Γιώργος Παπανδρέου: «Η ειρηνική επίλυση των διαφορών με βάση το Διεθνές Δίκαιο προϋπόθεση για σταθερότητα και ανάπτυξη στην Ανατολική Μεσόγειο»

Ο Πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς και πρώην Πρωθυπουργός Γιώργος Α. Παπανδρέου, συμμετείχε ως ειδικός προσκεκλημένος στο διαδικτυακό Συνέδριο για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο που διοργάνωσε η ομάδα της Ενωμένης Αριστεράς στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Ο Γιώργος Παπανδρέου στην παρέμβαση του είπε μεταξύ άλλων τα εξής:

«Δεκαετίες τώρα οι λαοί της Μεσογείου έχουν οραματιστεί μια θάλασσα ειρήνης και συνεργασίας μακριά από γεωπολιτικές συγκρούσεις. Ακόμα και την εποχή του Ψυχρού Πολέμου υπήρχαν πρωτοβουλίες για μια περιοχή αδέσμευτη μακριά από τους στόλους των μεγάλων δυνάμεων. Η ΕΕ έχει κατά διαστήματα προωθήσει την ευρώ-μεσογειακή συνεργασία. Σήμερα, δυστυχώς, η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο μοιάζει πιο ζοφερή από ποτέ.

Οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις με την παρέμβαση εξωτερικών παραγόντων, από τον πόλεμο στο Ιράκ, τη Λιβύη, τη Συρία, όπως και το Παλαιστινιακό ζήτημα, αποτελούν αιτίες και εστίες ανάφλεξης που έχουν δημιουργήσει μια ανθρωπιστική καταστροφή.

Δυστυχώς και η ένταση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας - που πολλά χρόνια είχε μειωθεί σημαντικά και θετικά - έχει φθάσει σε ένα πολύ επικίνδυνο σημείο.

Τα αποτελέσματα των πρόσφατων εκλογών στα Κατεχόμενα της Κύπρου αποτελούν άλλη μια αρνητική εξέλιξη για όλους όσους μάχονται για την επανένωση του νησιού στη βάση μιας δι-ζωνικής, δι-κοινοτικής ομοσπονδίας σύμφωνα με τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να εκφράσω την εκτίμηση μου για τον Μουσταφά Ακιντσί, που έχασε τις εκλογές αυτές με μικρή διαφορά. Έδρασε πάντα προσπαθώντας να εκπροσωπήσει με τον καλύτερο τρόπο την τουρκοκυπριακή κοινότητα αλλά εξέφρασε και με συνέπεια τις προοδευτικές αξίες.

Αξίες που προτάσσουν την Ειρήνη, την Αλληλεγγύη, τη Δημοκρατία, τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Αξίες που προσπαθούμε να προωθήσουμε και μέσα από τη δουλειά μας στο Συμβούλιο της Ευρώπης.

Ο αγώνας μας για μια ενωμένη Κύπρο δεν θα σταματήσει, δεν πρέπει να σταματήσει. Αλλά ασφαλώς, σε αυτό το πλαίσιο, καθοριστικό ρόλο παίζουν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις .

Παρά τις προσπάθειες για αποκλιμάκωση της υπάρχουσας κρίσης, η Τουρκία επιμένει στην στρατιωτικοποίηση της εξωτερικής της πολιτικής, όχι μόνο σε σχέση με την Ελλάδα και την Κύπρο αλλά απέναντι και σε άλλες χώρες της περιοχής. Αυτή η στρατιωτικοποίηση της εξωτερικής πολιτικής, συνοδεύεται από μέτρα περιορισμού των δημοκρατικών ελευθεριών, όπως έχουμε συζητήσει πολλές φορές στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης και όπως έχουν βιώσει άμεσα οι συνάδελφοι βουλευτές από το HDP και το CHP.

Τι μπορούμε να κάνουμε; Καταρχήν, είναι σημαντικό να συνεργαστούμε με τις προοδευτικές δυνάμεις της Τουρκίας και της Κύπρου ώστε να σταλεί ένα ηχηρό μήνυμα: ότι οι λαοί της περιοχής μας θέλουν να λύσουν ειρηνικά τις υπάρχουσες συγκρούσεις, γιατί σε μια εποχή πανδημίας, αυξανόμενης ανισότητας, κλιματικής και προσφυγικής κρίσης, αυτά είναι τα θέματα που θα έπρεπε να αποτελούν προτεραιότητα.

Απαιτείται όχι μόνο παγκόσμια αλλά και περιφερειακή συνεργασία. Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ των ΠΟΛΙΤΩΝ έχει αποδείξει στο παρελθόν θετική και ισχυρή δύναμη απέναντι σε πολεμοχαρείς ηγέτες.

Η ΕΕ έχει έναν σημαντικό ρόλο να παίξει στην προώθηση της ειρήνης και της σταθερότητας. Αδιαμφισβήτητα, δεν θα πρέπει να εφαρμόζει διακρίσεις στην Τουρκία για λόγους θρησκευτικούς ή πολιτισμικούς. Αλλά δεν μπορεί και να δέχεται, η Τουρκία να παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο και να απειλεί την Ελλάδα και την Κύπρο, δυο μέλη της Ένωσης ή να καταπατά τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Μια περαιτέρω κλιμάκωση της κρίσης, θα έχει αρνητικές επιπτώσεις, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την Τουρκία, όπως και για όλη την ευρύτερη περιοχή. Αν δει κανείς τις παγκόσμιες ισορροπίες και εξελίξεις προοπτικά, αυτό είναι προφανές.

Μια επανεκκίνηση των διερευνητικών επαφών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας που θα σηματοδοτούσε την βούληση της επίλυσης διαφορών σύμφωνα με τις αρχές του Διεθνούς Δικαίου θα βοηθούσε να γίνουν βήματα μπροστά και σε άλλες περιφερειακές διενέξεις. Θα άνοιγε το δρόμο για την επίλυση ζητημάτων που αφορούν τις θαλάσσιες ζώνες, τις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες και τις έρευνες για υδρογονάνθρακες στην Ανατολική Μεσόγειο. Έτσι, θα μπορούσε να γίνει εφικτή μια συμφωνία για Πράσινη Ανάπτυξη (green deal) στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, κάτι που αποτελεί σημαντική προτεραιότητα αν θελουμε να υπάρξει βιώσιμη ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια.

Και σίγουρα, ένα χρήσιμο επόμενο βήμα θα είναι, η διοργάνωση με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μιας πολυμερούς διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο με συμμετοχή όλων των κρατών της περιοχής