Stress Tests: Η ώρα της κρίσης για τις τράπεζες

Το επίπεδο των «κόκκινων δανείων» στις ευρωπαϊκές τράπεζες θα βρεθεί στο επίκεντρο κατά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των τεστ αντοχής (stress tests) των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών τραπεζών που θα ανακοινωθούν σήμερα το βράδυ,

αναφέρει το δίκτυο CNBC.

"Έχουμε 1 τρις (ευρώ) μη εξυπηρετούμενων δανείων – είναι μεγάλο νούμερο", δήλωσε ο Αντρέα Ενρία, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής (European Banking Authority- EBA) στο CNBC, ενόψει της δημοσιοποίησης των αποτελεσμάτων των stress tests που θα αποτελέσουν βασικό κριτήριο για την οικονομική ευρωστία των τραπεζών της ΕΕ.

"Το επίπεδο άρχισε να μειώνεται σε όλες τις χώρες. Το ζήτημα είναι ο ρυθμός της προσαρμογής. Προσαρμόζουμε αυτά τα επίπεδα αρκετά γρήγορα; Δεν θέλει κανείς να είναι πολύ γρήγορος, διότι τότε έχει ένα τεράστιο κεφαλαιακό αδιέξοδο και ξεπούλημα των περιουσιακών στοιχείων. Αλλά ούτε θέλει να είναι πολύ αργός, διότι τότε οι τράπεζες δεν θα είναι σε θέση να δανείζουν και θα παραμείνουν μη κερδοφόρες για μεγάλους περιόδους".

Είναι η τρίτη φορά μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση που διεξάγονται τεστ αντοχής. Αυτή τη φορά, δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο όριο επιτυχίας/αποτυχίας και οι τράπεζες που συμμετέχουν στην άσκηση αυτή είναι λιγότερο από τις μισές από τις 123 που υποβλήθηκαν στα προηγούμενα τεστ αντοχής το 2014. Τα τεστ αυτά δεν περιλαμβάνουν τράπεζες από την Ελλάδα ή την Πορτογαλία.

"Έχουμε τις πιο σημαντικές τράπεζες στην ευρωζώνη. Έτσι έγινε η επιλογή", δήλωσε ο Ενρία. "Οι μικρότερες τράπεζες θα υποβληθούν σε τεστ από τις αρμόδιες αρχές, οι οποίες σε κάποιο βαθμό θα βασιστούν στη δική μας μεθοδολογία".

Το βάρος έχει μετατοπιστεί από τις κεφαλαιακές απαιτήσεις στα ‘κόκκινα’ δάνεια που υπάρχουν στους ισολογισμούς των τραπεζών.

Ο Ενρία, που είναι επικεφαλής της EBA από το 2011, δήλωσε στο CNBC: "Η κεφαλαιακή ενίσχυση υπήρξε επιτυχής (στο παρελθόν), το θέμα είναι τώρα να συνδεθεί αυτή πιο στενά με τον μεσοπρόθεσμο κεφαλαιακό σχεδιασμό, το οποίο είναι αυτό που έκαναν οι αμερικανικές αρχές".

"Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι ένα σημαντικό στοιχείο –θα έλεγα ο κρίκος που λείπει– στη διαδικασία προσαρμογής των ευρωπαϊκών τραπεζών".

Τα αποτελέσματα πιθανόν να μην έχουν κάποια καλή είδηση για την Ιταλία, όπου οι τράπεζες όπως η Monte di Paschi di Siena βρίσκονται αντιμέτωπες με κόκκινα δάνεια και ίσως χρειαστεί να διασωθούν από την κυβέρνηση.

Στο παρελθόν, τα stress test εντόπισαν τράπεζες που χρειάζονταν πρόσθετα κεφάλαια.

Η άντληση κεφαλαίων ίσως αποδειχθεί δύσκολη περίπτωση στις τρέχουσες χρηματιστηριακές συνθήκες. Το ποσό που έχουν αντλήσει οι ευρωπαϊκές τράπεζες μέχρι στιγμής φέτος είναι κατά 73% χαμηλότερο συγκριτικά με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, σύμφωνα με στοιχεία της Dealogic, καθώς φθίνει το ενδιαφέρον των επενδυτών για τις τράπεζες. Δύο από τα ιταλικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που έχουν πληγεί από την τραπεζική κρίση στη χώρα, η Banca Popolare di Vicenza και η Veneto Banca, αναγκάστηκαν νωρίτερα φέτος να αναβάλουν τα σχέδια τους για άντληση κεφαλαίων, αναφέρει το CNBC.

Οι έλεγχοι αφορούν 51 ευρωπαϊκές τράπεζες (δεν συμπεριλαμβάνονται οι ελληνικές τράπεζες) που καλύπτουν το 71% του συνολικού τραπεζικού ενεργητικού στην ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή αναφέρει ότι αντικείμενο των ελέγχων είναι να διαπιστωθούν ενδεχόμενες κεφαλαιακές ελλείψεις που απαιτούν άμεσες ενέργειες ανακεφαλαιοποίησης. Στην παρούσα φάση οι μεγαλύτερες ανάγκες ανακεφαλαιοποίησης εστιάζονται στις ιταλικές τράπεζες.

Η τρίτη μεγαλύτερη τράπεζα της Ιταλίας, η Monte dei Paschi di Siena, αναμένεται να εμφανίσει τεράστιο κεφαλαιακό έλλειμμα και η ιταλική κυβέρνηση μελετάει τρόπους διάσωσης της τράπεζας με τη συμμετοχή ασφαλιστικών ταμείων ή άλλων τραπεζών της χώρας. Ωστόσο, το μεγαλύτερο πρόβλημα ίσως να εμφανιστεί εκεί που πριν από λίγα χρόνια δεν το περίμενε κανείς, στις γερμανικές τράπεζες Deutsche Bank και Commerzbank. Μάλιστα, πρόσφατα το ΔΝΤ χαρακτήρισε τη Deutsche Bank ως τη μεγαλύτερη απειλή για το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Το αισιόδοξο σενάριο

Εκτός από την προβληματική ιταλική τράπεζα Monte dei Paschi di Siena, οι υπόλοιπες 50 τράπεζες αναμένεται σύμφωνα με πληροφορίες να περάσουν το δυσμενές σενάριο των stess tests που πραγματοποίησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Τα αποτελέσματα πρόκειται να ανακοινωθούν την Παρασκευή το βράδυ, προκειμένου να μεσολαβήσει το διήμερο του Σαββατοκύριακου που είναι κλειστές οι αγορές. Από τα αποτελέσματα - και κυρίως από τις γλωσσική διατύπωση τους -  - δεν θα προκύψουν αρνητικές εκπλήξεις για τις 51 ευρωπαϊκές τράπεζες που μετείχαν σε αυτά.

Σε κάθε περίπτωση οι όποιες κεφαλαιακές ανάγκες θα προκύψουν από αυτά θεωρούνται απολύτως διαχειρίσιμες. Μάλιστα σε αντίθεση με την πρακτική που ακολουθήθηκε κατά τη διαδικασία των stress tests των ελληνικών τραπεζών, οι ευρωπαϊκές που μετείχαν σε αυτά δεν θα κληθούν από την ΕΚΤ να καλύψουν σε ορισμένο χρονικό ορίζοντα το όποιο κεφαλαιακό έλλειμμα έχει προκύψει.

Άλλωστε όπως φρόντισε έγκαιρα η ΕΚΤ να αποσαφηνίσει από αυτά τα stress tests δεν θα προκύψουν επιτυχημένες ή αποτυχημένες τράπεζες. Για το λόγο αυτό η ΕΚΤ για τους σκοπούς της συγκεκριμένης άσκησης δεν έχει θέσει κατώτατα αποδεκτά όρια στα εποπτικά τους κεφάλαια. Ωστόσο, τα ευρήματα των stress tests θα αποτελέσουν στοιχείο για το συνεχή διάλογο που διεξάγεται μεταξύ των τραπεζών και των εποπτικών αρχών.

Πάντως εκτός από το πρόβλημα με την Ιταλική τράπεζα, οι αγορές αμφιβάλλουν κατά πόσο η Γερμανική Deutsche Bank θα κατορθώσει να ξεπεράσει το όριο του 6,5% (οn full loaded basis).  Σύμφωνα με  την Moody’s, οι πορτογαλικές τράπεζες είναι από τις πιο αδύναμες κεφαλαιακά στην ευρωζώνη και δεν βλέπει “σημαντικό περιθώριο βελτίωσης της κατάστασης μέσα στους επόμενους 12-18 μήνες”. Σύμφωνα με την Moody’s οι κίνδυνοι στο πορτογαλικό τραπεζικό σύστημα περιλαμβάνουν την πιθανότητα ότι η πώληση της Novo Banco θα οδηγήσει σε χαμηλότερα έσοδα από ότι αναμενόταν. Αντίθετα, οι έξι Ισπανικές τράπεζες που περιλαμβάνονται στα πανευρωπαϊκά stress tests, θα περάσουν εύκολα τα tests, σύμφωνα με πηγές της El Pais.

Οι απαισιόδοξες προβλέψεις

Εκθέσεις μεγάλων οίκων αξιολόγησης όπως η Credit Suisse , αλλά και δημοσιεύματα στο Bloomberg και το Reuters, από τις 51 τράπεζες που θα υποστούν τα τεστ της ΕΚΤ υπάρχει πιθανότητα ποσοστό που αγγίζει το 25% να μην κατορθώσει να αποδείξει ότι διαθέτει επαρκή κεφάλαια προκειμένου να «αντέξει» ορισμένα σκληρά σοκ.

Το Bloomberg επικεντρώνεται στο γνωστό πρόβλημα που λέγεται ιταλικές τράπεζες, υποστηρίζοντας ότι τα τεράστια προβλήματά τους μπορούν να προκαλέσουν πολιτική αβεβαιότητα, αλλά και να οδηγήσουν σε αναταραχή τα ομόλογα όλων των ευρωπαϊκών τραπεζών που βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση στις αγορές. Να σημειωθεί εδώ ότι στα stress tests δεν συμμετέχουν τραπεζικοί όμιλοι από Ελλάδα, Πορτογαλία, Σλοβενία και Κύπρο.

Ωστόσο, τα αποτελέσματα των stress tests εάν δεν είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικά για το τραπεζικό σύστημα της Ευρωζώνης μπορούν να οδηγήσουν σε διαφοροποίηση την πολιτική στήριξης που ασκεί η ΕΚΤ και αυτό θα μπορεί να επηρεάσει μακροπρόθεσμα και τις ελληνικές τράπεζες.

Από την πλευρά της η Credit Suisse εκτιμά ότι το 25% των 51 τραπεζών που θα βρεθούν στο μικροσκόπιο της ΕΚΤ δεν θα κατορθώσουν να «περάσουν» το ακραίο σενάριο, συμπεριλαμβάνοντας και τις γερμανικές Deutsche Bank και Commerzbank. Η εκτίμηση των αναλυτών της Credit Suisse έρχεται σε μία περίοδο όπου οι δύο γερμανικές τράπεζες έχουν ανακοινώσει ιδιαίτερα αρνητικά μεγέθη β' τριμήνου, με τα κέρδη της Deutsche Bank να «ισοπεδώνονται» καθώς σημείωσαν πτώση που έφθασε το αξιοσημείωτο 99%.

Σίγουρο «θύμα» των stress tests θεωρείται η Monte dei Paschi di Siena, ο προβληματικός ιταλικός όμιλος, ο οποίος μπορεί να μην συγκαταλέγεται μεταξύ των «συστημικών» τραπεζών της Ευρωζώνης αλλά η κατάρρευσή του μπορεί να προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις.

Αμφιβολίες υπάρχουν και για τη μοναδική συστημική ιταλική τράπεζα, τη UniCredit, σχετικά με το κατά πόσο θα κατορθώσει να «αντέξει» το σκληρό σενάριο της ΕΚΤ, με τη Credit Suisse να εκτιμά ότι μπορεί να χρειαστεί νέα κεφάλαια το ύψος των οποίων ενδέχεται να φθάσει στα εννέα δισ. ευρώ. Οι ιταλικές τράπεζες στο σύνολό τους αναμένεται να χρειαστούν περί των 30 δισ. ευρώ, προκειμένου να «καθαρίσουν» τους ισολογισμούς τους και να καταστούν βιώσιμες.

Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα των ευρωπαϊκών τραπεζών δεν είναι άλλο από τη διόγκωση των λεγόμενων «κόκκινων δανείων», με τον επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι να έχει κρούσει αρκετές φορές των κώδωνα του κινδύνου, τονίζοντας ότι εάν δεν υπάρξει περιορισμός τους οι δυσχερείς συνέπειες θα πλήξουν όχι μόνο τις ίδιες τις τράπεζες αλλά το σύνολο της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Η ΕΚΤ θα εξετάσει συνολικά 107 τράπεζες, αλλά θα ανακοινώσει την Παρασκευή στις 23.00 μ.μ. (ώρα Ελλάδος) τα στοιχεία για τις 51 εξ αυτών, ενώ τη διεξαγωγή των stress tests έχει αναλάβει η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ).

ependisinews