Αθανάσιος Τσαυτάρης : «Η ελληνική αγροτική οικονομία έχει άμεσα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά»

 Για τη συνεχιζόμενη ανοδική τάση των εξαγωγών των αγροτικών προϊόντων

Βλέπουμε  την ανοδική τάση στις εξαγωγές να συνεχίζεται σχεδόν για τρίτη χρονιά. Επειδή διανύουμε ήδη τους πρώτους μήνες του 2014 και τα στοιχεία φαίνονται ακόμη καλύτερα, αποδεικνύεται η ορθότητα της επιλογής που έγινε. Να στρέψουμε τη γεωργία μας προς την κατεύθυνση της ποιότητας. Να κάνουμε, δηλαδή, τα ποιοτικά μας προϊόντα - όχι αναγκαστικά ένεκα χαμηλού κόστους- διαβατήριο για τις εξαγωγές μας. Μάλιστα, σε συνάρτηση με μια σειρά μέτρων, εργαλείων και

δράσεων, είτε για να απλουστεύσουμε τη διεργασία, είτε να υποστηρίξουμε τις εξαγωγές, να τυποποιήσουμε και να συσκευάσουμε πολύ καλύτερα τα προϊόντα μας, αρχίζουν να φαίνονται αποτελέσματα.

Από τα 30 δις που είναι το σύνολο των εξαγωγών,  το 1/3 είναι αγροτικά προϊόντα. Μάλιστα, από τα στοιχεία φαίνεται ότι από τα 15 κυριότερα προϊόντα που εξάγει αυτός ο τόπος, είτε είναι ορυκτά, είτε είναι βιομηχανικά προϊόντα, τα 7 - 8 εξ αυτών είναι αγροτικά, είτε πρωτογενή, είτε μεταποιημένα τρόφιμα, βαμβάκια κλπ.

Επομένως αυτό που είπαμε ότι μπορεί πραγματικά η γεωργία και τα προϊόντα της να γίνουν ένα θεμέλιο, ένας πυλώνας άμεσης ανάπτυξης –και το τονίζω αυτό- δείχνει εφικτό.

Για τα «εργαλεία» που δημιούργησε το ΥπΑΑΤ για τη διευκόλυνση των εξαγωγών

Πρώτον, θεσμοθετήσαμε το θεσμό του εγκεκριμένου εμπόρου. Μέχρι τώρα πιστοποιούσαμε τα προϊόντα αυτά καθ’ αυτά, για παράδειγμα το ακτινίδιο, το κεράσι. Όμως ένας έμπορος που εξάγει φρούτα και λαχανικά δεν εξάγει μόνο ροδάκινα, ή δεν εξάγει μόνο ακτινίδια. Μόλις τελειώσει το ακτινίδιο, θα πάει στο πορτοκάλι, θα πάει στο κεράσι. Άρα αυτός πιστοποιείται για τη συνολική δραστηριότητα. Δεν χρειάζεται πλέον να φέρνει όλα αυτά τα πιστοποιητικά αυτά, για να μπορέσει να κάνει εξαγωγές.

Δημιουργήσαμε τις υπηρεσίες μιας στάσης, ώστε να μη χρειάζεται ο έμπορος να συγκεντρώνει κάθε φορά 20 πιστοποιητικά απασχολούμενος για μήνες. Αυτό συνδέεται με την ψηφιοποίηση των τελωνείων. Επίσης, προχωρήσαμε σε στοχευμένες  δράσεις εξωστρέφειας  κατά προϊόν ή ανά  κατηγορία προϊόντων, όπως τα γαλακτοκομικά μας στην καναδική αγορά, ή τα ροδάκινα και τις κονσέρβες ροδακίνων στη ρώσικη αγορά. Κι αυτά βοήθησαν πολύ.

Για τη στροφή των νέων ανθρώπων στον πρωτογενή τομέα                   

Έχουμε πραγματικά τη στροφή πολλών νέων ανθρώπων, όχι αναγκαστικά και μόνο εξαιτίας της ανεργίας, αλλά ακόμα – ακόμα και από επιλογή τους. Δηλαδή βλέπω νέα παιδιά -κι αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία- γιατί οι νέοι είναι πολύ πιο εξοικειωμένοι. Είναι μορφωμένοι άνθρωποι, γνωρίζουν πολύ καλά τη σημασία του διαδικτύου, του ηλεκτρονικού εμπορίου. Καταλαβαίνουν τη σημασία της τυποποίησης, της συμβολαιοποίησης αυτού  που θα παράξεις, διασφαλίζοντας πού θα το διαθέσεις κλπ. Αυτό είναι πολύ θετικό. Είναι πολύ θετικό ότι από επιλογή τους κάποιοι νέοι κάνουν αυτή την παραγωγή. Αυτό σημαίνει ότι βάζουν το μεράκι, πέραν του ιδρώτα τους. Πάμε τώρα και στους επιχειρηματίες. Ναι, βλέπω πολύ καλούς, σημαντικούς και μάλιστα πετυχημένους επιχειρηματίες σε άλλους κλάδους, να στρέφουν την προσοχή τους και να επενδύουν κεφάλαια στον αγροτικό τομέα.

Δημοσιογράφος: Ίσως τελικώς η κρίση βοήθησε την αγροτική παραγωγή περισσότερο απ’ ότι την έβλαψε;

Υπουργός: Φυσικά. Γιατί πρώτα – πρώτα τη συγκλόνισε, διότι ενώ πέφτανε χρήματα στον αέρα, δεν πιάνανε τόπο, σπαταλούνταν. Δηλαδή έδινες χρήματα, επιδοτούσες κάτι για να πας να πετάξεις το ροδάκινο. Τώρα δεν έχουμε ροδάκινα να καλύψουμε τις αγορές του εξωτερικού. Ζητούν τόσο κονσερβοποιημένο ροδάκινο και άλλα τέτοια φρούτα και μάλιστα βγάλαμε και τους Κινέζους ανταγωνιστές μας από τη ρώσικη αγορά, χάρη στην ποιότητα, παρά το ότι τα κινέζικα προϊόντα που την είχαν κατακλύσει ήταν σχεδόν στο 1/3 της τιμής των δικών μας, αλλά η ποιότητα δεν συγκρίνεται.

Για τις βιώσιμες μορφές ανάπτυξης της γεωργίας

Παλαιότερα μιλούσαμε για βιώσιμη ανάπτυξη, από  περιβαλλοντική διάσταση, που αφορούσε στη σωστή διαχείριση των πόρων.

Όταν έχεις νέους ανθρώπους που έχουν ευαισθησία για το περιβάλλον, ένας από τους ποιοτικούς δείκτες είναι ο βιολογικός τρόπος παραγωγής. Τα προϊόντα πάνε καλά γιατί έχουν αυτή τη σφραγίδα. Είναι προϊόντα παραδοσιακά, με ονομασία προέλευσης, με γεωγραφικές ενδείξεις κλπ.

Επίσης, αναφερόμαστε σε βιώσιμη οικονομικά διεργασία. Αυτό τι σημαίνει; Πρέπει να είσαι ανταγωνιστικός. Προσπαθήσαμε στο παρελθόν να είμαστε ανταγωνιστικοί με χαμηλό κόστος. Αντιθέτως η ποιότητά μας, μας κάνει ανταγωνιστικούς και τέλος κοινωνική βιωσιμότητα. Αυτά που είπα για τους νέους ανθρώπους, για τους καλούς επιχειρηματίες που επενδύουν στον κλάδο, η εξυγίανση γενικά του όλου κλάδου, οι κεντρικές υπηρεσίες. Τώρα ερχόμαστε στην ψηφιοποίηση. Το ηλεκτρονικό Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, είναι το πιο ψηφιοποιημένο Υπουργείο. Με τους διασταυρωτικούς ελέγχους, με τις ηλεκτρονικές δηλώσεις κλπ.

Δημοσιογράφος: Νομίζω ότι σε μεγάλο βαθμό έχετε καταφέρει να κάνετε τη γεωργία και την αγροτική παραγωγή της μόδας. Δηλαδή να μην είναι κάτι απαξιωμένο, όπως ήταν τα προηγούμενα χρόνια. Άκουγες πριν από 10 χρόνια ότι όταν κάποιος ήταν αγρότης και γυρνούσες το κεφάλι σου.

Υπουργός: Αυτό είναι το κλειδί που περιγράψατε. Και είχα πει τις πρώτες μέρες που ανέλαβα το Υπουργείο, όταν προσπαθούσα να αλλάξω αυτή την τάση, στο παρελθόν τα χωριά μας, κάποιοι που νόμιζαν ότι απέτυχαν, έπρεπε να μείνουν στο χωριό και να κάνουν το γεωργό. Δεν τα παίρνει το παιδί τα γράμματα, λέει, εντάξει κάποιος πρέπει να μείνει πίσω. Άρα γινόταν κάποιος γεωργός από ανάγκη. Και συνέχιζε την επιχείρηση του πατέρα του. Τώρα όμως γίνονται αγρότες από επιλογή. Έχω δει παιδιά τα οποία ασχολήθηκαν με την γεωργία, πιστέψτε με, που δεν ήταν άνεργα, με σπουδές σημαντικές. Η γεωργία, η μεταποίηση, η βιομηχανία κλπ., ακόμα – ακόμα η συσκευασία, η εξωστρέφεια, η τοποθέτηση προϊόντων στη διεθνή αγορά, έχει μια πρόκληση δημιουργική. Κι αυτό ενθουσιάζει.

Για την επιτυχία της Ελληνικής Προεδρίας και τον Κανονισμό προώθησης των αγροτικών προϊόντων στην εσωτερική αγορά και στις αγορές των Τρίτων Χωρών

Στοχεύει λιγότερο στην υποστήριξη της διακίνησης των ευρωπαϊκών προϊόντων στην ευρωπαϊκή αγορά και περισσότερο, για πρώτη φορά τόσο μεθοδικά στην υποστήριξη των εξαγωγών των αγροτικών προϊόντων της Ευρώπης στην εκτός ευρωπαϊκών συνόρων αγορά.

Πώς, δηλαδή, τα ευρωπαϊκά προϊόντα με αυτή τη σημαία πλέον, όχι μόνο τα ελληνικά, θα ανταγωνιστούν πλέον την Κίνα, την Ρωσία, τις ΗΠΑ, την  Βραζιλία, στις διεθνείς αγορές. Για τη χώρα μας, όμως, αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί η κοινότητα έτρεξε πιλοτικά μια τέτοια δράση στο παρελθόν, με χαμηλότερο προϋπολογισμό και μας χαροποιεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι από τα 20 προϊόντα που επέλεξε να προωθήσει, τα μισά ήταν ελληνικά. Καταλαβαίνετε λοιπόν τι σημασία έχει για τον τόπο.

Ο Κανονισμός θα αρχίσει να εφαρμόζεται από την 1/1/2015. Πρέπει να πω ότι η Ελληνική Προεδρία πήγε πάρα πολύ καλά, παρά το γεγονός ότι σύντομα το νομοθετικό έργο της θα περιοριστεί, καθώς κλείνει το Ευρωκοινοβούλιο.

Εμείς όμως βάλαμε ψηλά στους στόχους μας για τους λόγους που προανέφερα, ώστε να ολοκληρωθεί αυτή η συμφωνία από το Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας, του οποίου έχω την τιμή να προεδρεύω, την Επιτροπή με τον Επίτροπο κ. Ciolos και φυσικά το Ευρωκοινοβούλιο. Αυτά τα τρία σώματα είναι η πρώτη φορά που καταλήγουν σε μια συμφωνία τόσο σημαντική και γίνεται μέσα σε ένα διάσημα 2,5 μηνών. Δεν έχει ξαναγίνει στο παρελθόν.

Για την προκήρυξη ένταξης νέων αγροτών ύψους 140 εκατ. ευρώ

Ολοκληρώνεται πλέον έως τις 15 Μαΐου η προθεσμία που είχαν οι νέοι να ενταχθούν στο νέο πρόγραμμα υποστήριξης εισόδου νέων αγροτών που προκηρύξαμε, ύψους 140 εκατομμυρίων ευρώ. Κι αυτό θα το κάνουμε με fast track διαδικασίες, όπως κάναμε και στη μεταποίηση. Οι πρώτοι που υπέβαλαν αιτήσεις, θα αξιολογηθούν και θα ενταχθούν στη διαδικασία υποστήριξης.

Επίσης, fast track διαδικασίες ακολουθούνται και με το «Μέτρο 123», υποστήριξης της μεταποίησης των αγροτικών προϊόντων, παραγωγής τροφίμων κλπ. Η ημερομηνία έναρξης του προγράμματος ήταν η 1^η του έτους. Οι πρώτες αιτήσεις υπεβλήθησαν στις 18 Ιανουαρίου και ήδη στις 16 Φεβρουαρίου εγκρίθηκαν τα πρώτα επενδυτικά σχέδια. Μάλιστα, πριν από δύο ημέρες εγκρίναμε άλλες δύο αιτήσεις που αφορούσαν σε επενδύσεις μεταποίησης λαδιού.

Για το νομοσχέδιο σχετικά με τις λαϊκές αγορές και τις επικείμενες κινητοποιήσεις των παραγωγών λαϊκών αγορών

Το νομοσχέδιο βρίσκεται υπό συζήτηση, η διαδικασία είναι σε εξέλιξη και το χειρίζεται, όπως ξέρετε, το Υπουργείο Ανάπτυξης. Μάλιστα εμείς είχαμε ένα αντίστοιχο θέμα με την αφορμή των λεγόμενων αγορών παραγωγών που λειτουργούν κάθε Σάββατο από τους ίδιους τους παραγωγούς, δίνοντας απευθείας, αλλά μόνο στην περιοχή τους, τα προϊόντα τους. Τώρα βλέπω ότι με το διάλογο που γίνεται βρίσκεται μια μέση λύση. Δηλαδή τι είναι εκείνο που κάνει τη διαφορά να μην υπάρχει σύγχυση ανάμεσα σε αυτούς που εμπορεύονται προϊόντα. Είναι έμποροι δηλαδή. Φέρνουν προϊόντα από αλλού και τα πωλούν σε μια λαϊκή αγορά. Δεν απαγορεύεται. Και σε αυτόν που είναι παραγωγός και φέρνει τα δικά του προϊόντα να τα εμπορευθεί.

Επομένως διαχωρίζονται αυτές οι δυο έννοιες. Δεν μπορεί να βαφτίζονται οι έμποροι παραγωγοί, ή οι παραγωγοί έμποροι και προσπαθούν να βρουν τη χρυσή τομή σε αυτό. Λογικό είναι οι παραγωγοί προϊόντων να μη δέχονται ο έμπορος προϊόντων να βαφτίζεται παραγωγός και τανάπαλιν.

Έχει όμως σημασία αυτό για μας, γιατί εάν πραγματικά μόνο οι παραγωγοί προϊόντων πωλούν, μπορεί πλέον να ελεγχθεί. Τώρα, με τις ηλεκτρονικές δηλώσεις του ΟΣΔΕ, το Ολοκληρωμένο Σύστημα των Δηλώσεων Παραγωγής, έχουμε τη δυνατότητα να ελέγξουμε εάν κάποιος  που είναι παραγωγός και έρχεται να πουλήσει τα κεράσια του, ξέρουμε ότι έχει 10 στρέμματα κεράσια και θα μας φέρει 10 τόνους. Μόνο 10 τόνους τιμολόγια μπορεί να πουλήσει. Εάν πουλάει 100, σημαίνει ότι δεν πουλάει τα δικά του.

Αυτή τη στιγμή μιλάμε στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου και θέλω να πιστεύω ότι θα βρεθεί μια μέση οδός. Άλλωστε αυτό είναι και το μεγάλο επίτευγμα της δημοκρατίας. Να συζητούμε και να συμφωνούμε.

Τώρα όσο μιλάμε καθώς τελειώνει ένας κύκλος ύφεσης και δυσκολιών και τώρα βγαίνει πλέον σε ένα αναπτυξιακό στάδιο, έχει πολύ μεγάλη σημασία να αναδείξουμε τα θέματα αυτά για τα οποία μιλήσαμε, γιατί ιδιαίτερα τα θέματά μας δίνουν μια δυνατότητα ανάπτυξης άμεσης, ταχύρρυθμης. 

 κ. Αθανάσιου Τσαυτάρη, στο Ρ/Φ ΒΗΜΑ FM 99,5 και στο δημοσιογράφο Δημήτρη Τάκη