Γιατί βάζει τώρα τέλος στον ένοπλο αγώνα το PKK: Η επόμενη μέρα για τους Κούρδους της Τουρκίας

Η απόφαση του PKK να παραδώσει τα όπλα εκτιμάται ότι θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας, ενώ θα επηρεάσει και τις ισορροπίες ασφαλείας σε ολόκληρη την περιοχή - από το γειτονικό Ιράκ έως τη Συρία, όπου οι κουρδικές δυνάμεις έχουν κατά καιρούς συνεργαστεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες.



Η κουρδική οργάνωση που διεξάγει επί 40 χρόνια αντάρτικο κατά της Άγκυρας ανακοίνωσε σήμερα πως καταθέτει τα όπλα και διαλύεται.


«Το PKK ολοκλήρωσε την ιστορική του αποστολή», δήλωσε η οργάνωση, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Firat, το οποίο δημοσίευσε αυτό που ανέφερε ως καταληκτική δήλωση ενός συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε την περασμένη εβδομάδα στο βόρειο Ιράκ. «Ο αγώνας του ΡΚΚ έσπασε την πολιτική της άρνησης και της εξόντωσης του λαού μας και έφερε το κουρδικό ζήτημα σε σημείο επίλυσης μέσω της δημοκρατικής διαδικασίας».

Η σημερινή ανακοίνωση - όπως άλλωστε και το συνέδριο - ήρθαν ως απάντηση στην έκκληση για διάλυση της οργάνωσης που απηύθυνε τον περασμένο Φεβρουάριο ο φυλακισμένος ηγέτης Αμπντουλάχ Οτσαλάν. Σε επιστολή του τότε είχε τονίσει πως «η δημοκρατία είναι μονόδρομος για την επιδίωξη και την υλοποίηση ενός πολιτικού συστήματος».

Σημειώνεται πως η ένοπλη αντίσταση του PKK είχε αρχικά ως στόχο τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης πατρίδας για τους Κούρδους, οι οποίοι αποτελούν περίπου το 20% του πληθυσμού της Τουρκίας. Έκτοτε ωστόσο η οργάνωση απομακρύνθηκε από τους μαξιμαλιστικούς της στόχους, εστιάζοντας αντ' αυτού σε μεγαλύτερη αυτονομία και περισσότερα δικαιώματα των Κούρδων.



Γιατί παραδίδουν τώρα τα όπλα οι Κούρδοι

Το τέλος των εχθροπραξιών - που έχουν στοιχίσει τη ζωή τουλάχιστον 40.000 ανθρώπων - σε αυτή τη δεδομένη συγκυρία εξυπηρετεί τα συμφέροντα και των δύο πλευρών, σημειώνει το BBC.

Το ΡΚΚ έχει δεχθεί σκληρά πλήγματα από τον τουρκικό στρατό τα τελευταία χρόνια, ενώ οι περιφερειακές αλλαγές έχουν καταστήσει δυσκολότερη την ανάληψη δράσης σε Ιράκ και Συρία.

Από την άλλη πλευρά, ο Τούρκος πρόεδρος χρειάζεται την υποστήριξη των φιλοκουρδικών πολιτικών κομμάτων για να μπορέσει να είναι ξανά υποψήφιος στις επόμενες προεδρικές εκλογές που θα διεξαχθούν το 2028.


Σύμφωνα πάλι με το Al Jazeera, η ανακοίνωση του PKK έρχεται σε ένα πλαίσιο σημαντικών αλλαγών στην περιοχή, όπως η νέα κυβέρνηση στη Συρία, η αποδυνάμωση της Χεζμπολάχ στο Λίβανο και ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς στη Γάζα.



Τα τελευταία χρόνια, το PKK είχε περιοριστεί σε μεμονωμένες επιθέσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας, καθώς ο στρατός έσπρωχνε τους μαχητές του πέρα από τα σύνορα στο Ιράκ.


Η τελευταία ειρηνευτική πρωτοβουλία ξεκίνησε τον Οκτώβριο από τον εταίρο του συνασπισμού του Τούρκου προέδρου Ντεβλέτ Μπαχτσελί. Ο ακροδεξιός πολιτικός πρότεινε ότι ο Οτσαλάν θα μπορούσε να αποφυλακιστεί υπό όρους εάν το PKK αποκηρύξει τη βία και διαλυθεί. Στα τέλη Φεβρουαρίου, ο Ερντογάν χαρακτήρισε την πιθανή διάλυση της ομάδας ως «ιστορική ευκαιρία για να προχωρήσουμε προς τον στόχο της καταστροφής του τείχους του τρόμου».

Νωρίτερα, τον Δεκέμβριο του 2024, κομβικής σημασίας εξέλιξη ήταν και η εκδίωξη του Άσαντ από τη Συρία - τον οποίο η Άγκυρα είχε επί χρόνια πολεμήσει. Το γεγονός αυτό ενίσχυσε τη γεωπολιτική θέση και την επιρροή της Τουρκίας στην περιοχή, με τον Ερντογάν να απαιτεί τη διάλυση της κουρδικής πολιτοφυλακής YPG και την απομάκρυνση της ηγεσίας της από τη Συρία, απειλώντας με στρατιωτική επέμβαση για την «εξουδετέρωση» της ομάδας.

Το μέλλον των μαχητών του PKK παραμένει τώρα αβέβαιο, αν και είναι πολύ πιθανόν κάποιοι από αυτούς να μετεγκατασταθούν σε τρίτες χώρες. Τυχόν παραχωρήσεις που μπορεί να λάβει το PKK σε αντάλλαγμα για την απόφασή του να διαλυθεί δεν έχουν γίνει άλλωστε γνωστές - αν και δεν θα πρέπει να αποκλείονται.



Στην ανακοίνωσή της, η οργάνωση δήλωσε ότι ο κουρδικός λαός θα αγκαλιάσει την ειρήνη και τη δημοκρατική διαδικασία και «θα κατανοήσει την απόφαση για διάλυση του PKK και τερματισμό του ένοπλου αγώνα καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον [...] Πιστεύουμε ότι τα κουρδικά πολιτικά κόμματα, οι δημοκρατικές οργανώσεις και οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης θα εκπληρώσουν τις ευθύνες τους για την ανάπτυξη της κουρδικής δημοκρατίας και τη διασφάλιση του σχηματισμού ενός κουρδικού δημοκρατικού έθνους».

Ο Winthrop Rodgers, από το think tank διεθνών υποθέσεων Chatham House, υποστηρίζει πως θα χρειαστεί «μια σημαντική δημοκρατική μετάβαση εκ μέρους της Άγκυρας» για να ικανοποιήσει τα αιτήματα των κουρδικών πολιτικών κομμάτων.

Υπήρξε «κάποια καλή θέληση» από ορισμένους Τούρκους ηγέτες τους τελευταίους μήνες, η οποία επέτρεψε τη διάλυση του PKK - προσθέτει. «Το αν αυτό όμως θα οδηγήσει στις μεγάλες αλλαγές που απαιτούνται για να εξασφαλιστεί η πλήρης συμμετοχή των Κούρδων στην πολιτική και κοινωνική ζωή της Τουρκίας είναι πολύ λιγότερο σαφές. Με πολλούς τρόπους, η μπάλα βρίσκεται τώρα στο γήπεδο της Άγκυρας».