Το γοητευτικό μυστήριο της Αμφίπολης καλά
κρατεί. Όλα αυτά ύστερα από την πρώτη -μετά τις 10 Αυγούστου- επίσημη
ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της ανασκαφής στον λόφο Καστά, στο
κατάμεστο αμφιθέατρο του υπουργείου Πολιτισμού.
Σε μία ομιλία που κράτησε σχεδόν πέντε ώρες, η Κατερίνα Περιστέρη
παρουσίασε στους δημοσιογράφους τις πρώτες φωτογραφίες του σκελετού που εντοπίστηκε στον τύμβο, αποσπασμένος και διαταραγμένος.
Για πρώτη φορά ανακοινώθηκε πως βρέθηκαν νομίσματα της εποχής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τεκτονικά γράμματα και κεραμική.
«Τίποτα δεν αποκλείεται»
Η επικεφαλής της ανασκαφικής ομάδας στον λόφο Καστά άφησε ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα για την ταυτότητα του νεκρού στο ταφικό μνημείο.
«Κάντε υπομονή θα μας πουν οι ανθρωπολόγοι, σε ονόματα δεν αναφερόμαστε», απάντησε η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών, στις ερωτήσεις ως προς το σκελετικό υλικό
Δεν ξέρουμε ακόμα αν ο νεκρός ήταν ένας: «Αυτόν βρήκαμε» είπε χαρακτηριστικά η κα Περιστέρη.
Mετά από πιέσεις αποκάλυψε ότι ο σκελετός είναι «σχετικά αρτιμελής» κι ότι βρέθηκαν κομμάτια από τα άκρα του καθώς και το κρανίο του.
Δεν υπάρχουν νέα στοιχεία για το φύλο ή την ταυτότητα του νεκρού, ενώ το υλικό βρίσκεται ακόμα στο Μουσείο της Αμφίπολης.
Σε ερώτηση αναφορικά με την παλαιότερη δήλωσή της ότι στην Αμφίπολη βρίσκεται θαμμένος στρατηγός του Μεγάλου Αλεξάνδρου η κα Περιστέρη δήλωσε:
«Με ένα λιοντάρι στην κορυφή και ένα τέτοιο τεράστιο μνημείο θα μπορούσε να είναι στρατηγός είχα πει όταν με είχατε ρωτήσει παλιότερα. Όταν βρέθηκε ο σκελετός δεν θα μπορούσε ποτέ ένας αρχαιολόγος να πει αν είναι άνδρας ή γυναίκα. Βρέθηκε σε άσχημη κατάσταση».
«Εγώ μιλώ», πρόσθεσε, «με βάση το ίδιο το μνημείο. Είπα ότι όταν υπάρχει ένα λιοντάρι στην κορυφή θα μπορούσε να είναι στρατηγός. Δεν απαντώ σε θεωρίες συνωμοσίας ότι εκεί είναι θαμμένος ο Μέγας Αλέξανδρος».
«Αποσπασματικά εντός και εκτός του ταφικού ορύγματος ο σκελετός»
Στο θέμα παρενέβη και η γενική γραμματέας του ΥΠΠΟΑ, Λίνα Μενδώνη.
«Όπως αναφέραμε σε σχετικό δελτίο Τύπου, ο σκελετός βρέθηκε αποσπασματικά εντός και εκτός του ταφικού ορύγματος», σημείωσε για να προσθέσει:
«Το κρανίο βρέθηκε σε κάποια απόσταση από το όρυγμα, ακριβώς απέξω από αυτό εντοπίστηκε η κάτω γνάθος και μέσα στο όρυγμα βρέθηκε το μεγαλύτερο μέρος του σκελετικού υλικού».
«Αν», υπογράμμισε, «παρατηρήσει κανείς τα οστά βλέπει ότι έχει και τα μεγάλα κόκαλα των ποδιών και τα κόκαλα των χεριών, πλευρά και μέλη της σπονδυλικής στήλης, καθώς και τη λεκάνη, η οποία από την πτώση των άνω λίθων είναι σε πολύ αποσπασματική κατάσταση, ώστε να μην επιτρέπει στους αρχαιολόγους να πουν αν είναι ανδρική ή γυναικεία».
Αναφερόμενη, δε, στις δηλώσεις που είχε κάνει προηγουμένως η κ. Περιστέρη ότι αφαιρέθηκαν μαζί με τα οστά χώματα, αυτό, όπως είπε, έγινε «για τον πολύ απλό λόγο ότι αν το σύγχρονο γενετικό υλικό, δηλαδή τα χέρια αρχαιολόγων, εργατών κλπ., άγγιζαν το αρχαίο, αυτομάτως θα εξαφάνιζαν ή θα διατάραζαν πληροφορίες τις οποίες μπορεί να έχει διασώσει η γη».
Νομίσματα της εποχής του Αλεξάνδρου
Επίσης, απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις, η κ. Περιστέρη πληροφόρησε ότι έχουν βρεθεί κινητά ευρήματα.
Πρόκειται για κεραμική -μελαμβαφή, όχι όμως, όπως τονίστηκε και ερυθρόμορφη (αν και δεν έχει αναλυθεί το υλικό).
Παράλληλα αποκαλύφθηκαν και νομίσματα, όπως του Αλεξάνδρου Γ', για τα οποία η αρχαιολόγος τόνισε ότι πρόκειται για πλούσιο υλικό που θα πρέπει να μελετηθεί.
«Υπάρχουν απλά δεν σας τα δείξαμε» είπε, ενώ διευκρίνισε ότι εκείνη την εποχή τα νομίσματα αυτά ήταν σαν τα δολάρια.
Η τυμβωρυχία
Ο τύμβος φαίνεται ότι συλήθηκε πάνω από μία φορά, κατά τη Ρωμαϊκή εποχή.
Όπως ειπώθηκε, το μνημείο σφραγίστηκε μετά τη λεηλασία του κάποια στιγμή τα ρωμαϊκά χρόνια, η επίχωση στο εσωτερικό του είναι σύγχρονη με τους τοίχους σφράγισης, τα δε ανοίγματα στα τύμπανα των διαφραγματικών τοίχων δεν έγιναν από τυμβωρύχους, αλλά χρησιμοποιήθηκαν για να μπουν τα χώματα της επίχωσης.
Ο αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαντζής ανέφερε ότι ενώ στην αρχή τα κομμάτια του ταφικού περιβόλου ήταν 51 μετά έγιναν 58 γιατί οι κάτοικοι κρατούσαν κάποια κομμάτια σπίτι τους.
«Ξαφνικά αυξάνεται ο αριθμός των αρχαιολογικών ευρημάτων, ως δια μαγείας» είπε χαρακτηριστικά.
Τα τεκτονικά γράμματα
Σύμφωνα με τον πολιτικό μηχανικό Δημήτρη Εγγλέζο και τους υπολογισμούς που έγιναν, το ταφικό όρυγμα στον τέταρτο χώρο προηγήθηκε κατασκευαστικά του κυρίως μνημείου, οι ιστορικοί σεισμοί δεν επηρέασαν σημαντικά το μνημείο.
Ο πολύ καλός σχεδιασμός του, σε συνδυασμό με την εσωτερική επίχωση, όπως επεσήμανε, αποτέλεσαν τους κύριους παράγοντες για την καλή διατήρησή του.
Εξάλλου, δεν επαληθεύεται η υπόθεση εργασίας για καταπόνηση του μνημείου από πλημμύρα, αντίθετα βασικός παράγοντας γι' αυτό αποτέλεσε η πολύ ισχυρή επιφόρτησή του από αποθέσεις προηγούμενων ανασκαφών.
Επίσης, έγινε σαφές ότι δεν έχουν βρεθεί επιγραφές, ενώ κάποια τεκτονικά γράμματα, Ε και Α, πάνω στον περίβολο που προφανώς έγιναν για την παραγγελία του υλικού, ταιριάζουν με τη χρονολόγηση του περιβόλου και αποτελούν αντικείμενο μελέτης.
Οι Καρυάτιδες και το δοκάρι
Είναι φτιαγμένες από «εξαιρετικό μάρμαρο», είπε για τις Καρυάτιδες η κα Περιστέρη.
Πάντως, ένα δοκάρι, πιθανότατα από το επιστύλιο που βρίσκεται πίσω από τα αγάλματα κατέστρεψε το πρόσωπο της δεξιάς Καρυάτιδας.
Συμπλήρωσε ότι οι χώροι έχουν ύψος τριών μέτρων και πλάτος 4,3 και ήταν καλυμμένοι με χώμα μέχρι πάνω το οποίο και αφαιρέθηκε με μεγάλη προσοχή.
Όπως δήλωσε ο κ. Εγγλέζος ο τέταρτος θάλαμος ήταν ένα βήμα πριν την κατάρρευση και του έγινε υποστύλωση με 180 ράβδους ώστε να μπορέσουν οι αρχαιολόγοι να μπουν μέσα.
Επιπλέον, αναφέρθηκε ότι το μνημείο ήταν ένα δημόσιο έργο και ανοιχτό, του τελευταίου τετάρτου του 4ου αι. π. Χ., με ελεγχόμενη επισκεψιμότητα.
«Ο πρώτος χώρος που έχει την κλίμακα ήταν διακριτός πάνω στον περίβολο. Δίστυλος εν παραστάσει. Έχουμε πρόσβαση από εκεί, αλλά ελεγχόμενη, δηλαδή αυτός ο περίβολος από τη μία λειτουργούσε ως ανάλημμα και από την άλλη ήταν ένας τοίχος που απέτρεπε την εύκολη προσέγγιση», δήλωσε ο κ. Λεφαντζής, που τόνισε ότι το μνημείο αυτό δεν είναι μόνο του, αλλά ανήκει σε ένα μεγαλύτερο σύνολο.
Το ψηφιδωτό
Το ψηφιδωτό και το δάπεδο μας δίνουν και την χρονολογία του τύμβου και τοποθετούνται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ. και ότι η αποκατάσταση του προχωρά.
Από την πλευρά τους, οι συντονιστές της συζήτησης, ο ομότιμος καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Βασίλης Λαμπρινουδάκης, και ο αρχαιολόγος, διευθυντής Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Νίκος Σταμπολίδης, τόνισαν ότι από εδώ και πέρα αρχίζει ο δύσκολος δρόμος της έρευνας.
Έως τότε, δεν έχουμε παρά να μην χάνουμε την σπάνια ομορφιά και την σπουδαία τέχνη του μνημείου από τα μάτια μας...
Γραφει το real.gr
Σε μία ομιλία που κράτησε σχεδόν πέντε ώρες, η Κατερίνα Περιστέρη
παρουσίασε στους δημοσιογράφους τις πρώτες φωτογραφίες του σκελετού που εντοπίστηκε στον τύμβο, αποσπασμένος και διαταραγμένος.
Για πρώτη φορά ανακοινώθηκε πως βρέθηκαν νομίσματα της εποχής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, τεκτονικά γράμματα και κεραμική.
«Τίποτα δεν αποκλείεται»
Η επικεφαλής της ανασκαφικής ομάδας στον λόφο Καστά άφησε ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα για την ταυτότητα του νεκρού στο ταφικό μνημείο.
«Κάντε υπομονή θα μας πουν οι ανθρωπολόγοι, σε ονόματα δεν αναφερόμαστε», απάντησε η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Σερρών, στις ερωτήσεις ως προς το σκελετικό υλικό
Δεν ξέρουμε ακόμα αν ο νεκρός ήταν ένας: «Αυτόν βρήκαμε» είπε χαρακτηριστικά η κα Περιστέρη.
Mετά από πιέσεις αποκάλυψε ότι ο σκελετός είναι «σχετικά αρτιμελής» κι ότι βρέθηκαν κομμάτια από τα άκρα του καθώς και το κρανίο του.
Δεν υπάρχουν νέα στοιχεία για το φύλο ή την ταυτότητα του νεκρού, ενώ το υλικό βρίσκεται ακόμα στο Μουσείο της Αμφίπολης.
Σε ερώτηση αναφορικά με την παλαιότερη δήλωσή της ότι στην Αμφίπολη βρίσκεται θαμμένος στρατηγός του Μεγάλου Αλεξάνδρου η κα Περιστέρη δήλωσε:
«Με ένα λιοντάρι στην κορυφή και ένα τέτοιο τεράστιο μνημείο θα μπορούσε να είναι στρατηγός είχα πει όταν με είχατε ρωτήσει παλιότερα. Όταν βρέθηκε ο σκελετός δεν θα μπορούσε ποτέ ένας αρχαιολόγος να πει αν είναι άνδρας ή γυναίκα. Βρέθηκε σε άσχημη κατάσταση».
«Εγώ μιλώ», πρόσθεσε, «με βάση το ίδιο το μνημείο. Είπα ότι όταν υπάρχει ένα λιοντάρι στην κορυφή θα μπορούσε να είναι στρατηγός. Δεν απαντώ σε θεωρίες συνωμοσίας ότι εκεί είναι θαμμένος ο Μέγας Αλέξανδρος».
«Αποσπασματικά εντός και εκτός του ταφικού ορύγματος ο σκελετός»
Στο θέμα παρενέβη και η γενική γραμματέας του ΥΠΠΟΑ, Λίνα Μενδώνη.
«Όπως αναφέραμε σε σχετικό δελτίο Τύπου, ο σκελετός βρέθηκε αποσπασματικά εντός και εκτός του ταφικού ορύγματος», σημείωσε για να προσθέσει:
«Το κρανίο βρέθηκε σε κάποια απόσταση από το όρυγμα, ακριβώς απέξω από αυτό εντοπίστηκε η κάτω γνάθος και μέσα στο όρυγμα βρέθηκε το μεγαλύτερο μέρος του σκελετικού υλικού».
«Αν», υπογράμμισε, «παρατηρήσει κανείς τα οστά βλέπει ότι έχει και τα μεγάλα κόκαλα των ποδιών και τα κόκαλα των χεριών, πλευρά και μέλη της σπονδυλικής στήλης, καθώς και τη λεκάνη, η οποία από την πτώση των άνω λίθων είναι σε πολύ αποσπασματική κατάσταση, ώστε να μην επιτρέπει στους αρχαιολόγους να πουν αν είναι ανδρική ή γυναικεία».
Αναφερόμενη, δε, στις δηλώσεις που είχε κάνει προηγουμένως η κ. Περιστέρη ότι αφαιρέθηκαν μαζί με τα οστά χώματα, αυτό, όπως είπε, έγινε «για τον πολύ απλό λόγο ότι αν το σύγχρονο γενετικό υλικό, δηλαδή τα χέρια αρχαιολόγων, εργατών κλπ., άγγιζαν το αρχαίο, αυτομάτως θα εξαφάνιζαν ή θα διατάραζαν πληροφορίες τις οποίες μπορεί να έχει διασώσει η γη».
Νομίσματα της εποχής του Αλεξάνδρου
Επίσης, απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις, η κ. Περιστέρη πληροφόρησε ότι έχουν βρεθεί κινητά ευρήματα.
Πρόκειται για κεραμική -μελαμβαφή, όχι όμως, όπως τονίστηκε και ερυθρόμορφη (αν και δεν έχει αναλυθεί το υλικό).
Παράλληλα αποκαλύφθηκαν και νομίσματα, όπως του Αλεξάνδρου Γ', για τα οποία η αρχαιολόγος τόνισε ότι πρόκειται για πλούσιο υλικό που θα πρέπει να μελετηθεί.
«Υπάρχουν απλά δεν σας τα δείξαμε» είπε, ενώ διευκρίνισε ότι εκείνη την εποχή τα νομίσματα αυτά ήταν σαν τα δολάρια.
Η τυμβωρυχία
Ο τύμβος φαίνεται ότι συλήθηκε πάνω από μία φορά, κατά τη Ρωμαϊκή εποχή.
Όπως ειπώθηκε, το μνημείο σφραγίστηκε μετά τη λεηλασία του κάποια στιγμή τα ρωμαϊκά χρόνια, η επίχωση στο εσωτερικό του είναι σύγχρονη με τους τοίχους σφράγισης, τα δε ανοίγματα στα τύμπανα των διαφραγματικών τοίχων δεν έγιναν από τυμβωρύχους, αλλά χρησιμοποιήθηκαν για να μπουν τα χώματα της επίχωσης.
Ο αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαντζής ανέφερε ότι ενώ στην αρχή τα κομμάτια του ταφικού περιβόλου ήταν 51 μετά έγιναν 58 γιατί οι κάτοικοι κρατούσαν κάποια κομμάτια σπίτι τους.
«Ξαφνικά αυξάνεται ο αριθμός των αρχαιολογικών ευρημάτων, ως δια μαγείας» είπε χαρακτηριστικά.
Τα τεκτονικά γράμματα
Σύμφωνα με τον πολιτικό μηχανικό Δημήτρη Εγγλέζο και τους υπολογισμούς που έγιναν, το ταφικό όρυγμα στον τέταρτο χώρο προηγήθηκε κατασκευαστικά του κυρίως μνημείου, οι ιστορικοί σεισμοί δεν επηρέασαν σημαντικά το μνημείο.
Ο πολύ καλός σχεδιασμός του, σε συνδυασμό με την εσωτερική επίχωση, όπως επεσήμανε, αποτέλεσαν τους κύριους παράγοντες για την καλή διατήρησή του.
Εξάλλου, δεν επαληθεύεται η υπόθεση εργασίας για καταπόνηση του μνημείου από πλημμύρα, αντίθετα βασικός παράγοντας γι' αυτό αποτέλεσε η πολύ ισχυρή επιφόρτησή του από αποθέσεις προηγούμενων ανασκαφών.
Επίσης, έγινε σαφές ότι δεν έχουν βρεθεί επιγραφές, ενώ κάποια τεκτονικά γράμματα, Ε και Α, πάνω στον περίβολο που προφανώς έγιναν για την παραγγελία του υλικού, ταιριάζουν με τη χρονολόγηση του περιβόλου και αποτελούν αντικείμενο μελέτης.
Οι Καρυάτιδες και το δοκάρι
Είναι φτιαγμένες από «εξαιρετικό μάρμαρο», είπε για τις Καρυάτιδες η κα Περιστέρη.
Πάντως, ένα δοκάρι, πιθανότατα από το επιστύλιο που βρίσκεται πίσω από τα αγάλματα κατέστρεψε το πρόσωπο της δεξιάς Καρυάτιδας.
Συμπλήρωσε ότι οι χώροι έχουν ύψος τριών μέτρων και πλάτος 4,3 και ήταν καλυμμένοι με χώμα μέχρι πάνω το οποίο και αφαιρέθηκε με μεγάλη προσοχή.
Όπως δήλωσε ο κ. Εγγλέζος ο τέταρτος θάλαμος ήταν ένα βήμα πριν την κατάρρευση και του έγινε υποστύλωση με 180 ράβδους ώστε να μπορέσουν οι αρχαιολόγοι να μπουν μέσα.
Επιπλέον, αναφέρθηκε ότι το μνημείο ήταν ένα δημόσιο έργο και ανοιχτό, του τελευταίου τετάρτου του 4ου αι. π. Χ., με ελεγχόμενη επισκεψιμότητα.
«Ο πρώτος χώρος που έχει την κλίμακα ήταν διακριτός πάνω στον περίβολο. Δίστυλος εν παραστάσει. Έχουμε πρόσβαση από εκεί, αλλά ελεγχόμενη, δηλαδή αυτός ο περίβολος από τη μία λειτουργούσε ως ανάλημμα και από την άλλη ήταν ένας τοίχος που απέτρεπε την εύκολη προσέγγιση», δήλωσε ο κ. Λεφαντζής, που τόνισε ότι το μνημείο αυτό δεν είναι μόνο του, αλλά ανήκει σε ένα μεγαλύτερο σύνολο.
Το ψηφιδωτό
Το ψηφιδωτό και το δάπεδο μας δίνουν και την χρονολογία του τύμβου και τοποθετούνται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ. και ότι η αποκατάσταση του προχωρά.
Από την πλευρά τους, οι συντονιστές της συζήτησης, ο ομότιμος καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Βασίλης Λαμπρινουδάκης, και ο αρχαιολόγος, διευθυντής Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, Νίκος Σταμπολίδης, τόνισαν ότι από εδώ και πέρα αρχίζει ο δύσκολος δρόμος της έρευνας.
Έως τότε, δεν έχουμε παρά να μην χάνουμε την σπάνια ομορφιά και την σπουδαία τέχνη του μνημείου από τα μάτια μας...
Γραφει το real.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου