Είμαστε ένα βήμα πριν σκάσει η φούσκα των κρυπτονομισμάτων;

Η αλήθεια είναι πως μόνο ένας φανατικός παρατηρητής της αγοράς των κρυπτονομισμάτων μπορεί να έχει μία ξεκάθαρη εικόνα στο μυαλό του για όσα συμβαίνουν τον τελευταίο καιρό σ’ αυτόν τον χώρο. Για όλους τους υπόλοιπους, οι κρίσεις, οι απάτες, οι πτώσεις στην αξία, τα σχήματα Ponzi και οι ποινικές κατηγορίες που μαστίζουν την αγορά τους τελευταίους έξι μήνες είναι κάτι το πολύ θολό

Το κρυπτονόμισμα είναι κάτι το ασταθές, παρ’ όλα αυτά ζει και υπάρχει έστω και στο περιθώριο του χρηματοοικονομικού κόσμου. Στις ΗΠΑ, τουλάχιστον, οι παραδοσιακές αγορές και η ευρύτερη οικονομία δεν ενσωμάτωσαν ποτέ πραγματικά τα ψηφιακά νομίσματα και οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούν bitcoin ή dogecoin ή ethereum σε καθημερινή βάση, όπως κάνουν με το δολάριο.

Έτσι, όταν κάτι άσχημο συμβαίνει σ’ αυτόν τον χώρο, νιώθεις αποστασιοποιημένος, σαν να ακούς για ένα πραξικόπημα που έγινε σε μια χώρα που δεν γνωρίζεις και πολύ καλά. Σαν να αναρωτιέσαι: “ναι, σίγουρα είναι κακό αυτό που συνέβη για κάποιους αλλά εμένα πώς με επηρεάζει;”.

Έτσι, όταν το bitcoin άρχισε να καταρρέει την προηγούμενη εβδομάδα και στη συνέχεια συνέχισε να πέφτει κάτω από τα 23.000 δολάρια, το χαμηλότερο σημείο των τελευταίων 18 μηνών, ελάχιστους ενδιέφερε. Οι υποστηρικτές του μάλιστα θα σας έλεγαν ότι ήταν απλά μία ακόμη δύσκολη καμπή, ένα μέρος του φυσικού κύκλου που ενισχύει και εξαγνίζει την αγορά. Και ίσως να ήταν και έτσι.AP Photo/Kin Cheung, File AP

Αλλά η κατάρρευση αυτού του Σαββατοκύριακου μοιάζει με κάτι πολύ περισσότερο από μία απλή επανεκκίνηση, καθώς τα πράγματα δυσκόλεψαν πολύ -υπάρχουν ενδείξεις ότι όλο το σύστημα μπορεί να καταρρεύσει και ότι τα χρήματα που στηρίζουν όλα αυτά ήταν τελικά λιγότερο σταθερά από ό,τι φαινόταν.

Για να το πούμε και ωμά: η αγορά κρυπτονομισμάτων αιμορραγεί. Η συνολική αγορά για όλα τα ψηφιακά νομίσματα σε όλο τον κόσμο έπεσε κάτω από το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια, σύμφωνα με το CoinMarketCap.com, ενώ το περσινό φθινόπωρο βρισκόταν στα τρία τρισεκατομμύρια δολάρια. Παράλληλα, έπεσε και στο χαμηλότερο σημείο που βρέθηκε ποτέ ολόκληρη η αγορά από τον Φεβρουάριο του 2021.

Το Ethereum, το δεύτερο μεγαλύτερο κρυπτονόμισμα, αξίζει περίπου το ένα τέταρτο από όσο άξιζε τον Νοέμβριο, όπου είχε φτάσει και στο υψηλότερό του σημείο.

Γενικά, είναι ελάχιστα τα κρυπτονομίσματα που δεν σημείωσαν διψήφια απώλεια τις τελευταίες 24 ώρες.

Η Crypto.com -η οποία κατέχει τα δικαιώματα ονομασίας για το γήπεδο του Λος Άντζελες όπου παίζουν οι Λέικερς- προχώρησε σε μείωση περίπου του 5% προσωπικού της. Τίποτα δεν στοιχίζει σήμερα σ’ αυτήν την αγορά όσο στοίχιζε μέχρι πριν λίγες ημέρες.

Δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη εξήγηση πίσω απ’ αυτό -γενικά τα χρηματιστήρια έχουν πέσει λόγω των κακών ειδήσεων για τον επίμονο πληθωρισμό- αλλά στο επίκεντρο όλων αυτών φαίνεται να είναι ένα κλασική διαφυγή προς την έξοδο κινδύνου.

Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, το Celsius Network (ένα είδος πλατφόρμας αποταμίευσης και δανεισμού για κρυπτονομίσματα, η οποία προσέφερε αποδόσεις έως και 18%) δήλωσε ότι δεν επρόκειτο να επιστρέψει χρήματα στους χρήστες προς το παρόν, κατηγορώντας την “ακραίες συνθήκες της αγοράς".

Στη συνέχεια, το μεγαλύτερο ανταλλακτήριο κρυπτονομισμάτων στον κόσμο, το Binance, εμπόδισε κι αυτό τον κόσμο να βγάλει τα χρήματά του για τέσσερις ώρες, ισχυριζόμενο ότι φταίει το λογισμικό του. Την ίδια στιγμή, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Binance, επικαλέστηκε τη δημιουργία ενός ταμείου “ασφάλισης έκτακτης ανάγκης” για τα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας.

Ένα άλλο κρυπτονόμισμα, το Celsius, φημολογείται ότι κι αυτό αντιμετωπίζει προβλήματα φερεγγυότητας από τότε που κατέρρευσε το αλγοριθμικό stablecoin Terra τον περασμένο μήνα. Αλλά ο ιδρυτής του Celsius αρνείται κατηγορηματικά ότι υπάρχουν προβλήματα με τα κεφάλαια της εταιρείας.AP Photo/Kin Cheung, File AP

Στον κόσμο των κρυπτονομισμάτων υπάρχει ένας όρος, το FUD, συντομογραφία των αγγλικών λέξεων “φόβος”, “αβεβαιότητα” και “αμφιβολία”. Είναι ένα είδος κηλίδας στον κόσμο των crypto, ένας όρος που κάνει τους “πιστούς” αυτής της αγοράς πιο ανθεκτικούς έναντι των επικριτών. Αυτό που οδηγεί αυτήν την αγορά από την πρώτη στιγμή που άνθισε είναι μια ένθερμη “tecno-αισιοδοξία”, μία πεποίθηση ότι η τεχνολογική πρόοδος σ’ αυτόν τον τομέα -ο οποίος μετράει ήδη 13 χρόνια- θα μεταμορφώσει τον τρόπο που ο κόσμος χρησιμοποιεί τα χρήματα.

Για ανθρώπους όπως ο Μάικλ Σέιλορ, Διευθύνων Σύμβουλος της MicroStrategy, μιας εταιρείας που κατέχει χιλιάδες bitcoin, αυτή η αισιοδοξία είναι υπαρξιακής σημασίας. Ίσως αυτός να είναι και ο λόγος που δημοσίευσε αυτή την έντονη φωτογραφία στο προφίλ του στο Twitter, αφού έχασε περίπου 1 δισεκατομμύριο δολάρια στα χαρτιά:

Αλλά η κατάσταση για τον Σέιλορ και την εταιρεία του φαίνεται να είναι λίγο επικίνδυνη με το bitcoin σε ελεύθερη πτώση. Περαιτέρω πτώσεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν ένα τρομερό περιθώριο κέρδους από τις τράπεζες και, ίσως, μια πλήρη εξάλειψη.

Αυτές μάλλον δεν είναι οι τελευταίες μέρες των κρυπτονομισμάτων, ακόμα κι αν είναι οι τελευταίες της κορυφαίας εποχής τους. Μόλις στις αρχές του 2019, το bitcoin ήταν 85% μακριά από το ιστορικό υψηλό του και το ethereum αντίστοιχα 95%.

Το γεγονός ότι έχουν επενδυθεί δισεκατομμύρια δολάρια σε crypto έχει να κάνει εν πολλοίς και με την πραγματικότητα ότι οι αγορές δεν είναι ρυθμισμένες, δίνοντάς ένα παράθυρο στους επενδυτές να αποκομίζουν τεράστια κέρδη προτού παρέμβει η κυβέρνηση.

Αλλά είναι επίσης δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι το παιχνίδι -στο οποίο τα κρυπτονομίσματα είναι το άγριο νέο σύνορο των χρηματοοικονομικών και τεχνολογικών βιομηχανιών και οι παίκτες όλων των ειδών καταλαβαίνουν πώς να επωφεληθούν εκεί- έχει τελειώσει για τα καλά.

Τούτου λεχθέντος, κάτι είναι διαφορετικό τώρα: ο φόβος είναι διάχυτος, η αβεβαιότητα είναι προφανής όπως και η αμφιβολία. Και ενώ υπάρχουν πολλές απειλές από έξω -όπως οι ρυθμιστικές αρχές που απειλούν να περιορίσουν τις απάτες που γίνονται και χώρες όπως η Κίνα που κλείνουν τις αγορές- τα προβλήματα που οδηγούν τις πρόσφατες κρίσεις φαίνεται να προκαλούνται σε μεγάλο βαθμό από μέσα.

Πολλοί μεγάλοι παίκτες φαίνεται να έχουν βάλει τους εαυτούς τους σε επικίνδυνη θέση και έχουν αναλάβει δεσμεύσεις που ίσως και να μην μπορούν να τηρήσουν. Συνολικά, ισοδυναμεί με μια συνταγή για έναν κλασικό οικονομικό πανικό όπως αυτόν που οδήγησε και στο κραχ της Lehman Brothers το 2008.

Όλη η υπόθεση των κρυπτονομισμάτων αφορούσε πάντα εν μέρει την οικονομική ισχύ, κάτι προφανές για όποιον παρακολούθησε το bitcoin να σημειώνει νέα υψηλά το 2021 -φτάνοντας έως και τα 69.000 δολάρια- και είδε πόλεις όπως το Μαϊάμι να συγκεντρώνουν μεγάλα ποσά χρημάτων, εφοδιάζοντας εκατομμυριούχους και δισεκατομμυριούχους καθημερινά.

Και τώρα; Με τα πάντα να καταρρέουν και την αβεβαιότητα (ή και τον κίνδυνο) να μην έχει περάσει, φαίνεται όλο και περισσότερο ότι πολλά από αυτά τα χρήματα υπήρχαν από την αρχή μόνο στη φαντασία κάποιων.