Οι λαοί χρεοκοπούν δύο φορές

Το δίλημμα του τοκογλύφου είναι πάντα ένα αδιέξοδο: να υποχρεώσει τον οφειλέτη του να τον ξοφλήσει με κίνδυνο να καταστρέψει και αυτόν και τους δανειστές του ή να ρυθμίσει τα χρέη του με κίνδυνο να καταστρέψει τους δανειστές του και μαζί με αυτούς και τον οφειλέτη;

Ενα παράδοξο παρατηρήθηκε πρόσφατα στην Ευρώπη. Οι ευρωπαϊκές αγορές έστησαν πάρτι, όταν διαδόθηκε η φήμη πως μια χώρα της ευρωζώνης επρόκειτο να οδηγηθεί σε ελεγχόμενη χρεοκοπία. Ομως, από την άλλη μεριά, η ευρωπαϊκή ηγεσία επέμενε πως η χρεοκοπία μιας χώρας της ευρωζώνης θα σήμαινε καταστροφή, οδηγώντας σε μαζική φυγή κεφαλαίων και σε αναταραχή στις αγορές. Γιατί άραγε η λογική των ευρωπαϊκών ηγεσιών μοιάζει τόσο ασύμβατη με την αντίδραση των αγορών;

Γιατί οι πολιτικές ηγεσίες και οι αγορές βλέπουν τόσο διαμετρικά αντίθετα μια έκβαση της κρίσης χρέους που θεωρείται εξαιρετικά πιθανή; Επειδή, όπως επισημαίνει ο οικονομολόγος Ντέιβιντ Μακουίλιαμς στην ιρλανδική «Ιντιπέντεντ», το μοναδικό που απασχολεί σήμερα το ευρωπαϊκό πολιτικό κατεστημένο είναι το κύρος του και το κύρος της ευρωζώνης ύστερα από τη χρεοκοπία μιας χώρας της. Ασφαλώς, λέει, η χρεοκοπία μιας χώρας της πλουσιότερης περιοχής του κόσμου δεν είναι ό,τι καλύτερο. Ομως, όλα έχουν να κάνουν με το πολιτικό κύρος. Ακόμη και αν αυτό το κύρος κάνει τα λογιστικά βιβλία της Ευρώπης να δείχνουν ακόμη χειρότερα - αφού το χρήμα που δανείζει σε ουσιαστικά χρεοκοπημένες χώρες για να πληρώνουν ουσιαστικά χρεοκοπημένους τραπεζίτες δεν είναι παρά «νεκρό» χρήμα - φαίνεται πως το μεγαλύτερο μέρος της ευρωπαϊκής ηγεσίας έχει κάνει αυτήν ακριβώς την επιλογή, την επιλογή της στρουθοκαμήλου.

Οι αγορές όμως δεν νοιάζονται για το κύρος αλλά για τα μελλοντικά κέρδη τους. Οι αγορές δεν έχουν μνήμη. Η δύναμη που τις ωθεί είναι η αυριανή ευκαιρία για κέρδος και όχι τι συνέβηκε χθες. Γι' αυτό ακριβώς, η απόφαση μιας υπερχρεωμένης χώρας να ξεπληρώσει όλα τα χρέη της, την κάνει περισσότερο και όχι λιγότερο επικίνδυνη για τις αγορές. Αυτή η απόφαση υπονομεύει ακόμη περισσότερο την παραγωγική και αναπτυξιακή της δυνατότητα, επειδή θα είναι υποχρεωμένη να πληρώνει τα χρέη της με ολοένα και υψηλότερους φόρους οι οποίοι θα επιβαρύνουν και τις επόμενες γενιές.

Αυτά τα βάρη υποχρεώνονται σήμερα να σηκώνουν στους ώμους τους ολοένα και περισσότερες υπερχρεωμένες ευρωπαϊκές χώρες. Και όταν, αργά ή γρήγορα, ύστερα από επώδυνους πειραματισμούς που θα έχουν κοστίσει στους πολίτες πολύ ιδρώτα και αίμα, θα έρθει αναπόφευκτα η ώρα της αλήθειας, τότε οι λαοί τους θα διαπιστώσουν πως θα έχουν χρεοκοπήσει δύο φορές: μία από τα σκληρά μέτρα λιτότητας που ήδη υφίστανται κάτω από το προσωπείο μιας προσχηματικής ανάπτυξης που όμως δεν έρχεται ποτέ και άλλη μία από τις βαριές απώλειες που θα υποστούν, όταν αναπόδραστα θα οδηγηθούν σε ελεγχόμενη χρεοκοπία.

tanea.gr