Φάντασμα του παρελθόντος θυμίζει η Μοδιάνο, η παλιά αριστοκρατική αγορά της Θεσσαλονίκης, που τις δεκαετίες του '80 και του '90 είχε μετατραπεί σε σημείο συνάντησης διανοουμένων, ανθρώπων της τέχνης, πολιτικών, δημοσιογράφων, αλλά και απλών περαστικών.
Στη μνήμη των θαμώνων είναι καταγεγραμμένες απίθανες σκηνές μιας απίθανης εποχής... Οπως τότε που... αλεύρωναν τον Γιάννη Κυριακίδη ή όταν ο δικηγόρος της πόλης Σπύρος Σακέτας έκλεψε… τα λουλούδια που πήγαινε σε μια γιορτή γνωστός δημοσιογράφος και τα πρόσφερε στη Βάσω Παπανδρέου, που επισκεπτόταν τα γραφεία του ΠΑΣΟΚ απέναντι από τα «Βομβίδια». Το ξεφωνητό όταν εμφανιζόταν ο Ακης Τσοχατζόπουλος με παλιά σακάκια έπεφτε σύννεφο. «Πάλι άνθρωπος του λαού το παίζεις», του έλεγαν. Εδώ ο Θοδωρής ο Ρουσόπουλος ξεκίνησε μια εκπομπή για την τηλεόραση που… δεν τελείωσε ποτέ. Λίγες μέρες πριν ολοκληρωθούν τα γυρίσματα, «βαφτίστηκε» εκπρόσωπος Τύπου της ΝΔ. Ετσι αντί να εμφανιστεί με την κάμερα εμφανίστηκε με τον Κώστα Καραμανλή. Από την ταβέρνα του Θανάση, σήμερα «Μυροβόλος Σμύρνη», πέρασε ο Κώστας Σημίτης με όλο το κυβερνητικό σχήμα. Τον έφερε ο Γιάννης Μαγκριώτης, που από την εποχή που ήταν γραμματέας του κόμματος στη Θεσσαλονίκη ήξερε καλά όλες τις γωνιές της Μοδιάνο. Ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ Ανδρέας Παπανδρέου ρωτούσε συνεχώς τον Γιάννη Γκλαβίνα τι τέλος πάντων είναι αυτή η αγορά για την οποία διάβαζε και άκουγε συνεχώς. Ομως δεν την επισκέφθηκε. Παλιές εικόνες, στιγμές μιας εποχής κατά την οποία η αριστοκρατική αγορά έγραφε κάθε μέρα πολλές δικές της ιστορίες.
Αδεια μαγαζιά
Σήμερα, στόρια κατεβασμένα, πεσμένοι σοβάδες, χαλασμένες αποχετεύσεις, σπασμένα τζάμια, σκουριασμένα κάγκελα, καμένες λάμπες, βρόμικα πατώματα, λιγοστές πεταμένες ντάνες από άδεια τελάρα, αλλά και ασυνήθιστη ησυχία, συνθέτουν την εικόνα της. Από τα 150 περίπου μαγαζιά που διαθέτουν οι 6 στοές, τα μισθωμένα δεν ξεπερνούν τα 60, αν και οι ιδιοκτήτες δεν ζητούν πλέον αέρα, ενώ τα ενοίκια έχουν πέσει. Μες στην αγορά έχουν απομείνει λίγα ψαράδικα, ένας δυο φούρνοι, δυο τρία κρεοπωλεία και εφτά οκτώ ουζερί. Τα υπόλοιπα ανοιχτά μαγαζιά βρίσκονται περιμετρικά. «Η ζήτηση είναι χαμηλή και το τελευταίο διάστημα έχουν γίνει μόνο 5-6 νέες μισθώσεις», σύμφωνα με τον δικηγόρο Μάρκο Τρέμμα, που εκπροσωπεί τους 59 ιδιώτες ιδιοκτήτες και ασκεί χρέη διαχειριστή της αγοράς. Ενας μάλιστα από τους νέους μισθωτές δεν άντεξε και έκλεισε μετά από έξι μήνες. Τα ενοίκια ξεκινούν από 500 ευρώ και μπορούν να φθάσουν μέχρι 3.000-4.000 ευρώ, ανάλογα με το σημείο.
«Ακόμη και μεις που είμαστε ανοιχτοί είμαστε έτοιμοι να κλείσουμε. Δεν βγαίνουμε πλέον. Πρέπει να πέσουν κι άλλο τα ενοίκια. Να γίνουν επιτέλους υποδομές για να έρθει κόσμος», λέει αφοπλιστικά ο κρεοπώλης Αρίστος Τσαλίκης.
«Πριν από μια δεκαετία δίπλα από μένα ήταν τρία κρεοπωλεία, ο Αθανασιάδης ο Φλώρος, εμείς, ο Καπνιάς, λίγο πιο κάτω υπήρχε καφενείο, αμέσως μετά ψωμάδικο, παρακάτω ψαράδικο και στο τέλος ένα ορθάδικο, όπου πίναμε κανένα ούζο. Τώρα έχω μείνει μόνος μου. Ολοι αυτοί είτε έφυγαν άλλοι πέθαναν, άλλοι γέρασαν, άλλοι βγήκαν στη σύνταξη και δεν υπήρχε συνέχεια. Παλαιότερα, όλοι όσοι ήταν μέσα στην αγορά είχαν κάποια οικονομική δυνατότητα και τα παιδιά τους τα σπούδασαν, δεν τα έβαλαν μέσα στη δουλειά τους. Για το λόγο αυτό δεν μπήκε νέος κόσμος», τονίζει. Αλλά και αυτοί που ήθελαν να δοκιμάσουν την τύχη τους στη Μοδιάνο, παίρνοντας ένα από τα μαγαζιά που έκλειναν, έφευγαν με άδεια χέρια, γιατί οι ιδιοκτήτες ζητούσαν αέρα και υψηλά ενοίκια.
Ταυτόχρονα, η μεταφορά της κρεαταγοράς πριν από περίπου δέκα χρόνια, το άνοιγμα πολλών σούπερ μάρκετ, σε συνδυασμό με την έλλειψη πάρκινγκ, έβλαψαν την αγορά και επιτάχυναν το μαρασμό της.
«Η αγορά εγκαταλείφθηκε από τους ιδιοκτήτες. Δεν βάζουν λεφτά, ενώ και το κράτος δεν τους πιέζει», υπογραμμίζει από την πλευρά του ο κυρ - Θανάσης, ιδιοκτήτης της ''Μυροβόλου Σμύρνης'' από το 1966. Οι ιδιοκτήτες πέρα από τα μισθώματα εισέπρατταν και ένα 20% επί του ενοικίου για τη συντήρηση της στοάς. Οταν ήταν νοικιασμένα τα μαγαζιά, ήταν σοβαρό ποσό, αλλά αυτοί άλλαζαν μόνο τις λάμπες και πλήρωναν έναν νυχτοφύλακα. «Οι καταστηματάρχες είναι πολύ πίσω στα μισθώματα, ενώ δεν καταβάλλουν και τα κοινόχρηστα», απαντά ο εκπρόσωπος των ιδιοκτητών. «Αν πλήρωναν αυτοί που νοίκιαζαν τότε θα βολευόταν η κατάσταση», λέει.
Ολοι οι καταστηματάρχες συμφωνούν ότι για να αναβιώσει η αγορά θα πρέπει να ανακαινιστούν οι στοές, να καθαριστούν, να βαφούν, να γίνει ένα νέο αποχετευτικό δίκτυο, αλλά και να πέσουν κι άλλο τα ενοίκια, έτσι ώστε να επενδύσουν νέοι επιχειρηματίες.
Αδιαφορία και μικροεπισκευές
Καμία ολοκληρωμένη μελέτη αναβάθμισης δεν έχει γίνει τα τελευταία 30 χρόνια παρόλο που το κτίριο της αγοράς Μοδιάνο έχει κριθεί διατηρητέο και βρίσκεται στην καρδιά της Θεσσαλονίκης..
Αν και η αγορά είναι ιδιωτική, το 43,62% ανήκει στην ΚΕΔ και το υπόλοιπο 56,38% ανήκει σε 60 συνιδιοκτήτες (μεταξύ των οποίων και η Ισραηλίτικη Κοινότητα) ούτε το δημόσιο αλλά ούτε και κάποιος φορέας της πόλης όπως ο κεντρικός δήμος, το πανεπιστήμιο ή το ΤΕΕ εκπόνησαν ποτέ κάποιο σχέδιο ανάπλασης της περιοχής παραδέχεται η καθηγήτρια αρχιτεκτονικής του Αριστοτέλειου Αλέκα Γερολύμπου. Μια προμελέτη έγινε το 1997, την περίοδο της Πολιτιστικής πρωτεύουσας αλλά και αυτή εγκαταλείφθηκε γρήγορα. Τα χρόνια που πέρασαν έγιναν κάποιες μικροεπισκευές στην οροφή της κλειστής αγοράς, τα λεφτά τέλειωσαν γρήγορα ο εργολάβος αποχώρησε, η σκαλωσιά εξαφανίστηκε και ένα κομμάτι του θόλου παραμένει ακόμη ξεσκέπαστο.
Αλλά και οι ιδιωτικές πρωτοβουλίες που κατά καιρούς εκδηλώθηκαν δεν καρποφόρησαν. «Έγιναν διάφορες προτάσεις τα τελευταία 3,5 χρόνια που διαχειρίζομαι την αγορά από ιδιώτες. Το καθεστώς όμως είναι ιδιότυπο και δυσκολεύει την κατάσταση» επιβεβαιώνει ο Μάρκος Τρέμας.
«Πριν 4 χρόνια είχε ενδιαφερθεί ο όμιλος Χαραγκιώνη ο οποίος ήθελε να αναπαλαιώσει την αγορά, χρησιμοποιώντας ίδια κεφάλαια και να την εκμεταλλευθεί για ένα χρονικό διάστημα. Τα νούμερα όμως δεν έβγαιναν και η πρόταση έμεινε στα χαρτιά» θυμάται ο γενικός γραμματέας του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης Χρήστος Νικολοπουλος. «Προσπάθεια αξιοποίησης του ακινήτου έχει κάνει και η Ισραηλίτικη κοινότητα σο παρελθόν. Σκόπευαν να δημιουργήσουν χώρο στάθμευσης στο υπόγειο και από πάνω να προσθέσουν ορόφους τους οποίους θα νοίκιαζαν ως γραφεία όμως τίποτα πάλι δεν προχώρησε». Το μεγαλύτερο πρόβλημα της Μοδιάνο είναι το τι θα γίνει υποστηρίζει από την πλευρά του ο μέχρι πρότινος πρόεδρος του Ρυθμιστικού Θεσσαλονίκης Λόης Παπαδόπουλος. Ο ίδιος είχε προτείνει την ενοποίηση του υπογείου της αγοράς μέχρι τα Λουτρά και τη δημιουργία αγοράς ντερλικατέσεν, όμως και αυτή η πρόταση κώλυσε.
Η παλιά ατμόσφαιρα της Μοδιάνο
Γλέντια, πανηγύρια, στοιχήματα, μπουγέλα, συζητήσεις και πειράγματα μεταξύ καλλιτεχνών, πολιτικών δημοσιογράφων περιλάμβανε το καθημερινό μενού της παλιάς Μοδιάνο. Τούρκικες, αιγυπτιακές και άλλες εφημερίδες αφιέρωναν ολόκληρα ρεπορτάζ στο παρελθόν περιγράφοντας τις Σμυρνέικες βραδιές της Θεσσαλονίκης. Ένα μάλιστα από αυτά δεν ολοκληρώθηκε ποτέ θυμάται ο ιδιοκτήτης των Βομβιδίων Θανάσης Βαγιάτης. Τα γυρίσματα του Θοδωρή Ρουσόπουλου έμειναν στη μέση και δυο τρεις μήνες αργότερα ο γνωστός δημοσιογράφος εμφανίστηκε με τον Καραμανλή αυτήν τη φορά ως κυβερνητικός εκπρόσωπος
Η αγορά άρχισε να παίρνει τα πάνω της τα χρόνια της μεταπολίτευσης και τη δεκαετία 1980-1990 μεσουρανούσε. Την περίοδο εκείνη ξεκίνησε να πηγαίνει μια παρέα δημοσιογράφων ενώ λίγο αργότερα εμφανίστηκε ο Κωστής Μοσκώφ ο οποίος είχε πολύ υψηλές διασυνδέσεις. Έρχονταν καθημερινά πάντα με διαλεχτές παρέες. Τα Σάββατα γινόταν πανζουρλισμός. Το γλέντι ξεκινούσε μετά της 11 και το μεσημέρι επικρατούσε κομφούζιο θυμάται παλιός δημοσιογράφος, θαμώνας της Μοδιάνο. Μεθύσι και χορός έδιναν ιδιαίτερο χρώμα στην αγορά δημιουργώντας μια διονυσιακή γιορτή. Όπως εξηγεί ο Θανάσης Βαγιάτης τα «Βομβίδια» ήταν σημείο αναφοράς ενώ στρατηγικά βόλευε καθώς απέναντι βρίσκονταν τα γραφεία του ΠΑΣΟΚ. Πολλές φορές οι δημοσιογράφοι καλούσαν προβεβλημένα στελέχη του κινήματος και τα «ξεφώνιζαν». Από τα «Βομβίδια» πέρασαν μεταξύ άλλων ο Γιώργος Γεννηματάς, ο Γιάννης Μαγκριώτης ο Θόδωρος Πάγκαλος, ο Κώστας Λαλιώτης, η Βάσω Παπανδρέου, ο Στέλιος Παπαθεμελής, ο Δημήτρης Γόντικας, ο Γιάννης Γκλαβίνας,. Από την Μοδιάνο ξεκίνησε και ο Άκης Τσοχατζόπουλος όπου ο πατέρας του διατηρούσε κατάστημα με τρόφιμα από την πλευρά της Ερμού. Ήταν μια μικρή εκκλησία του δήμου θυμάται παλιότερος.
Ιστορική ήταν και η δεξίωση του Φεστιβάλ Κινηματογράφου στην Μυροβόλο Σμύρνη πριν καμιά δεκαετία όπου 440 προσκεκλημένοι απ΄ όλο τον κόσμο πλημμύρησαν ένα βράδυ τις στοές. Ο Μοσκώφ τους είχε φέρει τότε θυμάται ο κυρ Θανάσης από τη Μυροβόλο. Αλλά και το γεύμα προς τιμήν του Κώστα Σημίτη μαζί με όλη την κυβέρνηση το 2002 έχει μείνει στην ιστορία.
«Την εποχή του χρηματιστηρίου όλα τα τραπέζια ήταν γεμάτα. Μου ζητούσαν γαρίδες, καραβίδες, γινόταν ένας χαμός. Αναρωτιόμουν τι συμβαίνει και από πού τα οικονομάνε» αναπολεί ο κυρ Θανάσης της Μυροβόλου. Η Μοδιάνο ήταν πολύ δημοφιλής και στους χώρους του πανεπιστημίου. Φοιτητές δρόσιζαν καθημερινά την ατμόσφαιρα της αγοράς με την παρουσία τους και πρόσθεταν το νεανικό κέφι σ΄ αυτό των άλλων.
Προτάσεις για την επόμενη μέρα
Νέα ιστορία ετοιμάζεται να γράψει τους επόμενους 5-6 μήνες η Μοδιάνο. Καλαίσθητους πάγκους όπου κυρίες και συνταξιούχοι θα διαλέγουν οπωροκηπευτικά, ζαρζαβατικά, και μπαχάρια, τουρίστες και περαστικοί θα χαζεύουν την κλειστή αγορά αλλά και φωνές των μανάβηδων, των ψαράδων και των κρεοπωλών που θα πουλάν την φρέσκια πραμάτια τους φιλοδοξεί να δημιουργήσει στην εγκαταλελειμμένο σήμερα Μοδιάνο ο Οργανισμός Λαϊκών Αγορών Θεσσαλονίκης.
Το σχέδιο ανάπλασης που βρίσκεται στα σκαριά προβλέπει την αναπαλαίωση του ιστορικού μνημείου μέσα από διάφορες παρεμβάσεις καθώς και τη δημιουργία βασικών υποδομών. Ο Οργανισμός θα αναλάβει τα 80 περίπου καταστήματα που σήμερα είναι κλειστά και θα τα διαθέσει σε παραγωγούς και πωλητές που διαθέτουν άδεια για λαϊκή. Η αγορά θα λειτουργεί με διευρυμένο ωάριο ενώ κάθε μέρα θα αλλάζει ο πωλητής-έμπορος.
«Πριν 7-8 μέρες ήρθαμε σε συμφωνία με τους ιδιοκτήτες και αποφασίσαμε να προχωρήσουμε στη διαμόρφωσή της. Την άλλη βδομάδα θα έχουμε συναντήσεις στην Αθήνα για να βρούμε χρηματοδοτικό εργαλείο προκειμένου να υλοποιηθεί το πρόγραμμα. Στόχος μας είναι να ξαναζωντανέψουμε την αγορά» τονίζει στον «Α» ο πρόεδρος των λαϊκών αγορών Μιχάλης Πάππους, ξεκαθαρίζοντας ότι ο Οργανισμός θα σεβαστεί το κτίριο και θα προσπαθήσει να τονίσει την μοναδικότητά του.
«Θέλουμε να δυναμώσει το ιστορικό κέντρο, δημιουργώντας μια πρότυπη λαϊκή» τονίζει ο Χρήστος Νικολόπουλος στον οποίο ανήκει και η πατρότητα της ιδέας. «Προτείναμε στο δήμο αντί να φτιάξει νέες αγορές να αναλάβει τη διαχείριση της Μοδιάνο που έχει πολλά άδεια μαγαζιά Το μόνο αγκάθι που μπορεί να καθυστερήσει ή να μπλοκάρει τα πράγματα είναι το γεγονός της συγχώνευσης της λαϊκής αγοράς της Θεσσαλονίκης με την Αθήνα».
Την ύπαρξη της συγκεκριμένης πρότασης επιβεβαιώνει στον «Α» και οΜάρκος Τρέμμας. Ξεκαθαρίζει ωστόσο ότι η πρόταση έχει γίνει σε προφορικό επίπεδο ενώ οι πρώτες αντιδράσεις των ιδιοκτητών είναι θετικές. Βέβαια περιμένουν να δουν το τελικό σχέδιο εκμετάλλευσης της αγοράς, καταλήγει.
aggelioforos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου