Τετάρτη 23 Μαΐου 2012

Με το βλέμμα στη θαλάσσια και παράκτια βιοποικιλότητα


Η θαλάσσια και παράκτια βιολογική ποικιλότητα αναδεικνύεται ως κύριο θέμα του φετινού εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας για τη Βιοποικιλότητα. 


Ο λόγος είναι, όπως υπογραμμίζει στη σχετική ανακοίνωσή του το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, ότι «το θαλάσσιο οικοσύστημα αποτελεί τη ναυαρχίδα της βιοποικιλότητας, δεδομένου ότι περίπου το 90% των ζώντων φυτικών και ζωικών οργανισμών και μικροοργανισμών ζει και αναπαράγεται στο θαλάσσιο και παράκτιο περιβάλλον, το οποίο καλύπτει το 71% της επιφάνειας του πλανήτη μας». 



Μάλιστα, στον εορταστικό τόμο των Ηνωμένων Εθνών για τους Ωκεανούς, επισημαίνεται ότι «υπάρχουν περισσότερα θαλάσσια ζωικά και φυτικά είδη από ό,τι αστέρια στο σύμπαν».


Σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, η διατήρηση των θαλάσσιων και παράκτιων οικοσυστημάτων και βοποικιλότητας αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τη διατροφική, πνευματική, κοινωνική και οικονομική ευημερία τόσο των παράκτιων κοινοτήτων όσο και γενικότερα της ανθρωπότητας.


Παράλληλα, μια πληθώρα, νομικά δεσμευτικών και μη, κειμένων έχουν αποτελέσει αντικείμενο συμφωνίας μεταξύ των χωρών προκειμένου να προστατευτεί και να διατηρηθεί για τις μελλοντικές γενιές ο θαλάσσιος αυτός πλούτος. Ενδεικτικά, αναφέρεται στην ανακοίνωση η Σύμβαση για την Βιολογική Ποικιλότητα, που κατατέθηκε για υπογραφή στη συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το περιβάλλον και την ανάπτυξη, η οποία διεξήχθη στο Ρίο ντε Τζανέιρο, το 1992 και τέθηκε σε ισχύ το 1993. 


Μέχρι σήμερα, η εν λόγω Σύμβαση απαριθμεί  193 συμβαλλόμενα κράτη. Μέσω της Σύμβασης, για πρώτη φορά γίνεται αποδεκτό το γεγονός ότι η διατήρηση της βιολογικής ποικιλότητα συνιστά ζήτημα «κοινού ενδιαφέροντος» για την ανθρωπότητα και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της αναπτυξιακής διαδικασίας.


Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας του 1982, η οποία αναθέτει τη θεμελιώδη υποχρέωση και ευθύνη για την προστασία και διατήρηση του θαλάσσιου περιβάλλοντος στα κράτη.


Σε περιφερειακό επίπεδο, ιδιαίτερα σημαντική για τη χώρα μας, σύμφωνα πάντα με το ΥΠΕΚΑ, είναι η Σύμβαση της Βαρκελώνης, που υιοθετήθηκε από τις χώρες της Μεσογείου και την τότε ΕΟΚ, το 1976, με σκοπό τον συντονισμό των δράσεών τους και τη λήψη όλων των κατάλληλων μέτρων για την πρόληψη, καταπολέμηση και εξάλειψη της ρύπανσης της Μεσογείου, αλλά και τη βελτίωση του θαλασσίου και παρακτίου περιβάλλοντος. 


Το 1995, τα κράτη- μέλη υιοθέτησαν την τροποποιημένη Σύμβαση, με τίτλο «Σύμβαση για την Προστασία του Θαλασσίου Περιβάλλοντος και της Παράκτιας Περιοχής της Μεσογείου» ενώ έχουν επιπλέον υιοθετηθεί επτά θεματικά πρωτόκολλα, όπως πχ το πρωτόκολλο για τις Ειδικά Προστατευόμενες Περιοχές και τη Βιοποικιλότητα στη Μεσόγειο.


Στην ανακοίνωσή του, το ΥΠΕΚΑ χαρακτηρίζει «βασική προτεραιότητα» του υπουργείου τη διαχείριση και διατήρηση του τεράστιου αυτού φυσικού πλούτου και αναφέρει τα εξής:


Με τον νόμο 3937/2011, προωθείται η βιώσιμη διαχείριση και αποτελεσματική διατήρηση της βιοποικιλότητας, ως πολύτιμου, αναντικατάστατου και σπουδαίας σημασίας εθνικού κεφαλαίου. Τόσο ο νόμος όσο και η υπό ολοκλήρωση εθνική στρατηγική για τη βιοποικιλότητα αποτελούν τα βασικά εργαλεία της χώρας μας για την αποτελεσματική προστασία της πανίδας, της χλωρίδας και των οικοτόπων της.


Επισημαίνει δε, ότι η Ελλάδα είναι χώρα προικισμένη με ιδιαίτερη βιολογική κληρονομιά, καθώς διαθέτει ένα δίκτυο από 419 περιοχές Natura, που καταλαμβάνουν πάνω από το 27,3% της χερσαίας και το 6,1% της θαλάσσιας έκτασής της. Πολλές από αυτές είναι ήδη προστατευόμενες, από την ελληνική νομοθεσία και άλλες, από διεθνείς και περιφερειακές συνθήκες, όπως αυτή του Ραμσάρ.


Ως εμβληματικά είδη για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα της πατρίδας μας χαρακτηρίζονται από το υπουργείο η θαλάσσια χελώνα Caretta- caretta και η μεσογειακή φώκια Monachus- monachus, για τα οποία έχουν θεσμοθετηθεί τα εθνικά θαλάσσια πάρκα της Ζακύνθου και της Αλοννήσου. Το ΥΠΕΚΑ τονίζει, επίσης, ότι προχωρά η θεσμοθέτηση της σημαντικής περιοχής για τη φώκια στη Βόρεια Κάρπαθο- Σαρία, με την ανάρτηση για διαβούλευση του σχετικού σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος.


Επιπρόσθετα, αναφέρεται ότι τον Ιούλιο του 2011, με την «Εθνική στρατηγική για την προστασία και διαχείριση του θαλάσσιου περιβάλλοντος - Εναρμόνιση με την αντίστοιχη οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Ιουνίου 2008 και άλλες διατάξεις» υιοθετήθηκε το πλαίσιο για την εφαρμογή της 
σε εφαρμογή του οποίου έχει ήδη αρχίσει η εκπόνηση του πρώτου έργου προκαταρκτικής αξιολόγησης της κατάστασης των θαλασσίων οικοσυστημάτων και καθορισμού των ποιοτικών προτύπων και στόχων. 
Το
συγκεκριμένο έργο αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το καλοκαίρι του 2012 και η έκθεση αξιολόγησης θα δημοσιοποιηθεί και θα υποβληθεί στην ΕΕ σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα της Οδηγίας.


Παράλληλα, όπως επισημαίνεται, έχουν ενταχθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΕΠΠΕΡΑΑ) έργα σημαντικού προϋπολογισμού για την προώθηση προγραμμάτων ολοκληρωμένης διαχείρισης σε περιοχές με ευαίσθητα υδατικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένων περιοχών που έχουν χαρακτηρισθεί ως ύδατα κολύμβησης και παράκτιες περιοχές ευαίσθητες στην παρουσία θρεπτικών ουσιών, των περιοχών που χαρακτηρίζονται ως ευάλωτες ζώνες, των περιοχών Natura για την προστασία οικοτόπων ή ειδών καθώς και περιοχών για τις οποίες έχουν θεσπιστεί ειδικά προγράμματα μέτρων (π.χ. όρμος Θεσσαλονίκης, Παγασητικός, Μαλιακός, Αμβρακικός, παραλιακές περιοχές Ηλείας).


Τέλος, το ΥΠΕΚΑ, στην ανακοίνωσή του, υπογραμμίζει ότι «πέρα από τις όποιες θεσμικές δράσεις της πολιτείας, η διατήρηση της βιοποικιλότητας αφορά όλους εμάς. Η βιοποικιλότητα είναι ένα πολύτιμο εθνικό κεφάλαιο και επίκεντρο εθνικών πολιτικών, παράλληλα όμως, συνιστά το μέλλον, το οποίο πρέπει να διαχειριστούμε και να διαφυλάξουμε αναλλοίωτο για τα παιδιά μας».


 ΑΠΕ/ΜΠΕ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου