Σε κινούμενη άμμο βρίσκονται οι διαπραγματεύσεις της ελληνικής κυβέρνησης με τους Θεσμούς, καθώς εισερχόμαστε στην τελική ευθεία προκειμένου να υπάρξει συμφωνία ή να μπει η χώρα σε νέα περίοδο
Όλα τα βλέμματα στρέφονται πλέον στο κρίσιμο Eurogroup της 9ης Μαΐου, τη στιγμή που τα κρατικά ταμεία αρχίζουν να «στερεύουν» και την όποια εκταμίευση, εφόσον υπάρξει συμφωνία, να μετατίθεται ουσιαστικά για τα τέλη Μαΐου ή αρχές Ιουνίου.
Και μπορεί το Μέγαρο Μαξίμου να επιμένει στη θέση του ότι δεν μπορούν να νομοθετηθούν και να ψηφισθούν προληπτικά μέτρα για το μέλλον και να προτάσσει τον μηχανισμό των αυτόματων σταθεροποιητών, εκπέμποντας μηνύματα αισιοδοξίας, ωστόσο είναι γνωστό πως τα δύσκολα τώρα αρχίζουν.
Και τούτο διότι παρά τις καθησυχαστικές δηλώσεις ευρωπαίων αξιωματούχων, το ΔΝΤ φέρεται να επιμένει στην αναγκαιότητα του προσδιορισμού των έξτρα-μέτρων ύψους 2% του ΑΕΠ, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στη μείωση δαπανών.
Σε αυτή τη φάση, το μεν αρχικό πακέτο των 5,4 δισ. φέρεται να έχει κλείσει εν πολλοίς, με εξαίρεση το αγκάθι του προσδιορισμού της μείωσης του αφορολογήτου, ένα σημείο το οποίο ο έλληνας υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος φέρεται να χαρακτηρίζει ως «κόκκινη γραμμή». Συνεπώς, το βασικό διακύβευμα που θα τεθεί στο Eurogroup της 9ης Μαϊου θα αφορά τα περίφημα προληπτικά μέτρα ύψους 3,6 δισ. ευρώ.
Μια πρώτη εικόνα πάντως των διαθέσεων των δανειστών και των υπαρχόντων περιθωρίων ελιγμών θα λάβει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος την ερχόμενη Τετάρτη, καθώς ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ θα καλέσει σε συνάντηση τους υπουργούς Οικονομικών της Ελλάδας, της Γερμανίας και της Γαλλίας προκειμένου να προετοιμαστεί το Eurogroup παρουσία των επικεφαλής των τριών θεσμών Μάριο Ντράγκι (ΕΚΤ), Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ (Κομισιόν) και Κριστίν Λαγκάρντ (ΔΝΤ).
Η Αθήνα ευελπιστεί από την πλευρά της ότι η ανακοίνωση των εκτιμήσεων της Eurostat για το 2016 και το 2017 θα είναι θετική και έτσι θα μπορέσει να εντάξει στη διαπραγματευτική της φαρέτρα άλλο ένα όπλο, μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της Eurostat για το 2015.
Τα αγκάθια της συμφωνίας
Το πρώτο και βασικό αγκάθι της συμφωνίας αφορά το θέμα του πλαισίου της υιοθέτησης των προληπτικών μέτρων από την Αθήνα. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με δηλώσεις ανώτατουαξιωματούχου του ΔΝΤ, η πρόταση που κατέθεσε η Αθήνα προς τους Θεσμούς προβλέπει πως τα τυχόν έξτρα μέτρα που θα χρειασθούν σε περίπτωση που δεν επιτευχθούν οι δημοσιονομικοί στόχοι, να προέρχονται από δαπάνες, τις οποίες θα προσδιορίζει μεδιακριτική ευχέρεια ο εκάστοτε υπουργός Οικονομικών, αλλά και από αυξήσεις φόρων. Η πρόταση αυτή συναντά την έντονη αντίδραση του ΔΝΤ.
Το Ταμείο φέρεται να υποστηρίζει πως περαιτέρω αυξήσεις φόρων δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές, επισημαίνοντας πως εκεί που δεν επιτυγχάνονται οι στόχοι η έμφαση θα πρέπει να δίδεται στη μείωση των δημόσιων δαπανών. Την ίδια στιγμή, το Ταμείο φέρεται να αντιδρά και στην πρόβλεψη που αφορά τη διακριτική ευχέρεια του εκάστοτε υπουργού Οικονομικών να αποφασίζει ποιες δαπάνες θα πρέπει να περικοπούν εάν υπάρξει ανάγκη, δείχνοντας έτσι το δρόμο προς τη μείωση μισθών και συντάξεων.
Σε κάθε περίπτωση, η ελληνική κυβέρνηση θα επιδιώξει να μην κατονομάσει ένα προς ένα τα προληπτικά μέτρα, προκειμένου να μην αναγκαστεί να μιλήσει ανοιχτά για μειώσεις μισθών και συντάξεων. Αναμένεται ωστόσο να συναντήσει τις έντονες πιέσεις του Ταμείου, που θα επιμείνει προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις δεν αποκλείεται η «χρυσή τομή» να βρεθεί στον προσδιορισμό «περιοχών» μέτρων και σε κάποια έμμεση αναφορά στους μισθούς και τις συντάξεις. Σύμφωνα όμως με άλλες εκτιμήσεις, οι δανειστές δεν αναμένεται να κάνουν πίσω και θα επιμείνουν στη ψήφιση λεπτομερώς προσδιορισμένων μέτρων.
Η ελληνική κυβέρνηση πάντως θα επιχειρήσει να αντισταθμίσει τις όποιες υποχωρήσεις με ζητώντας από τους εταίρους κάτι συγκεκριμένο για το θέμα του χρέους. Σημειώνεται πως στο παρασκήνιο η ελληνική πλευρά έχει διατυπώσει το αίτημα για «σταθεροποίηση» του επιτοκίου στα σημερινά επίπεδα κάτι όμως που φαίνεται να συναντά πολύ μεγάλες αντιδράσεις ειδικά από τους Γερμανούς.
Σε άρθρο του στην Frankfurter Allgemeine Sonntagzeitung, οΜπενουά Κερέ της ΕΚΤ εκτίμησε πως η Ελλάδα θα λάβει μια ανακούφιση χρέους και θα παραμείνει στην ευρωζώνη.
Το τρίτο σημείο που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα τεθεί στο ερχόμενο Eurogroup δεν είναι άλλο από τους όρους και τη μορφή συμμετοχής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην νέα δανεική σύμβαση. Τα μηνύματα που έστειλαν αξιωματούχοι του Ταμείου πριν από μερικές εβδομάδες στην εαρινή Σύνοδο του ΔΝΤ στην Ουάσινγκτον ήταν πως το Ταμείο δεν πρόκειται να αποχωρήσει από το ελληνικό πρόγραμμα. Ανοιχτό ωστόσο παραμένει το θέμα του ρόλου που διαδραματίσει το ΔΝΤ και ειδικότερα αν αυτός θα είναι απλώς συμβουλευτικός ή εάν αντιθέτως θα υπάρξει και συνδρομή με οικονομικά κεφάλαια.
Και στο βάθος...αβεβαιότητα
Παρά τις διαβεβαιώσεις του Μεγάρου Μαξίμου ότι δεν πρόκειται να επαναληφθεί το θρίλερ του 2015 και πως κυβέρνηση και δανειστές είναι κοντά σε συμφωνία, αρκετοί αναλυτές επισείουν τον κίνδυνο της πολιτικής αστάθειας, ενώ τα σενάρια για κάλπες δίνουν και παίρνουν.
Ενδεικτικό είναι το δημοσίευμα της Wall Street Journal πριν από μερικές ημέρες, σύμφωνα με το οποίο η πρόωρη προσφυγή στις κάλπες θα μπορούσε να είναι μια επιλογή του Αλέξη Τσίπρα μπροστά στο ενδεχόμενο η οριακή κοινοβουλευτική του πλειοψηφία να ψηφίσει νέα μέτρα. Όπως αναφέρει η αμερικανική εφημερίδα σε ανάλυσή της για τα τεκταινόμενα μεταξύ Αθήνας και δανειστών, «ο απρόβλεπτος παράγοντας είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και ο ηγέτης του, Αλέξης Τσίπρας. Πολλοί πολιτικοί και παρατηρητές στην Αθήνα λένε ότι οι όροι του ΔΝΤ δεν θα «άντεχαν» μία ψηφοφορία στο κοινοβούλιο, όπου η κυβέρνηση έχει πλειοψηφία μόλις τριών εδρών».
Για το λόγο αυτό, συνεχίζει το δημοσίευμα, «αντί να χάσει την υποστήριξη των βουλευτών του, ο Αλέξης Τσίπρας μπορεί να διαλέξει τις πρόωρες εκλογές, οι οποίες θα έστελναν τον ΣΥΡΙΖΑ στην αντιπολίτευση, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις. Και ως αποτέλεσμα , η ΝΔ θα έπρεπε να αντιμετωπίσει το ΔΝΤ, τις απαιτήσεις του οποίου επίσης απορρίπτει.
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος λέει στο ΔΝΤ ότι καμία εκλεγμένη κυβέρνηση δεν μπορεί να κάνει αυτό που ζητά ο διεθνής οργανισμός, σύμφωνα με πηγές από τη διαπραγμάτευση. Σε σύντομο διάστημα θα μάθουμε αν έχει δίκιο».
Η WSJ αναφέρει ακόμη ότι «η Ελλάδα είναι υπό πίεση για την επίτευξη συμφωνίας. Η βοήθεια από το πρόγραμμα έχει «παγώσει» και η χώρα «καίει» τα χαμηλά ταμειακά αποθέματά της. Η κυβέρνηση μπορεί να πληρώσει μισθούς και συντάξεις τον Μάιο, αλλά όχι τον Ιούνιο, λένε Ευρωπαίοι αξιωματούχοι».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου