Πέμπτη 6 Οκτωβρίου 2022

Guardian: Η κρίση χρειάζεται νέες ιδέες - Η ευκαιρία της Κεντροαριστεράς

Όπως οι νεοφιλελεύθεροι εκμεταλλεύτηκαν το χάος της δεκαετίας του '70, έτσι και η κεντροαριστερά μπορεί να προσφέρει τις δικές της ριζοσπαστικές λύσεις για τη σημερινή αναταραχή στη Βρετανία, σημειώνει σε ανάλυσή του ο Guardian.

Ο αυξανόμενος πληθωρισμός της δεκαετίας του 1970, τότε υποκινούμενος από ένα τεράστιο πετρελαϊκό σοκ – πρόσφερε αυτή την ευκαιρία. Καθώς τα συνδικάτα έκαναν απεργίες για να υπερασπιστούν τους μειωμένους πραγματικούς μισθούς, η Μάργκαρετ Θάτσερ έπλεξε έξυπνα μια «ιστορία ατομικής προσπάθειας» που καταπνίγει το κράτος.

«Πιστεύουμε ότι όλοι έχουν το δικαίωμα να είναι άνισοι», είχε δηλώσει, υποστηρίζοντας ότι ενώ οι απλοί εργαζόμενοι ήταν ζωτικής σημασίας για την κοινωνία, υπήρχαν «άλλοι με ειδικά χαρίσματα που θα έπρεπε επίσης να έχουν την ευκαιρία τους». Αυτό σήμαινε μείωση των φόρων για τους πλούσιους, μαστίγωμα των κρατικών περιουσιακών στοιχείων και παραβίαση των συνδικαλιστικών οργανώσεων στο όνομα της ελευθερίας.

Στα μάτια της Λιζ Τρας, οι «συνταγές» της Θάτσερ απελευθέρωσαν τη Βρετανία από τη σκιά του σοσιαλισμού και εγκαινίασαν μια νέα εποχή ευημερίας. Έτσι η επιστροφή στο όραμά της θα τελειώσει με τον ίδιο τρόπο. Το πρόβλημα είναι, ότι όλα ήταν ένας μύθος.

Παρά τη σωτηρία που προσέφερε η ανακάλυψη του πετρελαίου της Βόρειας Θάλασσας, η οικονομική ανάπτυξη τη δεκαετία του 1980 δεν ήταν μεγαλύτερη από τη δεκαετία του 1970, που πλήττονταν από την κρίση, αλλά ήταν λιγότερο... δίκαια κατανεμημένη.


Υποστηρίζεται από κάποιους η θεωρία ότι ο πρώιμος «θατσερισμός» ήταν άγριος όπως είναι τώρα η «Trussonomics», αλλά άνοιξε το δρόμο για την ανάπτυξη της επόμενης δεκαετίας. Όμως η μέση ετήσια οικονομική επέκταση στη δεκαετία του '90 ήταν η χαμηλότερη από κάθε μεταπολεμική δεκαετία μέχρι εκείνη τη στιγμή και, οι επόμενες δύο δεκαετίες ήταν ακόμα πιο αδύναμες. Η δεκαετία με τις καλύτερες επιδόσεις ήταν η δεκαετία του 1960 – η ακμή του κρατισμού, αναφέρει ο Guardian.

Όταν ο υπουργός Οικονομικών, Kwasi Kwarteng, μιλά για τον «κύκλο της στασιμότητας» της Βρετανίας και η Τρας καταδικάζει τη «business-as-usual οικονομική διαχείριση», που έχει προσφέρει χαμηλή ανάπτυξη εδώ και δεκαετίες, και οι δύο έχουν δίκιο, υπογραμμίζει το δημοσίευμα.

Ευθύνονται βέβαια και οι ιδέες της Κοινότητας Mont Pelerin (σ.σ. διεθνής οργανισμός που αποτελείται από οικονομολόγους). Η μείωση του εταιρικού φόρου θα δημιουργήσει μια τρύπα ύψους 18,7 δισεκατομμυρίων λιρών στα έσοδα της χώρας, αλλά η θεωρία της πτώσης λέει ότι θα πληρώσει με επενδύσεις.


Ο «όλεθρος» της Λιζ Τρας φαίνεται πως έκανε τη Βρετανία να κινηθεί… προς το αναζωπυρούμενο Εργατικό Κόμμα. Ο Guardian «βλέπει» λοιπόν εδώ μια ευκαιρία για τους Εργατικούς. Σε αντίθεση με τη Θάτσερ, η Τρας δεν έχει εκλογική εντολή, περιορισμένη υποστήριξη από βουλευτές, δεν έχει πόλεμο με πετρέλαιο στη Βόρεια Θάλασσα ή στα Φώκλαντ...

Αλλά σε μια κρίση, η ριζική αλλαγή εξαρτάται από τις ιδέες που υπάρχουν. Το Εργατικό Κόμμα έχει κάνει μερικά καλά δοκιμαστικά βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση, από την εθνικοποίηση των σιδηροδρόμων σε ένα κρατικό επενδυτικό ταμείο, έως μια δημόσια εταιρεία παραγωγής ενέργειας. Αλλά τώρα, είναι η ώρα να προχωρήσουμε παραπέρα.

Οι Εργατικοί θα μπορούσαν λοιπόν να επιχειρηματολογήσουν υπέρ της δημοκρατικής δημόσιας ιδιοκτησίας, όπου οι εργαζόμενοι και οι κοινότητες κατέχουν δημόσιες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας. Οι φόροι επί του πλούτου και του εισοδήματος θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν κατεστραμμένες δημόσιες υπηρεσίες και να διορθώσουν ανισότητες που ακόμη και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναγνωρίζει τώρα ότι αποσταθεροποιούν την οικονομία.


Ένας νέος χάρτης δικαιωμάτων για τα συνδικάτα και οι υψηλότεροι μισθοί θα μπορούσαν να σταματήσουν τον πλούτο που δημιουργείται από τους εργάτες να καταστρέφεται από λίγους, «κρυμμένους» σε φορολογικούς παραδείσους. Το «ελβετικό όνειρο» έγινε εφιάλτης και θα τελειώσει μόνο εάν οι Εργατικοί έχουν το ίδιο θάρρος και αποφασιστικότητα με τους αληθινούς πιστούς του Mont Pelerin, καταλήγει ο Guardian.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου