Το πολιτικό και επικοινωνιακό
σύστημα εξαντλείται σε αναλύσεις και αντιπαραθέσεις γύρω από τη δόση των
31,5 δισ. ευρώ. Θα δοθεί στις 16 Νοεμβρίου, ημερομηνία η οποία
προβλήθηκε από την κυβέρνηση σαν το τέλος του χρόνου για την ελληνική
οικονομία, ή 2-3 εβδομάδες αργότερα; Θα συμπληρωθεί η συγκεκριμένη δόση
με τις άλλες 2 δόσεις που έχουν προγραμματιστεί για το 2012, με
αποτέλεσμα να αυξηθεί η χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας από τους
διστακτικούς πιστωτές της στα 44 δισ. ευρώ; Θα
συνδυαστεί η εκταμίευση της ενισχυμένης δόσης με την ενίσχυση της επιτήρησης της ελληνικής οικονομίας και την επιβολή γερμανικού αυτοματισμού στη δημοσιονομική διαχείριση και την αντιμετώπιση των σχετικών αποκλίσεων;
Όλα τα παραπάνω έχουν μεγάλο πολιτικό και δημοσιογραφικό ενδιαφέρον, όμως η υπερβολική ενασχόληση με αυτά μας κάνει να χάνουμε τη συνολική εικόνα. Η οικονομική ζωή συνεχίζεται ανεξάρτητα από τις δόσεις που προβλέπει το πρόγραμμα δανειοδότησης της ελληνικής οικονομίας και το κρίσιμο ερώτημα είναι ποια δυναμική διαμορφώνεται για το 2013-2014.
Ρεκόρ ύφεσης
Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, το τρίτο τρίμηνο του 2012 το ελληνικό ΑΕΠ υποχώρησε με ετήσιο ρυθμό 7,2%. Το πρώτο τρίμηνο του 2012 η υποχώρηση ήταν της τάξης του 6,7%, το δεύτερο τρίμηνο ήταν 6,3%, για να σημειωθεί νέα ενίσχυση των φαινομένων ύφεσης κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου. Η οικονομική δυναμική που εκδηλώνεται στη διάρκεια του τέταρτου τριμήνου είναι και αυτή αρνητική, τα μεγέθη όμως θα επηρεαστούν, σε κάποιο βαθμό, από το χρόνο καταβολής και το ύψος της δόσης.
Το ΑΕΠ της Ελλάδας έχει υποχωρήσει κατά 20% από το ξεκίνημα της ύφεσης και με βάση τις εκτιμήσεις στις οποίες στηρίζονται το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα και ο κρατικός προϋπολογισμός του 2013 θα σημειωθεί πρόσθετη μείωση του ΑΕΠ στη διάρκεια του επόμενου χρόνου, της τάξης του 4,5%. Εφαρμόζεται, δηλαδή, ένα πρόγραμμα σύμφωνα με το οποίο το ελληνικό ΑΕΠ θα πραγματοποιήσει μία ελεύθερη πτώση της τάξης του 25%, για να δούμε στη συνέχεια εάν θα σταθεροποιηθεί η κατάσταση το 2014 και θα αρχίσει κάποιου είδους ανάκαμψη από το 2015.
Το ρεκόρ ύφεσης συνδυάζεται με ρεκόρ ανεργίας. Το επίσημο ποσοστό ανεργίας έχει ήδη ξεπεράσει το 25% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα κινηθεί προς το 30%. Ο συνδυασμός των δύο ρεκόρ, ύφεσης και ανεργίας, λειτουργεί αποσταθεροποιητικά για την οικονομία, εφόσον την εκθέτει σε κοινωνικά και πολιτικά «ατυχήματα». Η δυσαρέσκεια με την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης μπορεί να προκαλέσει την εκρηκτική λαϊκή αντίδραση, που δεν θα ελέγχεται από τους κομματικούς και συνδικαλιστικούς μηχανισμούς. Δημιουργείται, λοιπόν, ένα κλίμα κοινωνικής και πολιτικής αστάθειας, με τους πιο έγκυρους αναλυτές των διεθνών ΜΜΕ να προειδοποιούν ότι η υπερβολική δόση λιτότητας μπορεί να οδηγήσει στη δυναμική αντίδραση του ελληνικού λαού και στην αποσταθεροποίηση του πολιτικού συστήματος.
Διαμάχη για την Ελλάδα
Η ελληνική οικονομία βουλιάζει, χωρίς να διαφαίνεται στον πολιτικό ορίζοντα συνολική λύση του ελληνικού προβλήματος. Αντίθετα, η κατάσταση εξελίσσεται από το κακό στο χειρότερο με εντυπωσιακή ταχύτητα. Τον περασμένο Μάρτιο η επίσημη πρόβλεψη ήταν για αύξηση του χρέους του ελληνικού Δημοσίου στο 167% του ΑΕΠ το 2013, προτού αρχίσει η σταδιακή αποκλιμάκωσή του. Οκτώ μήνες αργότερα η επίσημη πρόγνωση είναι για δημόσιο χρέος που θα φτάσει το 189% του ΑΕΠ το 2013 και ίσως να ξεπεράσει το 192% του ΑΕΠ το 2014, προτού αρχίσει η σταδιακή αποκλιμάκωσή του προς τον «παράδεισο» του 120% του ΑΕΠ, ο οποίος αποδείχθηκε «κόλαση» το 2009, εφόσον οδήγησε στην απομόνωσή μας από τις διεθνείς αγορές και στην αναγκαστική ένταξη στην πολιτική των μνημονίων.
Η ελληνική κρίση ξεκίνησε με το δημόσιο χρέος στο 120% του ΑΕΠ και τρία χρόνια αργότερα καλούμαστε να διαχειριστούμε ένα χρέος της τάξης του 190% του ΑΕΠ. Έχουν μεσολαβήσει η διάλυση της οικονομίας και της κοινωνίας, το πολυσυζητημένο «κούρεμα» των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου και διάφορα «πακέτα» διάσωσης της ελληνικής οικονομίας. Η ανοδική πορεία που ακολουθεί το δημόσιο χρέος σαν ποσοστό επί του ΑΕΠ επιβεβαιώνει την αποτυχία της οικονομικής στρατηγικής που εφαρμόζουν οι πιστωτές μας και οι ελληνικές κυβερνήσεις. Ουσιαστικά αντιμετωπίζουν την κρίση υπερχρέωσης, «παράγοντας» περισσότερο χρέος.
Οι ειδικοί του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου μιλάνε πλέον ανοιχτά για μη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Θεωρούν ότι είναι πρακτικά αδύνατο να μειωθεί στο 120% του ΑΕΠ μέχρι το 2020 και προτείνουν διάφορους τρόπους απεμπλοκής του Ταμείου από την ελληνική κρίση. Η γραφειοκρατία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η χρηματοδότηση της ελληνικής διάσωσης οδηγεί σε ζημιές πολλών δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ και παραβαίνει τον καταστατικό κανόνα του ΔΝΤ, σύμφωνα με τον οποίο δεν μπορεί να δανείζει σε χώρες οι οποίες δεν έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν τα χρήματα που παίρνουν.
Πίσω, βέβαια, από τους τεχνοκράτες υπάρχουν οι πολιτικές ισορροπίες αυτού του διεθνούς οργανισμού. Χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Βραζιλία και το Μεξικό εναντιώνονται στη δέσμευση τεράστιων κεφαλαίων υπέρ της Ελλάδας, ενώ είναι φανερό ότι η αποστολή του ΔΝΤ είναι παγκόσμια και σύνθετη. Από την άλλη πλευρά, οι Ευρωπαίοι ελέγχουν περίπου το 1/3 των ψήφων στη διοίκηση του ΔΝΤ στη βάση της οικονομικής ισχύος που είχαν κατά το παρελθόν, η οποία βέβαια δεν έχει καμία σχέση με το συσχετισμό δυνάμεων στο σύγχρονο οικονομικό σύστημα. Η ισχυρή ευρωπαϊκή μειοψηφία στη διοίκηση του ΔΝΤ δεσμεύει την πολιτική του στη βάση ευρωπαϊκών προδιαγραφών.
Οι κυβερνήσεις των ισχυρότερων χωρών της Ευρωζώνης δεν πρόκειται να επιτρέψουν την απεμπλοκή του ΔΝΤ από την ελληνική υπόθεση ούτε κάνουν δεκτές τις προτάσεις της κ. Λαγκάρντ και των συνεργατών της για άμεσο και δραστικό «κούρεμα» του «επίσημου» τομέα του ελληνικού χρέους για να γίνει ξανά βιώσιμο.
Το πιθανότερο, λοιπόν, είναι ότι θα υπάρξουν πιστωτικές διευκολύνσεις προς την ελληνική πλευρά, οι οποίες θα διατηρήσουν την ελληνική οικονομία στην εντατική και σε ένα είδος προθανάτιας κατάστασης, θα αποτρέψουν όμως την ανεξέλεγκτη χρεοκοπία τουλάχιστον μέχρι τις βουλευτικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν στη Γερμανία, το Σεπτέμβριο του 2013.
Το κρίσιμο τετράμηνο
Το ερώτημα είναι πόσες εκατοντάδες χιλιάδες άνεργοι χωράνε στην προγραμματισμένη ύφεση, της τάξης του 4,5%, για το 2013. Πόσοι σοβαροί ξένοι επενδυτές θα προτιμήσουν τη χώρα μας όταν είναι φανερό ότι το ελληνικό πρόβλημα δεν μπορεί να έχει πολιτική λύση στο άμεσο μέλλον, γεγονός που συντηρεί σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα τις πιθανότητες πραγματοποίησης της αναγκαστικής εξόδου από το ευρώ. Με την κοινωνία και το πολιτικό σύστημα να είναι σε φάση αποσταθεροποίησης, το μακροοικονομικό περιβάλλον να παραμένει εξαιρετικά αρνητικό, το συναλλαγματικό κίνδυνο που συνδέεται με την πιθανότητα της Grexit να είναι επικίνδυνα υψηλός και όλα τα αναπτυξιακά κονδύλια, από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων μέχρι το ΕΣΠΑ, να μειώνονται δραστικά, δεν μπορεί να υπάρξει πρόγνωση για θετική πορεία της οικονομίας στο άμεσο μέλλον.
Το πρώτο τετράμηνο του 2013 θα μετατραπεί σε τεστ αντοχής για την ελληνική και την ευρωπαϊκή οικονομία. Οι ελληνικές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά θα βρεθούν αντιμέτωπα με τα μέτρα που ψήφισε η Βουλή, ενώ θα γίνει φανερή και η έλλειψη επενδυτικών, αναπτυξιακών πόρων. Παράλληλα, αναμένεται να κορυφωθεί η ισπανική κρίση, με τον πρωθυπουργό της χώρας κ. Ραχόι να παίρνει τη μεγάλη απόφαση για ένταξη της Ισπανίας σε μνημόνιο, ενώ στην Ιταλία οι εκλογές που θα γίνουν, πιθανότατα τον Απρίλιο, μπορεί να οδηγήσουν σε μεγάλες αλλαγές, ακόμη και στο θρίαμβο του επιθετικού λαϊκισμού. Η γενική εικόνα για την οικονομία είναι να πάρουμε τη δόση για να κάνουμε «ήρεμα» Χριστούγεννα και να μετρήσουμε στη συνέχεια τις οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές αντοχές μας.
City Press
συνδυαστεί η εκταμίευση της ενισχυμένης δόσης με την ενίσχυση της επιτήρησης της ελληνικής οικονομίας και την επιβολή γερμανικού αυτοματισμού στη δημοσιονομική διαχείριση και την αντιμετώπιση των σχετικών αποκλίσεων;
Όλα τα παραπάνω έχουν μεγάλο πολιτικό και δημοσιογραφικό ενδιαφέρον, όμως η υπερβολική ενασχόληση με αυτά μας κάνει να χάνουμε τη συνολική εικόνα. Η οικονομική ζωή συνεχίζεται ανεξάρτητα από τις δόσεις που προβλέπει το πρόγραμμα δανειοδότησης της ελληνικής οικονομίας και το κρίσιμο ερώτημα είναι ποια δυναμική διαμορφώνεται για το 2013-2014.
Ρεκόρ ύφεσης
Σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, το τρίτο τρίμηνο του 2012 το ελληνικό ΑΕΠ υποχώρησε με ετήσιο ρυθμό 7,2%. Το πρώτο τρίμηνο του 2012 η υποχώρηση ήταν της τάξης του 6,7%, το δεύτερο τρίμηνο ήταν 6,3%, για να σημειωθεί νέα ενίσχυση των φαινομένων ύφεσης κατά τη διάρκεια του τρίτου τριμήνου. Η οικονομική δυναμική που εκδηλώνεται στη διάρκεια του τέταρτου τριμήνου είναι και αυτή αρνητική, τα μεγέθη όμως θα επηρεαστούν, σε κάποιο βαθμό, από το χρόνο καταβολής και το ύψος της δόσης.
Το ΑΕΠ της Ελλάδας έχει υποχωρήσει κατά 20% από το ξεκίνημα της ύφεσης και με βάση τις εκτιμήσεις στις οποίες στηρίζονται το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα και ο κρατικός προϋπολογισμός του 2013 θα σημειωθεί πρόσθετη μείωση του ΑΕΠ στη διάρκεια του επόμενου χρόνου, της τάξης του 4,5%. Εφαρμόζεται, δηλαδή, ένα πρόγραμμα σύμφωνα με το οποίο το ελληνικό ΑΕΠ θα πραγματοποιήσει μία ελεύθερη πτώση της τάξης του 25%, για να δούμε στη συνέχεια εάν θα σταθεροποιηθεί η κατάσταση το 2014 και θα αρχίσει κάποιου είδους ανάκαμψη από το 2015.
Το ρεκόρ ύφεσης συνδυάζεται με ρεκόρ ανεργίας. Το επίσημο ποσοστό ανεργίας έχει ήδη ξεπεράσει το 25% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού και είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα κινηθεί προς το 30%. Ο συνδυασμός των δύο ρεκόρ, ύφεσης και ανεργίας, λειτουργεί αποσταθεροποιητικά για την οικονομία, εφόσον την εκθέτει σε κοινωνικά και πολιτικά «ατυχήματα». Η δυσαρέσκεια με την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης μπορεί να προκαλέσει την εκρηκτική λαϊκή αντίδραση, που δεν θα ελέγχεται από τους κομματικούς και συνδικαλιστικούς μηχανισμούς. Δημιουργείται, λοιπόν, ένα κλίμα κοινωνικής και πολιτικής αστάθειας, με τους πιο έγκυρους αναλυτές των διεθνών ΜΜΕ να προειδοποιούν ότι η υπερβολική δόση λιτότητας μπορεί να οδηγήσει στη δυναμική αντίδραση του ελληνικού λαού και στην αποσταθεροποίηση του πολιτικού συστήματος.
Διαμάχη για την Ελλάδα
Η ελληνική οικονομία βουλιάζει, χωρίς να διαφαίνεται στον πολιτικό ορίζοντα συνολική λύση του ελληνικού προβλήματος. Αντίθετα, η κατάσταση εξελίσσεται από το κακό στο χειρότερο με εντυπωσιακή ταχύτητα. Τον περασμένο Μάρτιο η επίσημη πρόβλεψη ήταν για αύξηση του χρέους του ελληνικού Δημοσίου στο 167% του ΑΕΠ το 2013, προτού αρχίσει η σταδιακή αποκλιμάκωσή του. Οκτώ μήνες αργότερα η επίσημη πρόγνωση είναι για δημόσιο χρέος που θα φτάσει το 189% του ΑΕΠ το 2013 και ίσως να ξεπεράσει το 192% του ΑΕΠ το 2014, προτού αρχίσει η σταδιακή αποκλιμάκωσή του προς τον «παράδεισο» του 120% του ΑΕΠ, ο οποίος αποδείχθηκε «κόλαση» το 2009, εφόσον οδήγησε στην απομόνωσή μας από τις διεθνείς αγορές και στην αναγκαστική ένταξη στην πολιτική των μνημονίων.
Η ελληνική κρίση ξεκίνησε με το δημόσιο χρέος στο 120% του ΑΕΠ και τρία χρόνια αργότερα καλούμαστε να διαχειριστούμε ένα χρέος της τάξης του 190% του ΑΕΠ. Έχουν μεσολαβήσει η διάλυση της οικονομίας και της κοινωνίας, το πολυσυζητημένο «κούρεμα» των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου και διάφορα «πακέτα» διάσωσης της ελληνικής οικονομίας. Η ανοδική πορεία που ακολουθεί το δημόσιο χρέος σαν ποσοστό επί του ΑΕΠ επιβεβαιώνει την αποτυχία της οικονομικής στρατηγικής που εφαρμόζουν οι πιστωτές μας και οι ελληνικές κυβερνήσεις. Ουσιαστικά αντιμετωπίζουν την κρίση υπερχρέωσης, «παράγοντας» περισσότερο χρέος.
Οι ειδικοί του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου μιλάνε πλέον ανοιχτά για μη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Θεωρούν ότι είναι πρακτικά αδύνατο να μειωθεί στο 120% του ΑΕΠ μέχρι το 2020 και προτείνουν διάφορους τρόπους απεμπλοκής του Ταμείου από την ελληνική κρίση. Η γραφειοκρατία του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η χρηματοδότηση της ελληνικής διάσωσης οδηγεί σε ζημιές πολλών δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ και παραβαίνει τον καταστατικό κανόνα του ΔΝΤ, σύμφωνα με τον οποίο δεν μπορεί να δανείζει σε χώρες οι οποίες δεν έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν τα χρήματα που παίρνουν.
Πίσω, βέβαια, από τους τεχνοκράτες υπάρχουν οι πολιτικές ισορροπίες αυτού του διεθνούς οργανισμού. Χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Βραζιλία και το Μεξικό εναντιώνονται στη δέσμευση τεράστιων κεφαλαίων υπέρ της Ελλάδας, ενώ είναι φανερό ότι η αποστολή του ΔΝΤ είναι παγκόσμια και σύνθετη. Από την άλλη πλευρά, οι Ευρωπαίοι ελέγχουν περίπου το 1/3 των ψήφων στη διοίκηση του ΔΝΤ στη βάση της οικονομικής ισχύος που είχαν κατά το παρελθόν, η οποία βέβαια δεν έχει καμία σχέση με το συσχετισμό δυνάμεων στο σύγχρονο οικονομικό σύστημα. Η ισχυρή ευρωπαϊκή μειοψηφία στη διοίκηση του ΔΝΤ δεσμεύει την πολιτική του στη βάση ευρωπαϊκών προδιαγραφών.
Οι κυβερνήσεις των ισχυρότερων χωρών της Ευρωζώνης δεν πρόκειται να επιτρέψουν την απεμπλοκή του ΔΝΤ από την ελληνική υπόθεση ούτε κάνουν δεκτές τις προτάσεις της κ. Λαγκάρντ και των συνεργατών της για άμεσο και δραστικό «κούρεμα» του «επίσημου» τομέα του ελληνικού χρέους για να γίνει ξανά βιώσιμο.
Το πιθανότερο, λοιπόν, είναι ότι θα υπάρξουν πιστωτικές διευκολύνσεις προς την ελληνική πλευρά, οι οποίες θα διατηρήσουν την ελληνική οικονομία στην εντατική και σε ένα είδος προθανάτιας κατάστασης, θα αποτρέψουν όμως την ανεξέλεγκτη χρεοκοπία τουλάχιστον μέχρι τις βουλευτικές εκλογές που θα πραγματοποιηθούν στη Γερμανία, το Σεπτέμβριο του 2013.
Το κρίσιμο τετράμηνο
Το ερώτημα είναι πόσες εκατοντάδες χιλιάδες άνεργοι χωράνε στην προγραμματισμένη ύφεση, της τάξης του 4,5%, για το 2013. Πόσοι σοβαροί ξένοι επενδυτές θα προτιμήσουν τη χώρα μας όταν είναι φανερό ότι το ελληνικό πρόβλημα δεν μπορεί να έχει πολιτική λύση στο άμεσο μέλλον, γεγονός που συντηρεί σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα τις πιθανότητες πραγματοποίησης της αναγκαστικής εξόδου από το ευρώ. Με την κοινωνία και το πολιτικό σύστημα να είναι σε φάση αποσταθεροποίησης, το μακροοικονομικό περιβάλλον να παραμένει εξαιρετικά αρνητικό, το συναλλαγματικό κίνδυνο που συνδέεται με την πιθανότητα της Grexit να είναι επικίνδυνα υψηλός και όλα τα αναπτυξιακά κονδύλια, από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων μέχρι το ΕΣΠΑ, να μειώνονται δραστικά, δεν μπορεί να υπάρξει πρόγνωση για θετική πορεία της οικονομίας στο άμεσο μέλλον.
Το πρώτο τετράμηνο του 2013 θα μετατραπεί σε τεστ αντοχής για την ελληνική και την ευρωπαϊκή οικονομία. Οι ελληνικές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά θα βρεθούν αντιμέτωπα με τα μέτρα που ψήφισε η Βουλή, ενώ θα γίνει φανερή και η έλλειψη επενδυτικών, αναπτυξιακών πόρων. Παράλληλα, αναμένεται να κορυφωθεί η ισπανική κρίση, με τον πρωθυπουργό της χώρας κ. Ραχόι να παίρνει τη μεγάλη απόφαση για ένταξη της Ισπανίας σε μνημόνιο, ενώ στην Ιταλία οι εκλογές που θα γίνουν, πιθανότατα τον Απρίλιο, μπορεί να οδηγήσουν σε μεγάλες αλλαγές, ακόμη και στο θρίαμβο του επιθετικού λαϊκισμού. Η γενική εικόνα για την οικονομία είναι να πάρουμε τη δόση για να κάνουμε «ήρεμα» Χριστούγεννα και να μετρήσουμε στη συνέχεια τις οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές αντοχές μας.
City Press
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου