Τα δασικά οικοσυστήματα αποτελούν παράγοντα της διαμόρφωσης του κλίματος και της ποιότητας ζωής του ανθρώπου, η δε καταστροφή τους από τις πυρκαγιές έχει επιπτώσεις οικονομικές, κοινωνικές (με την απώλεια ανθρωπίνων ζωών), πολιτιστικές και περιβαλλοντικές. Οι δασικές πυρκαγιές οφείλονται κατά το 1/3 σε φυσικά αίτια (π.χ. κεραυνοί), κατά το 1/3 σε εμπρησμούς και κατά το 1/3 σε άγνωστες και ανεξακρίβωτες αιτίες, στις οποίες οι ανθρώπινες δραστηριότητες φαίνεται να έχουν σημαντικότατο ρόλο. Η εξίσωση των επιπτώσεων παραστατικά διαμορφώνεται ως έξης:
Αίτια των δασικών πυρκαγιών + δασική καύσιμη υλη = δασική πυρκαγιά + έκθεση στη δασική πυρκαγιά (ανθρώπων, φυσικών πόρων, περιουσιών, υποδομών κ.λπ.) = επιπτώσεις των δασικών πυρκαγιών.
Η επίδραση των δασικών πυρκαγιών είναι πολυεπίπεδη, δεδομένου ότι η φωτιά είναι αναπόσπαστο μέρος του μεσογειακού οικοσυστήματος και συνυπάρχει με την εμφάνιση του ανθρώπου σε αυτό, η δε πλήρης εξάλειψή της από τα δασικά οικοσυστήματα της χώρας μας είναι αδύνατη και ουτοπική, ακόμη και αν υπήρχε ο τέλειος και ιδανικός κατασταλτικός αντιπυρικός οργανισμός. Εκείνα λοιπόν που πρέπει να αποτελέσουν ρεαλιστικούς στόχους σύγχρονου αντιπυρικού σχεδιασμού είναι: 1) Η ελάττωση του αριθμού των ανθρωπογενών πυρκαγιών. 2) Ο περιορισμός των καμένων εκτάσεων με συνέπεια τη μείωση των επιπτώσεων.
Οι στόχοι αυτοί επιτυγχάνονται με την ενεργή αντιπυρική προστασία που τα συστατικά της στοιχειά είναι τα εξής μέτρα :
- Επιβολή (νόμων και κανονισμών).
- Εκπαίδευση (προσωπικού και πολιτών).
- Εντατική πρόληψη.
Α) Το μέτρο της επιβολής νόμων και κανονισμών συμβάλλει στη μείωση των πυρκαγιών ανθρωπογενών αιτίων που είναι και οι πλέον καταστροφικές και συνίσταται στις θεσμικές δράσεις (άμεση διευθέτηση των θεμάτων ιδιοκτησίας χρήσεων και ενίσχυση της διαχείρισης των δασών), καθώς επίσης στους κανονισμούς και τους έλεγχους για τη λήψη μέτρων που αφορούν την προστασία των κατοικιών κ.λπ., τους καθαρισμούς οικοπέδων, χωματερές, τη χρήση της φωτιάς κατά τη θερινή περίοδο.
Β) Το μέτρο της εκπαίδευσης στοχεύει στη μείωση των ανθρωπογενών δασικών πυρκαγιών, στη μείωση της έκθεσης σε κίνδυνο και στη μείωση των καμένων εκτάσεων και συνίσταται στην εκπαίδευση του προσωπικού που εμπλέκεται στην πρόληψη και καταστολή των πυρκαγιών, την ανάπτυξη του εθελοντισμού καθώς επίσης στην:
- Επιμόρφωση των πολιτών, σε συνεργασία με τους ΟΤΑ, ΜΚΟ κ.λπ., από δασολόγους για την αξία των δασικών οικοσυστημάτων και τη συνειδητοποίηση από τους πολίτες της κρισιμότητας των περιβαλλοντικών καταστροφών που προκαλούν οι δασικές πυρκαγιές.
- Ενημέρωση των πολιτών που κατοικούν πλησίον ή μέσα σε δάση για τα στοιχειώδη προληπτικά μέτρα προς αποτροπή των πυρκαγιών, για την προστασία τους και την προστασία των ιδιοκτησιών τους.
Γ) Το μέτρο της εντατικής πρόληψης στοχεύει στη μείωση της έντασης της πυρκαγιάς, στη μείωση της έκθεσης σε κίνδυνο και στη μείωση των καμένων εκτάσεων και συνίσταται στα εξής:
- Συντήρηση του δασικού οδικού δικτύου.
- Διάνοιξη και συντήρηση αντιπυρικών ζωνών.
- Κατασκευή και συντήρηση υδατοδεξαμενών και κρουνών υδροληψίας.
- Κατασκευή και συντήρηση πυροφυλακείων.
- Αντιπυρική διαχείριση της βιομάζας.
- Διάσπαση της οριζόντιας συνέχειας της καύσιμης ύλης
- Διάσπαση της κάθετης συνέχειας της καύσιμης ύλης
- Μείωση της βιομάζας
- Καλλιεργητικές μεθόδους
- Χρήση νέων τεχνολογιών. Η αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών απαιτεί συνεχή χρήση ενός μεγάλου αριθμού πληροφοριών που μεταβάλλονται δυναμικά, δημιουργώντας την ανάγκη τυποποίησης των εργασιών πρόβλεψης συμπεριφοράς της φωτιάς (fire behave) και της αριστοποίησης της διάθεσης και κατανομής των δυνάμεων κατάσβεσης.
Τέλος να εκτιμήσουμε την εμπλοκή των διαφόρων υπηρεσιών στην καταστολή των δασικών πυρκαγιών - τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το μοντέλο που ισχύει τα τελευταία 20 χρόνια χρειάζεται αναθεώρηση και επανασχεδιασμό.
Νικήτας Φραγκισκάκης
Μέλος ΚΠΕ Κίνημα Αλλαγής
ΤΑ ΝΕΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου