Η φτήνια τρώει τον παρά, λέει ο σοφός λαός. Ρητό που επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι αν και ο Ιούλιος ήταν ο πέμπτος συνεχής μήνας με αποπληθωρισμό της τάξεως του -0,3%, οι τιμές των περισσότερων αγαθών παραμένουν στα ύψη. Τα ελληνικά νοικοκυριά εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης και κάλυψης ακόμα και των βασικών αναγκών τους.Το παράδοξο της ελληνικής οικονομίας συνεχίζεται, μια και, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, ο Γενικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή καταγράφει για τον μήνα Ιούλιο μείωση της τάξεως του 0,7%, παρά τις αυξήσεις σε βασικά είδη διατροφής και ενεργειακά προϊόντα. Το φαινόμενο του αποπληθωρισμού για πέντε συνεχείς μήνες και σε τέτοια επίπεδα καταγράφηκε τελευταία φορά στη χώρα μας τον Μάιο του 1968! Εντούτοις οι καταναλωτές δηλώνουν ότι δεν αντιλαμβάνονται τη μείωση των τιμών, μια και η ύφεση και η ανεργία όλο και βαθαίνουν. Ο υψηλός ΦΠΑ και τα ακριβά λειτουργικά έξοδα εμποδίζουν τις επιχειρήσεις να κατεβάσουν τις τιμές. Τη νύφη την πληρώνει για μία ακόμα φορά ο Έλληνας καταναλωτής.
Σε δυσχερή θέση το 50% των νοικοκυριών
Κάθε νοικοκυριό, σύμφωνα με έρευνα της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών Εμπόρων Ελλάδος (ΓΣΕΒΕΕ), έχει τουλάχιστον έναν άνεργο. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τις συνεχείς περικοπές σε μισθούς και συντάξεις συνεπάγεται ότι το 50% των ελληνικών νοικοκυριών αδυνατεί να καλύψει τις υποχρεώσεις του. Αντίστοιχα το 40% δηλώνει ότι καθυστερεί τις οφειλές σε δάνεια, ΔΕΗ και άλλες ΔΕΚΟ, προκειμένου να μπορέσει να αντεπεξέλθει στα καθημερινά έξοδά του. Τι και αν οι τιμές έχουν μειωθεί σε κάποια προϊόντα, από τη στιγμή που το 93,1% των νοικοκυριών έχει υποστεί μείωση του εισοδήματός του, οι καταναλωτές αδυνατούν να προβούν σε αγορές. Την ίδια ώρα η μεγάλη φορολογική επιβάρυνση οδηγεί το 47% του πληθυσμού να εμφανίζεται θετικό στη μη έκδοση αποδείξεων προκειμένου να αγοράσει ένα προϊόν φθηνότερα. Συλλήβδην ο εμπορικός κόσμος κάνει λόγο για ένα 70% του κόσμου που περιμένει να κάνει τις αγορές του μόνο κατά τη διάρκεια των εκπτώσεων. Η ΓΣΕΒΕΕ χαρακτηρίζει την κατάσταση αυτή ως παρατεταμένη δεκάμηνη «χειμέρια νάρκη» για τα καταστήματα και τις εμπορικές επιχειρήσεις. Ένας στους δέκα Έλληνες έχασε το 60% των αποδοχών του, ενώ τρεις στους δέκα ζουν με ετήσιο εισόδημα κάτω των 10.000 ευρώ. Η συντριπτική πλειονότητα κόβει μέχρι και από τα βασικά είδη διατροφής.
Δώρον άδωρον… ο αποπληθωρισμός
Η μεγαλύτερη ετήσια μείωση του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή παρουσιάστηκε στα αγαθά και τις υπηρεσίες και άγγιξε το 4,6%. Αντίθετα, η μεγαλύτερη ετήσια αύξηση της τάξεως του 6,9% εμφανίζεται στην κατηγορία της στέγασης κυρίως λόγω των αυξημένων τιμών σε πετρέλαιο θέρμανσης και ηλεκτρικό. Αν τα εισοδήματα των καταναλωτών δεν ήταν σε τέτοιο βαθμό συρρικνωμένα, ο αποπληθωρισμός θα σήμαινε ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών και αύξηση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών εξαγωγικών κλάδων. Αντίθετα, στη συγκεκριμένη οικονομική συγκυρία ο αποπληθωρισμός συνοδεύεται από ένα ασταθές οικονομικό και φορολογικό περιβάλλον και από τη συντριπτική άνοδο της ανεργίας. Αυτό καθιστά την πτώση των τιμών αδιάφορο γεγονός για τους πολίτες που αγωνίζονται να επιβιώσουν.
Οι παράγοντες της ελληνικής αγοράς αποδίδουν το παράδοξο φαινόμενο σε διάφορες αιτίες. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις επικαλούνται το αυξημένο λειτουργικό κόστος από τις αυξήσεις στα τιμολόγια της ΔΕΗ, τις υψηλές τιμές του πετρελαίου, τις φορολογικές επιβαρύνσεις και την αδυναμία χορήγησης πιστώσεων από τους προμηθευτές. Στον αντίποδα, οι μεγάλες επιχειρήσεις του λιανικού εμπορίου κάνουν λόγο για ακριβές πρώτες ύλες των εισαγόμενων προϊόντων και για υψηλό συντελεστή ΦΠΑ, που τις εμποδίζουν να χαμηλώσουν όσο επιθυμούν τις τιμές των προϊόντων τους. Σε κάθε περίπτωση η ακαμψία της αγοράς επιβαρύνει την τσέπη του Έλληνα καταναλωτή, ενώ ταυτόχρονα βαθαίνει ακόμα περισσότερο την οικονομική κρίση.
Αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες
Οι πολίτες στρέφονται όλο και περισσότερο στα προϊόντα χαμηλής ποιότητας με όποιο κόστος για την υγεία τους. Στροφή στα φτηνά και μη ποιοτικά αγαθά. Το 40% των πολιτών παραδέχεται ότι δεν ενδιαφέρεται πλέον για την ποιότητα ενός προϊόντος. Αρκεί η χαμηλή τιμή του για να το επιλέξουν. Επιπλέον το συντριπτικό ποσοστό του 70% των νοικοκυριών εκτιμά ότι θα υποστεί περαιτέρω περικοπές στο εισόδημά του την ερχόμενη σεζόν. Ο φόβος για το τι μέλλει γενέσθαι σε μισθούς και συντάξεις «δένει» ακόμα περισσότερα τα χέρια και τις τσέπες των Ελλήνων καταναλωτών. Οι εκτιμήσεις παραμένουν δυσοίωνες. Τα προϊόντα θα εξακολουθούν να είναι δυσανάλογα ακριβότερα σε σχέση με τις αποδοχές. Προκειμένου τα αποτελέσματα να γίνουν ορατά στις τσέπες των καταναλωτών χρειάζεται ο αποπληθωρισμός να συνεχιστεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μόνο τότε εκτιμούν οι ειδικοί ότι θα υπάρξει πραγματική μείωση τιμών, η οποία θα γίνει αντιληπτή από τους καταναλωτές. Οι αγοραστικές συνήθειες των Ελλήνων έχουν αλλάξει ριζικά. Οι παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι αυτή η τάση πρόκειται να διατηρηθεί και στο μέλλον ανεξάρτητα από την ανάκαμψη της οικονομίας. Στο καλάθι της νοικοκυράς δεν έχουν πια θέση τα έξτρα προϊόντα ή τα περιττά καταναλωτικά αγαθά. Η μεσογειακή διατροφή τινάχτηκε στον αέρα, ενώ τα στοιχεία που βλέπουν το φως της δημοσιότητας είναι άκρως ανησυχητικά. Οι πολίτες αγοράζουν οτιδήποτε είναι φθηνό, αρκεί να γεμίσουν το τραπέζι τους: λιπαρά, ανθυγιεινά, άγνωστης προέλευσης προϊόντα. Το ξενόφερτο καταναλωτικό πρότυπο, σύμφωνα με το οποίο ο πολίτης αγοράζει ένα μήλο ή μία φέτα καρπούζι, τείνει να γίνει και ελληνική συνήθεια. Οι παρορμητικές επιλογές περιορίζονται, ενώ όλο και πιο πολλές είναι οι νοικοκυρές που κάνουν τα ψώνια τους με λίστα. Παράλληλα, παρατηρείται μία έντονη προτίμηση στις προσφορές. Ο πρόεδρος της Γενικής Ομοσπονδίας Καταναλωτών Ελλάδας (ΙΝΚΑ), κ. Γιώργος Λεχουρίτης, μιλώντας στο «Καρφί» προειδοποίησε τους καταναλωτές να προσέχουν τις προσφορές διότι πολλές φορές αποτελούν παγίδα: «Ο καταναλωτής πρέπει και μπορεί να κάνει έρευνα αγοράς. Δεν σημαίνει ότι επειδή ένα προϊόν είναι σε προσφορά είναι και ποιοτικό. Είναι αναγκαίο να γίνεται σύγκριση τιμών μεταξύ του ίδιου προϊόντος πριν και μετά την προσφορά. Το να αγοράζουμε πλέον όσα χρειαζόμαστε πρέπει να γίνει συνείδηση των Ελλήνων καταναλωτών. Η σύγκριση των τιμών, συνοδευόμενη από τον περιορισμό των αγορών σε ποσότητες, θα μας επιτρέψει να εξοικονομήσουμε κάποια χρήματα. Ταυτόχρονα η εγκράτεια θα λειτουργήσει προς όφελος των καταναλωτών, μια και αποτελεί και ένα μέσο πίεσης για ακόμα χαμηλότερες τιμές», τονίζει ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ. Οι πολίτες επικεντρώνουν τις αγορές τους στα πολύ βασικά είδη. Αποφεύγουν τις επισκέψεις σε μεγάλα καταστήματα για να μην μπαίνουν στον πειρασμό και προβούν σε αγορές που αργότερα θα μετανιώσουν.
Προσεχώς λουκέτο για 40.000 επιχειρήσεις
Ακόμα 40.000 επιχειρήσεις θα βρεθούν πιο κοντά στο λουκέτο μέχρι το τέλος του χρόνου. Σχετική έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ καταδεικνύει ότι οι επιχειρήσεις που θα έχουν κλείσει μέσα στο 2013 θα φτάσουν τις 90.000, πράγμα που σημαίνει περί τις 150.000 χαμένες θέσεις εργασίας. Ο πρόεδρος της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ), κ. Βασίλης Κορκίδης, επισημαίνει σε δηλώσεις του την ανάγκη ενίσχυσης του ανταγωνισμού για φθηνότερα προϊόντα και υπηρεσίες. «Όπως φαίνεται από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ σχετικά με τα επίπεδα αποπληθωρισμού, η αγορά γυρίζει 45 χρόνια πίσω», αναφέρει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ. Επισημαίνει επιπλέον την ανάγκη σταδιακής αλλαγής των φορολογικών συντελεστών των έμμεσων φόρων με σκοπό την αποκλιμάκωση των τιμών. Σύμφωνα με τον κ. Κορκίδη αλλά και άλλους παράγοντες του εμπορικού κόσμου, η μείωση στο 13% του συντελεστή ΦΠΑ στην εστίαση έχει ήδη συντελέσει στη σχετική μείωση των τιμών των ανάλογων προϊόντων. Βασικό αίτημα του εμπορικού κόσμου είναι η μείωση των ενοικίων αλλά και των λειτουργικών εξόδων προκειμένου τα καταστήματα που παραμένουν ανοιχτά να ξεπεράσουν την κρίση.
Ετήσια Σύγκριση Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή Ιούλιος 2012 - Ιούλιος 2013
Αύξηση
34,5% πατάτες
4,6% νωπά λαχανικά
6,1% νωπά φρούτα
1,1% κρέατα
3,5% τσιγάρα
0,5% είδη ένδυσης
0,3% είδη υπόδησης
6,7% στέγαση
25,1% πετρέλαιο θέρμανσης
12,3% ηλεκτρισμός
15,5% αεροπορικά εισιτήρια
3,6% ξενοδοχεία
Μείωση
2,8% δημητριακά
12,1% χυμοί φρούτων
7% ενοίκια κατοικιών
2,2% υπηρεσίες επισκευής και συντήρησης κατοικίας
5,4% έπιπλα-καλύμματα δαπέδου
6,9% λευκά είδη
4,2% οικιακές συσκευές
8,1% οικιακές υπηρεσίες
4,2% φάρμακα
4,4% ιατρικές, οδοντιατρικές και παραϊατρικές υπηρεσίες
4,8% αυτοκίνητα
0,6% καύσιμα αυτοκινήτου
4,3% τηλεφωνικές υπηρεσίες
4% δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων
1.5% εστιατόρια, ζαχαροπλαστεία, καφενεία, κυλικεία
3,6% κουρεία, κομμωτήρια, είδη ατομικής φροντίδας
5,9% προσωπικά είδη
11,4% ασφάλιστρα μεταφορών
Ρεπορτάζ: Χριστίνα Σεμερτζάκη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου