21 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΥΝΟΪΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΣΤΑ ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ

Ρεπορτάζ : Χρήστος Κολώνας
(από την Ημερησία)
Με δύο κύρια σημεία, που χρήζουν νομοθετικής αποσαφήνισης η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης ανακοίνωσε τον "κορμό" του προγράμματος διευκολύνσεως
των ενήμερων οφειλετών που έχουν ενυπόθηκα δάνεια στην κύρια κατοικία τους.

Η «Ημερησία του Σαββάτου», με τη συνδρομή της Γενικής Γραμματείας Καταναλωτή δίνει απαντήσεις μέσα από 21 ερωτήσεις, ενώ το τελικό νομοσχέδιο αφού πρώτα λάβει και την έγκριση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αναμένεται να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή περί τα τέλη Μαΐου.

Το πρώτο θολό σημείο έχει να κάνει με μία από τις προϋποθέσεις υπαγωγής στο πρόγραμμα που είναι η αντικειμενική αξία του ακινήτου. Αυτή είναι 180.000 ευρώ και συνολικά για να μπει κάποιος στη ρύθμιση δεν θα πρέπει να έχει ακίνητα συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 250.000 ευρώ.

Ένα ερώτημα που γεννάται είναι τι γίνεται στην περίπτωση που κάποιος μπαίνει στο πρόγραμμα με τις προαναφερόμενες αξίες, αλλά μετά από ένα χρονικό διάστημα αυτές αυξηθούν. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, με βάση τις σημερινές ανακοινώσεις η τράπεζα θα έχει το δικαίωμα να θέσει τον δανειολήπτη εκτός ρύθμισης.

Το δεύτερο θέμα που ανακύπτει είναι στην περίπτωση που η κατοικία έχει αποκτηθεί από το ένα από τα δύο κύρια μέλη της οικογένειας πριν το γάμο τους και αυτή είναι στο όνομά του.

Σε αυτήν την περίπτωση χρειάζεται διευκρίνιση για το αν μετά το γάμο θα συνυπολογίζεται το οικογενειακό εισόδημα για να υπαχθεί στη ρύθμιση. Όπως και για το αν έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα και στη διάρκεια του παντρευτεί, τότε πάλι θα ληφθεί υπόψη το οικογενειακό εισόδημα και ας είναι η κατοικία στο όνομά του;

1 Για ποιο λόγο κρίνεται αναγκαία η νομοθετική παρέμβαση προκειμένου να διευκολυνθούν οι ενήμεροι δανειολήπτες;

Η νομοθετική παρέμβαση κρίνεται αναγκαία προκειμένου να προστατευτεί η μέση ελληνική οικογένεια η οποία λόγω της οικονομικής κρίσης έχει υποστεί μεγάλη μείωση στα εισοδήματά της αλλά συνεχίζει να πληρώνει τις υποχρεώσεις της και θέλει να παραμείνει συνεπής. Άλλωστε 8 στα 10 νοικοκυριά εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις τους και είναι η πρώτη φορά που θεσπίζεται ένα πρόγραμμα διευκόλυνσης για αυτούς.

2 Τι είναι το πρόγραμμα διευκόλυνσης ενήμερων δανειοληπτών και τι κερδίζει ο οφειλέτης;

Με το πρόγραμμα διευκόλυνσης για ενήμερους οφειλέτες, δημιουργείται ένας μηχανισμός αποπληρωμής δανειακών υποχρεώσεων που βασίζεται αποκλειστικά στην τρέχουσα οικονομική δυνατότητα του κάθε νοικοκυριού και όχι σε αυτήν που βρισκόταν κατά τη σύναψη της δανειακής σύμβασης με το πιστωτικό ίδρυμα. Πληρώνει λοιπόν όσα μπορεί με βάσει τα τρέχοντα εισοδήματά του.

3 Ποιοι είναι οι άξονες του σχεδίου της κυβέρνησης για την οικονομική ανακούφιση των δανειοληπτών;

Οι άξονες του σχεδίου της κυβέρνησης αφορούν στο πρόγραμμα διευκόλυνσης για ενήμερους οφειλέτες, τα δάνεια των οποίων απορρέουν από πιστωτικά ιδρύματα και έχει εγγραφεί προσημείωση ή υποθήκη πάνω στην κύρια κατοικία και στην επικαιροποίηση και τον εξορθολογισμό του ν. 3869/2010 (γνωστός κι ως νόμος για τα υπερχεωμένα νοικοκυριά ή «νόμος Κατσέλη».

4 Ποιοι είναι οι δικαιούχοι και ποια είναι τα εισοδηματικά τους κριτήρια;

• Δικαίωμα υπαγωγής στο πρόγραμμα έχουν:
• Μισθωτοί και συνταξιούχοι ιδιωτικού και δημοσίου τομέα,
• Οσοι έχουν τεκμαιρόμενη σχέση εξαρτημένης εργασίας

Ανεργοι με ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα από οποιαδήποτε πηγή (μισθοί, συντάξεις, ενοίκια, αγροτικά εισοδήματα κλπ) έως 25.000 ευρώ και εφόσον αυτό έχει μειωθεί περισσότερο από 20% από 1.1.2010 έως σήμερα.

Επιπλέον το ως άνω ποσό αυξάνεται κατά 5.000 ευρώ (δηλαδή έως 30.000 ευρώ ετήσιο καθαρό οικογενειακό εισόδημα) για πάσχοντες από βαριά ασθένεια ή/και μόνιμη αναπηρία και για τρίτεκνους και πολύτεκνους.

5 Ποια προνόμια θα χορηγούνται σε όσους μπορούν να υπαχθούν;

• Σε αυτούς τους οφειλέτες, παρέχεται περίοδος χάριτος 48 μηνών.
• Άμεση μείωση της μηνιαίας καταβολής στο 30% του μηνιαίου καθαρού εισοδήματός του νοικοκυριού κατά τη διάρκεια της περιόδου χάριτος. Το επιτόκιο στη διάρκεια αυτή είναι εκείνο που έχει συμφωνήσει με την τράπεζα κατά τη σύμβαση του δανείου.
• Η δόση καθ' όλη τη διάρκεια της περιόδου χάριτος θα προσαρμόζεται σε πιθανή μεταβολή (είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω) του εισοδήματος. Για ετήσια καθαρά εισοδήματα έως 15.000 ευρώ το επιτόκιο που προβλέπεται στη σύμβαση του δανείου περιορίζεται στο 1,5% (0,75% + βασικό επιτόκιο ΕΚΤ) και με βάση αυτό υπολογίζεται η μηνιαία δόση κατά την περίοδο χάριτος.

Μέσω του προγράμματος ο οφειλέτης παραμένει ενήμερος, δεν εκδίδονται σε βάρος του διαταγές πληρωμών, δεν μπαίνει στη λίστα της διατραπεζικής εταιρείας Τειρεσίας και συνεπώς δεν χάνεται η πιστοληπτική του ικανότητα.

6 Θα υπάρχουν ειδικές προβλέψεις για τους ανέργους;

Για τους ανέργους με μοναδικό εισόδημα το επίδομα ανεργίας, πέραν των παραπάνω, παρέχεται η δυνατότητα μηδενικών καταβολών με πλήρη απαλλαγή τόκων για συνολικό διάστημα 6 μηνών εντός της περιόδου χάριτος.

7 Χρόνος υπαγωγής στο πρόγραμμα;

Από την ψήφιση του νόμου και μετά θα προβλέπεται ένα εύλογο χρονικό διάστημα για τη συγκέντρωση των δικαιολογητικών και την αίτηση υπαγωγής στο πρόγραμμα διευκόλυνσης.

