Κεμάλ Ντερβίς : Δημοκρατία στην Ευρώπη

Ενας πραγματικός αγώνας για το ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι σε εξέλιξη. Αν και το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) κέρδισε μόνο μια ισχνή πλειοψηφία 221 εδρών από τις 751 έδρες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι κεντροαριστεροί, οι πράσινοι και οι φιλελεύθεροι ευρωβουλευτές συσπειρώθηκαν όλοι γύρω από τον υποψήφιο του
ΕΛΚ, τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ως την «νομιμοποιημένη» επιλογή. Η αντιπολίτευση, υπό την ηγεσία του βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον, με την υποστήριξη όσων εκφράζουν την «εθνική κυριαρχία» σε όλη την Ευρώπη, ιδίως στη Σκανδιναβία αλλά και στην Ουγγαρία, ισχυρίζεται ότι κάποιος τον οποίο η πλειονότητα των ευρωπαίων πολιτών γνωρίζουν ελάχιστα, δεν μπορεί να αξιώσει πολιτική νομιμοποίηση.

Το μεγαλύτερο ζήτημα είναι κατά πόσον η Ευρώπη είναι έτοιμη να διαμορφώσει τον κοινό πολιτικό χώρο που απαιτείται για τη διαχείριση της νομισματικής ένωσης

Η Γερμανίδα Καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ είναι τώρα σε δύσκολη θέση. Παρόλο που στήριξε τον Γιούνκερ πριν από τις εκλογές, ποτέ δεν υποστήριξε πραγματικά την ιδέα ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να έχει καθοριστικό ρόλο στην επιλογή προέδρου της Επιτροπής. Ηταν βέβαιη ότι κανένα κόμμα δεν θα κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία, αλλά δεν είχε προβλέψει ότι σχεδόν όλοι οι εκπρόσωποι των μετριοπαθών κομμάτων θα στήριζαν τον όποιο υποψήφιο κέρδιζε την πλειοψηφία, καθιστώντας δύσκολο να οριστεί κάποιος άλλος.
Το μεγαλύτερο ζήτημα είναι κατά πόσον η Ευρώπη είναι έτοιμη να διαμορφώσει τον κοινό πολιτικό χώρο που απαιτείται για τη διαχείριση της νομισματικής ένωσης και για να ενισχύσει την επιρροή της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην παγκόσμια σκηνή.
Οι περισσότεροι οικονομολόγοι συμφωνούν ότι, ελλείψει ενός ουσιαστικού συντονισμού της δημοσιονομικής πολιτικής και μιας πραγματικής τραπεζικής ένωσης, η νομισματική ένωση της Ευρώπης δεν μπορεί να πετύχει. Αυτό δεν ενοχλεί το Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο δεν έχει καμία επιθυμία να ενταχθεί στην ευρωζώνη. Μεταξύ των μελών της ευρωζώνης, ωστόσο, η ανάγκη για μεγαλύτερη πολιτική ολοκλήρωση είναι ευρέως αποδεκτή και όχι μόνο από τις οικονομικές και πολιτικές ελίτ.
Επιπλέον, όπως έδειξαν οι επιθετικές κινήσεις της Ρωσίας στην Ουκρανία και σε άλλες χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να εμβαθύνουν τη συνεργασία τους στα θέματα ασφάλειας και να αναπτύξουν μια κοινή ενεργειακή πολιτική. Αν και η συνεργασία σε τομείς όπως είναι η προστασία των προσωπικών δεδομένων, η ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα, και η κλιματική αλλαγή μπορεί να μην απαιτούν τον ίδιο βαθμό πολιτικής ολοκλήρωσης όπως το κοινό νόμισμα, θα ωφεληθεί σε μεγάλο βαθμό από την ενίσχυση της πολιτικής συνοχής και από μια πιο βαθιά αίσθηση της κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας.

Η υπόδειξη υποψηφίου για την προεδρία της Επιτροπής από τα πανευρωπαϊκά κόμματα σηματοδότησαν την αρχή της οικοδόμησης ενός πραγματικού υπερεθνικού ευρωπαϊκού πολιτικού χώρου

Η υπόδειξη υποψηφίου για την προεδρία της Επιτροπής από τα πανευρωπαϊκά κόμματα, καθώς και τα τρία προεκλογικά ντιμπέϊτ μεταξύ των υποψηφίων, σηματοδότησαν την αρχή της οικοδόμησης ενός πραγματικού υπερεθνικού ευρωπαϊκού πολιτικού χώρου. Πράγματι, η υποστήριξη της υποψηφιότητας Γιούνκερ από τους Σοσιαλδημοκράτες, τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους αντανακλά την πίστη τους στην ανάγκη διαμόρφωσης ενός τέτοιου χώρου. Οι υποψήφιοι, κυρίως ο Μάρτιν Σουλτζ, επικεφαλής του Κόμματος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, έκανε εκστρατεία πέρα ​​από τα εθνικά σύνορα.
Ομως η Ευρώπη έχει ακόμα πολύ δρόμο να διανύσει, κάτι που έγινε εμφανές από το γεγονός ότι μόνο μια μειοψηφία των Ευρωπαίων πολιτών παρακολούθησαν την εκστρατεία. Ενας υπερεθνικός πολιτικός χώρος μπορεί να αναπτυχθεί μόνο αν η ευρωπαϊκή πολιτική έχει ορατότητα, επιρροή και αξιοπιστία. Για το λόγο αυτό, οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να καταλήξουν σε συμβιβασμό για τον επόμενο πρόεδρο της Επιτροπής γρήγορα και με διαφάνεια, διαλύοντας έτσι την εντύπωση που υπάρχει στους απλούς πολίτες ότι η ευρωπαϊκή πολιτική διαμορφώνεται από μια δυσλειτουργική διαδικασία, με παζάρια και πίσω από κλειστές πόρτες.
Ως συνήθως, η Μέρκελ έχει έναν κρίσιμο ρόλο να διαδραματίσει. Η στήριξή της σε έναν υποψήφιο για τον οποίο γνώριζε ότι ο Κάμερον θα αντιταχθεί σφοδρά ήταν ένα σοβαρό λάθος, διότι ενίσχυσε όλους αυτούς στο Ηνωμένο Βασίλειο που θέλουν να εγκαταλείψουν την ΕΕ.

Ο κόσμος χρειάζεται μια ακμάζουσα και συνεκτική ΕΕ για την προώθηση των δημοκρατικών αρχών

Η Μέρκελ τώρα πρέπει τώρα βρει τρόπο να διαμορφώσει μια συμβιβαστική λύση που δεν θα υποσκάπτει την πανευρωπαϊκή δημοκρατική διαδικασία, η οποία διαθέτει σήμερα περισσότερη υποστήριξη στη Γερμανία από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη μεγάλη ευρωπαϊκή χώρα. Προς αυτή την κατεύθυνση, η στήριξη από τον Ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι - το κόμμα του οποίου κέρδισε το 41% των ψήφων και έγινε έτσι ο μόνος πραγματικός νικητής - θα μπορούσε να βοηθήσει.
Το διακύβευμα είναι υψηλό, και όχι μόνο για την Ευρώπη. Ο κόσμος χρειάζεται μια ακμάζουσα και συνεκτική ΕΕ για την προώθηση των δημοκρατικών αρχών, της επίλυσης των συγκρούσεων, την προστασία του κοινού καλού, της ειρήνης και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης σε διασυνοριακό επίπεδο. Η εναλλακτική λύση - που ήδη κερδίζει έδαφος - είναι η αναβίωση της ωμής πολιτικής της ισχύος και η επικίνδυνη ξενοφοβία. Χωρίς ένα κοινό ευρωπαϊκό πολιτικό χώρο, όλοι θα είναι σε χειρότερη κατάσταση.
*Ο Κεμάλ Ντερβίς είναι αντιπρόεδρος του αμερικανικού Ινστιτούτου Μπρούκινγκς, πρώην υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας και πρώην Συντονιστής του Προγράμματος Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών.
ΠΗΓΗ: Project Syndicate
thetoc