H έκρηξη της Θήρας και τα "υπερηφαίστεια"

Περισσότερα από 3.000 χρόνια μετά τη βίαιη ηφαιστειακή έκρηξη που κατέστρεψε το νησί της Σαντορίνης στο Αιγαίο, την Εποχή του Χαλκού, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι τα "υπερηφαίστεια" μπορούν να ξυπνήσουν μέσα σε μόλις μερικές δεκαετίες, σύμφωνα με μια μελέτη που δόθηκε στην δημοσιότητα.

Η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης, γύρω στο έτος 1630 π.Χ., που ακολουθήθηκε από ένα γιγαντιαίο τσουνάμι, θα μπορούσε να είναι η πηγή του μύθου της Ατλαντίδας, σύμφωνα με ορισμένες θεωρίες.

Περίπου 40-60 κυβικά χιλιόμετρα (ή δισεκατομμύρια m3) μάγματος εκτινάχθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της έκρηξης, που έγινε18.000 χρόνια μετά την προηγούμενη μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης, ένα μεγάλο χρονικό διάστημα μεταξύ των βίαιων "ξυπνημάτων" του διάσημου ηφαιστείου.

Ωστόσο, η μελέτη των κρυστάλλων του μάγματος κατέδειξε τις διεργασίες που έλαβαν χώρα λιγότερο από 100 χρόνια πριν από την τελευταία έκρηξη, σύμφωνα με τον Τίμοθι Ντρούιτ (Εργαστήριο "Μάγματα και Ηφαίστεια", Κλερμόν Φεράν, Γαλλία), κύριο συγγραφέα της μελέτης αυτής, την οποία δημοσιεύει το επιστημονικό περιοδικό Nature.

Μεγάλοι όγκοι μάγματος τροφοδότησαν τη δεξαμενή του ηφαιστείου κατά τη διάρκεια του αιώνα, πριν από την έκρηξη. Η ανάμειξη διαφορετικών όγκων μάγματος πλούσιου σε διοξείδιο του πυριτίου συνεχιζόταν ακόμη και κατά τους τελευταίους μήνες, υπογραμμίζουν οι ερευνητές.

Οι παρατηρήσεις αυτές έχουν επιπτώσεις για την παρακολούθηση άλλων ηφαιστείων του ίδιου τύπου, που καταρρέουν σχηματίζοντας ένα μεγάλο βαθούλωμα ή καλντέρα και εξακολουθούν να είναι δυνητικά ενεργά.

Τα Ηφαίστεια του Γελοουστόουν (ΗΠΑ) και του Καμπέι Φλεγκρέι (Ιταλία) είχαν εκρήξεις καλντέρας αντίστοιχα πριν από 640.000 και 39.000 χρόνια. Πιο πρόσφατα, το 1991, το όρος Πινατούμπο(Φιλιππίνες) "ξύπνησε" ξαφνικά.

"Η μελέτη μας δείχνει ότι η επανενεργοποίηση, η ανάπτυξη και ο τελικός σχηματισμός των μεγάλων θαλάμων μάγματος" μπορεί να συμβεί "σε πολύ σύντομες χρονικές κλίμακες", μήνες ή και δεκαετίες, σε σχέση με τις μεγάλες περιόδους ανάπαυσης, καταλήγουν οι ερευνητές.

"Η μακροπρόθεσμη παρακολούθηση των μεγάλων συστημάτων καλντέρας που βρίσκονται σε κατάσταση ηρεμίας είναι απαραίτητη, ακόμα και σε απομακρυσμένες περιοχές του κόσμου, επειδή μια τέτοια ταχεία φάση ανάπτυξης του ταμιευτήρα μάγματος, μέσα σε λίγες δεκαετίες, μπορεί να ανιχνευθεί πολύ πριν από μια μεγάλη ηφαιστειακή έκρηξη", εκτιμούν.

nooz.gr