Φυσική άμυνα του οργανισμού το «γκριζάρισμα»

Αν θεωρείτε τις γκρίζες τρίχες συνέπεια του άγχους, μάλλον δεν απέχετε πολύ από την αλήθεια, αν και ακόμα πιο σοβαρό είναι το στρες που υφίσταται ο οργανισμός από τα χημικά και την ακτινοβολία. Οι γκρίζες τρίχες σημαίνουν προβληματικό DNA και τοξικό στρες, αλλά είναι και μια φυσική άμυνα του οργανισμού. 

Το λεγόμενο «γονοτοξικό στρες», που προκαλεί βλάβες στο DNA των κυττάρων, είναι αυτό που προξενεί το γκριζάρισμα των μαλλιών με το πέρασμα του χρόνου, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική μελέτη.
Η ανακάλυψη θέτει σε αμφισβήτηση τις μέχρι τώρα επικρατούσες αντιλήψεις για τη γήρανση των βλαστοκυττάρων και μπορεί τελικά να οδηγήσει τόσο σε νέες μεθόδους καταπολέμησης των γκρίζων μαλλιών όσο και στη θεραπεία πιο σοβαρών παθήσεων που προκαλούνται από το γονοτοξικό στρες, όπως είναι ο καρκίνος, σύμφωνα με το περιοδικό «Science».

Η νέα έρευνα έγινε από Ιάπωνες επιστήμονες υπό τη δερματολόγο Έμι Νισιμούρα του Ιατρικού Πανεπιστημίου του Τόκιο και δημοσιεύεται στο βιολογικό περιοδικό «Cell» (Κύτταρο). Κάνοντας πειράματα σε ποντίκια, που επίσης «γκριζάρουν» με την ηλικία, η ιαπωνική έρευνα έδειξε ότι διάφοροι γονοτοξικοί παράγοντες, όπως η ακτινοβολία (π.χ. η υπεριώδης ακτινοβολία του ήλιου ή οι ακτίνες Χ), ορισμένες χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στην καθημερινή ζωή του νοικοκυριού ή μολύνουν το περιβάλλον, καθώς και φάρμακα της χημειοθεραπείας, βλάπτουν το DNA των βλαστικών μελανοκυττάρων (είναι αυτά που διατηρούν το μαύρο χρώμα των μαλλιών). Οι επιβλαβείς αυτές επιδράσεις κάνουν τα βλαστικά μελανοκύτταρα να ωριμάζουν πριν την ώρα τους και να μετατρέπονται πρόωρα σε ώριμα μελανοκύτταρα, χάνοντας την ικανότητα αναγέννησής τους, με συνέπεια οι τρίχες να αποκτούν ανεπιστρεπτί γκρι χρώμα.

Το γονοτοξικό στρες συμβαίνει σε όλους τους ανθρώπους διαχρονικά και με τη συσσώρευσή του αποτελεί την κύρια αιτία για τη γήρανση των ανθρώπων. Σύμφωνα με τη Νισιμούρα, ένα και μοναδικό κύτταρο σε ένα υγιές θηλαστικό μπορεί να υποφέρει μέχρι και 100.000 περιστατικά που δυνητικά οδηγούν σε βλάβη του DNA, μέσα σε μόνο μία μέρα.

Σύμφωνα με τον ογκολόγο της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Χάρβαρντ, Ντέιβιντ Φίσερ, η νέα μελέτη είναι σημαντική. «Συνήθως θεωρούμε το γκριζάρισμα ένα ανεπιθύμητο πράγμα, όμως η νέα έρευνα δείχνει ότι μπορεί επίσης να παίζει προστατευτικό ρόλο, καθώς επιτρέπει στο σώμα να απαλλάσσεται από δυνητικά επικίνδυνα κύτταρα με βλάβες στο DNA τους, εμποδίζοντας έτσι τον περαιτέρω πολλαπλασιασμό τους. Μελλοντικές μελέτες θα πρέπει να ερευνήσουν αν τα βλαστοκύτταρα αλλού στο σώμα μας (πέρα από το δέρμα) υφίστανται μια παρόμοια πρόωρη ωρίμανση».

Με άλλα λόγια, το «γκριζάρισμα» των τριχών, πέρα από τις άλλες διαστάσεις του, αποτελεί και έναν φυσικό αμυντικό μηχανισμό που μπορεί να επιτρέψει στους επιστήμονες να καταπολεμήσουν στο μέλλον μορφές καρκίνου του δέρματος, όπως το μελάνωμα, το οποίο προκαλείται από τη βλάβη του DNA στα μελανοκύτταρα.

Θα μπορούσε, επίσης, να βρεθούν τρόποι για την παρεμπόδιση του γκριζαρίσματος των μαλλιών μέσω μιας σκόπιμης τροποποίησης της αντίδρασης του οργανισμού στις βλάβες του DNA των κυττάρων. Όσο για τον ρόλο του συναισθηματικού άγχους στο γκριζάρισμα, δεν μπορεί ακόμα να αποδειχθεί με σιγουριά η επίδρασή του, αλλά, όπως λέει ο Φίσερ, «αργά ή γρήγορα θα μπορέσουμε να απαντήσουμε ερωτήματα σαν κι αυτό».

Επιμέλεια: Δήμητρα Μπιλάλη


zougla.gr