«Φονικές μηχανές» οι γάτες

Αξιολάτρευτες γατούλες που χουζουρεύουν σε καναπέδες ή παίζουν πιάνο, που σε κοιτάνε ακαταμάχητα στα μάτια για να φάνε ή που γυρνάνε στο σπίτι τους χάρη στην έκτη αίσθησή τους, ακόμα κι αν έχουν να διασχίσουν εκατοντάδες χιλιόμετρα. Κι όμως αυτές οι εικόνες, πραγματικές ή καλλιτεχνικά στημένες για χάρη των φωτογράφων, είναι η μια μόνο όψη της πραγματικότητας. Η άλλη, πιο σοκαριστική, είναι αυτή που φέρνει στο φως μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα: στο ζωικό βασίλειο οι γάτες είναι φονικές μηχανές που εξοντώνουν δισεκατομμύρια άλλα ζωάκια κάθε χρόνο.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Σκοτ Λος του Ινστιτούτου Βιολογίας Σμιθσόνιαν της Ουάσιγκτον, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature Communications», σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, το BBC και τους «Τάιμς της Νέας Υόρκης», υπολόγισαν ότι μόνο στις ΗΠΑ οι γάτες -οι κατοικίδιες και όσες ζουν μόνες τους στους δρόμους- σκοτώνουν έως 3,7 δισεκατομμύρια πουλιά και έως 20,7 δισεκατομμύρια ποντίκια, αρουραίους και άλλα μικρά θηλαστικά ετησίως.

Οι εκτιμήσεις αυτές προέκυψαν από ένα νέο μαθηματικό-στατιστικό μοντέλο, που έλαβε υπόψη του όλες τις έως τώρα δημοσιευμένες μελέτες πάνω στο ζήτημα. Όπως παραδέχτηκαν οι ερευνητές, υπάρχει σημαντικό περιθώριο στατιστικού λάθους, αλλά τόνισαν ότι στην καλύτερη περίπτωση (δηλαδή με βάση το κατώτερο όριο των εκτιμήσεων) οι γάτες στις ΗΠΑ σκοτώνουν 1,4 δισεκατομμύρια πουλιά και 6,9 δισεκατομμύρια θηλαστικά το χρόνο, αριθμοί που κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητοι είναι.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η «γατούλα» είναι πιθανότατα η μεγαλύτερη φονική μηχανή άλλων ειδών, μια απειλή που ξεπερνά άλλες ανθρωπογενείς απειλές, όπως την καταστροφή των ενδιαιτημάτων των ζώων και των πουλιών, τη ρύπανση του περιβάλλοντος από αγροτικά και άλλα χημικά, το κυνήγι κ.α.

Σύμφωνα με τους επιστημονικούς υπολογισμούς, κάθε γάτα που βγαίνει από το σπίτι, σκοτώνει κάθε χρόνο 30 έως 47 πουλιά και 177 έως 299 θηλαστικά (χωρίς το αφεντικό της να ξέρει κατ’ ανάγκη τι κάνει το αγαπημένο του ζωάκι, όταν αυτό ξεπορτίζει!). Οι νέες εκτιμήσεις είναι πολύ μεγαλύτερες (διπλάσιες έως τετραπλάσιες) από αυτές που πίστευαν έως τώρα οι βιολόγοι. Μάλιστα τονίζεται ότι κατέστη αδύνατο να γίνει μια εκτίμηση για τον αριθμό άλλων ειδών ζώων, όπως τα ερπετά και τα αμφίβια, που επίσης σκοτώνουν οι γάτες.

Οι επιστήμονες -που δήλωσαν σοκαρισμένοι από τα ευρήματά τους- επισημαίνουν ότι περισσότερα ζώα σκοτώνονται από τις γάτες από όσα πεθαίνουν από άλλες αιτίες, όπως τα αυτοκίνητα, τα παρασιτοκτόνα ή οι «φόλες».

Οι ερευνητές κάνουν μάλιστα την επίμαχη πρόταση ότι κάποια μέτρα πρέπει πλέον να ληφθούν για να μειωθεί η επίπτωση των γατών στο υπόλοιπο ζωικό βασίλειο, όπως π.χ. οι ιδιοκτήτες να κρατούν τα κατοικίδια μέσα στο σπίτι τους -μια ιδέα που δεν είναι βέβαιο ότι θα αρέσει στους φιλόζωους.

Η νέα μελέτη αναμένεται να πυροδοτήσει μια νέα διαμάχη με τις φιλοζωικές οργανώσεις που αντιτίθενται στην ευθανασία των ζώων. Στο επίκεντρο αναμένεται να τεθεί το ζήτημα αν οι κατοικίδιες γάτες πρέπει να αφήνονται να κόβουν βόλτες ελεύθερες στη γειτονιά τους, τη στιγμή που αυτό απαγορεύεται σε άλλα ζώα (άλογα, χοίρους κ.α.). Στα μάτια ορισμένων επιστημόνων και οικολόγων οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων είναι ανεύθυνοι, όταν επιμένουν ότι τα ζωάκια τους αξίζουν λίγη ελευθερία, αντί να μένουν κλεισμένα μέσα στο σπίτι όλη τη μέρα.

Σύμφωνα πάντως με την «κόκκινη λίστα» που καταρτίζει η Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN), οι γάτες σε απομονωμένα γεωγραφικά περιβάλλοντα όπως τα νησιά, ευθύνονται μέχρι σήμερα σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό για την μαζική εξαφάνιση 33 ειδών πουλιών, θηλαστικών και ερπετών.

kathimerini.gr