Ο ΝΤΑΒΟΥΤΟΓΛΟΥ ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΓΙΑ ΕΦ' ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣΗ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ

Συζήτηση εφ’ όλης της ύλης σε μια κρίσιμη συγκυρία για την ευρύτερη περιοχή αναμένεται να διεξαχθεί μεταξύ Δημήτρη Αβραμόπουλου και Αχμέτ Νταβούτογλου κατά την επίσκεψη στην Αθήνα του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών την
Τετάρτη. Η έλευση του Τούρκου ΥΠΕΞ συμπίπτει με μια σειρά εξελίξεων τόσο στις διμερείς σχέσεις όσο και σε ένα τεράστιο αποσταθεροποιούμενο πεδίο, από την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή μέχρι την Κεντρική Ασία.

Σε ό,τι αφορά τα διμερή θέματα, θα εξεταστούν ο χρόνος και το περιεχομένο της σύγκλησης του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας (G2G), δηλαδή της κοινής συνεδρίασης των Υπουργικών Συμβουλίων Ελλάδας και Τουρκίας. Ο τόπος έχει αποφασιστεί. Θα γίνει είτε στην Κωνσταντινούπολη είτε στην Αγκυρα, καθώς η πρώτη συνάντηση είχε γίνει στην Αθήνα, επί κυβέρνησης Γιώργου Παπανδρέου, ο οποίος ήταν και ο εμπνευστής της διαδικασίας. Εχει ήδη γίνει προεργασία, κυρίως για θέματα χαμηλής πολιτικής (Υγεία, τουρισμό κ.λπ.) προκειμένου να υπογράφουν διμερείς συμφωνίες συνεργασίας.

Η εκ νέου σύγκληση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας έρχεται σε μια περίοδο που η Τουρκία όχι μόνο δεν έχει δείξει σημάδια βελτίωσης της συμπεριφοράς της έναντι της Ελλάδας, αλλά, αντιθέτως, κλιμακώνει σταθερά τις προκλήσεις, όπως και έναντι της Κύπρου. Θα υπάρχει, εξάλλου, το οξύμωρο -πολύ περισσότερο αν η κοινή συνεδρίαση των δύο Υπουργικών Συμβουλίων γίνει μέχρι το τέλος του χρόνου, ίσως τον Νοέμβριο- ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε., όχι οποιοδήποτε κράτος αλλά η Ελλάδα, να συνεδριάζει σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο με μια χώρα η οποία δεν αναγνωρίζει την ευρωπαϊκή προεδρία, η οποία ασκείται από την Κύπρο. Υπενθυμίζεται, εξάλλου, ότι ο Αντώνης Σαμαράς είχε διατυπώσει σκληρή κριτική στον Γιώργο Παπανδρέου όταν το G2G είχε συνεδριάσει για πρώτη φορά, τον Μάιο του 2010, λέγοντας ότι δεν μπορεί να γίνονται τέτοιες συνεδριάσεις ενώ η Τουρκία προκαλεί.

Το Κυπριακό,το οποίο έχει περιέλθει σε τέλμα λόγω της τουρκικής στάσης, θα αποτελέσει ένα από τα θέματα συζήτησης, ουσιαστική εξέλιξη όμως δεν αναμένεται, καθώς μέχρι τον Δεκέμβριο που η Κύπρος ασκεί την ευρωπαϊκή προεδρία οι διαπραγματεύσεις παραμένουν παγωμένες, ενώ οι κυπριακές προεδρικές εκλογές το 2013 στερούν από τον απερχόμενο Πρόεδρο Δημήτρη Χριστόφια τη δυνατότητα να δεσμεύσει τον επόμενο Πρόεδρο με λύση. Η τουρκική επιθετικότητα στην Κύπρο, εντωμεταξύ, η οποία εκδηλώνεται με απειλές για διεξαγωγή ερευνών σε θαλάσσια οικόπεδα της κυπριακής ΑΟΖ, εγκυμονεί κινδύνους επεισοδίου, πέραν της Ελλάδας και της Κύπρου, και με το Ισραήλ, το οποίο έχει αναλάβει την προστασία όχι μόνο των κοιτασμάτων του, αλλά και των εργασιών εξόρυξης κυπριακού αερίου στις οποίες εμπλέκονται εβραϊκές εταιρίες.

Ο Δημήτρης Αβραμόπουλος θα θέσει στον Τούρκο ομόλογό του το θέμα της τουρκικής συμπεριφοράς στην Κύπρο και τους κινδύνους που ενέχει, αλλά το ίδιο ισχύει και για το Αιγαίο, σε σχέση τόσο με τη συνεχιζόμενη αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας σε νησιά όσο και με τις απειλές για την άσκηση δικαιωμάτων που απορρέουν από το Διεθνές Δίκαιο. Ουσιαστική θετική εξέλιξη δεν προβλέπεται να υπάρξει, διότι ουδεμία μεταβολή έχει σημειωθεί στην τουρκική στάση και, πάντως, όχι προς το καλύτερο, άρα άρση του αδιεξόδου στο μείζον θέμα της ΑΟΖ, το οποίο αποτελεί προτεραιότητα για τη χώρα, δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα.

Ούτως ή άλλως, η επίσκεψη Νταβούτογλου έχει ως κύριο αντικείμενο την προετοιμασία του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας και όχι την επίτευξη προόδου στα «σκληρά» ζητήματα της ελληνοτουρκικής ατζέντας. Σχετικά με το θέμα των τουρκικών αμφισβητήσεων στο Αιγαίο, αναμένεται να ξαναρχίσουν, ίσως και εντός του μηνός, οι διερευνητικές επαφές μεταξύ των επιτροπών που έχουν συγκροτήσει οι δύο πλευρές. Η τελευταία συνάντηση είχε γίνει πέρυσι τον Ιούλιο.

ΤΡΙΑ «ΜΕΤΩΠΑ» ΕΠΙ ΤΑΠΗΤΟΣ

Συρία

Η κρίση στη Συρία θα απασχολήσει ιδιαιτέρως τους δύο υπουργούς Εξωτερικών καθώς η κατάσταση βαίνει ανεξέλεγκτη. Η Αθήνα εκτιμά ότι είναι ορατός ο κίνδυνος εκτεταμένης και μακροχρόνιας αποσταθεροποίησης, η οποία μπορεί να συμπαρασύρει γειτονικές χώρες, όπως ο Λίβανος -όπου τα σημάδια είναι ήδη εμφανή- και η Ιρδανία. Η ελληνική θέση είναι ότι στη Συρία πρέπει να δοθεί πολιτική λύση, διότι η συνέχιση της στρατιωτικής σύγκρουσης μπορεί να οδηγήσει σε αέναο πόλεμο και διαμελισμό της χώρας. Διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι η Αγκυρα θα αποφύγει να εμπλακεί σε κανονικό πόλεμο με τη Συρία.

Λαθρομετανάστες

Το πρόβλημα της λαθρομετανάστευσης επίσης θα απασχολήσει τις δύο πλευρές. Ο Δημήτρης Αβραμόπουλος θα ζητήσει από τον Αχμέτ Νταβούτογλου στενότερη συνεργασία για τον έλεγχο της λαθρομεταναστευτικής ροής, αλλά, παρά τις διαβεβαιώσεις που θα δώσει ο Τούρκος ΥΠΕΞ, η κατάσταση θα κριθεί στην πράξη, όπου τα πράγματα δεν δείχνουν πραγματική τουρκική βούληση. Υπενθυμίζεται, εξάλλου, ότι πρόσφατα ο Τούρκος υπουργός αρμόδιος για ευρωπαϊκά θέματα, Εγκεμέν Μπαγίς, είχε εκβιάσει ανοιχτά, ζητώντας να καταργηθεί η βίζα για τους Τούρκους πολίτες προκειμένου να ελέγξει η Αγκυρα την κίνηση λαθρομεταναστών στα σύνορά της.

Αμυντικές δαπάνες

Η επίσκεψη Νταβούτογλου γίνεται σε μια περίοδο που η Ελλάδα, λόγω της οικονομικής κρίσης, πέραν των άλλων προβλημάτων που δημιουργούνται εξ αυτής, αναγκάζεται να μειώσει δραματικά τις αμυντικές της δαπάνες. Η Τουρκία, αντιθέτως, υλοποιεί τεράστια εξοπλιστικά προγράμματα, διατηρώντας και κλιμακώνοντας τις βλέψεις εις βάρος της χώρας μας. Οι δηλώσεις των Τούρκων ΥΠΕΞ, κατά τις συναντήσεις τους με τους Ελληνες ομολόγους τους, περί συνεργασίας, φιλίας και προσέγγισης μεταξύ των δύο χωρών, ποτέ δεν συνοδεύτηκαν από αντίστοιχες πράξεις. Το αντίθετο. Η συμπεριφορά της Τουρκίας επιδεινώνεται. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να συμπεράνει κάποιος ότι τώρα θα συμβεί το αντίθετο. Ούτε και στο G2G, όποτε γίνει.