Το πρώτο βιολί

Ελάχιστοι άνθρωποι στον κόσμο έχουν ισχυριστεί ότι έχουν δει στον ουρανό τριπλό ουράνιο τόξο. Μόνο πέντε σχετικές αναφορές έχουν γίνει εδώ και 250 χρόνια και γι’ αυτό πολλοί επιστήμονες θεωρούσαν μάλλον φανταστικό το φαινόμενο.

Τώρα, όμως, για πρώτη φορά, επιβεβαιώθηκε ότι όντως είναι δυνατό να υπάρξει ένα τριπλό ή και – ακόμα σπανιότερα – ένα τετραπλό ουράνιο τόξο μετά τη βροχή. Το φαινόμενο αποτυπώθηκε στην κάμερα ενός γερμανού φωτογράφου, ενώ ένα νέο αμερικανικό μετεωρολογικό και μαθηματικό μοντέλο το εξηγεί θεωρητικά.

Το τριπλό και το τετραπλό ουράνιο τόξο μπορούν να σχηματιστούν μόνο στην πλευρά του ουρανού όπου βρίσκεται και ο ήλιος, αντίθετα με το μονό και το διπλό. Τα πολλαπλά ουράνια τόξα προκαλούνται από τρεις ή και τέσσερις αντανακλάσεις κάθε ακτίνας του φωτός μέσα σε μια σταγόνα της βροχής.

Τα τριπλά – και ακόμη περισσότερα τα τετραπλά- ουράνια τόξα είναι πιο αχνά από τα συνηθισμένα μονά ουράνια τόξα, ενώ ο παρατηρητής δυσκολεύεται να τα δει, καθώς σε όλες τις περιπτώσεις, τα πολλαπλά ουράνια τόξα διαρκούν μόλις λίγα δευτερόλεπτα και, όταν είναι ορατά, έχουν στο υπόβαθρό τους σκούρα σύννεφα.

Το φαινόμενο εξηγείται και παρουσιάζεται σε σειρά επιστημονικών εργασιών, με επικεφαλής τον καθηγητή μετεωρολογίας της Ακαδημίας του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ Ρέιμοντ Λι, στο περιοδικό εφαρμοσμένης Οπτικής (Applied Optics).

Σύμφωνα με τις νέες μετεωρολογικές εκτιμήσεις, για να δημιουργηθούν τα σπάνια πολλαπλά ουράνια τόξα, πρέπει να έχει προηγηθεί έντονη βροχόπτωση ή καταιγίδα με σχεδόν όμοιου μεγέθους σταγόνες.

Αν ο ήλιος «τρυπώσει» ανάμεσα στα σύννεφα, μπορεί στιγμιαία να προβάλλει ένα τριπλό ή και τετραπλό ουράνιο τόξο με φόντο τα παρακείμενα σκούρα σύννεφα. Το «κοντράστ» των χρωμάτων καθιστά, έστω και αχνά, ορατό το πολλαπλό ουράνιο τόξο.

Αν και η παρουσίαση της σχετικής μελέτης του Λι στη Διεθνή Συνδιάσκεψη Ατμοσφαιρικής Οπτικής ξεσήκωσε πολύ θόρυβο και αρκετοί επιστήμονες αμφισβήτησαν ακόμα και τη δυνατότητα δημιουργίας του φαινομένου, ο γερμανός αστρονόμος Έλμαρ Σμιτ του πανεπιστημίου Εφαρμοσμένων Επιστημών της Χαϊδελβέργης κατάφερε, με τη βοήθεια δύο ερασιτεχνών φωτογράφων, για πρώτη φορά να αποτυπώσει στην κάμερα ένα τετραπλό και μόλις για δεύτερη φορά στην ιστορία ένα τριπλό ουράνιο τόξο.

ΑΠΕ-ΜΠΕ