H έκθεση σε διοξίνες «προκαλεί βλάβες μέχρι και στα δισέγγονα»

Ακόμα κι αν όλες οι διοξίνες εξαφανίζονταν σήμερα από τον πλανήτη, οι συνέπειες αυτών των τοξικών χημικών θα παρατεινόταν για τουλάχιστον τρεις γενιές ακόμα, προειδοποιούν Αμερικανοί ερευνητές. Έρευνα σε πειραματόζωα αποκαλύπτει ότι οι διοξίνες παρεμβαίνουν σε διακόπτες των γονιδίων, και οι μεταβολές αυτές είναι κληρονομήσιμες.

Έχοντας ήδη δημοσιεύσει ανάλογες μελέτες για άλλες τοξικές ουσίες στο περιβάλλον, οι ερευνητές του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον ήθελαν να ερευνήσουν αν οι διοξίνες προκαλούν «επιγενετικές αλλαγές».

Οι επιγενετικοί παράγοντες είναι μικρά μόρια (μεθυλομάδες) που συνδέονται με τις ρυθμιστικές περιοχές των γονιδίων και λειτουργούν ως διακόπτες, ενεργοποιώντας ή σταματώντας την έκφρασή τους, δηλαδή τη λειτουργία τους.

Οι επιγενετικές αλλαγές, δηλαδή η προσθήκη ή αφαίρεση μεθυλομάδων, δεν επηρεάζει την ίδια τη γενετική αλληλουχία του DNA, σε πολλές όμως περιπτώσεις κληροδοτούνται αναλλοίωτες και στους απογόνους.

Ο Μάικλ Σκίνερ και οι συνεργάτες του είχαν ήδη δημοσιεύσει μελέτες που εντόπιζαν κληρονομήσιμες επιγενετικές αλλαγές που συνδέονται με την έκθεση σε υδρογονάνθρακες όπως η κηροζίνη, με πλαστικά, εντομοκτόνα και μυκητοκτόνα.

Στη νέα μελέτη, οι ερευνητές χορήγησαν διοξίνες σε εγκύους αρουραίους και εξέτασαν τους απογόνους τους για τυχόν προβλήματα υγείας. Η πρώτη γενιά απογόνων παρουσίασε βλάβη στον προστάτη όσον αφορά τα αρσενικά άτομα και σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών στα θηλυκά άτομα, στα οποία παρατηρήθηκε επιπλέον μειωμένος αριθμός ωαρίων. Στην τρίτη γενιά πειραματόζωων, τα προβλήματα όχι μόνο δεν εξαφανίστηκαν αλλά φάνηκαν να επιδεινώνονται, με τους αρσενικούς αρουραίους να εμφανίζουν επίσης βλάβες στους νεφρούς.

Τα αποτελέσματα δημοσιεύονται στην αμερικανική επιθεώρηση PLoS ONE.

Οι διοξίνες, μια οικογένεια πολλών διαφορετικών ουσιών που εμφανίζουν όμως παρόμοια δράση, παράγονται ως ρύποι σε μια σειρά βιομηχανικών διαδικασιών και επιπλέον σχηματίζονται από την καύση σκουπιδιών και οργανικών υλικών.

Όπως όμως επισημαίνουν οι ερευνητές σε ανακοίνωσή τους, οι διοξίνες ήταν βασικό συστατικό του διαβόητου Πορτοκαλί Παράγοντα, ένα τοξικό κοκτέιλ χημικών που χρησιμοποίησαν οι Αμερικανοί για να αποψιλώσουν τη ζούγκλα στον πόλεμο του Βιετνάμ.

Οι ΗΠΑ έχουν χρηματοδοτήσει πρόγραμμα απορρύπανσης της ζούγκλας από τις διοξίνες που έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής, όπως φαίνεται όμως οι επιπτώσεις στους κατοίκους θα συνεχίσουν να τους ταλαιπωρούν για πολλά ακόμα χρόνια.

in.gr