Τα χρόνια πέρασαν, αλλά οι πληγές που άφησε ο πόλεμος δεν μπόρεσαν εντελώς να επουλωθούν. Βόσνιοι μουσουλμάνοι, Σέρβοι και Κροάτες δυσκολεύονται να μοιραστούν την καθημερινότητα.
Η πρώτη εικόνα της γενιάς που σήμερα είναι 20 χρονών δεν μαρτυρεί δυσκολίες συνύπαρξης. Η Ενίντα, η Ναταλία και ο Ίγκορ ανήκουν σε αυτή. Ντύνονται το ίδιο, ακούν την ίδια μουσική και μοιράζονται τον ίδιο φόβο για το μέλλον. Και οι τρεις γεννήθηκαν τη χρονιά που ξέσπασε ο πόλεμος. Είναι φοιτητές, μεγάλωσαν σε διαφορετικούς κόσμους, πήγαν σε διαφορετικά σχολεία και διδάχθηκαν διαφορετικές εκδοχές για την έναρξη του πολέμου. Βόσνιοι, Σέρβοι και Κροάτες δεν συμφωνούν ούτε στο πώς αλλά ούτε και στο πότε ξεκίνησαν οι συγκρούσεις.
Η Ναταλία είναι Κροάτισα της Βοσνίας. Στο σχολείο έμαθε ότι όλα ξεκίνησαν τον Οκτώβριο του 1991. «Η ιστορία, έτσι όπως την έμαθα, λέει ότι ο πόλεμος ξεκίνησε από την σερβική επιθετικότητα στο χωριό Ράβνο στην ανατολική Ερζεγοβίνη», λέει.
Το Ράβνο είναι ένα μικρό κροατικό χωριό στη βοσνιακή επικράτεια κοντά στο Ντουμπρόβνικ. Ο σερβοκρατούμενος γιουγκοσλαβικός στρατός, που είχε ξεκινήσει τις επιθέσεις του από τα παράλια της Κροατίας εισέβαλε και κατέστρεψε το χωριό.
Για τον ‘Ιγκορ, Σέρβο της Βοσνίας, ο πόλεμος άρχισε την πρωτομαγιά του '92, στην παλιά πόλη του Σεράγεβο. «Η ιστορία, όπως εγώ την ξέρω, λέει ότι ο πόλεμος άρχισε με τη δολοφονία ενός Σέρβου προσκεκλημένου σε γάμο», υποστηρίζει.
Πιο διπλωματική απάντηση δίνει η Βόσνια Ενίντα, που δεν θέλει να δώσει συγκεκριμένη ημερομηνία.
Επίσημα η έναρξη του πολέμου έγινε στις 6 Απριλίου του 1992, όταν η τότε ΕΟΚ ανακήρυξε την ανεξαρτησία της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης. Ήταν η μέρα που σέρβοι ακροβολιστές σκότωσαν έναν διαδηλωτή στο Σεράγεβο. Τότε άρχισε και η σχεδόν τετράχρονη πολιορκία της πόλης. Εκείνες τις μέρες οι γονείς του Ίγκορ, που ήταν μωρό, εγκατέλειψαν το Σεράγεβο.« Όλοι οι σέρβοι φίλοι μου έφυγαν, λέει ο Ίγκόρ, Τι έπρεπε να κάνουμε; Να περιμένουμε να έρθουν οι γείτονες και να με σκοτώσουν μωρό πράγμα»;
Την ίδια εποχή στη Τσένιτσα, 55 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Σεράγεβο, πήγαινε στο πόλεμο ένας άλλος νέος πατέρας, αλλά με την πλευρά του βοσνιακού στρατού. Η Ένίντα, η κόρη του, ήταν ενός χρόνου όταν έμεινε ορφανή από πατέρα. Στο πλευρό των Κροατών της Βοσνίας πολέμησε ο πατέρας της Ναταλία. Ο στόχος τους ήταν η προσάρτηση στην Κροατία των περιοχών με πληθυσμό Κροάτες.
Το ενδιαφέρον είναι ότι τα προηγούμενα χρόνια και οι γονείς και των τριών παιδιών ζούσαν αρμονικά μεταξύ τους. Εξάλλου η Βοσνία Ερζεγοβίνη θεωρούνταν υπόδειγμα πολυπολιτισμικής συνύπαρξης. Ίσως η εικόνα να ήταν παραπλανητική. Σήμερα υπάρχει ένταση στον αέρα, που συνοδεύει τον Ίγκορ στην καθημερινότητά του.
«Μου αρέσει το Σεράγεβο», λέει. «Και δεν λυπάμαι που ζω εδώ. Ωστόσο αισθάνομαι περίεργα λόγω του σερβικού μου ονόματος. Όταν με φωνάζουν οι φίλοι μου με το όνομά μου φοβάμαι».
Παρ΄ όλα αυτά σήμερα και οι τρεις εικοσάχρονοι κάθονται σε καφέ του Σεράγεβου, πίνουν καφέ και συζητούν χωρίς πρόβλημα. Η Ενίντα δίνει τη δική της ερμηνεία:
«Δεν έχω προκαταλήψεις και μίσος. Ό,τι έγινε δεν πρέπει να το κουβαλάμε αιωνίως μέσα μας. Χτίζουμε το μέλλον μας ανεξάρτητα με όσα έγιναν στο παρελθόν»…
Arbutina Zoran, Ειρήνη Αναστασοπούλου, Κώστας Συμεωνίδης
www.dw.de
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου