Φώφη Γεννηματά: Ναι η γυναίκα μπορεί

Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση και την τιμή που μου κάνετε να συμμετέχω στο Συνέδριό σας.

Σε αυτήν την αίθουσα βρίσκονται σήμερα γυναίκες με δυναμισμό, ικανότητες, μόρφωση, εμπειρία, πίστη και πείσμα. «Γυναίκες με εξουσία, δύναμη και επιρροή».  Αυτό που λέει ο τίτλος.

Πως έφτασαν εκεί; Κι όταν έφτασαν τι έκαναν; Κι όταν έφυγαν τι άφησαν πίσω; Γιατί το θέμα της ισότητας τελικά,  έρχεται και

επανέρχεται σε συνέδρια και ημερίδες;

Γιατί κρίθηκε αλλά δε λύθηκε.

Βήματα έγιναν πολλά. Από την προώθηση νέου σύγχρονου οικογενειακού δικαίου (1983), την εξάλειψη της «προίκας» και των διακρίσεων «νόμιμων και μη νόμιμων τέκνων» – έννοιες που ευτυχώς σήμερα δε σημαίνουν τίποτα,

την αναβάθμιση του ρόλου της γυναίκας στην εργασία (1983), το δικαίωμα επιλογής επωνύμου,

την ίδρυση της Γενικής Γραμματείας Ισότητας που συνδιοργανώνει  σήμερα αυτή την εκδήλωση (1985), τις ποσοστώσεις και άλλα πολλά.

Δεν αρκούν όμως οι νομοθετικές ρυθμίσεις, οι επιστημονικές αναλύσεις και οι ιστορικές αναδρομές στους αγώνες για τα δικαιώματα των γυναικών.

Χρειάζεται αλλαγή νοοτροπίας, νέα πρότυπα,  χρειάζονται κατάλληλες υποδομές και υποστήριξη των γυναικών στην πράξη.

Στο σχολείο ξεκινάμε καλά.

Στο πανεπιστήμιο προχωράμε δυνατά.

Στα μεταπτυχιακά σαρώνουμε.

Και μετά;;;

Μετά έρχεται ο … έρωτας… και όχι μόνον.

Είσαι καλή στη δουλειά, αλλά θέλεις να κάνεις και … παιδιά.

Και γι αυτό χρειάζονται … συνήθως μήνες εννιά και ακολουθεί και το μετά, γιατί δεν είναι βέβαιο ότι θα υπάρχει πρόθυμη και βολική γιαγιά και επίσης δύσκολο είναι να υπολογίσεις για βοήθεια το … μπαμπά….

Άλλωστε όπως έλεγε και η Gloria Steinem (Αμερικανίδα συγγραφέας και Φεμινίστρια):

«Δεν έχω ακούσει ακόμη έναν άνδρα να ζητά συμβουλές για το πώς θα συνδυάσει γάμο και καριέρα».

Όλο αυτό το “πακέτο” επιχειρεί η Ευρωπαϊκή Ένωση να το χειριστεί νομοθετικά υπό τον τίτλο “Συμφιλίωση οικογενειακής και επαγγελματικής  ζωής”.

Μα συμφιλίωση είναι απαραίτητη όταν υπάρχει … διάσταση!

Κι εδώ διάσταση υπάρχει και κάνει δραματικά έντονη την παρουσία της:

• όταν λείπουνοι δομές που μπορούν  να φιλοξενήσουν τα παιδιά (παιδικοί σταθμοί, νηπιαγωγεία, ολοήμερα σχολεία),
• όταν οι επιχειρήσεις δεν προϋπολογίζουν κόστηγια την αντικατάσταση των εργαζομένων ώστε να δίδονται οι προβλεπόμενες άδειες,
• όταν “νοσηρές” νοοτροπίες, ακόμα και παρενόχληση, καθοδηγούν τις σχέσεις εργοδοτώνκαι εργαζομένων.

Στην πράξη, η ίση μεταχείριση ανδρών και γυναικών στην απασχόληση συναντά ακόμη και τώρα, σημαντικά εμπόδια, σύμφωνα με το Συνήγορο του Πολίτη.

Η κρίση ήρθε να εντείνει τις δυσκολίες.

Οι γυναίκες έχουν χτυπηθεί περισσότερο από την κρίση σε σχέση με τους άντρες και αυτό είναι γεγονός. Και όσο αφορά την ανεργία και όσο αφορά τις αμοιβές.

Η λιτότητα ανοίγει την ψαλίδα.

Οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές αγωνιζόμαστε για το τέλος της λιτότητας και παρ’ όλο που σε αυτή τη συγκυρία δεν μας ευνοούν οι πολιτικοί συσχετισμοί,  δεν το βάζουμε κάτω.

Χρειαζόμαστε νέες θέσεις εργασίας και πολιτικές που θα ενθαρρύνουν τις γυναίκες  ώστε να μπουν σε νέους αναπτυσσόμενους τομείς όπως η πληροφορική, η έρευνα, η πράσινη οικονομία.

Να αναπτυχθεί η γυναικεία επιχειρηματικότητα και δημιουργικότητα.

Για να τις πείσουμε πρέπει και να τις στηρίξουμε.

Με περισσότερους παιδικούς σταθμούς, περισσότερα Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών και Παιδιών ΑμεΑ, περισσότερα ΚΑΠΗ.

Αγαπητές Φίλες,

Όσες φτάσουν σε επαγγελματική κορυφή, γενικά σε κορυφή εξουσίας, έχουν ξεπεράσει εμπόδια τεράστια, βιώνοντας μια δύσκολη καθημερινότητα.

Έχουν σπάσει το γυάλινο τοίχο χωρίς να έχουν ξεπεράσει τον κίνδυνο να πέσουν στο γυάλινο γκρεμό.

Έρευνες των τελευταίων χρόνων δείχνουν πως οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να τοποθετηθούν  σε ηγετικές θέσεις όταν οι επιχειρήσεις  ή τα κόμματα βρίσκονται σε κρίση και αυτό μπορεί να σημαίνει χαμηλά ποσοστά επιτυχίας.

Εκτός δηλαδή από τα εμπόδια που αντιμετωπίζουμε και μας κρατούν μακριά από θέσεις ευθύνης, υπάρχει και ένας «γυάλινος γκρεμός» (glass cliff) που προμηνύει ενδεχόμενη μελλοντική αποτυχία μας.

Η άνοδος των γυναικών σε ανώτερες διοικητικές θέσεις κρύβει πάντα τον κίνδυνο  του γκρεμού.

Στο χέρι μας είναι να ανατρέψουμε όλα αυτά τα στερεότυπα.

Αν νομίζετε όμως ότι τα προβλήματα τελειώνουν εδώ…

Γιατί μόλις κατακτήσουμε την κορυφή αρχίζει η άλλη περιπέτεια:

Η αμφισβήτηση, η απαξίωση.

Πολλά ζευγάρια μάτια μας κοιτούν με αμφιβολία. Και το ερώτημα που έρχεται στα χείλη πολλών είναι  «εντάξει αλλά μπορείς;»

Σ’ αυτό το ερώτημα είμαστε υποχρεωμένες να απαντάμε καθημερινά.

Είμαστε υποχρεωμένες να αποδεικνύουμε συνεχώς ότι μπορούμε.

Είμαστε υποχρεωμένες να δουλέψουμε διπλά για να πείσουμε, γι αυτά που για έναν άντρα θεωρούνται  αυτονόητα.

Αυτό για να αλλάξει θέλει, τσαγανό και επιμονή και αποφασιστικότητα κι εμείς τα έχουμε όλα αυτά. Δεν τα παρατάμε.

Προσπερνώ τα ανταγωνιστικά ανδρικά βλέμματα και δίνω ολόκληρη την προσοχή μου στα βλέμματα των γυναικών, που βρίσκονται στις πιο κάτω βαθμίδες, σε αυτές που μόλις ξεκινούν και σε εκείνες που έχουν κολλήσει κάπου στη μέση, που ενδεχομένως έχουν κουραστεί.

Για αυτές τις γυναίκες, όσες φτάνουν  στην κορυφή τι ακριβώς κάνουν;

Τι συμπεριφορές αναπτύσσουν;

Τι πρότυπο δημιουργούν;

Η Μέριλ Στριπ στην περίφημη ταινία “Ο ΔΙΑΒΟΛΟΣ ΦΟΡΟΥΣΕ ΠΡΑΝΤΑ” μας αρέσει;

Ως ηθοποιός τέλεια, ως προσωπικότητα ακόμη περισσότερο – τα έψαλλε μια χαρά με άψογο στυλ στον Τράμπ, ΟΜΩΣ ο ρόλος που ενσάρκωνε στην ταινία είναι το παράδειγμα προς αποφυγήν.

Αλλά και πέρα από το σινεμά, στην ίδια τη ζωή:

Η καθεμιά μας έχει μέσα της, τις δικές της προσωπικές απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα.

Όλες μαζί όμως ξέρουμε πολύ καλά τι πρέπει να κάνουμε:

• να μην αρνηθούμε, εκεί στην κορυφή, το φύλο μας
• να μην υιοθετήσουμε ανδρικού τύπου συμπεριφορές
• να μην λησμονήσουμε τη διαδρομή που κάναμε μέχρι εδώ
• να δείξουμε και να απαιτήσουμε αξιοπρέπεια και συνέπεια στην τήρηση των νόμων.

Κι όταν έρθει η ώρα της αναχώρησης, ας έχουμε  φροντίσει να έχουμε ανοίξει δρόμους για να μπορούν περισσότερες κάθε φορά, νεώτερες να τους περπατήσουν.

Στις επιχειρήσεις να νιώθουν ότι μια άλλη γυναίκα – σαν κι αυτές- τις στήριξε στα επαγγελματικά τους βήματα.

Στην πολιτική εκτός από το να στηρίξεις και άλλες γυναίκες, να αναγνωρίσεις την αξία τους και να τις ενθαρρύνεις έχεις και τη δυνατότητα να αλλάξεις τα πράγματα, να δημιουργήσεις τις απαραίτητες υποδομές .

Έχεις όμως κυρίως τη δυνατότητα, μέσα από τη δημοσιότητα να δημιουργήσεις νέα πρότυπα και να αποδείξεις ότι  Ναι η γυναίκα μπορεί.

Για μια ακόμη νίκη όχι απλά γυναικεία.  Νίκη για τον άνθρωπο. Για ένα καλύτερο κόσμο.