"Ακούνε" τα χρώματα και "γεύονται" τις λέξεις

Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι βλέπουν εικόνες και ακούνε ήχους, υπάρχουν κάποιοι οι οποίοι «ακούνε» τα χρώματα και «γεύονται» τις λέξεις – ένα μυστηριώδες φαινόμενο που αποκαλείται συναισθησία.

Η συναισθησία είναι ουσιαστικά η νευρολογική ανάμιξη των αισθήσεων και εμφανίζεται όταν η διέγερση κάποιας από τις πέντε αισθήσεις, ενεργοποιεί βιώματα σε μια άσχετη αίσθηση.

Τώρα, μια νέα μελέτη υποδηλώνει πως αυτό το ασυνήθιστο χαρακτηριστικό μπορεί να παρέχει πολυάριθμα νοητικά οφέλη.

Οι επιστήμονες πρωτοανακάλυψαν την συναισθησία τον 19ο αιώνα, παρατηρώντας ότι μερικοί άνθρωποι αντιλαμβάνονταν κάθε γράμμα ή αριθμό με έναν ελαφρύ χρωματισμό, παρ’ ότι έγραφαν με μαύρο μελάνι.

Αυτό αποκαλείται γραφική-χρωματική συναισθησία και είναι η πιο συχνή από τις περισσότερες από 60 παραλλαγές της συναισθησίας.

Αν και η συναισθησία μπορεί να εμφανιστεί εξαιτίας χρήσης ναρκωτικών, βλάβης στον εγκέφαλο, αισθητήριας ανεπάρκειας ή ακόμα και μετά από ύπνωση, μελέτες έχουν δείξει πως το 2-4% του γενικού πληθυσμού εκ φύσεως έχει συναισθησία – με το φαινόμενο να έχει κληρονομική προδιάθεση.

Πρόσφατη μελέτη με απεικονίσεις εγκεφάλου σε άτομα με γραφική-χρωματική συναισθησία αποκάλυψε ότι η συναισθησία οφείλεται στην ύπαρξη αυξημένου αριθμού συνδέσεων μεταξύ των διαφόρων αισθητηρίων περιοχών του εγκεφάλου.

Αυξημένη δημιουργικότητα

Ένα μείζον ερώτημα όσον αφορά την συναισθησία είναι σε τι ακριβώς χρησιμεύει.

Σε αυτό το ερώτημα βάλθηκαν να απαντήσουν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Σαν Ντιέγκο, με επικεφαλής τον δρα Βιλαγιανούρ Ραμαχαντράν, καθηγητή Νευροεπιστημών και διευθυντή του Κέντρου Εγκεφάλου & Νόησης του πανεπιστημίου.

Ο δρ Ραμαχαντράν είναι γνωστός ως «ο Μάρκο Πόλο του εγκεφάλου», ο «χαρτογράφος του εγκεφάλου» και ως ένας από τους «100 ανθρώπους με την μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο για το 2011» σύμφωνα με το περιοδικό Time.

Στη νέα μελέτη, συγκέντρωσε με τους συνεργάτες του τις υπάρχουσες μελέτες για τη συναισθησία και τις ανέλυσε συνδυαστικά. Τα πορίσματα δημοσιεύονται στην επιθεώρηση «PLoS Biology».

Σύμφωνα με αυτά, η συναισθησία είναι επτά φορές πιο συχνή στους καλλιτέχνες, στους ποιητές και στους μυθιστοριογράφους απ’ ό,τι στον υπόλοιπο πληθυσμό.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι μεταλλαγμένα γονίδια που ευθύνονται για την συναισθησία μπορεί να κάνουν μερικούς ανθρώπους να αντιλαμβάνονται συσχετίσεις όχι μόνο μεταξύ φαινομενικά άσχετων αισθήσεων, αλλά και μεταξύ φαινομενικά άσχετων ιδεών.

Με άλλα λόγια, λένε, η συναισθησία αυξάνει την δημιουργικότητα.

Μνήμη και ευφυΐα

Τα άτομα με συναισθησία επιδεικνύουν επίσης μερικές φορές εκπληκτική μνήμη. Ο βρετανός συγγραφέας Ντάνιελ Τάμετ, λ.χ., είχε πει ότι κάθε αριθμός έως το 10.000 έχει γι’ αυτόν ένα μοναδικό σχήμα, χρώμα, υφή και αφή, και ότι χρησιμοποίησε τη συναισθησία του για να απομνημονεύσει τη μαθηματική σταθερά π με 22.514 ψηφία.

Η μαθηματική σταθερά π είναι ένας πραγματικός αριθμός, που ορίζεται ως ο λόγος του μήκους της περιφέρειας ενός κύκλου προς την διάμετρό του.

Η συναισθησία μπορεί επίσης να σχετίζεται με την εκπληκτική δεξιότητα ή ευφυΐα σε έναν ή περισσότερους τομείς, την οποία συχνά επιδεικνύουν ασθενείς με αυτισμό ή σοβαρά νοητικά προβλήματα.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι τα άτομα με αριθμητική-χρωματική συναισθησία κατορθώνουν να διακρίνουν καλύτερα τις αδιόρατες διαφορές μεταξύ παραπλήσιων χρωμάτων.

Επιπλέον, τα άτομα με ειδωλο-απτική συναισθησία διαθέτουν εξαιρετικά ευαίσθητη αίσθηση της αφής (η ειδωλο-απτική συναισθησία είναι το να νιώθει κανείς απτικές αισθήσεις στο σώμα του, όταν βλέπει να αγγίζουν ένα άλλο άτομο).

Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν πως οι αισθήσεις των συναισθητικών είναι οξυμένες.

Στα άδυτα του νου

Συνολικά, οι ερευνητές πιστεύουν ότι η συναισθησία μπορεί να παράσχει πολύτιμες πληροφορίες που θα οδηγήσουν στην καλύτερη κατανόηση του ανθρώπινου εγκεφάλου.

«Η συναισθησία φαίνεται να βασίζεται σε πολλούς από τους νευρολογικούς μηχανισμούς που υπάρχουν σε όλους τους ανθρώπους», λέει ο ερευνητής δρ Ντέιβιντ Μπρανγκ, νευροεπιστήμονας στο πανεπιστήμιο.

«Ενδεχομένως», προσθέτει, «αποτελεί μια ακραία μορφή πολυαισθητήριας επεξεργασίας» – δηλαδή της εκπληκτικής ικανότητας του εγκεφάλου να επεξεργάζεται ταυτοχρόνως πληροφορίες από πολλαπλές αισθήσεις.

«Κατανοώντας τις ιδιαιτερότητες αυτού του είδους της επεξεργασίας, θα μπορέσουμε να μάθουμε πολλά για τις φυσιολογικές διεργασίες του εγκεφάλου», εξηγεί.

Και καταλήγει: «Οι συναισθητικοί άνθρωποι μπορεί να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε καλύτερα την νευροεπιστήμη της δημιουργικότητας».

tanea.gr