προϋπολογισμούς, που κατατίθενται προς ψήφιση το τελευταίο διάστημα στα δημοτικά συμβούλια των δήμων προς ψήφιση.
Η τοπική αυτοδιοίκηση όμως πρώτα απ’ όλα έχει ανάγκη να προτάξει, κατά τη γνώμη μου, την ανάδειξη της ηθικής διάστασης του θεσμού και την
αξιοπιστία του. Την αποκατάσταση του κύρους της στα μάτια της κοινωνίας. Γι’ αυτό χρειάζεται κόπος, συνέπεια λόγων και πράξεων αλλά και τρόπος που δεν μπορεί να είναι άλλος από πιο ουσιαστική δημοκρατία κατά τη λειτουργία και τη λήψη των αποφάσεων. Πρέπει η λειτουργία της να υποστηρίζει την αναπτυξιακή προσπάθεια και να μη περιορίζει την διοικητική και οικονομική της αυτοτέλεια σε σχέση με την εσωτερική της λειτουργία και διαχείριση αλλά και την άσκηση τοπικών δημόσιων πολιτικών.
Τι συμβαίνει όμως σήμερα; Τι προτεραιότητες πρέπει να προτάξει η τοπική αυτοδιοίκηση; Έχει τη δυνατότητα να ασκήσει με αυτοτέλεια τοπικές δραστηριότητες όταν αντιμετωπίζει μία πρωτοφανή περικοπή των κρατικών επιχορηγήσεων πάνω από 60% που συνοδεύεται από καθυστερημένη απόδοση; Όταν περιορίσθηκαν αισθητά τα ίδια έσοδά της (δημοτικοί φόροι, τέλη, δικαιώματα, εισφορές) λόγω της οικονομικής κρίσης; Όταν υπάρχουν περιορισμένες δυνατότητες του ΕΣΠΑ και του ΣΣΕΣ να συμβάλλει στην προώθηση τοπικών επενδύσεων, την αναβάθμιση τη δημιουργία νέων υποδομών; Όταν υπάρχουν μεγάλες ανάγκες σε πόρους και προσωπικό και υποστήριξη για την υλοποίηση του «Καλλικράτη»; Όταν μεταφέρονται αρμοδιότητες χωρίς τους απαραίτητους πόρους κατά παράβαση του ίδιου του Συντάγματος; Όταν έχουν οι δήμοι αποψιλωθεί από προσωπικό λόγω συνταξιοδοτήσεων, εφεδρείας, διαθεσιμότητας (πχ σχολικοί φύλακες, δημοτική αστυνομία) ενώ δεν επιτρέπονται προσλήψεις;  Όταν ο ασφυκτικός κρατικός έλεγχος με τις νέες δομές προϋποθέτει αυξημένο διαχειριστικό κόστος; Όταν υπάρχουν ανάγκες αυξημένες χρηματοδότησης και ζήτησης υπηρεσιών εξαιτίας της κοινωνικοοικονομικής κρίσης;
Αυτό που καλείται η τοπική αυτοδιοίκηση να κάνει κάτω από πιεστικές συνθήκες είναι να ανταποκριθεί στην αποστολή της. Εξαντλώντας κάθε δυνατότητα πηγών χρηματοδότησης, με παράλληλο προσδιορισμό του ελάχιστου κόστους λειτουργίας, προσδιορίζοντας και μηδενίζοντας ουσιαστικά τις περιττές δαπάνες.  Αυτό που σε άλλες εποχές σε μερικές δημοτικές αρχές δεν ήταν (κακώς) ούτε στις σκέψεις τους, σήμερα είναι αναγκαιότητα. Πρέπει να μπουν προτεραιότητες. Αυτές κατά τη γνώμη μου πρέπει να είναι τρεις:
Πολιτικές αλληλεγγύης και συνοχής. Καθήκον της τοπικής αυτοδιοίκησης ως εγγύτερος θεσμός προς τους πολίτες είναι να σταθεί δίπλα τους τώρα που υπάρχει ανάγκη… να χρηματοδοτήσει και να στελεχώσει κοινωνικές δομές (παιδικοί σταθμοί, ΚΔΑΠ, Βοήθεια στο σπίτι, ΚΑΠΗ, ΚΗΦΗ κλπ), να πάρει πρωτοβουλίες αυτόνομα ή σε συνεργασία με την εκκλησία και εθελοντικές ομάδες για συσσίτια, κοινωνικά παντοπωλεία, ιατρεία, φαρμακεία, φροντιστήρια, δημοτικούς λαχανόκηπους, κοινωφελή εργασία, ΟΑΕΔ κ.λ.π..
Πολιτικές ποιοτικής παροχής υπηρεσιών στην παιδεία και την εκπαίδευση. Με δημιουργία νέων και αναβάθμιση υπαρχόντων υποδομών στα σχολεία αλλά και των δημιουργικών εργαστηρίων. Με δημιουργία και λειτουργία κέντρων δια βίου μάθησης. Δεν αρκεί να λέμε ότι η παιδεία είναι η καλύτερη επένδυση για το μέλλον, πρέπει αυτό να γίνεται και πράξη.
Πολιτικές τοπικής ανάπτυξης. Η τοπική αυτοδιοίκηση έχει την τεχνογνωσία και την αποτελεσματικότητα ώστε να αναπτύξει προγράμματα επενδύσεων σε όλους τους τομείς πχ. εξοικονόμηση ενέργειας, ψηφιακά, ΑΠΕ, κατασκευαστικά κλπ. Είναι ανάγκη τώρα να διαθέσει όλες τις πηγές χρηματοδότησης ώστε και στην κοινωνία να προσφέρει και βιώσιμη ανάπτυξη να δημιουργήσει.  Δεν χωρά αμφιβολία ότι οι συνθήκες είναι δύσκολες. Πρέπει όμως και στην τοπική αυτοδιοίκηση να ξεχωρίσει η ήρα από το σιτάρι.  Επιβάλλεται να κάνουν στην άκρη οι «επαγγελματίες» και να προταχθούν αυτά που έχουν όραμα, σχέδιο, αγάπη για τον τόπο τους και δύναμη ανιδιοτελούς προσφοράς.

*Η κ. Τσουκαλά είναι αντιδήμαρχος Διοικητικού, Οικονομικού και Παιδείας στο δήμο Νεάπολης – Συκεών

karfitsa