Η πληροφόρηση για θέματα υγείας από το Διαδίκτυο, που ολοένα αυξάνεται, μπορεί να αποτελέσει πολύ χρήσιμο εργαλείο για τον καταναλωτή, αρκεί να γνωρίζει πώς να το χρησιμοποιήσει.
Ενας ειδικός στην Επικοινωνία Υγείας από το Σιάτλ, ο Αντριου Σορ, ο οποίος πιστεύει ότι το Ιντερνετ έσωσε τη ζωή του, έγραψε πρόσφατα ένα βιβλίο με τίτλο «The Web-Savvy Patient», στο οποίο προσπαθεί να βοηθήσει όσους αντιμετωπίζουν ένα ιατρικό πρόβλημα να χρησιμοποιήσουν το Διαδίκτυο προς όφελός τους, αποφεύγοντας πιθανές παγίδες.
Οπως ανέφερε στην εφημερίδα «The New York Times», ο ίδιος διαγνώστηκε το 1996 – σε ηλικία 45 ετών και με δύο μικρά παιδιά – με χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία.
Προτού ακολουθήσει την οδηγία των γιατρών της περιοχής του για άμεση χημειοθεραπεία, αναζήτησε στο Διαδίκτυο τον σύλλογο των ασθενών με την ίδια νόσο και από εκεί βρήκε έναν διακεκριμένο ειδικό στο Χιούστον. Εκείνος του συνέστησε μια εντελώς διαφορετική θεραπευτική προσέγγιση, με αποτέλεσμα να είναι σήμερα ζωντανός και δραστήριος σήμερα και να αποκτήσει μάλιστα και τρίτο παιδί.
«Πολλοί γιατροί προειδοποιούν τους ασθενείς να είναι πολύ προσεκτικοί στην πληροφόρηση υγείας από το Ιντερνετ», έγραψε ο κ. Σορ στο βιβλίο του. «Αυτό είναι σωστό. Η επαφή όμως με άλλους ασθενείς μέσω του Διαδικτύου με έσωσε και πιστεύω ότι μπορεί να βοηθήσει και εσάς. Η Ιατρική αλλάζει πολύ γρήγορα. Το Διαδίκτυο μπορεί να σας βοηθήσει να γνωρίζετε προς τα πού πηγαίνει ο άνεμος. Χρειάζεστε μόνο έναν οδηγό για να σερφάρετε σωστά στο Ιντερνετ».
Ο κ. Σορ, ύστερα από τη διάγνωσή του, προσέφυγε στην ηλεκτρονική σελίδα www.ACOR.org (Association of Cancer Online Resources), όπου βρήκε τον εθνικό σύλλογο των ασθενών με λευχαιμία. Στο βιβλίο του, συνιστά στους χρήστες του Ιντερνετ για θέματα υγείας να σκέπτονται ως καταναλωτές και όχι ως ασθενείς, αποφεύγοντας τις απάτες και τις κατευθυνόμενες εμπορικά απόψεις.
«Η μεγαλύτερη δύναμη του Ιντερνετ είναι επίσης το μεγαλύτερο ελάττωμά του», γράφει. «Καθένας μπορεί να ανεβάσει οτιδήποτε. Θα πρέπει επίσης να είστε πολύ επιφυλακτικοί στην άποψη ότι κάποιος έχει μια σωτήρια πληροφορία, που “το ιατρικό δυναμικό δεν θέλει να γνωρίζετε”. Μια καλή αρχή είναι οι εθνικές, επιστημονικές, μη κερδοσκοπικές εταιρείες, όπως λ.χ. η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία ή η Αμερικανική Εταιρεία για τη Μυική Δυστροφία».
Ο κ. Σορ αναφέρει στο βιβλίο του ότι η εγκατάσταση ενός ηλεκτρονικού ιατρικού αρχείου είναι πολύ χρήσιμη. Μέσω ενός ηλεκτρονικού συστήματος, που προσφέρεται από την Κλινική Μάγιο στις ΗΠΑ (με την υποστήριξη της Microsoft HealthVault), μπορεί κανείς να δημιουργήσει και να αποθηκεύσει τους ιατρικούς φακέλους για τον ίδιο και για κάθε μέλος της οικογένειάς του.
Μπορούμε άραγε να εμπιστευόμαστε ιατρικές πληροφορίες που δημοσιεύονται σε εγκυκλοπαίδειες online; To 2005 το επιστημονικό περιοδικό «Nature» συνέκρινε 42 επιστημονικά κείμενα της ηλεκτρονικής εγκυκλοπαίδειας Wikipedia και της εγκυκλοπαίδειας Britannica και βρήκε 4 λάθη στην πρώτη και 3 στη δεύτερη.
Επίσης, μια έκθεση του Κέντρου για τον Καρκίνο του Πανεπιστημίου Τζέφερσον στις ΗΠΑ, η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Journal of Oncology Practice», αναφέρει ότι οι επιστήμονές του εξέτασαν ηλεκτρονικές σελίδες για ασθενείς και διαπίστωσαν ότι «υπήρχαν πολύ σπάνια λάθη στην Wikipedia και αυτό ήταν καθησυχαστικό».
Τριπλασιασμός της χρήσης
Η χρήση του Ιντερνετ για θέματα υγείας έχει τριπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, φτάνοντας το 32,1% κατά μέσο όρο σε όλες τις ηλικίες και το 52,8% στις ηλικίες 15-35 ετών. Περίπου τέσσερις στους 10 Ελληνες θεωρούν το Διαδίκτυο σημαντική πηγή πληροφόρησης για θέματα υγείας και ένας στους 2 χρήστες του Διαδικτύου αναζητά στην οθόνη του πληροφορίες πριν ή μετά την επίσκεψη στον γιατρό.
Οι 6 στους 10 αποφασίζουν να λάβουν ιατρική συμβουλή βασισμένοι εν μέρει στις πληροφορίες που βρήκαν στο Ιντερνετ. Ειδικά στις ηλικίες 15-35 ετών, το 51,8% των χρηστών θεωρούν την ύπαρξη ιστοσελίδας ενός ιατρείου σημαντικό κριτήριο επιλογής του γιατρού.
Οι μισοί περίπου (46%), ανεξαρτήτως ηλικίας, είναι πρόθυμοι να χορηγήσουν εξ αποστάσεως πρόσβαση στα ιατρικά αρχεία τους, εάν πρόκειται αυτό να επισπεύσει τη διάγνωση. Μάλιστα, εάν υπήρχε η δυνατότητα, το 61,7% θα επισκέπτονταν τον ηλεκτρονικό φάκελο τους στο Διαδίκτυο, ακόμα και με ετήσια συνδρομή (59,2%).
Βέβαια, η χρήση του Διαδικτύου για θέματα υγείας απέχει πολύ μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών της Ελλάδας (29,5% και 18,5% αντίστοιχα). Επίσης, αν και οι άνδρες χρησιμοποιούν γενικά το Ιντερνετ περισσότερο από τις γυναίκες, οι τελευταίες αναζητούν συχνότερα από τους άνδρες πληροφορίες για θέματα υγείας στο Διαδίκτυο.
Αυτό δείχνει ερευνητική εργασία που έγινε στα πλαίσια μελέτης σε 7 ευρωπαϊκές χώρες ταυτόχρονα, με πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και με σκοπό να αποτυπώσει τις τάσεις στις υπηρεσίες ηλεκτρονικής υγείας (eHealth) στην Ευρώπη.
Η εργασία, που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 1.000 ανδρών και γυναικών ηλικίας 15-80 ετών σε όλη την Ελλάδα, δημοσιεύθηκε στα Αρχεία της Ελληνικής Ιατρικής από ερευνητές του Ινστιτούτου Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας (Α. Χρονάκη, Α. Κουρούμπαλη, Α. Σταθοπούλου, Θ. Ρουμελιωτάκη. Ε. Ορφανουδάκη, L. Estrerle, Μ. Τσικνάκης).
Παρ' όλα αυτά, η χρήση του Διαδικτύου για θέματα υγείας (όπως και για κάθε άλλο θέμα) παραμένει χαμηλή στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες χώρες (για παράδειγμα, το 2007 ο μέσος όρος των Ευρωπαίων που αναζήτησαν πληροφορίες για ασθένειες, διατροφή και ατυχήματα στο Διαδίκτυο ήταν 23,8%, έναντι μόνον 6% στην Ελλάδα). Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι το Διαδίκτυο και οι ηλεκτρονικές υπηρεσίες υγείας αλλάζουν το πλαίσιο παροχής υγείας στην Ελλάδα και διεθνώς και ότι εναπόκειται στην ηλεκτρονική υγεία να κερδίσει την εμπιστοσύνη του κοινού.
Συμβουλές
Τι να προσέχουμε λοιπόν όταν χρησιμοποιούμε το Διαδίκτυο για θέματα υγείας; Δύο είναι οι κυριότερες παγίδες, όπως επισημαίνει ο γιατρός Γεώργιος Κορμάς, εκπρόσωπος του Ελληνικού Κόμβου Επαγρύπνησης για Ασφαλέστερο Διαδίκτυο και επιστημονικός συνεργάτης της Μονάδας Εφηβικής υγείας της Β' Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών:
1) Οι αναξιόπιστες πηγές
2) Η υιοθέτηση πληροφοριών που δεν ταιριάζουν στον συγκεκριμένο ασθενή.
«Ο κόσμος δεν έχει εκπαιδευθεί πώς να αναζητά πληροφορίες υγείας στο Ιντερνετ», λέει. «Ετσι, βάζει π.χ. τον όρο “χρόνια προστατίτιδα” στο Google και ψάχνει στην τύχη. Θα πρέπει όμως να κάνει το ανάποδο. Να μπαίνει σε ένα σοβαρό ιατρικό σάιτ και εκεί να βρίσκει πληροφορίες για τη νόσο. Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών θα έπρεπε να προτείνει, όπως γίνεται και στο εξωτερικό, συγκεκριμένα αξιόπιστα σάιτ υγείας για το κοινό».
Ο κ. Κορμάς συμβουλεύει πώς να διακρίνετε εάν μια ηλεκτρονική σελίδα υγείας είναι αξιόπιστη:
1. Να εξετάζετε πόσο συχνά ανανεώνεται.
2. Να ελέγχετε εάν ο συγγραφέας της έχει ιατρική ιδιότητα, εάν είναι ειδικός για το θέμα (αναζητήστε το όνομά του στο Διαδίκτυο) και εάν έχει τηλέφωνα επικοινωνίας.
3. Να βλέπετε εάν υπάρχουν αναφορές σε βιβλιογραφία (ιατρικές μελέτες).
4. Να προσέχετε εάν υπάρχει έμμεση διαφήμιση φαρμάκων.
«Ακόμα, όμως, και όταν το σάιτ είναι αξιόπιστο, δεν αντικαθιστά τον γιατρό», προειδοποιεί ο κ. Κορμάς.«Αναζητούμε στο Διαδίκτυο εγκυκλοπαιδικές γνώσεις, δεν παίρνουμε θεραπεία. Μόνον ο γιατρός μπορεί να χορηγήσει φάρμακα και θεραπείες, ανάλογα με τον συγκεκριμένο ασθενή – κάθε άρρωστος είναι ξεχωριστή περίπτωση. Εχουν χαθεί ζωές (π.χ. από σοβαρά προβλήματα στα νεφρά) από θεραπείες μέσω Ιντερνετ».
Το Διαδίκτυο μπορεί να συνεισφέρει – κατά τον κ. Κορμά – στην πρόληψη (π.χ. σε θέματα διατροφής, εφόσον η πηγή είναι αξιόπιστη), αλλά και στην επικοινωνία με άλλους ασθενείς μέσω των συλλόγων τους. «Βέβαια, και το δεύτερο χρειάζεται προσοχή σε ορισμένες περιπτώσεις», λέει, «όπως π.χ. σε κορίτσια με νευρική ανορεξία, όπου το ένα υποστηρίζει μέσω του Ιντερνετ το άλλο στη συνέχιση μιας καταστροφικής συμπεριφοράς».
tanea.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου