WSJ: «Σύγχρονο Δράμα: Η πτώση ενός Έλληνα μεγιστάνα»

«Πριν από τρία χρόνια ο Ανδρέας Βγενόπουλος ένας Έλληνας δικηγόρος που έγινε μεγιστάνας ανέβαινε σε πολύ υψηλά επίπεδα. Το επενδυτικό του κεφάλαιο με 15 δισ ευρώ (19,2 δισ δολάρια) αποτέλεσμα μια από τις μεγαλύτερες αυξήσεις κεφαλαίου στον ιδιωτικό τομέα είχε μόλις «αρπάξει» την Olympic Air. 

O κ. Βγενόπουλος αντιμετωπίστηκε ως εθνικός ήρωας για την διάσωση του πολύπαθου εθνικού αερομεταφορέα της Ελλάδας- που γιορτάστηκε με μια μεγάλη βραδιά στο αεροδρόμιο της Αθήνας με την εμφάνιση των ακροβατών του Cirque du Soleil για τους καλεσμένους. 

 

Εν τω μεταξύ, η τριπλή συγχώνευση που σχεδίασε μεταξύ κυπριακών και ελληνικών τραπεζών τρία χρόνια νωρίτερα δημιούργησε τον πέμπτο μεγαλύτερο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα στην Ελλάδα και του απέφερε μια μικρή περιουσία ως καθαρό κέρδος. 

 

Σήμερα όμως ο κ. Βγενόπουλος έχει γίνει ένα σύμβολο των ελληνικών «ωδίνων» και του πόνου που υφίσταται η επιχειρηματική κοινότητα του τόπου. 

 

 H Ολυμπιακή έχει βγει στο σφυρί, το ιδιωτικό επενδυτικό του κεφάλαιο είναι στο «κόκκινο» πνιγμένο από χρέη ενώ κατηγορείται ότι έφερε την Κύπρο στα πρόθυρα της χρεοκοπίας.  

 

Τα κεφάλαιά του στο νησί «πάγωσαν» προσωρινά πριν από ένα μήνα, ενώ κύπριοι αξιωματούχοι ερευνούν το ρόλο του στην κυπριακή κατάρρευση που οδήγησε σε ένα πακέτο διάσωσης 10 δισ ευρώ για τη χώρα. 

 

«Πρόκειται για ένα μεγάλο σκάνδαλο που έχει διαπραχθεί εναντίον του τραπεζικού συστήματος της Κύπρου », λέει ο Δημήτρης Συλλούρης Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κόμματος. «Τουλάχιστον 4 δις ευρώ χάθηκαν μέσα σε αυτό το σχέδιο». 

 

Ο κ. Βγενόπουλος χαρακτηρίζει τις κατηγορίες «γελοίες» ενώ αρνήθηκε να σχολιάσει αυτό το άρθρο. Ωστόσο αυτή η άνοδος του και η πτώση του υπογραμμίζουν πώς η πάλαι ποτέ οικονομική αναγέννηση της Νότιας Ευρώπης στηρίχτηκε σε πολύ χαμηλά επιτόκια και  ένα παραζαλισμένο και έτοιμο να εκραγεί χρέος συγκαλύπτοντας τα βαθιά διαρθρωτικά προβλήματα. 

 

Και η ιστορία του υπογραμμίζει τις πολλές προκλήσεις που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν οι επιχειρηματίες στη χώρα που βρίσκεται στο επίκεντρο της κρίσης χρέους της Ευρώπης, παρά τις ενδείξεις στις αρχές του τρέχοντος έτους ότι η Ελλάδα βλέπει φως στην άκρη του τούνελ. 

 

Κι άλλοι μεγιστάνες που έχτισαν τις περιουσίες τους στο εύκολο χρήμα που πλημμύρισε την Ευρώπη μετά τη δημιουργία του ενιαίου νομίσματος είναι σε δύσκολη θέση. 

 

Στην Ισπανία ο Φλορεντίνο Πέρες ένας μεγιστάνας των κατασκευών ο οποίος πλούτισε με το να χτυπάει συμμετοχές σε μεγάλες εισηγμένες εταιρείες, βυθίζεται στο χρέος. 

 

Ο Σπύρος Λάτσης από τους πλουσιότερους Έλληνες είδε την περιουσία του να μένει μισή και πρόσφατα αναγκάστηκε να παραχωρήσει τον έλεγχο της Eurobank, που κάποτε ήταν η ναυαρχίδα της αυτοκρατορίας του. 

 

Ο κ. Βγενόπουλος που προέρχεται από μια μεσοαστική οικογένεια νόμιζε πως είχε το «άγγιγμα του Μίδα» όταν ώς δικηγόρος κατάφερε να διαχειριστεί με επιτυχία τα χρέη στον τομέα της ναυτιλίας. Αυτό έφερε την πρώτη μεγάλη αποπληρωμή του, καθώς και πολύτιμες επαφές με εφοπλιστές στην Ελλάδα. Στη συνέχεια «στοιχημάτισε» αυτές τις επαφές σε μια ακμάζουσα επενδυτική επιχείρηση. 

 

Τότε το 2006 σχεδίασε την τριπλή συγχώνευση της τράπεζας που ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος δανειστής στην Κύπρο, της Λαΐκής Τράπεζας Κύπρου με την ελληνική Εγνατία Τράπεζα και τη δική του τράπεζα Marfin, μια συμφωνία που του απέφερε ακόμα μεγαλύτερα πλούτη και καθιέρωσε τη φήμη του ως «deal maker», λένε τραπεζικά στελέχη που συνεργάζονταν μαζί του εκείνη την εποχή. 

 

«Εκπροσωπούσε έναν νέο παίκτη στην αγορά», λέει ο Πααγιώτης Πετράκης, καθηγητής οικονομικών στον Πανεπιστήμιο Αθηνών, «αλλά επίσης συμβολίζει την άνοδο και την πτώση της Ελλάδας». 

 

Το 2007 ο κ. Βγενόπουλος έκανε ένα τεράστιο άλμα με την δημιουργία ενός νέου ιδιωτικού μετοχικού κεφαλαίου που ονομάστηκε Marfin Investment Group, ή MIG, με στόχο την άυξηση των επενδύσεων στην Ελλάδα, που τότε ήταν το αγαπημένο παιδί των ξένων επενδυτών. Υπερβολικός με τα κουβανέζικα πούρα ο κ. Βγενόπουλος πρωταθλητής ξιφασκίας που εκπροσώπησε την Ελλάδα στους Ολυμπιακούς του 1972,  προώθησε εύκολα τις επενδύσεις λένε τραπεζικά στελέχη που συνεργάστηκαν μαζί του. 

 

Παρά το εύθραυστο ιστορικό του, Έλληνες μεγιστάνες της ναυτιλίας, η βασιλική οικογένεια του Ντουμπάι και άλλα βαριά ονόματα «έσπρωξαν» εκατοντάδες εκατομμύρια ο καθένας, που συνολικά ξεπέρασαν τα 5 δισ ευρώ στην μεγαλύτερη ιδιωτική αύξηση μετοχικού κεφαλαίου που έγινε ποτέ. 

 

Ο κ. Βγενόπουλος είχε περίπου 15 δις ευρώ να ξοδέψει αν και δεν θα κάλυπτε ποτέ αυτά τα έξτρα δάνεια. 

 

Μετά την παραβίαση στις ρήτρες των δανείων του περασμένου έτους, η MIG είναι σήμερα σε διαπραγμάτευση με τους δανειστές της για να παρατείνει τη διάρκεια του τραπεζικού δανεισμού και την διευκόλυνση των όρων. 

 

O κ. Βγενόπουλος πήρε κάποια από τα κοσμήματα της ελληνικής βιομηχανίας σε υψηλές τιμές: νοσοκομεία, τη μεγαλύτερη εταιρία τροφίμων της χώρας, μια εταιρία με φέρι μποτ, όπως και κεφάλαια στην Κροατία και τη Σερβία. 

 

Όμως η Olympic Air ήταν το σύμβολο του κ. Βγενόπουλου στην προσπάθειά του να γίνει έστω και για μια μέρα Αριστοτέλης Ωνάσης, ο οποίος ίδρυσε την αεροπορική εταιρία τη δεκαετία του 1950. 

 

Το 2009 ο κ. Βγενόπουλος αγόρασε την αεροπορική εταιρία, που έχανε 1 εκατομμύριο την ημέρα, για 18  εκατομμύρια, αφού το κράτος είχε ήδη αποτύχει τρεις φορές να την πουλήσει. 

 

Η συμφωνία χαιρετίστηκε με ευφορία, καθώς ο ίδιος δεσμεύτηκε να ανανεώσει τον στόλο, να τη μετατρέψει σε κερδοφόρα έως το 2011 και να κάνει την Ολυμπιακή έναν παγκοσμίου κλάσης αερομεταφορέα. Σε ένα πάρτυ για να εορταστεί η συμφωνία, οι ακροβάτες του Cirque du Soleil ήταν εκεί. Τηλεοπτικές διαφημίσεις χαιρέτιζαν την αγοραπωλησία. «Η Ολυμπιακή ανοίγει τα φτερά της και ανεβαίνει ψηλά εκεί όπου ανήκει: πολύ ψηλά -Η Ελλάδα ψηλά», τόνιζε μια διαφήμιση. 

 

«Κάναμε το χρέος μας», είπε ο κ. Βγενόπουλος τον Μάρτιο του 2009 κατά τους εορτασμούς. «Υποσχεθήκαμε να κάνουμε τα πάντα για να κάνουμε τους Έλληνες υπερήφανους για μια νέα Ολυμπιακή», είπε. 

 

Αντιθέτως, η Ολυμπιακή είναι σε λιπόθυμη κατάσταση μαζί με την οικονομία της Ελλάδας. Πιεζόμενη από τον ανταγωνισμό με την Aegean και την Ryanair η Ολυμπιακή πούλησε τα κερδοφόρα διεθνή «slots» της όπως του Λονδίνου, και έχει μετατραπεί σε μια εγχώρια αεροπορική εταιρία. Σήμερα μεταφέρει κυρίως επιβάτες στα ελληνικά νησιά, σε δρομολόγια που επιδοτούνται από την ελληνική κυβέρνηση. Και οι μεγάλες καθυστερήσεις πληρωμών της Ολυμπιακής από την ελληνική κυβέρνηση την πιέζουν ακόμα περισσότερο. 

 

Επιπλέον η κίνηση στις πτήσεις του εσωτερικού έχει σημειώσει πτώση κοντά στο 30% από το 2009 ενώ οι πτήσεις του εξωτερικού σημειώνουν μείωση κατά 13%, σύμφωνα με τον Ανδρέα Παπαθεοδώρου, αεροπορικό σύμβουλο. Η Ολυμπιακή σήμερα μεταφέρει κατά ένα τρίτο λιγότερους επιβάτες από όταν ο κ. Βγενόπουλος την αγόρασε και έχει χάσει 19 εκατομμύρια ευρώ το πρώτο μισό του περασμένου χρόνου. 

 

«Είναι θέμα ματαιοδοξίας», λέει ο κ. Ρήγας Δογάνης πρώην πρόεδρος της Ολυμπιακής. Ο κ. Βγενόπουλος «θα πρέπει να ένιωσε ότι μπορεί να κάνει κάτι, αλλά επέδειξε έλλειψη κατανόησης του αερομεταφορέα». 

 

Τώρα ο κ. Βγενόπουλος προσπαθεί να την πουλήσει στην Aegean  στη μισή τιμή από ότι την αγόρασε αλλά δίνει μάχη με την Ευρωπαϊκή Ένωση σε θέματα αντιμονοπωλιακής πολιτικής. Εαν η πώληση δεν προχωρήσει, αναμένεται να συρρικνωθεί περαιτέρω και να εκτελεί μόνο τα επιδοτούμενα δρομολόγια, λένε αναλυτές. 

 

Εντωμεταξύ, όπως οι περισσότερες εισηγμένες στο ελληνικό χρηματιστήριο, η MIG έχει χάσει το 95% της αξίας της ενώ οι τρέχουσες υποχρεώσεις της υπερέβαιναν τις τρέχουσες θέσεις της κατά ένα δισεκατομμύριο ευρώ περι τα τέλη του περασμένου χρόνου. Αυτή την άνοιξη η MIG ανακοίνωσε απώλειες 1,26 δισ ευρώ εξέδωσε δικαίωμα έως 660 εκατ. ευρώ για να μπορέσει να συνεχίσει να διαπραγματεύεται το τεράστιο χρέος της, αλλά το θέμα δεν έχει κλείσει ακόμα. Αναμενόταν να κλείσει στα τέλη Μαΐου αλλά πήρε παράταση για τον Ιούλιο λόγω του αδύναμου οικονομικού κλίματος. 

 

Ο κ. Βγενόπουλος έχει μπει σε νέες περιπέτειες για το ρόλο του να «δέσει» τις ελληνικές με τις κυπριακές τράπεζες. Όταν η Λαϊκή Τράπεζα έκλεισε στις αρχές τους χρόνου στο πλαίσιο του σχεδίου διάσωσης της Κύπρου είχαν ήδη ξεκινήσει τα προβλήματα. 

 

Αλλά αυτά τα προβλήματα εμφανίστηκαν μόνο όταν ο κ. Βγενόπουλος εγκατέλειψε την τράπεζα στα τέλη του 2011 όταν έγινε σαφές ότι η Λαϊκή Τράπεζα μαζί με την ανταγωνίστρια Τράπεζα Κύπρου θα χρειάζονταν δισεκατομμύρια ευρώ σε κεφάλαιο από την κυπριακή κυβέρνηση, μετά από την αναδιάρθρωση του χρέους στην Ελλάδα, κάτι  που τελικά θα οδηγήσει την Κύπρο να ζητήσει την δική της διάσωση από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό. 

 

Η Marfin Popular, όπως και η αντίπαλος Τράπεζα Κύπρου υπέστησαν περίπου 4,3 δισ ευρώ ζημιές από τα ελληνικά ομόλογα που είχαν στην κατοχή τους. Αυτές οι απώλειες σε συνδυασμό με μη εξυπηρετούμενα δάνεια δισεκατομμυρίων ευρώ  τους ανάγκασε να ζητήσουν βοήθεια από την κυπριακή κυβέρνηση  και με την σειρά της να ζητήσει διάσωση από τους ευρωπαίους εταίρους και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. 

 

Ωστόσο οι επικριτές λένε πως τα χρόνια του υπερδανεισμού στην Ελλάδα σε συνδυασμό τα δάνεια για τη στήριξη της αύξησης του κεφαλαίου της MIG όταν ο κ. Βγενόπουλος ήταν ακόμα επικεφαλής, άφησε τον ισολογισμό της Marfin Popular τόσο «τεντωμένο» που καμία ανακεφαλαιοποίηση ή πώληση δεν αποτελούσε λύση. 

 

Ο κ. Βγενόπουλος γνωστό για το παράτολμο ύφος του βγήκε στην αντεπίθεση και ξεκίνησε νομικές διαδικασίες εναντίον της Κύπρου ισχυριζόμενος πως οι μέτοχοί της έχασαν 824 εκατομμύρια ευρώ από την εθνικοποίηση της τράπεζας. 

 

«Μια δικαστική υπόθεση είναι ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπίσει κανείς τη συκοφαντία και τη λασπολογία» ανέφερε πρόσφατα σε κυπριακή εφημερίδα».

Διαβάστε: :newpost.gr