8 Ποια δάνεια υπάγονται στο πρόγραμμα διευκόλυνσης;

Στο πρόγραμμα διευκόλυνσης υπάγονται δάνεια μόνον από πιστωτικά ιδρύματα, τα οποία είναι εμπραγμάτως εξασφαλισμένα (προσημείωση ? υποθήκη) πάνω στην κύρια κατοικία του οφειλέτη. Κύρια κατοικία θεωρείται αυτή που δηλώνεται ως τέτοια, στην τελευταία φορολογική δήλωση του οφειλέτη.

9 Αποτελεί κριτήριο η αξία της κύριας κατοικίας για την υπαγωγή στο πρόγραμμα;

Κριτήριο της υπαγωγής, σωρευτικά με τα υπόλοιπα, αποτελεί η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας, η οποία δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 180.000 ευρώ.

10 Ποια άλλα κριτήρια πέραν των εισοδηματικών θα υπάρχουν;

Το σύνολο της ακίνητης περιουσίας του οφειλέτη να μην υπερβαίνει τις 250.000 Ευρώ, ενώ οι συνολικές του καταθέσεις να είναι μέχρι 10.000 ευρώ.

11 Αν κάποιος ενταχθεί στο πρόγραμμα αλλά στη διάρκεια του οι αντικειμενικές τιμές ανέβουν, τότε τι συμβαίνει;

Από το υπουργείο Ανάπτυξης δεν έχει αποσαφηνιστεί το θέμα. Η απάντηση που δίνεται, για την ώρα, είναι πως η τράπεζα έχει το δικαίωμα να εξετάζει μια φορά το χρόνο τα προσωπικά οικονομικά στοιχεία, δηλαδή μισθοδοσία, τραπεζικές καταθέσεις και όχι την ακίνητη περιουσία.

12 Αν κάποιος/α τη στιγμή που υπάγεται στο πρόγραμμα είναι άγαμος/η και το σπίτι είναι στο όνομά του/της αλλά στη διάρκειά των 48 μηνών, παντρευτεί, τότε θα πρέπει να συνυπολογιστεί και το εισόδημα της/του συζύγου του;

Πρόκειται για θέμα το οποίο χρειάζεται διευκρίνιση. Αν και η απάντηση που δίνεται για την ώρα είναι πως λογική του προγράμματος είναι να συνυπολογίζεται το οικογενειακό εισόδημα.

13 Εκτός από την τετραετή περίοδο χάριτος, δίνεται κι επιπλέον επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής του δανείου;

Η συμβατική διάρκεια του δανείου παρατείνεται τουλάχιστον ισόχρονα με την περίοδο χάριτος και η εξόφλησή του μετά το πέρας αυτής συνεχίζεται με τους όρους της αρχικής σύμβασης.

14 Όταν λήξει η περίοδος χάριτος το επιτόκιο και η δόση σε ποια επίπεδα θα επανέλθουν;

Αναβιώνουν οι όροι της αρχικής σύμβασης.

15 Θα υπάρξει επιβάρυνση στους δανειολήπτες μόλις λήξει η τετραετής περίοδος χάριτος;

Καμία επιπλέον επιβάρυνση μετά τη λήξη της περιόδου χάριτος δεν θα υπάρξει για τους δανειολήπτες.

16 Πότε αναμένεται να τεθεί σε ισχύ αυτή η νομοθετική παρέμβαση;

Η παρούσα νομοθετική ρύθμιση αποτελεί άμεση προτεραιότητα για την κυβέρνηση και πρόθεση είναι η άμεση ισχύς της για την άμεση διευκόλυνση των οφειλετών.

17 Ποια είναι η αναγκαιότητα της βελτίωσης του νόμου 3869/2010 για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά;

Υφίσταται η ανάγκη να επικαιροποιηθεί και εξορθολογιστεί ο ν. 3869/2010 καθώς η μακροχρόνια δικαστική εκκρεμότητα, οδηγεί σε ομηρία όσους δανειολήπτες έχουν προσφύγει στην πρόνοια του νόμου.

Με τις νέες προβλεπόμενες ρυθμίσεις, ο νόμος θα καταστεί πιο αποτελεσματικός για τους υπερχρεωμένους οφειλέτες, οι οποίοι θα μπορούν να επανέλθουν στην οικονομική δραστηριότητα και να ρυθμίσουν τα χρέη τους.

18 Γιατί στο πρόγραμμα εμπίπτουν μόνον οι ενήμεροι δανειολήπτες;

Πρόθεση της κυβέρνησης είναι η διευκόλυνση όλων των νοικοκυριών που με δυσκολία ανταπεξέρχονται στις δανειακές τους υποχρεώσεις, αλλά παραμένουν συνεπείς, και αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των δανειοληπτών. Παράλληλα, για εκείνους που έχουν μόνιμη αδυναμία πληρωμής των οφειλών τους, οι αλλαγές που προωθούνται στο ν. 3869/2010 θα προσφέρουν άμεση διευθέτηση αυτών.

19 Υπάγονται στις διατάξεις του ν. 3869 κι άλλες κατηγορίες δανειοληπτών;

Στο ν. 3869/2010 υπάγονται όλα τα φυσικά πρόσωπα τα οποία στερούνται εμπορικής ιδιότητας, εφόσον βρίσκονται σε αποδεδειγμένη αδυναμία πληρωμής.

20 Ποιες αλλαγές δρομολογούνται στα πλαίσια επικαιροποίησης και εξορθολογισμού του ν.3869/ 2010;

1. Βελτιώνεται η αποτελεσματικότητα του εξωδικαστικού συμβιβασμού με πρόβλεψη ότι θα αρκεί η συμφωνία των πιστωτών που εκπροσωπούν του 50% + 1 των απαιτήσεων της οφειλής και όχι την πλήρη ομοφωνία (100%) που απαιτούσε μέχρι σήμερα.
2. Σε συνεργασία με το Υπ. Δικαιοσύνης θεσπίζεται ο θεσμός της διαμεσολάβησης με στόχο την ταχύτερη εξωδικαστική ρύθμιση των οφειλών των υπερχρεωμένων νοικοκυριών.
3. Ορίζεται υποχρεωτικά αντίκλητος στην ελληνική επικράτεια στις περιπτώσεις εκχώρησης απαιτήσεων σε αλλοδαπά πιστωτικά ιδρύματα. Σε διαφορετική περίπτωση τεκμαίρεται ως αντίκλητος η τράπεζα που παρείχε το δάνειο.
4. Παρέχεται δυνατότητα αναστολής της αναγκαστικής εκτέλεσης κατόπιν αίτησης του οφειλέτη και μετά την έκδοση της οριστικής δικαστικής απόφασης, εφόσον έχει ασκήσει εμπρόθεσμα έφεση, προστατεύοντας τον έτσι από καταδιωκτικά μέτρα σε βάρος του.
5. Καταργείται η διαδικασία του δικαστικού συμβιβασμού που προβλέπεται στο άρθρο 7 Ν. 3869/2010.

21 Ο οφειλέτης υποχρεώνεται στην καταβολή δόσης μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσής του;

Προβλέπεται καταβολή δόσης από την υποβολή της αίτησης υπαγωγής στη ρύθμιση, χωρίς καθυστερήσεις εξαιτίας της εκκρεμοδικίας.

Το καταβληθέν ποσό θα συμψηφίζεται με τη ρύθμιση που τελικώς θα αποφασίσει το Δικαστήριο αποδεσμεύοντας τον οφειλέτη ακόμα και με την έκδοση της απόφασης.

Η ελάχιστη καταβολή προτείνεται στο 10% της τρέχουσας δόσης με ελάχιστο ποσό καταβολής τα 40 ευρώ μηνιαίως.