-Ομιλία του δημάρχου Νεάπολης-Συκεών, και προέδρου της Επιτροπής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας της ΚΕΔΕ, Σίμου Δανιηλίδη στην αίθουσα της Γερουσίας της Βουλής σε εκδήλωση της Δημοκρατικής Συμπαράταξης
(ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ): Την ανάγκη να προχωρήσει η χώρα μας σε γενναία μεταρρυθμιστική τομή στον τομέα της πρωτοβάθμιας κοινωνικής φροντίδας και της πρωτοβάθμιας ιατρικής φροντίδας ανέδειξε ο
δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών, και πρόεδρος της Επιτροπής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας της ΚΕΔΕ, Σίμος Δανιηλίδης, κατά την ομιλία του χθες στην αίθουσα της Γερουσίας της Βουλής (Τετάρτη, 16.3.2016).Αυτή έγινε στο πλαίσιο εκδήλωσης που διοργάνωσε η Κ.Ο. της Δημοκρατικής Συμπαράταξης (ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ-ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΩΝ) με θέμα «Μεταρρυθμίσεις στην πράξη: Αναγκαίες Αλλαγές για μία Κοινωνία Αξιοπρέπειας, Αλληλεγγύης και Κοινωνικής Δικαιοσύνης», στην οποία εκδήλωση μίλησαν η επικεφαλής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Φώφη Γεννηματά, ο πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ και Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος της Δημοκρατικής Συμπαράταξης Θανάσης Θεοχαρόπουλος και ο Εκπρόσωπος των Κινήσεων Πολιτών Ιωάννης Τούντας.
Ο Σ.Δανιηλίδης ήταν ο εισηγητής του θέματος «Κοινωνικές και Προνοιακές Δομές της Αυτοδιοίκησης», το οποίο αναπτύχθηκε παρουσία βουλευτών, ειδικών επιστημόνων-εισηγητών και εκπροσώπων συλλογικών φορέων, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα τις πλούσιες εμπειρίες και τα συμπεράσματα από τη λειτουργία σχετικών δομών και τα προγράμματα που υλοποιούνται εδώ και χρόνια στο δήμο Νεάπολης-Συκεών.
«Αυτό που εδώ και χρόνια ισχύει σε όλες τις προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες, οι οποίες μετέφεραν στην Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους δήμους αρμοδιότητες πρωτοβάθμιας κοινωνικής φροντίδας και πρωτοβάθμιας ιατρικής φροντίδας, με τα αποτελέσματα να είναι μόνο θετικά, πρέπει επιτέλους να γίνει και στην χώρα μας. Είναι μια αναγκαία μεταρρυθμιστική τομή που επιβάλλεται να τολμήσουμε ως χώρα και να προωθηθεί άμεσα, ιδιαίτερα δε σήμερα που η χώρα μας βιώνει συνθήκες οικονομικής κρίσης», ανέφερε ο Σ.Δανιηλίδης.
Όπως τόνισε, «η υλοποίηση μιας τέτοιας ρωμαλέας μεταρρύθμισης θα βελτιώσει ποιοτικά όλες αυτές τις υπηρεσίες προς τους πολίτες, θα αυξήσει τον αριθμό των απασχολούμενων στις δομές και θα βελτιώσει τα λειτουργικά χαρακτηριστικά των υπό μεταφορά αρμοδιοτήτων (λίστες αναμονής, κ.λπ.), όπως συνέβη με τις μεταφερθείσες δομές στην προσχολική αγωγή και στον αθλητισμό με τους νόμους 2880 και 3106».
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί…
Σύμφωνα με τον δήμαρχο Νεάπολης-Συκεών, η μεταφορά των αρμοδιοτήτων πρωτοβάθμιας κοινωνικής φροντίδας και πρωτοβάθμιας ιατρικής φροντίδας στην Τ.Α. και τη λειτουργία τους από τους δήμους «θα εξυγιάνει το σύστημα Υγείας, θα πατάξει τη διαφθορά και τη συναλλαγή, θα μειώσει το λειτουργικό κόστος των υπηρεσιών υγείας όπως αυτές παρέχονται σήμερα, και θα βελτιώσει στο έπακρο τα ποιοτικά χαρακτηριστικά αυτών των υπηρεσιών». «Αυτά όλα σκεπτόμενοι οι Κεντροευρωπαίοι από τον πόλεμο και μετά, μετά το 1950, μετέφεραν όλες αυτές τις αρμοδιότητες στις τοπικές αρχές και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Για τη χώρα μας αυτό συνιστά μια γενναία τομή για την οποία ο ευρωπαϊκός σοσιαλιστικός χώρος στην πατρίδα πρέπει να επιδείξει ξανά ρωμαλέα μεταρρυθμιστική ορμή», ανέφερε.
Σύμφωνα με τον δήμαρχο Νεάπολης-Συκεών, η μεταφορά των αρμοδιοτήτων πρωτοβάθμιας κοινωνικής φροντίδας και πρωτοβάθμιας ιατρικής φροντίδας στην Τ.Α. και τη λειτουργία τους από τους δήμους «θα εξυγιάνει το σύστημα Υγείας, θα πατάξει τη διαφθορά και τη συναλλαγή, θα μειώσει το λειτουργικό κόστος των υπηρεσιών υγείας όπως αυτές παρέχονται σήμερα, και θα βελτιώσει στο έπακρο τα ποιοτικά χαρακτηριστικά αυτών των υπηρεσιών». «Αυτά όλα σκεπτόμενοι οι Κεντροευρωπαίοι από τον πόλεμο και μετά, μετά το 1950, μετέφεραν όλες αυτές τις αρμοδιότητες στις τοπικές αρχές και στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Για τη χώρα μας αυτό συνιστά μια γενναία τομή για την οποία ο ευρωπαϊκός σοσιαλιστικός χώρος στην πατρίδα πρέπει να επιδείξει ξανά ρωμαλέα μεταρρυθμιστική ορμή», ανέφερε.
Αναλυτικά τα κυριότερα σημεία της ομιλίας-εισήγησης του δημάρχου Νεάπολης-Συκεών στην εκδήλωση της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, έχουν ως εξής:
«Η αποκεντρωμένη άσκηση κοινωνικής πολικής από την αυτοδιοίκηση, ως αντίληψη και πρακτική αποτελεί πάντα ένα ενδιαφέρον πεδίο συζητήσεων και ανταλλαγής απόψεων. Ιδιαίτερα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης. Είναι γνωστό πως το κοινωνικό κράτος είναι το αποτέλεσμα του συμβιβασμού μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας στις χώρες της δυτικής Ευρώπης μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και αποσκοπεί στην εξασφάλιση συνθηκών κοινωνικής δικαιοσύνης και συνοχής.
Το κοινωνικό κράτος στην εξέλιξη του προωθεί την ανάπτυξη του τοπικού κράτους με τη μορφή παροχής υπηρεσιών και συγκρότησης θεσμών από την τοπική αυτοδιοίκηση. Η σχέση μεταξύ κεντρικού και τοπικού κράτους αποτελεί το πεδίο ανάπτυξης διαφορετικών συστημάτων κοινωνικής πολιτικής, ανάλογα με το βαθμό μεταφοράς αρμοδιοτήτων προς τις τοπικές αρχές.
Το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος, είτε με την σοσιαλδημοκρατική – σκανδιναβική εκδοχή, είτε με τη συντηρητική εκδοχή της βόρειας Ευρώπης, είτε με την φιλελεύθερη – βρετανική, είτε με την νοτιοευρωπαϊκή εκδοχή, αποτέλεσε το βασικό χαρακτηριστικό της Ευρώπης του 20ου αιώνα.
Αυτή όμως η μορφή του κράτους την τελευταία 20ετία βρίσκεται σε υποχώρηση. Τα μεγάλα δημοσιονομικά προβλήματα στις χώρες της Ευρώπης και οι συντηρητικές αντιλήψεις αντιμετώπισης τους, θέτουν στο περιθώριο την κοινωνική διάσταση και καταλύουν κοινωνικά δικαιώματα. Ταυτόχρονα αναδιατάσσονται οι σχέσεις μεταξύ κεντρικού και τοπικού κράτους.
Η Ευρώπη πρέπει να αναζητήσει νέα πιο δυναμικά, αναπτυξιακά χαρακτηριστικά στο κοινωνικό κράτος. Πρέπει να αναζητήσει μηχανισμούς και θεσμούς αυτοχρηματοδότησης του κοινωνικού κράτους. Πρέπει να αναζητήσει νέες σχέσεις μεταξύ του κράτους και των τοπικών αρχών.
Στο πλαίσιο αυτό οφείλουμε να προσδιορίσουμε τα χαρακτηριστικά του νέου κοινωνικού κράτους, της αναπτυξιακής διάστασης στην κοινωνική πολιτική και να διαμορφώσουμε το πλαίσιο ενίσχυσης του ρόλου και των αρμοδιοτήτων των τοπικών αρχών και της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Η αναδιάταξη της σχέσης κεντρικού και τοπικού κράτους πρέπει να λειτουργήσει υπέρ της αποκέντρωσης, της τοπικής ανάπτυξης, της τοπικής δημοκρατίας και του κοινωνικού ελέγχου.
Πρέπει να αντιληφθούμε όλοι πως η αυτοδιοίκηση μπορεί να γίνει μέρος της λύσης των προβλημάτων που σωρεύει η οικονομική και κοινωνική κρίση στις τοπικές κοινωνίες. Πρέπει να αξιοποιήσουμε τις τεράστιες δυνατότητες και τις καλές πρακτικές.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, εδώ και πολλά χρόνια με δική της πρωτοβουλία, ανέπτυξε δράσεις και υπηρεσίες κοινωνικής πολιτικής, στους τομείς της απασχόλησης, της υγείας και πρόνοιας, συνέστησε δομές με χαρακτηριστικά γεωγραφικής κατανομής, ποσότητας και τυποποίησης που μπορούν να θεωρηθούν ότι ορίζουν ένα εθνικό πλαίσιο αποκεντρωμένης λειτουργίας των κοινωνικών υπηρεσιών.
Με επιτυχία κατορθώσαμε σε περίοδο κρίσης να κρατήσουμε ανοιχτές χιλιάδες Δημοτικές δομές, αξιοποιώντας πόρους του ΕΣΠΑ. Το γεγονός αυτό δεν είναι τυχαίο. Εντάσσεται σε μια πολιτική που απαιτεί και διεκδικεί ήδη από το 1995 και το Συνέδριο της ΚΕΔΕ στη Ρόδο την αναβάθμιση του ρόλου της Αυτοδιοίκησης συνολικά στην άσκηση Κοινωνικής Πολιτικής στην Ελλάδα. Απαιτήσαμε και διεκδικήσαμε τόσο στο πλαίσιο της διαβούλευσης για τον Καποδίστρια όσο και για τον Καλλικράτη η Αυτοδιοίκηση να γίνει στη χώρα ο αποκλειστικός τομέας παροχής ολοκληρωμένων και ποιοτικά αναβαθμισμένων κοινωνικών υπηρεσιών.
Η αυτοδιοίκηση, ως βασικός πυλώνας της δημόσιας διοίκησης, έχει αποδείξει πως διαθέτει την εμπειρία και την τεχνογνωσία να συμβάλλει ουσιαστικά και με συγκεκριμένες προτάσεις.
Να επισημάνουμε πως η ελληνική αυτοδιοίκηση έχει να διανύσει αρκετό δρόμο, ώστε να συγκλίνει με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή και να κατοχυρώσει τη θεσμική της μετεξέλιξη σε μία πραγματική τοπική αρχή.
Ο τομέας της κοινωνικής πολιτικής είναι χαρακτηριστικός για να διαπιστώσει κανείς τις αποκλίσεις που υπάρχουν σε θεσμικό επίπεδο και τη διαφορετικότητα με την οποία ασκούνται οι κοινωνικές πολιτικές από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές στην Ε.Ε συγκριτικά με την Ελλάδα.
Έχουμε πολλές φορές επισημάνει ότι την ίδια ώρα που σε πολλές χώρες της Ευρώπης επιδιώκεται ήδη από τη δεκαετία του ’60 και ’70 να αναδειχθεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση ως κύριος φορέας παροχής κοινωνικών υπηρεσιών προς τους πολίτες, στη χώρα μας βρισκόμαστε ακόμα σε εκείνο το στάδιο όπου ενώ εκφράζουμε σταθερά την επιθυμία, αλλά και την αναγκαιότητα να περιέλθει η κοινωνική πολιτική στην αποκλειστική αρμοδιότητα της ΤΑ, ακόμα να συζητούμε για την αναγκαιότητα καταπολέμησης του υπερσυγκεντρωτισμού του κεντρικού κράτους και της διασφάλισης πόρων που αυτονόητα θα έπρεπε να συνοδεύουν τις νέες προβλεπόμενες αρμοδιότητες.
Το ζήτημα μιας ισχυρής αυτοδιοίκησης με κατοχυρωμένες αρμοδιότητες και πόρους που λειτουργεί ως πραγματική τοπική αρχή, αντί να είναι στοιχείο ενός δημοκρατικά οργανωμένου κράτους, γίνεται, εδώ και πολλά χρόνια, αντικείμενο διεκδίκησης ή διαπραγμάτευσης της αυτοδιοίκησης με το κεντρικό κράτος.
Τα παραδείγματα ευρωπαϊκών χωρών με προοδευτικό πρόσημο, στις οποίες όλοι οι φορείς πολιτικοί, συνδικαλιστικοί, κοινωνικοί, στηρίζουν και ενισχύουν σε τοπικό επίπεδο το δίκτυο υπηρεσιών και δομών κοινωνικής συνοχής, θα πρέπει να είναι σίγουρα πρότυπα για εμάς. Χαρακτηριστικά αναφέρω, πως στην Ευρώπη των 28, οι αρμοδιότητες για την Υγεία ασκούνται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, από τους αντίστοιχους ΟΤΑ, σε 16 χώρες.
Άλλωστε, η τοπική αυτοδιοίκηση έχει αποδείξει πως έχει πετύχει την αναβάθμιση και βελτίωση, τόσο την ποιοτική, όσο και ποσοτική, σε επίπεδο δηλαδή παροχής υπηρεσιών σε περισσότερους ωφελούμενους, των άλλοτε κρατικών δομών προσχολικής αγωγής (παιδικοί και βρεφικοί σταθμοί) οι οποίες εξυπηρετούσαν λιγοστά παιδιά και παρείχαν αμφίβολης ποιότητας υπηρεσίες, περιορισμένου ωραρίου και με υψηλό κόστος. Ήδη από το 2001, εθελοντικά, με το ν. 2880/2001 και υποχρεωτικά το 2003 με το ν.3106/2003, οι κρατικοί παιδικοί και βρεφονηπιακοί σταθμοί που ιδρύθηκαν σύμφωνα με τις διατάξεις του από 2.11.1935 αναγκαστικού νόμου (ΦΕΚ 527 Α΄) δηλαδή ο ΕΟΠ, το ΠΙΚΠΑ και με Κέντρο Μητέρα, μεταφέρθηκαν με το προσωπικό και τις κτιριακές τους υποδομές στους οικείους Δήμους.
Με συνέπεια και συνέχεια, με μεγάλη εμπειρία και τεχνογνωσία, η ΤΑ διαθέτει σήμερα 4.460 κοινωνικές δομές, οι οποίες λειτουργούν προς εξυπηρέτηση εκατοντάδων χιλιάδων οικογενειών, παρέχοντας δωρεάν φροντίδα και πλήθος υπηρεσιών άριστης ποιότητας, προς τα βρέφη, τα νήπια και τους γονείς, τους ηλικιωμένους, τα ΑμεΑ, τους ανέργους, τους ΡΟΜΑ, με διευρυμένο ωράριο, και με εξειδικευμένους επιστήμονες.
Παρά την τεράστια μείωση των πόρων της Αυτοδιοίκησης που καθιστά σε πολλές περιπτώσεις αδύνατη τη λειτουργία κλασσικών υπηρεσιών των δήμων, οι δομές λειτούργησαν χωρίς την επιβάρυνση των δημοτικών προϋπολογισμών, αξιοποιώντας παράλληλα πόρους του ΕΣΠΑ και βελτιώνοντας τους δείκτες απορροφητικότητάς του.
Άλλη σημαντική δράση κοινωνικής πολιτικής είναι τα 879 πρόγραμμα Βοήθεια στο Σπίτι, πρόγραμμα καταξιωμένο στην ελληνική κοινωνία, γιατί υποστηρίζει χιλιάδες ηλικιωμένους να παραμείνουν ενταγμένοι στην τοπική κοινωνία και να αποφύγουν τον κίνδυνο εγκλεισμού σε ιδρύματα και γηροκομεία με δεκαπλάσιο και πλέον κόστος για το ασφαλιστικό και το εθνικό σύστημα υγείας. Αντίστοιχες, και πιο προσανατολισμένες προς τον τομέα της υγείας, υπηρεσίες, παρέχουν τα δεκάδες δημοτικά Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων. Προετοιμαζόμαστε πυρετωδώς για τη θεσμική ολοκλήρωση της νέας φάσης του προγράμματος που θα εξασφαλίσει την απρόσκοπτη λειτουργία του, με τη διασφάλιση τη χρηματοδότησής του και μέσω των πόρων του ΑΚΑΓΕ.
Επιπλέον, οι Δήμοι της χώρας με ιδιαίτερη ένταση την τελευταία περίοδο αναπτύσσουν σε συνεργασία με τοπικούς φορείς, πλήθος δράσεων που ανακουφίζουν άμεσα τις τοπικές κοινωνίες από τις συνέπειες της κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό έχουν αναπτυχθεί δράσεις όπως:
• Συσσίτια
• Κοινωνικά Παντοπωλεία
• Κοινωνικά Φαρμακεία
• Γραφεία Διαμεσολάβησης
• Δημοτικοί Λαχανόκηποι
• Φροντιστήρια
• Διαμερίσματα ΑμεΑ
• Συμβουλευτικοί Σταθμοί
• Υπηρεσίες για αστέγους
• Γραφεία Υποστήριξης ανέργων
Το κοινωνικό κράτος στην εξέλιξη του προωθεί την ανάπτυξη του τοπικού κράτους με τη μορφή παροχής υπηρεσιών και συγκρότησης θεσμών από την τοπική αυτοδιοίκηση. Η σχέση μεταξύ κεντρικού και τοπικού κράτους αποτελεί το πεδίο ανάπτυξης διαφορετικών συστημάτων κοινωνικής πολιτικής, ανάλογα με το βαθμό μεταφοράς αρμοδιοτήτων προς τις τοπικές αρχές.
Το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος, είτε με την σοσιαλδημοκρατική – σκανδιναβική εκδοχή, είτε με τη συντηρητική εκδοχή της βόρειας Ευρώπης, είτε με την φιλελεύθερη – βρετανική, είτε με την νοτιοευρωπαϊκή εκδοχή, αποτέλεσε το βασικό χαρακτηριστικό της Ευρώπης του 20ου αιώνα.
Αυτή όμως η μορφή του κράτους την τελευταία 20ετία βρίσκεται σε υποχώρηση. Τα μεγάλα δημοσιονομικά προβλήματα στις χώρες της Ευρώπης και οι συντηρητικές αντιλήψεις αντιμετώπισης τους, θέτουν στο περιθώριο την κοινωνική διάσταση και καταλύουν κοινωνικά δικαιώματα. Ταυτόχρονα αναδιατάσσονται οι σχέσεις μεταξύ κεντρικού και τοπικού κράτους.
Η Ευρώπη πρέπει να αναζητήσει νέα πιο δυναμικά, αναπτυξιακά χαρακτηριστικά στο κοινωνικό κράτος. Πρέπει να αναζητήσει μηχανισμούς και θεσμούς αυτοχρηματοδότησης του κοινωνικού κράτους. Πρέπει να αναζητήσει νέες σχέσεις μεταξύ του κράτους και των τοπικών αρχών.
Στο πλαίσιο αυτό οφείλουμε να προσδιορίσουμε τα χαρακτηριστικά του νέου κοινωνικού κράτους, της αναπτυξιακής διάστασης στην κοινωνική πολιτική και να διαμορφώσουμε το πλαίσιο ενίσχυσης του ρόλου και των αρμοδιοτήτων των τοπικών αρχών και της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Η αναδιάταξη της σχέσης κεντρικού και τοπικού κράτους πρέπει να λειτουργήσει υπέρ της αποκέντρωσης, της τοπικής ανάπτυξης, της τοπικής δημοκρατίας και του κοινωνικού ελέγχου.
Πρέπει να αντιληφθούμε όλοι πως η αυτοδιοίκηση μπορεί να γίνει μέρος της λύσης των προβλημάτων που σωρεύει η οικονομική και κοινωνική κρίση στις τοπικές κοινωνίες. Πρέπει να αξιοποιήσουμε τις τεράστιες δυνατότητες και τις καλές πρακτικές.
Η Τοπική Αυτοδιοίκηση, εδώ και πολλά χρόνια με δική της πρωτοβουλία, ανέπτυξε δράσεις και υπηρεσίες κοινωνικής πολιτικής, στους τομείς της απασχόλησης, της υγείας και πρόνοιας, συνέστησε δομές με χαρακτηριστικά γεωγραφικής κατανομής, ποσότητας και τυποποίησης που μπορούν να θεωρηθούν ότι ορίζουν ένα εθνικό πλαίσιο αποκεντρωμένης λειτουργίας των κοινωνικών υπηρεσιών.
Με επιτυχία κατορθώσαμε σε περίοδο κρίσης να κρατήσουμε ανοιχτές χιλιάδες Δημοτικές δομές, αξιοποιώντας πόρους του ΕΣΠΑ. Το γεγονός αυτό δεν είναι τυχαίο. Εντάσσεται σε μια πολιτική που απαιτεί και διεκδικεί ήδη από το 1995 και το Συνέδριο της ΚΕΔΕ στη Ρόδο την αναβάθμιση του ρόλου της Αυτοδιοίκησης συνολικά στην άσκηση Κοινωνικής Πολιτικής στην Ελλάδα. Απαιτήσαμε και διεκδικήσαμε τόσο στο πλαίσιο της διαβούλευσης για τον Καποδίστρια όσο και για τον Καλλικράτη η Αυτοδιοίκηση να γίνει στη χώρα ο αποκλειστικός τομέας παροχής ολοκληρωμένων και ποιοτικά αναβαθμισμένων κοινωνικών υπηρεσιών.
Η αυτοδιοίκηση, ως βασικός πυλώνας της δημόσιας διοίκησης, έχει αποδείξει πως διαθέτει την εμπειρία και την τεχνογνωσία να συμβάλλει ουσιαστικά και με συγκεκριμένες προτάσεις.
Να επισημάνουμε πως η ελληνική αυτοδιοίκηση έχει να διανύσει αρκετό δρόμο, ώστε να συγκλίνει με την αντίστοιχη ευρωπαϊκή και να κατοχυρώσει τη θεσμική της μετεξέλιξη σε μία πραγματική τοπική αρχή.
Ο τομέας της κοινωνικής πολιτικής είναι χαρακτηριστικός για να διαπιστώσει κανείς τις αποκλίσεις που υπάρχουν σε θεσμικό επίπεδο και τη διαφορετικότητα με την οποία ασκούνται οι κοινωνικές πολιτικές από τις τοπικές και περιφερειακές αρχές στην Ε.Ε συγκριτικά με την Ελλάδα.
Έχουμε πολλές φορές επισημάνει ότι την ίδια ώρα που σε πολλές χώρες της Ευρώπης επιδιώκεται ήδη από τη δεκαετία του ’60 και ’70 να αναδειχθεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση ως κύριος φορέας παροχής κοινωνικών υπηρεσιών προς τους πολίτες, στη χώρα μας βρισκόμαστε ακόμα σε εκείνο το στάδιο όπου ενώ εκφράζουμε σταθερά την επιθυμία, αλλά και την αναγκαιότητα να περιέλθει η κοινωνική πολιτική στην αποκλειστική αρμοδιότητα της ΤΑ, ακόμα να συζητούμε για την αναγκαιότητα καταπολέμησης του υπερσυγκεντρωτισμού του κεντρικού κράτους και της διασφάλισης πόρων που αυτονόητα θα έπρεπε να συνοδεύουν τις νέες προβλεπόμενες αρμοδιότητες.
Το ζήτημα μιας ισχυρής αυτοδιοίκησης με κατοχυρωμένες αρμοδιότητες και πόρους που λειτουργεί ως πραγματική τοπική αρχή, αντί να είναι στοιχείο ενός δημοκρατικά οργανωμένου κράτους, γίνεται, εδώ και πολλά χρόνια, αντικείμενο διεκδίκησης ή διαπραγμάτευσης της αυτοδιοίκησης με το κεντρικό κράτος.
Τα παραδείγματα ευρωπαϊκών χωρών με προοδευτικό πρόσημο, στις οποίες όλοι οι φορείς πολιτικοί, συνδικαλιστικοί, κοινωνικοί, στηρίζουν και ενισχύουν σε τοπικό επίπεδο το δίκτυο υπηρεσιών και δομών κοινωνικής συνοχής, θα πρέπει να είναι σίγουρα πρότυπα για εμάς. Χαρακτηριστικά αναφέρω, πως στην Ευρώπη των 28, οι αρμοδιότητες για την Υγεία ασκούνται σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, από τους αντίστοιχους ΟΤΑ, σε 16 χώρες.
Άλλωστε, η τοπική αυτοδιοίκηση έχει αποδείξει πως έχει πετύχει την αναβάθμιση και βελτίωση, τόσο την ποιοτική, όσο και ποσοτική, σε επίπεδο δηλαδή παροχής υπηρεσιών σε περισσότερους ωφελούμενους, των άλλοτε κρατικών δομών προσχολικής αγωγής (παιδικοί και βρεφικοί σταθμοί) οι οποίες εξυπηρετούσαν λιγοστά παιδιά και παρείχαν αμφίβολης ποιότητας υπηρεσίες, περιορισμένου ωραρίου και με υψηλό κόστος. Ήδη από το 2001, εθελοντικά, με το ν. 2880/2001 και υποχρεωτικά το 2003 με το ν.3106/2003, οι κρατικοί παιδικοί και βρεφονηπιακοί σταθμοί που ιδρύθηκαν σύμφωνα με τις διατάξεις του από 2.11.1935 αναγκαστικού νόμου (ΦΕΚ 527 Α΄) δηλαδή ο ΕΟΠ, το ΠΙΚΠΑ και με Κέντρο Μητέρα, μεταφέρθηκαν με το προσωπικό και τις κτιριακές τους υποδομές στους οικείους Δήμους.
Με συνέπεια και συνέχεια, με μεγάλη εμπειρία και τεχνογνωσία, η ΤΑ διαθέτει σήμερα 4.460 κοινωνικές δομές, οι οποίες λειτουργούν προς εξυπηρέτηση εκατοντάδων χιλιάδων οικογενειών, παρέχοντας δωρεάν φροντίδα και πλήθος υπηρεσιών άριστης ποιότητας, προς τα βρέφη, τα νήπια και τους γονείς, τους ηλικιωμένους, τα ΑμεΑ, τους ανέργους, τους ΡΟΜΑ, με διευρυμένο ωράριο, και με εξειδικευμένους επιστήμονες.
Παρά την τεράστια μείωση των πόρων της Αυτοδιοίκησης που καθιστά σε πολλές περιπτώσεις αδύνατη τη λειτουργία κλασσικών υπηρεσιών των δήμων, οι δομές λειτούργησαν χωρίς την επιβάρυνση των δημοτικών προϋπολογισμών, αξιοποιώντας παράλληλα πόρους του ΕΣΠΑ και βελτιώνοντας τους δείκτες απορροφητικότητάς του.
Άλλη σημαντική δράση κοινωνικής πολιτικής είναι τα 879 πρόγραμμα Βοήθεια στο Σπίτι, πρόγραμμα καταξιωμένο στην ελληνική κοινωνία, γιατί υποστηρίζει χιλιάδες ηλικιωμένους να παραμείνουν ενταγμένοι στην τοπική κοινωνία και να αποφύγουν τον κίνδυνο εγκλεισμού σε ιδρύματα και γηροκομεία με δεκαπλάσιο και πλέον κόστος για το ασφαλιστικό και το εθνικό σύστημα υγείας. Αντίστοιχες, και πιο προσανατολισμένες προς τον τομέα της υγείας, υπηρεσίες, παρέχουν τα δεκάδες δημοτικά Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων. Προετοιμαζόμαστε πυρετωδώς για τη θεσμική ολοκλήρωση της νέας φάσης του προγράμματος που θα εξασφαλίσει την απρόσκοπτη λειτουργία του, με τη διασφάλιση τη χρηματοδότησής του και μέσω των πόρων του ΑΚΑΓΕ.
Επιπλέον, οι Δήμοι της χώρας με ιδιαίτερη ένταση την τελευταία περίοδο αναπτύσσουν σε συνεργασία με τοπικούς φορείς, πλήθος δράσεων που ανακουφίζουν άμεσα τις τοπικές κοινωνίες από τις συνέπειες της κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό έχουν αναπτυχθεί δράσεις όπως:
• Συσσίτια
• Κοινωνικά Παντοπωλεία
• Κοινωνικά Φαρμακεία
• Γραφεία Διαμεσολάβησης
• Δημοτικοί Λαχανόκηποι
• Φροντιστήρια
• Διαμερίσματα ΑμεΑ
• Συμβουλευτικοί Σταθμοί
• Υπηρεσίες για αστέγους
• Γραφεία Υποστήριξης ανέργων
Στον τομέα της εργασίας, η συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αφορά στην προώθηση και ενίσχυση των τοπικών στρατηγικών απασχόλησης ως κύριο μέσο καταπολέμησης της ανεργίας και ενσωμάτωσης των κοινωνικά ευπαθών ομάδων.
Είναι επιτακτική ανάγκη σήμερα η θέσπιση ενός Αποκεντρωμένου Εθνικού Σχεδίου για τη μείωση της Ανεργίας, με τους δήμους να επωμίζονται το ρόλο του εργοδότη εσχάτης προσφυγής, με την ενεργοποίηση προσλήψεων κάθε φορά που η ανεργία στη χώρα ξεπερνά ένα συγκεκριμένο όριο.
Βέβαια, οποιαδήποτε παρέμβαση στον τομέα της εργασίας και της απασχόλησης θα πρέπει να συνδυαστεί με τον επανακαθορισμό των αρμοδιοτήτων της αυτοδιοίκησης στα ζητήματα της εργασίας και της μετατροπής του ΟΑΕΔ σε επιτελικό και συντονιστικό οργανισμό χάραξης εθνικής πολιτικής, η οποία πολιτική σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο θα υλοποιείται από τους Δήμους.
Σε ό,τι αφορά την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, όπως γνωρίζετε, η τοπική αυτοδιοίκηση με βάση το Ν. 3463/2006 (Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων) και το Ν.3852/2010 (Καλλικράτης), έχει την αρμοδιότητα παροχής υπηρεσιών υγείας, ιδιαίτερα δε αυτών που αφορούν στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Ιδιαίτερα μετά την μεταρρύθμιση του Καλλικράτη, η ΤΑ έχει αρμοδιότητες και ρόλο στη μεταρρύθμιση του συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, νόμος που ψηφίστηκε πρόσφατα.
Βασική θέση της αυτοδιοίκησης είναι η αρμοδιότητα της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Άλλωστε, βάσει των αρχών της εγγύτητας και της επικουρικότητας αλλά και την ελληνική και ευρωπαϊκή εμπειρία, αποκέντρωση δεν νοείται χωρίς τη συμμετοχή, ευθύνη και αρμοδιότητα της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Στην κατεύθυνση αυτή, δράττομαι της ευκαιρίας να εκφράσω την πρότασή μας, όπως αποτυπώνεται σε σειρά ομόφωνων αποφάσεων της ΚΕΔΕ, για την πιστοποίηση, με όρους και διαδικασίες διαφανείς, σε περιβάλλον πλήρως ανταγωνιστικό, δημοτικών Μονάδων Υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, αφού ήδη σε πολλούς δήμους της χώρας έχει συσσωρευτεί η σχετική εμπειρία και υπάρχει ο κατάλληλος ιατρικός και παραϊατρικός εξοπλισμός. Θα μπορούν δε να χρηματοδοτηθούν κατά τη νέα προγραμματική περίοδο με προσκλήσεις αντίστοιχες με αυτές που χρηματοδοτούνται τα Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων και τα Κέντρα Διημέρευσης και να παρέχουν υπηρεσίες στο σύνολο των κατοίκων της περιοχής. Εξάλλου, είναι εξαιρετικά χρήσιμο να σημειώσουμε σήμερα πως η συμμετοχή στο σύστημα παροχών υπηρεσιών υγείας, πιστοποιημένων δομών της αυτοδιοίκησης, θα διασφαλίσει την καθολική πρόσβαση των πολιτών στις πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας. Παράλληλα θα καταπολεμήσει την αισχροκέρδεια και τους εκβιασμούς των ιδιωτικών επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών υγείας. Δυστυχώς, μία ευκαιρία για την υιοθέτηση των παραπάνω θέσεων της αυτοδιοίκησης, χάθηκε με την ψήφιση του νόμου για το Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας, ο οποίος μεταξύ των άλλων, προβλέπει την παγκόσμια πρωτοτυπία της αποκεντρωμένης λειτουργίας του Πρωτοβάθμιου Εθνικού Δικτύου Υγείας, χωρίς καμία συμμετοχή της αυτοδιοίκησης. Αυτό το θεωρούμε απαράδεκτο και άμεσα τροποποιήσιμο γιατί έρχεται σε πλήρη αντίθεση με όλα τα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Μέσα από την κρίση πρέπει να αναδειχθεί μια νέα αντίληψη για το κοινωνικό κράτος και την οργάνωση του. Στο πλαίσιο αυτό η αυτοδιοίκηση πρέπει να έχει ισχυρό ρόλο. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η θεσμική αναβάθμιση και η οικονομική της αυτοδυναμία.
Αυτό σημαίνει:
-Κωδικοποίηση της νομοθεσίας και άρση των αποσπασματικών νομοθετικών ρυθμίσεων.
-Άμεση απόδοση αποκλειστικών αρμοδιοτήτων κοινωνικής πολιτικής, πρόνοιας και υγείας στους δήμους. Να καταστεί σαφές πως μόνο υπό την εποπτεία και την ευθύνη της ΤΑ θα παρέχονται και θα εποπτεύονται οι υπηρεσίες πρόνοιας, κοινωνικής φροντίδας και πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, με σαφείς και κοινούς κανόνες για όλους, μέσω αδειοδοτημένων και πιστοποιημένων δομών. Στη σημερινή κρίσιμη για τη χώρα περίοδο η άσκηση αυτών των αρμοδιοτήτων, σε αποκεντρωμένο πλαίσιο, θεωρείται επιβεβλημένη ώστε να διασφαλίσουμε την πλήρη διαφάνεια στην παροχή των σχετικών υπηρεσιών, να προάγουμε τον υγιή ανταγωνισμό προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος, να εξοικονομήσουμε πόρους και να αναβαθμίσουμε τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
-Οργάνωση κοινωνικών υπηρεσιών και υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας στους δήμους.
-Ταυτόχρονη μεταφορά πόρων για την άσκηση της όποιας μεταβιβαζόμενης αρμοδιότητας στους ΟΤΑ, σύμφωνα με το άρθρο 102 του Συντάγματος».
Βέβαια, οποιαδήποτε παρέμβαση στον τομέα της εργασίας και της απασχόλησης θα πρέπει να συνδυαστεί με τον επανακαθορισμό των αρμοδιοτήτων της αυτοδιοίκησης στα ζητήματα της εργασίας και της μετατροπής του ΟΑΕΔ σε επιτελικό και συντονιστικό οργανισμό χάραξης εθνικής πολιτικής, η οποία πολιτική σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο θα υλοποιείται από τους Δήμους.
Σε ό,τι αφορά την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, όπως γνωρίζετε, η τοπική αυτοδιοίκηση με βάση το Ν. 3463/2006 (Κώδικας Δήμων και Κοινοτήτων) και το Ν.3852/2010 (Καλλικράτης), έχει την αρμοδιότητα παροχής υπηρεσιών υγείας, ιδιαίτερα δε αυτών που αφορούν στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Ιδιαίτερα μετά την μεταρρύθμιση του Καλλικράτη, η ΤΑ έχει αρμοδιότητες και ρόλο στη μεταρρύθμιση του συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, νόμος που ψηφίστηκε πρόσφατα.
Βασική θέση της αυτοδιοίκησης είναι η αρμοδιότητα της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Άλλωστε, βάσει των αρχών της εγγύτητας και της επικουρικότητας αλλά και την ελληνική και ευρωπαϊκή εμπειρία, αποκέντρωση δεν νοείται χωρίς τη συμμετοχή, ευθύνη και αρμοδιότητα της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Στην κατεύθυνση αυτή, δράττομαι της ευκαιρίας να εκφράσω την πρότασή μας, όπως αποτυπώνεται σε σειρά ομόφωνων αποφάσεων της ΚΕΔΕ, για την πιστοποίηση, με όρους και διαδικασίες διαφανείς, σε περιβάλλον πλήρως ανταγωνιστικό, δημοτικών Μονάδων Υπηρεσιών Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, αφού ήδη σε πολλούς δήμους της χώρας έχει συσσωρευτεί η σχετική εμπειρία και υπάρχει ο κατάλληλος ιατρικός και παραϊατρικός εξοπλισμός. Θα μπορούν δε να χρηματοδοτηθούν κατά τη νέα προγραμματική περίοδο με προσκλήσεις αντίστοιχες με αυτές που χρηματοδοτούνται τα Κέντρα Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων και τα Κέντρα Διημέρευσης και να παρέχουν υπηρεσίες στο σύνολο των κατοίκων της περιοχής. Εξάλλου, είναι εξαιρετικά χρήσιμο να σημειώσουμε σήμερα πως η συμμετοχή στο σύστημα παροχών υπηρεσιών υγείας, πιστοποιημένων δομών της αυτοδιοίκησης, θα διασφαλίσει την καθολική πρόσβαση των πολιτών στις πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας. Παράλληλα θα καταπολεμήσει την αισχροκέρδεια και τους εκβιασμούς των ιδιωτικών επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών υγείας. Δυστυχώς, μία ευκαιρία για την υιοθέτηση των παραπάνω θέσεων της αυτοδιοίκησης, χάθηκε με την ψήφιση του νόμου για το Πρωτοβάθμιο Εθνικό Δίκτυο Υγείας, ο οποίος μεταξύ των άλλων, προβλέπει την παγκόσμια πρωτοτυπία της αποκεντρωμένης λειτουργίας του Πρωτοβάθμιου Εθνικού Δικτύου Υγείας, χωρίς καμία συμμετοχή της αυτοδιοίκησης. Αυτό το θεωρούμε απαράδεκτο και άμεσα τροποποιήσιμο γιατί έρχεται σε πλήρη αντίθεση με όλα τα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Μέσα από την κρίση πρέπει να αναδειχθεί μια νέα αντίληψη για το κοινωνικό κράτος και την οργάνωση του. Στο πλαίσιο αυτό η αυτοδιοίκηση πρέπει να έχει ισχυρό ρόλο. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η θεσμική αναβάθμιση και η οικονομική της αυτοδυναμία.
Αυτό σημαίνει:
-Κωδικοποίηση της νομοθεσίας και άρση των αποσπασματικών νομοθετικών ρυθμίσεων.
-Άμεση απόδοση αποκλειστικών αρμοδιοτήτων κοινωνικής πολιτικής, πρόνοιας και υγείας στους δήμους. Να καταστεί σαφές πως μόνο υπό την εποπτεία και την ευθύνη της ΤΑ θα παρέχονται και θα εποπτεύονται οι υπηρεσίες πρόνοιας, κοινωνικής φροντίδας και πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, με σαφείς και κοινούς κανόνες για όλους, μέσω αδειοδοτημένων και πιστοποιημένων δομών. Στη σημερινή κρίσιμη για τη χώρα περίοδο η άσκηση αυτών των αρμοδιοτήτων, σε αποκεντρωμένο πλαίσιο, θεωρείται επιβεβλημένη ώστε να διασφαλίσουμε την πλήρη διαφάνεια στην παροχή των σχετικών υπηρεσιών, να προάγουμε τον υγιή ανταγωνισμό προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος, να εξοικονομήσουμε πόρους και να αναβαθμίσουμε τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
-Οργάνωση κοινωνικών υπηρεσιών και υπηρεσιών υγείας και πρόνοιας στους δήμους.
-Ταυτόχρονη μεταφορά πόρων για την άσκηση της όποιας μεταβιβαζόμενης αρμοδιότητας στους ΟΤΑ, σύμφωνα με το άρθρο 102 του Συντάγματος».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου