Tο 2ο Αναπτυξιακό συνέδριο που διοργάνωσε το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με θέμα «Η Κοινή Αγροτική Πολιτική την περίοδο 2014-2020 και η διαμόρφωση της εθνικής στρατηγικής» ,

Στο 2^ο Αναπτυξιακό συνέδριο που διοργανώνει το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, με θέμα «Η Κοινή Αγροτική Πολιτική την περίοδο 2014-2020 και η διαμόρφωση της εθνικής στρατηγικής», συμμετείχε ο Επίτροπος Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης Ε.Ε. κ. Dacian Ciolos

ş, παρουσία της πολιτικής ηγεσίας του ΥπΑΑΤ.ş,

Στο πρώτο μέρος του Συνεδρίου ο Ευρωπαίος Επίτροπος κ. Cioloş τοποθετήθηκε  σχετικά με τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις για τη γεωργία και τις αγροτικές περιοχές στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ, ενώ ανέφερε τις σημαντικές ιδιαιτερότητες που διαθέτει η Ελλάδα και πώς μπορεί να αξιοποιήσει τις κοινοτικές ενισχύσεις για μια πιο βιώσιμη και ισχυρή γεωργία. Ιδιαίτερη μνεία έκανε στα ποιοτικά αγροτικά προϊόντα που παράγει η χώρα μας, πάνω στα οποία μπορεί να «πατήσει» η γεωργία της.

Ο Υπουργός, κ. Τσαυτάρης παρουσίασε τις κατευθύνσεις  πολιτικής για τη διαμόρφωση του οράματος, τους στόχους  και τη στρατηγική για την ελληνική γεωργία και την αγροτική ανάπτυξη για το 2020 και τα μέσα για την επίτευξη αυτών των στόχων, αξιοποιώντας με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο τις δυνατότητες και τα κονδύλια που παρέχονται στη χώρα μας, στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ.

Στην ομιλία του ο Αναπληρωτής Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Μάξιμος Χαρακόπουλος χαρακτήρισε τις άμεσες ενισχύσεις «ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα» για τους αγρότες, καθώς σε περιόδους κρίσης αποτελούν σχεδόν το 60% του αγροτικού εισοδήματος. Αναφερόμενος στην ποιότητα των αγροδιατροφικών προϊόντων κάλεσε την Επιτροπή να δώσει μια συνετή λύση όταν καταθέσει την έκθεσή της για την υποχρεωτική αναγραφή της χώρας καταγωγής για το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ώστε να προστατεύεται ο καταναλωτής από τυχόν παραπλάνηση και να αποδίδεται στον παραγωγό η προστιθέμενη αξία που δικαιούται.

Επισυνάπτονται οι ομιλίες των κ.κ   Cioloş, Τσαυτάρη και Χαρακόπουλου.

Ομιλία Επιτρόπου Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Dacian Ciolos

«Ευκαιρίες και προκλήσεις για τη γεωργία και τις αγροτικές περιοχές»

Όπως τόνισε ο κ. Υπουργός πρόσφατα καταλήξαμε σε μια συμφωνία για την νέα ΚΑΠ μετά από τόσα χρόνια, γιατί ξεκινήσαμε με μια πλατιά δημόσια συζήτηση, λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτή η πολιτική είναι η παλαιότερη κοινοτική πολιτική. Η μόνη κοινοτική πολιτική, η οποία αφορά την ύπαιθρο της Ευρώπης, χρειάζεται μια πολύ μεγάλη προσπάθεια κατανόησης από πλευράς όλων γιατί χρειάζεται μια τόσο συνεπή οικονομική στήριξη.

Και επίσης χρειάζεται να κατανοήσουμε ποιες θα είναι οι γενικές κατευθυντήριες γραμμές, τις οποίες θα δώσουμε στη γεωργία, έτσι ώστε όχι μόνο να ζήσουν καλά και σωστά οι γεωργοί από τη δουλειά τους, αλλά πώς θα απαντούν θετικά στις προσδοκίες που έχει ολόκληρη η κοινωνία από τη δουλειά τους.

Είναι η πρώτη φορά που χρειάστηκε να συζητήσουμε το περιεχόμενο της ΚΑΠ, χωρίς να γνωρίζουμε επ’ ακριβώς τον προϋπολογισμό, γιατί ταυτοχρόνως γινόταν όλη η συζήτηση για τις προοπτικές της ΚΑΠ, αλλά και για τον κοινοτικό προϋπολογισμό.

Επίσης χρειάστηκε να τα συζητήσουμε όλα αυτά μέσα σε μια λογική συναπόφασης, όπου το Συμβούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αλλά και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε εμπλακεί. Μια πολύ πιο σύνθετη διαδικασία, η οποία όμως πιστεύω ότι νομιμοποιεί πολύ καλύτερα τις πολιτικές αποφάσεις, οι οποίες ελήφθησαν.

Τι είναι σημαντικό απ’ όλα αυτά; Στη δουλειά την οποία κάνετε για να αποφασίσετε πού θα αφιερώσετε τις πιστώσεις, οι οποίες έχουν δοθεί στην Ελλάδα, πάνω από συνολικά 19,7 δις ευρώ για την επόμενη περίοδο προγραμματισμού. Θα βγουν βέβαια κάποιοι και θα πούνε ναι, αλλά αυτά είναι λίγο λιγότερα σε σχέση με αυτά, τα οποία είχαμε κατά τη διάρκεια της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου.

Υπενθυμίζω όμως ότι υπάρχουν μέρη, τα οποία έχουν υποστεί πολύ σημαντικότερες μειώσεις. Σε μια πολύ δύσκολη περίοδο, σε μια περίοδο κρίσης για τα δημοσιονομικά μεγέθη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καταφέραμε να διατηρήσουμε αρκετά υψηλά τις πιστώσεις υπέρ της κοινοτικής πολιτικής, λαμβάνοντας υπόψη βέβαια και τις δυσκολίες της διεύρυνσης, τα 28 δηλαδή κράτη μέλη που ταυτοχρόνως όμως σημαίνουν μια ευρύτερη αγορά, περισσότερους καταναλωτές και χώρες που έχουν ένα εξαγωγικό χαρακτήρα για τη γεωργία τους, όπως η Ελλάδα, προφανώς θα επωφεληθούν απ’ αυτό.

Η ουσία της μεταρρύθμισης. Κατ’ αρχάς ένας βασικός στόχος είναι το τι μπορούμε να κάνουμε, έτσι ώστε να αναδείξουμε την ποικιλότητα της Ευρωπαϊκής παραγωγής, μέσω μιας κοινής πολιτικής. Όλες δηλαδή οι καλλιέργειες, όλες οι περιοχές της υπαίθρου της Ευρώπης θέλουμε να ληφθούν υπόψη, χωρίς να στήσουμε μια κοινή αγροτική πολιτική πάνω σε ένα ενιαίο μοντέλο, έτσι όπως το είχαμε κάνει επί καιρό. Γιατί υπήρχε ένα κυρίαρχο μοντέλο το οποίο είχε υποστηριχτές και αυτό στηρίζαμε και μετά είχαμε κάποιες εξαιρέσεις στις οποίες δίναμε κάποιες πιστώσεις.

Με αυτή τη μεταρρύθμιση είπαμε όχι δεν υπάρχει μια κεντρική παραγωγή και κάποιες εξαιρέσεις. Θέλουμε να αναδείξουμε την ευρωπαϊκή ύπαιθρο, την ευρωπαϊκή γεωργική παραγωγή σε όλη της την περιπλοκότητα. Σε όλο της τον πλούτο.

Καταφέραμε μια αποτελεσματική κατανομή των πιστώσεων και μεταξύ κρατών μελών και μεταξύ περιφερειών και μεταξύ κατηγοριών παραγωγών. Κατ’ ουσία τερματίσαμε το παλιό ιστορικό μοντέλο, το οποίο λάμβανε υπόψη του το παραγωγικό δυναμικό των παραγωγών προ 20ετίας. Ξεκινήσαμε λοιπόν από μηδενική βάση, λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικότητες ως έχουν σήμερα και τα κράτη μέλη θα μπορέσουν πλέον τώρα για την κατανομή αυτών των άμεσων ενισχύσεων, να ορίσουν αγρονομικές περιοχές βάσει αγρονομικών κριτηρίων, βάσει κλιματικών κριτηρίων, ή βάσει διοικητικών κριτηρίων και κατ’ αυτό τον τρόπο θα μπορέσουν να αποφασίσουν τον τρόπο με τον οποίο θα κατανείμουν τις πιστώσεις.

Να καταστούν δηλαδή αυτές οι περιοχές πλέον ομογενείς, πλέον συνεκτικές. Βέβαια δεν πήγαμε στο επίπεδο της σύγκλισης 100% ακόμη και στις ομογενείς περιοχές, γιατί δεν θέλαμε να αποσταθεροποιήσουμε κάποιους τομείς, κάποιες κατηγορίες γεωργικών εκμεταλλεύσεων που έως τώρα είχαν ενισχυθεί περισσότερο.

Άρα πήραμε το 60% ως ελάχιστο βαθμό σύγκλισης της περιοχής, όπως ορίζεται από τα κράτη μέλη, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι όλες οι άμεσες ενισχύσεις θα πρέπει να φτάσουν, τουλάχιστον 60% της κάθε περιφέρειας από τώρα μέχρι το τέλος της επόμενης προγραμματικής περιόδου, βάζοντας επίσης και μια προστασία, όπου η μέγιστη απώλεια θα πρέπει να είναι 30% για εκείνους, δηλαδή, οι οποίοι έως τώρα είχαν τις υψηλότερες ενισχύσεις.

Θα πρέπει λοιπόν να γίνει μια αναδιανομή, αλλά θα διασφαλιστεί ότι κανένας δε θα χάσει πάνω από 30% των ενισχύσεων που έπαιρνε έως τώρα λόγω της αλλαγής του συστήματος. Και αντίθετα βέβαια θα είναι πολύ περισσότεροι αυτοί που θα επωφεληθούν από πολλές περισσότερες ενισχύσεις.

Για να πλαισιώσουμε αυτές τις βασικές επιλογές υπάρχουν ορισμένα υποχρεωτικά κριτήρια, τα οποία ελήφθησαν υπόψη σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι ενισχύσεις θα πηγαίνουν στους ενεργούς γεωργούς. Ενεργοί γεωργοί οι οποίοι ορίζονται από κοινού πλέον σε όλη την Ευρώπη και δεν περιλαμβάνονται ορισμένες κατηγορίες γαιοκτημόνων, οι οποίοι δεν χρησιμοποιούσαν τις γαίες τους για τη γεωργία.

Το δεύτερο υποχρεωτικό στοιχείο για όλα τα κράτη, όπως είπε ο κ. Υπουργός, είναι ότι προβλέπεται πλέον μια ειδική ενίσχυση για τους νέους αγρότες, οι οποίοι θα έχουν για τα πρώτα πέντε χρόνια δραστηριότητάς τους μια συμπληρωματική ενίσχυση πέραν αυτών που αφορούν όλους τους γεωργούς.

Θεωρήσαμε δηλαδή ότι οι νέοι γεωργοί, οι νέοι αγρότες, δεν είναι ένα ειδικό θέμα το οποίο αντιμετωπίζει το κάθε κράτος – μέλος από μόνο του, έχουμε μια Κοινή Γεωργική Πολιτική, άρα θα πρέπει να έχουμε και μια κοινή πολιτική εγκατάστασης των νέων επαγγελματιών σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Επιπλέον δε, πέρα των υποχρεωτικών αυτών κριτηρίων και στοιχείων που αφορούν τη σύγκλιση των άμεσων ενισχύσεων, υπάρχουν και άλλα μέσα τα οποία δευτερευόντως θα μπορέσουν να χρησιμοποιήσουν τα κράτη - μέλη, έτσι ώστε να διαμορφώσουν τις τελικές ενισχύσεις λαμβάνοντας υπόψη και τις εθνικές ιδιομορφίες.

Ο στόχος είναι πάντα ο ίδιος: Όλα τα κράτη – μέλη, όλα τα είδη γεωργίας, όλες οι Περιφέρειες να συνεισφέρουν στη γεωργική παραγωγή της Ευρώπης διατηρώντας τη δική τους ιδιομορφία.

Εδώ έχουμε τρόπους διαμόρφωσης των ενισχύσεων ιδιαίτερα κατά τόπους και ακόμη πιο πολύ για τις λιγότερο ευνοημένες περιοχές, όπου θα πηγαίνουν κάποιες πρόσθετες ενισχύσεις, όταν θα ολοκληρώνεται ο υπολογισμός των πιστώσεων, εφόσον το αποφασίσει το κράτος – μέλος.

Στο νέο τρόπο υπολογισμού δηλαδή των ενισχύσεων τα κράτη - μέλη θα μπορούν να πουν ότι σε αυτές τις περιοχές οι οποίες είναι λιγότερο ευνοημένες θα δώσουμε κάποιες ενισχύσεις ακόμη πιο σημαντικές. Προαιρετικά για το κάθε κράτος - μέλος.

Επίσης μπορούν να δοθούν κάποιες ειδικές ενισχύσεις στις πλέον ευαίσθητες παραγωγές, μια συνδεδεμένη αν θέλετε ενίσχυση, η οποία θα μπορεί να ανέλθει για την Ελλάδα έως 8% του συνόλου των άμεσων ενισχύσεων, συν 2% για την ειδική ενίσχυση των πρωτεϊνούχων παραγωγών.

Άρα έως 10% μπορεί να δοθεί στους τομείς εκείνους τους πλέον ευαίσθητους που ενδεχομένως η Ελλάδα θα αποφασίσει ότι θα θελήσει να υποστηρίξει πιο έντονα.

Επίσης η Ελλάδα μπορεί να αποφασίσει να στοχεύσει πιο συγκεκριμένα σε ορισμένους τομείς, παραδείγματος χάριν μια ενίσχυση οριζόντια για όλη την περίοδο προγραμματισμού για τις μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις και επίσης αυτή η ενίσχυση θα δίνεται με απλοποιημένο τρόπο, με λιγότερο περίπλοκους ελέγχους και λιγότερους ελέγχους γενικότερα, έτσι ώστε οι μικρές εκμεταλλεύσεις να μπορούν να επωφελούνται από αυτές τις ενισχύσεις.

Επίσης η ενιαία Αρχή Πληρωμών θα έχει λιγότερη δουλειά να κάνει, άρα λιγότερα λάθη, άρα λιγότερες κυρώσεις.. Τη γνωρίζετε την εν γένει εικόνα. Επίσης θα υπάρχει η δυνατότητα για τις οικογενειακές εκμεταλλεύσεις που είναι σε μια επιφάνεια κάποιων δεκάδων στρεμμάτων, να υπάρχει μια ανακατανομή για πρόσθετη ενίσχυση για τα πρώτα 300 στρέμματα, εφόσον η Ελλάδα πάντοτε αποφασίσει ότι θα εφαρμόσει αυτό το μέτρο.

Επίσης, δεν ξέρω αν αυτό θα συμβεί στην Ελλάδα, υπάρχει η δυνατότητα να υπάρχει οροφή των ενισχύσεων για μια γεωργική εκμετάλλευση, πάνω παραδείγματος χάριν από κάποιες εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ. Αλλά κι αυτό τελεί υπό την αίρεση του κράτους – μέλους.

Ο δεύτερος πυλώνας, η ανάπτυξη της υπαίθρου θα μπορέσει να ενισχύσει τους πλέον ευαίσθητους τομείς διότι πέρα αυτών των διαμορφώσεων που έλεγα προηγουμένως και μπορεί να γίνει βάσει του τύπου του είδους της γεωργικής εκμετάλλευσης ή του είδους της παραγωγής, θα μπορέσετε να ορίσετε επίσης μέσα στα επτά χρόνια υποπρογράμματα τομεακά του γενικού προγράμματος της γεωργίας.

Εάν θέλετε να ρίξετε περισσότερες προσπάθειες, περισσότερα μέσα, περισσότερα χρήματα κάπου που πιστεύετε ότι χρειάζονται παραδείγματος χάριν αναδιαρθρώσεις, μπορείτε βάσει του δεύτερου πυλώνα της ΚΑΠ πλέον να έχετε μια πρόσθετη διαμόρφωση, μια πρόσθετη θετική στόχευση καθ' όσον αφορά όλα τα μέτρα και τις ενέργειες που θα αφορούν τις αναδιαρθρώσεις.

Στο δεύτερο πυλώνα μιλώντας για την ανάπτυξη της υπαίθρου, μου φαίνεται ότι είναι σημαντικό να προσθέσω ότι σε σχέση με μέτρα τα οποία ήδη γνωρίζετε και τα οποία θα διατηρηθούν και  θα ανανεωθούν, σήμερα πλέον το πρόγραμμα της ανάπτυξης της υπαίθρου στοχεύει περισσότερο σε εξειδικευμένες ενισχύσεις, οι οποίες θα επιτρέψουν στην καινοτομία και στην έρευνα και ανάπτυξη να αποφέρουν καρπούς συγκεκριμένα απτά καθ' όσον αφορά τη γεωργική παραγωγή, έτσι ώστε να υπάρξουν βελτιώσεις και σε επίπεδο περιβαλλοντικό και σε επίπεδο κοινωνικό.

Θα βρείτε δηλαδή πολλά περισσότερα εργαλεία έτσι ώστε να συνδέονται τα είδη παραγωγής με τις εδαφικές διαιρέσεις της χώρας. Εδώ υπονοώ και την υποστήριξη της σχέσης μεταξύ παραγωγού και καταναλωτή, υπονοώ αυτό που έλεγε προηγουμένως ο κ. Υπουργός την υποστήριξη της ποιότητας.

Γιατί η Ελλάδα έχει πάρα πολύ μεγάλο δυναμικό να μειωθεί η τιμή στον καταναλωτή, χωρίς να μειωθεί η τιμή την οποία πληρώνεται ο παραγωγός. Πως γίνεται αυτό; Συνδέοντας την έννοια της παραγωγής και της κατανάλωσης μέσα σε εδαφικές ενότητες, μικραίνοντας τις αποστάσεις και εδώ προσθέτω και την λογική LEADER, όπου όντως η ανάδειξη των διαφόρων πόρων της υπαίθρου γεωργικών ή μη, είναι συμπληρωματική αυτής της αναπτυξιακής λογικής.

Ένα άλλο στοιχείο της μεταρρύθμισης είναι η ενίσχυση της θέσεως των γεωργών στο πλαίσιο της διατροφικής αλυσίδας. Υπάρχουν πράγματα, τα οποία πρέπει να γίνουν και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, γιατί δεν είμαστε μόνοι μας. Αλλά αναλάβαμε τις ευθύνες μας και στο πλαίσιο της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής η διατήρηση της στροφής προς την αγορά που έχει αποφασιστεί εδώ και δεκαετίες στο πλαίσιο της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής συμπληρώθηκε πλέον με νέα εργαλεία για να δώσουμε στους γεωργούς και στις Οργανώσεις τους τη δυνατότητα να παρέμβουν στις αγορές.

Γιατί συχνά αυτά τα τελευταία χρόνια καταργήσαμε μηχανισμούς που αφορούσαν την αγορά, χωρίς να τους υποκαταστήσουμε με άλλους μηχανισμούς. Οπότε κάθε φορά που ερχόταν μια κρίση, την πλήρωναν οι γεωργοί. Άρα τώρα μέσα στις αγορές θα ενισχύσουμε το ρόλο των γεωργών, των επαγγελματικών τους Οργανώσεων δηλαδή και των διεπαγγελματικών τους Οργανώσεων, που θα διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στη διαχείριση των αγορών.

Και κατεβλήθη ιδιαίτερη προσπάθεια για κάποιους ευαίσθητους τομείς ή κάποιους συγκεκριμένους τομείς όπως το γάλα, ή το κρέας, τα σιτηρά και το ελαιόλαδο που θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να οργανωθούν καλύτερα και εν ονόματι των επαγγελματικών Οργανώσεων των παραγωγών θα μπορεί να γίνεται διαπραγμάτευση συμβολαιοποιημένης, συλλογικά συμβολαιοποιημένης παραγωγής.

Πέρα του γάλακτος  που ήταν ένας τομέας για τον οποίο είχε αποφασιστεί αυτό εδώ και κάποια χρόνια, υπάρχουν τώρα κι άλλοι τομείς όπου θα μπορεί να υπάρχει συλλογική διαπραγμάτευση συμβολαίων πώλησης και άρα αυτό θα ενισχύσει τη θέση των γεωργών στην αγορά.

Για τις καταστάσεις κρίσης αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε ένα αποθεματικό κρίσεων και είδατε ότι αποφασίστηκε τώρα να μειώνεται η άμεση καταβολή ενισχύσεων κατά 4% για να τροφοδοτείται αυτό το αποθεματικό κρίσεων.

Άρα, οι άμεσες πληρωμές είναι το κύριο κανάλι για να μπορούμε να παρεμβαίνουμε όμως στις αγορές θα πρέπει να κάνουμε στο πλαίσιο της δημοσιονομικής πειθαρχίας, την εξοικονόμηση αυτού του 4%. Αυτό το απόθεμα κρίσεως, και αυτό αλλάζει αν θέλετε από παλαιότερα, θα είναι διαθέσιμο επί πολλά έτη.

Εάν δηλαδή δεν έχουμε δαπανήσει τα χρήματα το 2014, γιατί π.χ. –και το ελπίζω- δε θα υπάρχει κρίση, δε θα χάνονται τα χρήματα, δε θα ξαναπηγαίνουν στο κοινοτικό κορβανά το γενικό, θα μεταφέρονται στην επόμενη χρονιά. Και αν το 2015 υπάρξει κρίση, θα χρειαστεί μόνο να συμπληρώσουμε αυτά, τα οποία χρειαζόμαστε σε σχέση με αυτό το αποθεματικό.

Δε θα πρέπει όμως ν’ ανασυστήσουμε, ή ν’ ανασυστήνουμε αν θέλετε κάθε χρονιά αυτό το αποθεματικό κρίσης. Έχουμε λοιπόν ένα καλό εργαλείο για να μπορέσουμε να δουλέψουμε σε περίοδο κρίσης. Επίσης, σε περιόδους βαθιάς κρίσης, μπορούμε να κινητοποιήσουμε κι άλλα εργαλεία. τα οποία κυρίως αν θέλετε θα αφορούν περισσότερο την παραγόμενη ποσότητα. Υπάρχει λοιπόν τώρα μια δέσμη νομικών μέτρων που μας επιτρέπει να παρεμβαίνουμε σε καταστάσεις κρίσης.

Τρίτος σημαντικός στόχος αυτής της μεταρρύθμισης, να προβλέψουμε μια καλύτερη χρήση των φυσικών πόρων, βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα και την παραγωγικότητα της ευρωπαϊκής γεωργίας. Το 1/3 του προϋπολογισμού πηγαίνει γι’ αυτή τη βιώσιμη ανάπτυξη της γεωργικής παραγωγής, όπου θα υπάρχουν αν θέλετε όχι μόνο κυρώσεις γι’ αυτούς οι οποίοι δεν τηρούν κάποιες προδιαγραφές, αλλά και κάποια πριμ για εκείνους, οι οποίοι όντως τηρούν απαρέγκλιτα αυτές τις προδιαγραφές.

Όλα αυτά θα είναι προς όφελος και της γονιμότητας των γαιών και για τη βιοποικιλότητα και για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, με τις «πράσινες» πληρωμές στον πρώτο πυλώνα και τα περιβαλλοντικά μέτρα στο δεύτερο πυλώνα.

Αυτά λοιπόν είναι κάποια καινοτομικά στοιχεία αν θέλετε αυτής της μεταρρύθμισης που θα δώσουν τη δυνατότητα στην Ελλάδα πλέον να προβεί σε επιλογές οι οποίες θ’ αντιστοιχούν καλύτερα στις ιδιομορφίες της χώρας και θα χτίζει τη δική της γεωργική πολιτική γύρω από τους κοινούς στόχους, της κοινής Ευρωπαϊκής Γεωργικής Πολιτικής, η οποία όντως αποφασίζεται και αποτελεί αντικείμενο διαχείρισης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Αλλά τώρα πια έχετε πολύ μεγαλύτερη ευελιξία και δυνατότητες να λάβετε υπ' όψιν σας τις ιδιομορφίες σας και όλο και λιγότερο τα πράγματα θα αποφασίζονται αν θέλετε σ’ αυτό το επίπεδο στις Βρυξέλλες. Αλλά θσ αποφασίζονται εδώ.

Αυτό σημαίνει λοιπόν περισσότερες δυνατότητες επιλογής, αλλά και περισσότερη ευθύνη και βάρος στις επιλογές, τις οποίες θα προβείτε, και στα αποτελέσματα τα οποία θ’ αποκομίσετε.

Ένα τελευταίο στοιχείο το οποίο θέλω να υπογραμμίσω, είναι ότι τα τελευταία αυτά χρόνια υπήρξαν χώρες οι οποίες έζησαν δύσκολες στιγμές στην Ευρώπη. Η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Πορτογαλία. Έτσι συνέβη και για διαφόρους τομείς. Και διαπιστώνουμε ότι η ύπαιθρος και η γεωργία άντεξαν γερά, καλά, αναπτύχθηκαν και συνεισέφεραν στη μεταστροφή την οποία διαπιστώνουμε. Και το βλέπουμε αυτό πολύ ξεκάθαρα και στην Ιρλανδία και στην Πορτογαλία.

Στην Ιρλανδία αυξήθηκε η γεωργική παραγωγή ενώ στους άλλους τομείς υπήρχε μείωση, στην Πορτογαλία και στην Ισπανία βλέπουμε ότι σε περίοδο κρίσης υπήρξαν πολύ περισσότεροι νέοι γεωργοί, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν, το οποίο σημαίνει ότι η γεωργία και ο αγροτικός τομέας, εφ' όσον υπάρχει σωστή διαχείριση μπορεί να προσφέρει ευκαιρίες, ιδιαίτερα στις δύσκολες αυτές περιόδους.

Και η Ελλάδα η οποία έχει ένα μεγάλο δυναμικό, όχι τόσο πολύ αν θέλετε σε επίπεδο όγκου, αλλά σε επίπεδο ποιότητας και προϊόντων, υπάρχει μια μεγάλη δεξαμενή προστιθέμενης αξίας που ευελπιστώ ότι η Ελλάδα θα εκμεταλλευτεί μ’ αυτή τη νέα μεταρρυθμισμένη γεωργική πολιτική που σας δίνει αυτές τις νέες δυνατότητες.

Και η απόδειξη ότι η Ελλάδα έχει ένα μεγάλο δυναμικό εκμετάλλευσης προστιθέμενης αξίας, είναι ότι εδώ και μερικές ημέρες καταγράψαμε και το 100^ο προϊόν με ένδειξη γεωγραφικής προέλευσης από την Ελλάδα, την πιστοποίηση ΠΟΠ και νομίζω ότι σε σχέση με το μέγεθος της Ελλάδας, αυτό αποτελεί μια εκπληκτική επίδοση και δείχνει όλο το δυναμικό που έχετε για να παράγετε ποιοτικά προϊόντα, εκμεταλλευόμενοι τις παραδόσεις που έχετε, τα χωριά σας, την ύπαιθρό σας και νομίζω ότι είναι ένας πάρα πολύ καλός δείκτης.

Για μια χώρα η οποία καλύπτει το 10% της παραγωγής τροφίμων της με ποιοτικά προϊόντα, με προϊόντα ΠΟΠ, νομίζω ότι το δυναμικό που υπάρχει για περαιτέρω ανάπτυξη είναι τεράστιο. Και θα υπάρχουν βέβαια όχι μόνο οι άμεσες ενισχύσεις, αλλά τα 4 δις που έλεγα, τα οποία αφορούν την ανάπτυξη της υπαίθρου και που θα δώσουν ακόμη περισσότερες δυνατότητες να διαμορφώσετε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τον πλέον προσαρμοσμένο δυνατό τρόπο, τις ενισχύσεις.

Και θα υπάρχει συγχρηματοδότηση σαν δυνατότητα, όπου όσο διαρκεί το πρόγραμμα αναδιάρθρωσης, η κοινοτική χρηματοδότηση θ’ ανέρχεται στο 95%, το οποίο σημαίνει ότι αντιμετωπίζουμε κατ’ αυτό τον τρόπο τις δυσκολίες του εθνικού προϋπολογισμού με την απόφαση την οποία λάβαμε προσφάτως, ότι θα μπορούμε για χώρες όπως η Ελλάδα, η κοινοτική συγχρηματοδότηση να ανέρχεται έως και πλέον 95%.

Αυτά είναι τα βασικά στοιχεία. Χαίρομαι που σας βλέπω όλους εδώ γιατί ευελπιστώ ότι θα μπορέσουμε όλοι να καταλάβουμε καλύτερα όλες τις νέες αυτές δυνατότητες και θα θελήσετε ν’ αναλάβετε και τις αντίστοιχες ευθύνες για την ανάπτυξη της γεωργίας της χώρας σας.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι εδώ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι κοντά σας και θα είναι πάντα κοντά σας.

Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.

Ομιλία Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων,

κ. Αθανάσιου Τσαυτάρη

«Η ελληνική γεωργία στο πλαίσιο της νέας Κοινής Γεωργικής Πολιτικής και του διεθνούς περιβάλλοντος: Όραμα, στόχοι κατευθύνσεις στρατηγικής και μέσα»

Καλημέρα σας.

Κυρίες και κύριοι,

αγαπητέ Επίτροπε, φίλε Dacian,

φίλες και συνεργάτες,

θα ήθελα να σας καλωσορίσω στη σημερινή εκδήλωση και να σας ευχαριστήσω για τις συνεχιζόμενες προσπάθειες να διαμορφώσουμε μαζί τις στρατηγικές της χώρας μας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη νέα ΚΑΠ.

Έχουν γίνει πολλά. Πολλές και ποικίλες τέτοιες συναντήσεις και πιστεύω ότι θα γίνουν κι άλλες Πολλά από τα θέματα και τις προτάσεις που ήδη διατυπώθηκαν στο παρελθόν, έχουν ήδη μεταφερθεί στο Συμβούλιο στις Βρυξέλλες κατά τη διάρκεια των διαλόγων και της διαπραγμάτευσης της πολιτικής συμφωνίας για τη νέα ΚΑΠ, στην οποία αναφέρθηκε και ο κ. Μελάς.

Και όπως έχουμε ενημερώσει περιγράφοντας αυτή τη συμφωνία, έχουμε δείξει το περιεχόμενό της. Τονίσαμε ποιες προτάσεις και διεκδικήσεις της χώρας μας έχουν ήδη ενσωματωθεί.

Η προσπάθεια θα είναι διαρκής. Θα συνεχιστεί τώρα με τη διαπραγμάτευση των εφαρμοστικών κανονισμών η οποία μάλιστα πρέπει να ολοκληρωθεί υπό την δική μας προεδρία στο πρώτο εξάμηνο του 2014, όπου και πάλι θα έχουμε την ευκαιρία να ενσωματώσουμε προτεραιότητες και προτάσεις της χώρας μας.

Και φυσικά χωρίς την εφαρμογή των συγκεκριμένων αποφάσεων πάνω στη χώρα μας, πάλι και τότε θα έχουμε την ευκαιρία από 1/1/2015 να ενσωματώσουμε καθ’ ολοκληρία τις σκέψεις και τις προτάσεις μας στην υλοποίηση πλέον αυτών. Έχουμε χρόνο αλλά και δουλειά μπροστά μας.

Θα μου επιτρέψετε να χαιρετίσω ξέχωρα την παρουσία του Επιτρόπου Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και αγαπητού μου φίλου Dacian Ciolos και των συνεργατών του στο σημερινό Συνέδριο. Η παρουσία του αποτελεί τιμή για τη χώρα μας. Ο Dacian είναι φίλος της χώρας μας, έχει υποστηρίξει σε επανειλημμένες περιπτώσεις τη χώρα μας και σηματοδοτεί βέβαια με την παρουσία του και το ενδιαφέρον για την επιτυχία του νέου εγχειρήματος της νέας ΚΑΠ που μόλις σας περιέγραψα πιο πάνω, προκειμένου να υλοποιηθεί με τρόπο πραγματικά αναπτυξιακό και αποδοτικό για την κάθε περιφέρεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένας στόχο που φυσικά όλοι μοιραζόμαστε.

Η παρουσία όμως της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εδώ τονίζει και κάτι άλλο, ότι η χώρα δεν αποφασίζει μόνη της την Ευρωπαϊκή πολιτική εις ότι αφορά τον αγροτικό τομέα. Τη συναποφασίζει με άλλους 28 εταίρους ως μέλος αυτού του ευρύτερου συνόλου των κρατών που λέγεται Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σας θυμίζω ότι η Κοινή Αγροτική Πολιτική είναι η παλαιότερη και η μόνη κοινή πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δέστε τις προσπάθειες και τις δυσκολίες που έχει η Ευρώπη να φτιάξει κοινές πολιτικές και σε άλλους τομείς.

Δεν παραλείπω μάλιστα να πω ότι ούτε καν και η Ευρωπαϊκή Ένωση από μόνη της δεν αποφασίζει για αυτά τα εγχειρήματα. Πολλές και ευρύτερες συμφωνίες απαιτούν στα πλαίσια διμερών σχέσεων με τις ΗΠΑ, τώρα με τον Καναδά, την Κίνα, τη Ρωσία, μεγάλες δηλαδή άλλες δυνάμεις του κόσμου, όπως επίσης και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και άλλους τέτοιους οργανισμούς.

Σε ένα τέτοιο περιβάλλον παγκοσμιοποιημένο πλέον προγραμματίζουμε και λειτουργούμε. Κάθε προσπάθεια, όπως και η σημερινή, που είναι μια προσπάθεια σχεδιασμού, προγραμματισμού για το μέλλον, προγραμματισμού της επόμενης περιόδου για τη νέα ΚΑΠ στη χώρα μας, έχει σημασία οραματισμού, έχει στοιχεία μέλλοντος και καλά είναι, κατά την άποψή μου, να αρχίσουμε ανάποδα. Να αρχίσει δηλαδή κανείς από το μέλλον προς το τέλος, προς το σήμερα.

Να κλείσουμε τα μάτια μας και να μεταφέρουμε νοερώς τη γεωργία μας στο 2020. Δηλαδή επτά χρόνια μετά. Τι θα θέλαμε να δούμε εάν ανοίγαμε τα μάτια μας το 2020; Τι θα θέλαμε; Πώς θα θέλαμε να  δούμε την ελληνική γεωργία;

Μερικές φράσεις θα είχαν όλο το περιεχόμενο αυτού του οράματος. Μια παραγωγική ελληνική γεωργία, ποιοτικών προϊόντων και αγαθών, με σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, με εξασφάλιση επάρκειας τροφίμων για τη χώρα μας, την Ευρώπη και τον κόσμο ίσως. Ενδυνάμωση των εξαγωγών μας και κυρίως μια αειφόρο ανάπτυξη της ελληνικής υπαίθρου, μια γεωργία έτοιμη να αντιμετωπίσει τις κλιματικές αλλαγές, εμπλουτισμένη με νέους αγρότες. Ένα ζωντάνεμα της ελληνικής υπαίθρου που θα μείωνε την ανεργία αφ’ ενός εξασφαλίζοντας το μέλλον της γεωργίας, της υπαίθρου και κατ’ επέκταση της χώρας μας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Μια γεωργία τέτοια αειφόρος στηριγμένη στην ποιότητα και εξωστρεφή απαντάει και στις μεγάλες προκλήσεις που θέτει η κοινωνία σήμερα από τη γεωργία μας. Αυτή της επισιτιστικής επάρκειας.

Όλοι μας ζητούν να αυξήσουμε την παραγωγικότητα για να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες σε τρόφιμα ενός δημογραφικά εκρηγνυόμενου πληθυσμού στη γη. Να την αναπτύξουμε με ένα βιώσιμο τρόπο. Αυτό μας ζητούν οι γενιές που δεν γεννήθηκαν ακόμα.

Να κάνουμε δηλαδή ορθή διαχείριση και απόδοση των πόρων, του εδάφους, του νερού, της ενέργειας, της βιοποικιλότητας, των λιπασμάτων, των φυτοφαρμάκων και άλλων. Μια γεωργία μας ζητούν που από τη φύση της είναι πράσινη να την κάνουμε πρασινότερη, αυτό τόνισε και ο κ. Μελάς, αυτό ζητάει και η νέα ΚΑΠ και θα ξοδέψει 30% των χρημάτων της στοχεύοντας προς την κατεύθυνση αυτή.

Να είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τις κλιματικές αλλαγές γιατί ακόμη τώρα τις διαισθανόμεθα και είναι δύσκολο να τις προσδιορίσουμε. Δέστε τι τραβάει η χώρα μας με τη φετινή ακαρπία των δέντρων. Μια γεωργία που να ικανοποιεί τις εξειδικευμένες διατροφικές ανάγκες συγκεκριμένων ομάδων καταναλωτών, να προλαμβάνει προβλήματα υγείας, έτσι ώστε να μειωθεί το κόστος και οι ανάγκες θεραπείας. Αυτά είναι ψηλά στη λίστα της Ευρώπης 2020.

Συνηθίζω συχνά να λέω ότι οι προκλήσεις αυτές που είναι οικονομικές, περιβαλλοντικές, περιφερειακές κτλ., αρχίζουν όλες κατά σύμπτωση από το αγγλικό γράμμα “F”. Η κοινωνία μας δηλαδή μας ζητάει περισσότερα foods, περισσότερα feeds (ζωοτροφές), περισσότερα fibers (ίνες) από τη γεωργία, περισσότερα flowers, κήπους για την αναψυχή μας, περισσότερα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, δηλαδή fumes, περισσότερα βιοκαύσιμα (fuels) και η λίστα αυτή και το μέγεθος του κάθε “F” διογκώνεται.

Η αντιμετώπιση μάλιστα όλων αυτών των προκλήσεων καθίσταται ακόμη πιο δύσκολη και σύνθεση αν αναλογιστούμε αγαπητοί φίλοι ότι η ίδια η κοινωνία ζητά από τη γεωργία την επίτευξη των παραπάνω στόχων, συρρικνώνοντας η ίδια συνεχώς όλους τους διαθεσίμους πόρους για την επίτευξη αυτών των στόχων.

Μειώνει το έδαφος, κάνει ακριβότερη την ενέργεια, ο πληθυσμός είναι δημογραφικά γηρασμένος στη γεωργία, μας ζητά ακριβότερα φάρμακα ή ακριβότερα λιπάσματα, μειωμένο νερό στην άρδευση, κάτι που θα οξυνθεί μάλιστα με τις επερχόμενες κλιματικές αλλαγές, ιδιαίτερα στη χώρα μας που βρίσκεται στη ζώνη, στο μέτωπο αυτής της αλλαγής.

Ωραία είναι τα οράματα, το vision, αλλά δεν έχουν ούτε διαστάσεις ούτε χωροχρονικούς προσδιορισμούς. Εμείς όμως έχουμε ένα συγκεκριμένο στόχο: Πρέπει από δω που είμαστε να πάμε στο 2020. Πρέπει από τη σημερινή κατάσταση να φτάσουμε σε συγκεκριμένους στόχους. Πρέπει επομένως να ποσοτικοποιήσουμε ξεκάθαρα τους στόχους μας.

Μόνον έτσι θα μπορούμε να τους παρακολουθούμε στην πορεία, να υπάρξουν ενδιάμεσες αξιολογήσεις και ίσως επαναπροσδιορισμός των μεγεθών και φυσικά στο τέλος, η τελική αξιολόγηση του στόχου μας.

Ποιοι είναι λοιπόν ποσοτικοποιημένα οι στόχοι: Το 2020 μπορούμε να δούμε τη γεωργία μας ν’ αποτελεί έναν από τους τρεις μεγαλύτερους τομείς της ελληνικής οικονομίας και το Αγροτικό Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν να έχει αυξηθεί σημαντικά; Σήμερα είναι ο 5^ος σε μέγεθος τομέας, τουλάχιστον με τον τρόπο που υπολογίζεται.

Μέσα από έναν εξαγωγικό τομέα με μεγάλη άνθηση, η γεωργία μας το 2020 μπορεί να συνεισφέρει σ’ ένα θετικό πλέον εμπορικό ισοζύγιο και ν’ αντιπροσωπεύει σημαντικό ποσοστό από τα κέρδη που  προέρχονται από τις εξωτερικές συναλλαγές.

Ο αγροτικός τομέας ν’ αποτελεί τον κύριο προμηθευτή της εγχώριας αγοράς τροφίμων και της μεταποιητικής βιομηχανίας και να μπορεί να προσφέρει στους πολίτες υγιεινά και φρέσκα τρόφιμα σε προσιτές τιμές για τους καταναλωτές, αλλά και με κέρδος στους παραγωγούς. Να παράγει υψηλής ποιότητας πρώτες ύλες για τη μεταποιητική βιομηχανία.

Μπορούμε να δούμε το 2020 τα εθνικά ΠΟΠ που παράγει η ελληνική γη, ο τόπος μας, η θάλασσα, αντί του σημερινού κατακερματισμού να έχουν βρει τη θέση που τους αξίζει στις μεγάλες αγορές του εξωτερικού.

Μπορούμε να δούμε τα πετυχημένα παραδείγματα της φέτας, του λαδιού, του κρασιού, των φρούτων, της τσιπούρας, του βαμβακιού και του καπνού να επεκταθούν το 2020 στο ελληνικό γιαούρτι, το μέλι, τ’ αρτοσκευάσματα, τα κατεψυγμένα, τις μαρμελάδες, τις ελιές μας και τ’ άλλα ζυμωμένα λαχανικά. Τα λαβράκια, ίσως τον τόνο.

Μπορούμε να πούμε ότι οι σημερινοί 7 πρωταθλητές των εξαγωγών μας σήμερα από τα 10-15 κορυφαία προϊόντα που εξάγει αυτός ο τόπος, τα 7 είναι προϊόντα γεωργικά. Μπορούμε το 2020 να προσθέσουμε σ’ αυτά τα 7, άλλα 14 για να γίνουν 21;

Μια γεωργία με ισόρροπη ανάπτυξη, όλων των τομέων όπως και ανάπτυξη της φυτικής παραγωγής, αλλά και ανάπτυξη της ζωικής παραγωγής. Όχι διόγκωση ενός κλάδου σε βάρος του άλλου. Δεν έχει νόημα να διογκώνουμε κάτι και να είμαστε ελλειμματικοί σε κάτι άλλο. Γι’ αυτό μας βλέπετε ν’ αγωνιούμε για την κτηνοτροφία που είναι η αχίλλειος πτέρνα της παραγωγικής μας διαδικασίας.

Μια γεωργία όπου στην αλυσίδα της παραγωγής από τη σπορά των φυτών για παράδειγμα στον πρωτογενή τομέα, ως τη μεταποίηση και τη διακίνηση, όλη η προστιθέμενη αξία θα μοιράζεται ισόποσα σε όλους τους κρίκους της αλυσίδας. Όχι υπερβολικό κέρδος στον έναν σε βάρος των υπολοίπων.

Όπου ο αριθμός των απασχολούμενων στον πρωτογενή τομέα αλλά και στο δευτερογενή, θα είναι σημαντικός. Όπου ο κεντρικός στόχος της γεωργίας θα πρέπει να είναι η αειφόρος διαχείριση των πόρων που σας ανέφερα. Όπου οι συνέργειες ανάμεσα στην κυβέρνηση, τα Πανεπιστήμια, την αγροτική και μεταποιητική βιομηχανία, να έχουν αποδώσει όλοι μαζί στην ελληνική γεωργία έναν state of the art τομέα της γνώσης, της έρευνας, της τεχνολογίας και της καινοτομίας.

Μια γεωργία μπορεί να στηρίζεται στην παραδοσιακή γνώση, αλλά ταυτόχρονα πρέπει να ενσωματώνει συνεχώς γνώση και καινοτομία αφού διαρκώς μεταβάλλεται το παραγωγικό, το κλιματικό, το τεχνολογικό και καταναλωτικό περιβάλλον.

Αυτά δημιουργούν νέες απαιτήσεις, ανοίγουν όμως ταυτόχρονα νέες ευκαιρίες. Γι’ αυτό μας βλέπετε ν’ αγωνιούμε να ξαναζωντανέψουμε την έρευνα, τη γεωργική εφηρμοσμένη έρευνα και τεχνολογίες της Ελλάδος. Γι’ αυτό πήραμε την απόφαση να προσλάβουμε 100 ερευνητές, παρά τις δυσκολίες που περνά ο τόπος.

Ν’ ανοίξουμε τα χρήματα, να προσλάβουμε επίσης 160 περίπου μεταδιδακτορικούς επιστήμονες που μαζί με άλλους 160 μεταπτυχιακούς και τους ερευνητές, πιστεύω ότι μπορεί να ξαναζωντανέψει τουλάχιστον το κομμάτι που αφορά το ανθρώπινο δυναμικό. Το ίδιο κάνουμε εις ό,τι αφορά τις υποδομές.

Μια γεωργία που να κυριαρχούν νέοι και υγιείς Συνεταιρισμοί. Ομάδες παραγωγών που δε θα έχουν μόνο πεδίο δραστηριότητας στην παραγωγή, αλλά και αυτοί οι Συνεταιρισμοί να πάνε στα παρακάτω βήματα. Μια γεωργία που θα βασίζεται στη συμβολαιοποιημένη γη – παραγωγή.

Αυτά τα πρότυπα προσπαθήσαμε ήδη ν’ αναπτύξουμε, γι’ αυτό δημιουργήσαμε ήδη 180 ομάδες τέτοιων παραγωγών, προσπαθώντας να δούμε πώς θα λειτουργήσουν. Γι’ αυτό πιέσαμε την Ευρωπαϊκή Ένωση να επιτρέψει για πρώτη φορά την ένωση ομάδων σε ομάδες και ακόμα-ακόμα και σε τριτοβάθμιες ενώσεις ομάδων.

Το διαρθρωτικό μας πρόβλημα είναι ο μικρός μας κλήρος και δε θα ξεπεραστεί χωρίς αυτή τη δραστηριότητα. Στόχος επίσης είναι η πρόσβαση όλων των κατοίκων της υπαίθρου σα Μέσα Ενημέρωσης, στα ευρυζωνικά δίκτυα.

Δε θέλουμε ν’ αφήσουμε λευκές περιοχές στον τόπο μας. Μπορεί οι δρόμοι να λύνουν πράγματι τα προβλήματα, η Εγνατία, το ΠΑΘΕ, ο κάθετος άξονας, οι άξονες προς την Πελοπόννησο, η νέα Ιονία Οδός, πιστεύω ότι θα λύσουν τα προβλήματα προσβασιμότητος όλων αυτών των ανθρώπων στις μεταφορές.

Όμως πρέπει να μην αφήσουμε τη δυνατότητα προσπέλασης στα ψηφιακά δίκτυα αυτών των ανθρώπων. Γι’ αυτό βλέπετε τον τελευταίο διαγωνισμό να βάζει πλέον ευρυζωνικά δίκτυα σε όλες τις λευκές περιοχές του τόπου μας. Και στην τελευταία κορφή των βουνών και στο τελευταίο απόμακρο νησί.

Θα μπορούσα να σας αναφέρω κι άλλα, δε θέλω να φάω το χρόνο, οι συνεργάτες μου και άλλοι θα τα τονίσουν όλα τα παρακάτω θέματα. Θέλω όμως να πω λίγα πράγματα: Ότι καλοί είναι οι στόχοι, πρέπει αμέσως πιο κάτω να δούμε ποιες είναι οι προϋποθέσεις επίτευξής τους, τι εργαλεία χρειάζονται, με ποιους τρόπους θα τους πετύχουμε.

Γυρίζουμε ακόμα ανάποδα στο δρόμο. Τα χρηματοδοτικά εργαλεία αναφέρθηκαν ήδη, νομίζω ότι η χώρα μας στα επόμενα αυτά χρόνια, παρά τις κραυγές, τις φωνές του κόσμου, την αγωνία, που νόμιζε ότι χάνεται η υποστήριξη της γεωργίας, τελειώνουν πλέον οι επιδοτήσεις, δεν είναι καθόλου έτσι..

Πιστεύω ότι οι τόποι μπορούν να τα καταφέρουν και θα τα καταφέρουμε κι εμείς, εάν δουν και ξοδέψουν και εστιάσουν τις προσπάθειες και τους πόρους τους πρώτον, από τη μια μεριά να δουν, ν’ αναγνωρίσουν ποια είναι τα ισχυρά τους σημεία, ποια είναι τα στρατηγικά τους πλεονεκτήματα, να επενδύσουν επ' αυτών και να τα ενισχύσουν, ενώ ταυτόχρονα, από την άλλη μεριά, να εντοπίσουν, ν’ αναγνωρίσουν τις αδυναμίες και τα διαρθρωτικά προβλήματα και να κοιτάξουν με τους πόρους να τα μετριάσουν ή να τα εξαλείψουν.

Τότε είναι διασφαλισμένο το μέλλον. Σας έδειξα πρωτύτερα ορισμένα πράγματα για το πώς θα μπορούσαν να γίνουν. Σας είπα για παράδειγμα ότι ο μικρός και διάσπαρτος κλήρος μπορεί με ποικίλους τρόπους ν’ αντιμετωπισθεί. Ανέφερα τη συμβολαιακή γεωργία, τις ομάδες παραγωγών και τους υγιείς Συνεταιρισμούς.

Μπορούμε να πάμε στη νέα ΚΑΠ με 6.500 Συνεταιρισμούς στην Ελλάδα; Μπορεί η Ελλάδα να έχει το 25% των πρωτοβάθμιων Συνεταιρισμών της Ευρώπης; Γιατί δεν ανοίχθηκε ποτέ ο έλεγχος; Γιατί δεν ελέγχθηκε ποτέ το Μητρώο Συνεταιρισμών; Μόλις το ανοίξαμε, σ’ έναν περίπου μήνα ή δίμηνο, παρουσιάστηκαν από τους 6.500 λιγότεροι από 3.000, περίπου 2.500 και από τους ελέγχους που ήδη άρχισαν διαφαίνεται ότι ορθά η χώρα μας δε θα έχει περισσότερους ή λιγότερους από 1.000 περίπου.

Όσοι περίπου είναι οι Δήμοι της χώρας μας μπορούν ν’ αντέξουν έναν υγιή, καλό Συνεταιρισμό. Παλιά ίσως μπορεί να είχαμε πολύ περισσότερους, χιλιάδες περισσότερους, ίσως γιατί είχαμε απόμακρα σημεία χωρίς δρόμους, έπρεπε μόνοι τους οι άνθρωποι να τα καταφέρουν.

Σήμερα όμως, αν θέλουμε να πάμε σ’ ένα υγιές συνεταιριστικό κίνημα που να έχει μέγεθος, που μπορεί να έχει πραγματικά δύναμη να κάνει πράγματα, τότε θα πρέπει να πάμε σ’ αυτά τα μεγέθη, συμπληρωμένα βέβαια με όλα όσα είπα για τις ομάδες κτλ.

Σας είπα ότι πρέπει να διορθωθεί η ανισομερής ανάπτυξη της φυτικής και ζωικής παραγωγής. Για μένα είναι προφανές. Όπως πρόδηλο είναι και το τι πρέπει να κάνει κανείς. Για εμάς τους επιστήμονες, είναι Α, Β, Γ αν θέλει κανείς να πει «ναι, θ’ αναπτύξω τη ζωική παραγωγή». Γιατί μ’ αυτό το πράγμα εξυπακούεται αμέσως ότι για να το αναπτύξεις λες «θ’ αναπτύξω το ζωικό μου κεφάλαιο, θ’ αναπτύξω τις ζωοτροφές» -δεν υπάρχει γεωργία χωρίς ζωοτροφές- «και θ’ αναπτύξω τις υποδομές μου, στάβλους, στάνες, μεταποιητικές βιομηχανίες κτλ.».

Γι’ αυτό μας βλέπετε ν’ αγωνιούμε και για το ζωικό κεφάλαιο, για τη υποστήριξη, τη βελτίωση των φυλών μας, γι’ αυτό δώσαμε μάχη στις Βρυξέλλες να καταφέρουμε να υποστηρίξουμε τα βοσκοτόπια μας, να τα διαχειριστούμε, να τ’ αναχλοώσουμε σωστά και να τα εμπλουτίσουμε.

Δεν υπάρχει εκτακτική κτηνοτροφία χωρίς αυτό τον τεράστιο φυσικό πόρο, όπως δεν υπάρχει και εντατική κτηνοτροφία χωρίς ζωοτροφές. Γι’ αυτό δώσαμε μάχη και θέλω να ευχαριστήσω τον Κομισάριο, γι’ αυτό τόνισα και στην αρχή τη βοήθειά του, υπήρχε μεγάλη συμβολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, και να υποστηρίξουμε τα ελληνικά βοσκοτόπια, η χώρα μας θα πάρει 4 και κάτι δις ευρώ γι’ αυτό τον φυσικό πόρο, έχουμε χρέος να το διαχειριστούμε σωστά.

Δίνουμε μάχη να τον ψηφιοποιήσουμε προκειμένου να τον αξιοποιήσουμε με σωστό τρόπο και θέλω να ευχαριστήσω και δημόσια τις υπηρεσίες μας γιατί σ’ αυτή την προσπάθεια μας βοηθούν χέρι-χέρι προκειμένου να δούμε πώς θ’ αξιοποιηθεί σωστά αυτός ο πόρος.

Έχουμε μια ιδιαίτερη πολυπλοκότητα σα χώρα, είναι βέβαια στρατηγικό μας πλεονέκτημα, μας δίνει όμως και ιδιαίτερες αδυναμίες. Δεν ακούσαμε ποτέ για παράδειγμα να καούν τα λιβάδια της Ολλανδίας. Δείτε όμως τα προβλήματα που έχουμε σ’ αυτούς τους πόρους μας, όταν ξαφνικά μια λαίλαπα σαν την πυρκαγιά, καίει για παράδειγμα τη μισή Θάσο.

Δε σέβονται οι φωτιές ούτε τα σύνορα των χωραφιών ούτε τα σύνορα των βοσκοτόπων ούτε τα σύνορα των ελαιοδέντρων. Ευτυχώς η φηψιοποίηση στις μέρες μας βοηθάει ακόμα και αυτή η πολύπλοκη κατάσταση, ν’ αντιμετωπισθεί με επιτυχία.

Δώσαμε επίσης μάχη για τη σταβλισμένη κτηνοτροφία, για τα ψυχανθή, ν’ αποκτήσει όχι η Ελλάδα αλλά και η Ευρώπη ολόκληρη την απεξάρτησή της από ξένες ζωοτροφές. Κι εκεί υπήρξε βοήθεια. Είδατε στη νέα ΚΑΠ να έχει προστεθεί, παρά την αύξηση που δέχθηκαν οι συνδεδεμένες ενισχύσεις μετατρέποντάς τις πλέον στο μέλλον σ’ ένα ουσιώδες εργαλείο πολιτικής, επετράπη 2% επιπλέον συνδεδεμένη ενίσχυση με την προϋπόθεση ότι κάποιος παράγει ψυχανθή φυτά.

Για το καλό του περιβάλλοντος πρώτα, για το καλό της κτηνοτροφίας αλλά και για το καλό στο ελληνικό τραπέζι γιατί τα όσπρια ψυχανθή είναι σημαντικό κομμάτι της διατροφής, όχι μόνο στην Ελλάδα, και στη Μεσόγειο αλλά και στην Ευρώπη.

Η συρρίκνωση του ανθρώπινου δυναμικού, που είναι μεγάλος διαρθρωτικός πόρος, αυτό είναι διαρθρωτικό πρόβλημα όλης της Ευρώπης, όλη η Ευρώπη γηράσκει δημογραφικά. Σε όλη την Ευρώπη μόνον 6% του πληθυσμού είναι κάτω από 40 χρόνων στον αγροτικό τομέα. Γι’ αυτό και δεσμευτήκαμε να ξοδέψουμε 2% του συνολικού προϋπολογισμού της ΚΑΠ να πάει στην είσοδο νέων ανθρώπων στη γεωργία.

Μόνον έτσι μπορούμε να μιλάμε για μια βιώσιμη γεωργία. Η γεωργία μας μπορεί να τα καταφέρει με λιγότερο νερό, ίσως με λιγότερο λίπασμα και φάρμακο ή υποβαθμισμένο έδαφος. Δεν υπάρχει γεωργία χωρίς γεωργούς, όπως δεν υπάρχει κτηνοτροφία χωρίς κτηνοτρόφους και δεν υπάρχει αλιεία χωρίς ψαράδες.

Ολοκληρώνοντας, αναφέρθηκα ήδη στα εργαλεία αυτά, λυπάμαι που ο περιορισμένος χρόνος δε μου επιτρέπει να επεκταθώ περισσότερο, οι συνεργάτες μου όμως που θ’ ακολουθήσουν, η swot ανάλυση που θα σας παρουσιαστεί, θα δείξει σ’ αυτό το ταξίδι πού είμαστε σήμερα, πού θέλουμε να πάμε ποσοτικοποιημένα, ικανοποιώντας αυτές τις προϋποθέσεις και δημιουργώντας τα εργαλεία, με ποιον τρόπο ξοδεύοντας σωστά τα χρήματα θα μπορέσουμε να πάμε από δω εκεί.

Είμαι σίγουρος ότι οι περισσότεροι συμφωνείτε μ’ αυτές τις επιλογές. Είμαστε εδώ όμως να τις συζητήσουμε ακόμα περισσότερο, ν’ ακούσουμε κι άλλες προτάσεις. Έχουμε το χρόνο να τα ενσωματώσουμε.

Η επιλογή της πολιτείας κυρίες και κύριοι, αγαπητοί φίλοι, αγαπητέ Ντάσιαν, να κάνει τη γεωργία ένα βασικό πυλώνα ανάπτυξης και ανάκαμψης για τον τόπο, διαφαίνεται ότι αποδίδει καρπούς. Με τη στρατηγική στροφή προς την ποιότητα, αυτή ήταν στρατηγική επιλογή, να φύγουμε από μια γεωργία χαμηλού κόστους. Δεν είχαμε περιθώρια να πάμε πιο χαμηλά. Και να πάμε σε κάτι ίσως ακριβότερο, αλλά ποιοτικότερο.

Αυτό ζητά ο κόσμος. Αυτή η στροφή αρχίζει πλέον με το μεράκι και τον ιδρώτα του γεωργού, του κτηνοτρόφου, του ψαρά, του μελισσοκόμου, ν’ αποδίδει καρπούς. Η καινοτόμος και εξωστρεφής μεταποιητική βιομηχανία με την τυποποίηση, την πιστοποίηση, ξαναγεμίζει τα ράφια του κόσμου παντού με ελληνικά προϊόντα.

Μόνο το α’ εξάμηνο αυτού του έτους, οι εξαγωγές των αγροτικών προϊόντων αυξήθηκαν κατά 12% περίπου και η αύξηση συνεχίζεται ακόμη και σήμερα.

Η κρίση την οποία  πέρασε και δειλά – δειλά φαίνεται ότι την ξεπερνάει ο τόπος μας, μας οδηγεί αυτή τη στιγμή σε μια νέα εθνικής αυτογνωσία. Ταυτόχρονα όμως βλέπω στους ανθρώπους της παραγωγής, ειδικά τους νέους και μια νέα πατριωτική περηφάνια, βασισμένη στην δημιουργική πίστη της δουλειάς τους. Χάρη στη χαρά της δημιουργίας τους που ενσωματώνει η ίδια η παραγωγή τους, δεν τους γεμίζει ντροπή αυτό που κάνουν, είναι περήφανοι, ειδικά μάλιστα για το δημιουργικό τους ταλέντο. Είναι περήφανοι γι’ αυτό που φτιάχνουν.

Δεν είναι παράξενο που αύριο θα αναγνωρίσει αυτή την προσπάθεια των ανθρώπων αυτών ο νούμερο ένα πολίτης αυτής της χώρας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα βραβεύσει 10 τέτοιους ανθρώπους πρωτοπόρους και καινοτόμους της παραγωγής.

Η ελληνική γεωργία βρίσκεται σε μια τέτοια στιγμή. Είναι μια στιγμή που αλλάζει φάση και χαρακτήρα. Οι αγρότες κράτησαν όρθιο το φρόνημά τους, αντέχοντας μέχρι σήμερα στις ασφυκτικές πιέσεις από πολλά μέτωπα, εμπνέοντας μάλιστα και πολλούς νέους να τους μιμηθούν. Οι άνθρωποι της παραγωγής είναι ένα κομμάτι της κοινωνίας ανθεκτικό και θυμωμένο καμιά φορά, αλλά και στοχαστικό και υπομονετικό. Ποτέ όμως ηττημένο.

Μέσα στο καμίνι της κρίσης μπορεί να κατέχουν ήδη φωλιασμένοι μέσα τους την παραγωγική, αλλά και οικονομική αναπτυξιακή αυτογνωσία τους. Σε αυτήν μπορεί να χτιστεί το μέλλον μας.

Σας καλώ όλους να προσπαθήσουμε όσο χρειαστεί για να σταθούμε ικανοί να αλλάξουμε ριζικά το παραγωγικό μοντέλο της γεωργίας, ώστε η γεωργία να πετύχει. Να πετύχει, να γίνει μια δυναμική και βιώσιμη οικονομική δραστηριότητα. Θα δώσει, εάν το καταφέρει, πολλές θέσεις εργασίας, θα δώσει δουλειά σε πολλούς. Πρέπει να το κάνουμε όμως χωρίς τις παρατυπίες του παρελθόντος που τείνουν να γίνουν κι αυτές διαρθρωτικό μας πρόβλημα.

Η αξιοποίηση της τεχνολογίας, οι προσπάθειες που κάνουμε απλοποίησης προς την κατεύθυνση αυτή, πλέον βοηθούν. Μέσα από μια καταστροφή, η Ελλάδα ξαναποκτά τη δυνατότητα και τα μέσα να σχεδιάσει το μέλλον της. Είναι στιγμή να ορίσουμε ρεαλιστικά τη μελλοντική μας θέση που θέλει να καταλάβει η ελληνική γεωργία στον ευρωπαϊκό, ή ακόμα και στο παγκόσμιο παραγωγικό ιστό.

Δεν θα μας την χαρίσουν αυτή τη θέση. Η εθνική ανασυγκρότηση είναι το ζητούμενο της νέας φάσης στην οποία έχουμε μπει και είναι ένα πρόβλημα πολιτικό βέβαια, αλλά είναι και παραγωγικό και κατ’ επέκταση –κατά την άποψή μου- και πολιτιστικό.

Απευθυνόμεθα στους γεωργούς τους νέους, τους κτηνοτρόφους, τους μελισσοκόμους και τους αλιείς και στη μεταποιητική βιομηχανία. Σε όλους τους κρίκους της αλυσίδας. Δεν αποκλείουμε κανέναν. Ζητούμε όλοι να ενώσουμε τις δυνάμεις, αλλά δεν δεχόμαστε και τους ηγεμονισμούς κανενός.

Υπάρχουν στιγμές στην πορεία ενός έθνους που οι ιστορικοί, δηλαδή οι παλιοί παίκτες στην προσπάθεια της αγροτικής παραγωγής μαζί με τους νέους είναι υποχρεωμένοι να επαναθεμελιώσουν τους ρόλους τους. Να ορίσουν ξανά την παρουσία τους στη συνολική αλυσίδα παραγωγής του τόπου, να δώσουν χώρο στους νέους, αλλά και στους νέους σχηματισμούς.

Πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι. Εγώ είμαι αισιόδοξο άτομο από τη φύση μου. Είμαι σίγουρος πως εάν το προσπαθήσουμε όλοι μαζί, θα τα καταφέρουμε.

Σας ζητώ να βοηθήσουμε όλοι.

Ευχαριστώ πολύ.

Ομιλία Αναπληρωτή Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων,

κ. Μάξιμου Χαρακόπουλου

«Οι άμεσες ενισχύσεις ως μοχλός στήριξης του αγροτικού εισοδήματος και ποιοτικής αναβάθμισης της πρωτογενούς παραγωγής»

Κυρίες και κύριοι,

Χωρίς αμφιβολία διανύουμε μια εξαιρετικά σημαντική περίοδο στη διαδρομή εξόδου της χώρας από την οικονομική κρίση. Ήδη εμφανίζονται απτά τα πρώτα ενθαρρυντικά αποτελέσματα των θυσιών του ελληνικού λαού αλλά και των προσπαθειών της κυβέρνησης.

Ωστόσο σε κοινωνικό επίπεδο, η κατάσταση είναι ακόμη πολύ δύσκολη, καθώς πολλοί συμπολίτες μας βιώνουν την αβεβαιότητα και την αγωνία.

Για να υπάρξει, όμως, στήριξη προς τις ευπαθείς ομάδες και για να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η αλλαγή του οικονομικού κλίματος. Και πιστεύω ότι, ήδη,  βρισκόμαστε σε καλό δρόμο.

Η ουσιαστική, όμως, ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας προϋποθέτει την οικοδόμηση  ενός νέου παραγωγικού μοντέλου με αναπτυξιακό χαρακτήρα, στο οποίο η πρωτογενής παραγωγή θα έχει καθοριστικό ρόλο.

Για να συμβεί αυτό, επιβάλλεται η ανανέωσή του αγροτικού πληθυσμού, η αναζωογόνηση της ελληνικής επαρχίας με νέους αγρότες και κτηνοτρόφους, που θα παράγουν με εξωστρέφεια και ποιότητα. Βασικό εργαλείο για την πραγματοποίηση αυτών των στόχων που έχουμε θέσει είναι η Κοινή Αγροτική Πολιτική.

Κυρίες και κύριοι,

Η ΚΑΠ εξακολουθεί, μετά από τόσες δεκαετίες θεσμικής ύπαρξης, εδαφικής διεύρυνσης και πολιτικής εμβάθυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να συνιστά την πλέον ολοκληρωμένη κοινή πολιτική της Ένωσης. Βεβαίως, σε όλη αυτή τη μακρόχρονη διαδρομή της έχει υποστεί σημαντικές μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις με σκοπό να ανταποκριθεί στις νέες ανάγκες και στις σύγχρονες προκλήσεις.

Η βασική όμως, αποστολή της ΚΑΠ, παρέμεινε αναλλοίωτη. Κι αυτή δεν είναι άλλη από την ανάδειξη μιας πολιτικής που επιτρέπει στους ευρωπαίους γεωργούς να εξασφαλίζουν ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο, ικανοποιώντας παράλληλα τις καταναλωτικές ανάγκες των εκατομμυρίων πολιτών της Ένωσης, με τρόφιμα ποιοτικά και ασφαλή.

Η ΚΑΠ εκ των πραγμάτων καλείται να αντιμετωπίσει την ανησυχητική μείωση και τη γήρανση του αγροτικού  πληθυσμού, καθώς 4,5 εκατομμύρια γεωργοί σε σύνολο 13,7 εκατομμυρίων  αγροτών στην Ευρώπη είναι ηλικίας άνω των 65 ετών, δηλαδή το 30%, ενώ μόνο το 6% των παραγωγών είναι κάτω των 35 ετών.

Παρόλα αυτά, η γεωργία και η βιομηχανία τροφίμων - η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη γεωργία για τον εφοδιασμό της - αντιπροσωπεύουν το 6% του ΑΕΠ της ΕΕ, 15 εκατομμύρια επιχειρήσεις και 46 εκατομμύρια θέσεις εργασίας.

Κυρίες και κύριοι,

Στην Ελλάδα εισέρρευσαν οι πρώτοι πόροι από τον πρώτο χρόνο ένταξης της χώρας στην τότε ΕΟΚ, το 1981. Μετά το 1989, η ΚΑΠ υφίσταται μια σειρά μεταρρυθμίσεων, στο πλαίσιο των οποίων καταβάλλονται πλέον άμεσες ενισχύσεις στους αγρότες, συνδεδεμένες με την παραγωγή.

Στη συνέχεια, ενθαρρύνονται οι αγρότες να είναι περισσότερο φιλικοί προς το περιβάλλον και να εφαρμόζουν λιγότερο εντατικές μεθόδους παραγωγής. Η έλλειψη, όμως, εμπειρίας στη διαχείριση κοινοτικών κονδυλίων τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλα Κράτη-Μέλη αλλά και η υλοποίηση λανθασμένων πολιτικών οδήγησαν κάποιες φορές σε μη αποτελεσματική αξιοποίησή τους.

Ως γνωστόν, ο προϋπολογισμός της ΚΑΠ, υλοποιείται:

α. Με μέτρα στήριξης της αγοράς,

β. Με μέτρα αγροτικής ανάπτυξης και

γ. Με μέτρα για την εισοδηματική στήριξη των γεωργών και την τήρηση βιώσιμων γεωργικών πρακτικών. Αυτό επιτυγχάνεται με την καταβολή άμεσων ενισχύσεων, Οι πληρωμές αυτές που χρηματοδοτούνται πλήρως από την ΕΕ, ισοδυναμούν με το 70% του προϋπολογισμού της ΚΑΠ.

Βέβαια, οι τρεις αυτοί τύποι ενισχύσεων είναι στενά συνδεδεμένοι και με τη διαχείρισή τους. Οι άμεσες ενισχύσεις, για παράδειγμα, διασφαλίζουν στους γεωργούς ένα σταθερό εισόδημα αλλά και τους επιβραβεύουν για το ότι παρέχουν περιβαλλοντικά οφέλη που εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον.

Οι άμεσες πληρωμές αντιπροσώπευαν κατά μέσο όρο το 30% του γεωργικού εισοδήματος στην ΕΕ. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια λόγω της οικονομικής κρίσης, οι άμεσες ενισχύσεις, έφτασαν να αποτελούν σχεδόν το 60% του γεωργικού εισοδήματος σε χώρες, όπως η Ελλάδα.

Οι άμεσες ενισχύσεις συνιστούν μια ασφαλιστική δικλείδα για τους αγρότες. Ειδικά, μάλιστα, σε περιόδους κρίσης σαν αυτή που διανύουμε, θα έλεγα ότι λειτουργούν ως ένα "μαξιλάρι" για τον παραγωγό που αγωνίζεται να παράγει, και μάλιστα να παραγάγει ποιοτικό προϊόν.

Επομένως, οι άμεσες ενισχύσεις συμβάλλουν στο να μείνει ο κόσμος στα χωράφια και τα βοσκοτόπια, αλλά αποτελούν και εγγύηση για όσους επιθυμούν να εισέλθουν στο στίβο της πρωτογενούς παραγωγής.

Ειδικά στη νέα ΚΑΠ, προβλέπεται έως 2% του εθνικού δημοσιονομικού φακέλου να δίνεται σε νέους αγρότες. Μόνο με κίνητρα στους νέους, θα πετύχουμε την ηλικιακή ανανέωση του αγροτικού δυναμικού της «γηραιάς ηπείρου». Μόνο με την είσοδο νέων στα χωράφια, η ΕΕ μπορεί να εγγυηθεί αποτελεσματικά τη διατροφική ασφάλεια και επάρκειά της.

Νέων ανθρώπων με μεράκι και γνώση και πάνω από όλα με θέληση να κάνουν τη διαφορά. Οι νέοι αυτοί αγρότες, χάρη στις άμεσες ενισχύσεις, θα μπορούν να έχουν ένα «ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα», την ώρα που η  οικονομική κρίση πλήττει την Ευρώπη.

Η έμπρακτη στήριξη της ΕΕ στους νέους που στρέφονται στη γεωργία και την κτηνοτροφία διαγράφεται ξεκάθαρα στη νέα ΚΑΠ. Οι νέοι αγρότες, κάτω των 40 ετών, θα λάβουν υψηλότερες ενισχύσεις ανά εκτάριο κατά 25% τα πρώτα 5 χρόνια της δραστηριότητάς τους.

Σε συνδυασμό με τα κίνητρα για τις επενδύσεις στα αγροκτήματα, που προβλέπονται στο πλαίσιο της αγροτικής ανάπτυξης, οι άμεσες ενισχύσεις δημιουργούν τις προϋποθέσεις για τη σταδιακή αλλαγή του ηλικιακού χάρτη στην πρωτογενή παραγωγή της ΕΕ, όπου, όπως  προαναφέραμε, μόλις το 6% των αγροτών είναι κάτω των 35 ετών.

Θέλουμε, οι νέοι να εισέλθουν δυναμικά στον αγροτικό κόσμο και να τον επαναπροσδιορίσουν απέναντι στις νέες προκλήσεις της παγκόσμιας αγροτικής οικονομίας.

Πέραν της στήριξης του αγροτικού εισοδήματος και της απρόσκοπτης συνέχισης της πρωτογενούς παραγωγής, οφείλουμε να επικεντρώσουμε τη στόχευσή μας στις προοπτικές που διανοίγονται από την ορθή διαχείριση αυτών των ενισχύσεων.

Διότι οι άμεσες ενισχύσεις πρέπει να αποτελέσουν εφαλτήριο για τον αγρότη που θέλει να πετύχει κάτι παραπάνω. Να του δώσουν τη δυνατότητα να αναδειχθεί με την ποιοτική παραγωγή του και έτσι να κερδίσει τις αγορές. Ξεκινώντας από την κοινή εσωτερική αγορά μέχρι τις αγορές τρίτων χωρών.

Οι παραγωγοί, επομένως, και μπορούν και οφείλουν να κεφαλαιοποιήσουν τις άμεσες ενισχύσεις, επενδύοντας πρωτίστως στην ποιοτική αναβάθμιση της παραγωγής τους. Κερδίζοντας όχι μόνον οι ίδιοι αλλά και οι τομείς που αξιοποιούν το ποιοτικό τους προϊόν, η μεταποιητική βιοτεχνία, η βιομηχανία τροφίμων, η εστίαση, οι τουριστικές επιχειρήσεις κ.ά..

Ως Ελλάδα θα πετύχουμε μόνον εφόσον αξιοποιήσουμε τα πλεονεκτήματά μας: τις ιδανικές κλιματολογικές και εδαφολογικές συνθήκες, την παράδοσή μας στα αγροδιατροφικά προϊόντα με υψηλή διατροφική αξία, το μεράκι των παραγωγών και εντέλει την ασυναγώνιστη ποιότητα. Η ποιότητα αυτή των αγροτικών προϊόντων μπορεί και πρέπει να αποκτήσει ταυτότητα μέσω της ταξινόμησης, τυποποίησης και πιστοποίησής τους.

Ισχυρή ταυτότητα επιθυμούμε για όλα τα αγροτικά μας προϊόντα ώστε να κερδίσουμε τη μάχη της εξωστρέφειας. Γι’ αυτό απαιτείται, όμως, ορθολογικότερη οργάνωση των παραγωγών και σύνδεση της πρωτογενούς με τη δευτερογενή παραγωγή, έτσι ώστε το παραγόμενο ποιοτικό προϊόν να ξεφύγει από τα στενά όρια της τοπικής αγοράς και να κερδίσει τη θέση του στην ευρωπαϊκή και την παγκόσμια αγορά.

Έχοντας αυτό το στόχο, θεσπίσαμε, για πρώτη φορά, το πλαίσιο ίδρυσης Οργανώσεων Παραγωγών, Ενώσεων Οργανώσεων Παραγωγών και Διεπαγγελματικών Οργανώσεων στο γαλακτοκομικό τομέα. Εφαρμόσαμε τους κανονισμούς της ΕΕ και δίνουμε τη δυνατότητα για την καλύτερη οργάνωση των παραγωγών γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων.

Μόνο μέσα από τη συνένωση δυνάμεων οι γαλακτοπαραγωγοί μπορούν να εξασφαλίσουν μείωση του κόστους παραγωγής αλλά και σταθεροποίηση στις τιμές παραγωγού. Οι αναγνωρισμένες Οργανώσεις Παραγωγών, θα μπορούν να διαπραγματεύονται επί ίσοις όροις με τους αγοραστές γάλακτος στο πλαίσιο της συμβολαιακής γεωργίας.

Και κινήσεις σαν και αυτή, σε συνδυασμό με τις άμεσες ενισχύσεις, στηρίζουν έμπρακτα το αγροτικό εισόδημα, διότι φέρνουν τον παραγωγό σε θέση ισχύος στην αγορά και του δίνουν κίνητρα να αναβαθμίσει ποιοτικά την παραγωγή του, όχι ως μονάδα αλλά ως σύνολο. Άλλωστε αυτή είναι και η φιλοσοφία της νέας ΚΑΠ, που προβλέπει ενίσχυση των Οργανώσεων Παραγωγών.

Όπως είπα, μπορούμε να αξιοποιήσουμε ακόμη περισσότερο τις άμεσες ενισχύσεις αν δράσουμε στοχευμένα. Στόχος του ΥπΑΑΤ στη νέα Προγραμματική Περίοδο 2014-2020 είναι οι ενισχύσεις να δίδονται σε όσους πραγματικά παράγουν. Και ακόμη περισσότερο, σε όσους παράγουν πιστοποιημένα ποιοτικά προϊόντα.

Στη νέα ΚΑΠ κάθε κράτος μέλος μπορεί  να παρέχει στοχευμένα συνδεδεμένες με την παραγωγή ενισχύσεις. Σε αυτό το νέο πλαίσιο, η συνδεδεμένη ενίσχυση θα πρέπει να υπηρετεί μια συγκεκριμένη στρατηγική στήριξης τομέων εθνικής σημασίας, όπως είναι η αιγοπροβατοτροφία.

Βεβαίως, η παύση της υποχρεωτικής αναγραφής της χώρας προέλευσης στο γάλα και τα παράγωγα προϊόντα, βάσει του Κανονισμού 1169/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, δεν συνιστά μια ευνοϊκή εξέλιξη ούτε για τους παραγωγούς ούτε για τους καταναλωτές.

Δεν είναι δυνατόν, οι καταναλωτές να μην γνωρίζουν την προέλευση των τροφίμων που καταναλώνουν. Δεν είναι δυνατόν να πλήττονται τα δίκαια συμφέροντα χωρών με παράδοση στον αγροτικό τομέα και προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης και Γεωγραφικής Ένδειξης όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και άλλων κρατών μελών. Διότι όταν η νέα ΚΑΠ στοχεύει στη ποιότητα, δεν μπορεί να απεμπολούνται βασικά ποιοτικά χαρακτηριστικά, όπως η προέλευση του γάλακτος.

Ευελπιστώ ότι εντός του 2014, που η Επιτροπή θα κληθεί να υποβάλει στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την έκθεσή της για την υποχρεωτική αναγραφή της χώρας καταγωγής ή του τόπου προέλευσης για το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, θα δοθεί μια συνετή λύση.

Μια λύση που θα κατοχυρώνει την ποιότητα, θα προστατεύει τον καταναλωτή από τυχόν παραπλάνηση και θα αποδίδει στον παραγωγό την προστιθέμενη αξία που δικαιούται.

Κυρίες και κύριοι,

Η ποιότητα δεν πρέπει να θυσιάζεται για κανένα λόγο. Είναι απαρέγκλιτη προϋπόθεση για την υγιή ανάπτυξη της πρωτογενούς παραγωγής. Στόχος μας είναι αφενός η αξιοποίηση του ποιοτικού και μη μεταλλαγμένου, εγχώριου γενετικού υλικού και αφετέρου η μείωση της εξάρτησής μας από τις εισαγωγές οσπρίων και ζωοτροφών.

Σε αυτό το πλαίσιο, καθορίσαμε τις προωθούμενες για καλλιέργεια ελληνικές ποικιλίες οσπρίων και κτηνοτροφικών φυτών. Θέλω να τονίσω ότι στη νέα ΚΑΠ οι παραγωγοί ψυχανθών θα μπορούν να ωφεληθούν από την παροχή συνδεδεμένης ενίσχυσης ύψους 2% ετησίως επί του δημοσιονομικού φακέλου, επιπλέον της βασικής.

Κυρίως, όμως, μπορούμε να πετύχουμε αύξηση της παραγωγής ζωοτροφών, ώστε η χώρα να καταστεί σταδιακά αυτάρκης. Δεδομένου, άλλωστε, ότι οι ελληνικές, βελτιωμένες, παραδοσιακές ποικιλίες είναι προσαρμοσμένες σε ευρύ φάσμα εδαφοκλιματικών συνθηκών, η καλλιέργειά τους απαιτεί λιγότερες εισροές, όπως νερό ή λιπάσματα. Επομένως, θα μειωθεί και το κόστος παραγωγής.

Επιπλέον, θα μπορούν να συμπεριληφθούν και ελληνικές ποικιλίες σε επιδοτούμενα αγροπεριβαλλοντικά  προγράμματα με στόχο τη μείωση της χρήσης λιπασμάτων. Θα έχουμε, λοιπόν, ένα πετυχημένο παράδειγμα συνέργειας μεταξύ του Α΄ και του Β’ Πυλώνα.

Μεγάλο όφελος για την Ελλάδα προκύπτει και από την αλλαγή του ορισμού των βοσκοτόπων. Ο ορισμός βελτιώθηκε και πλέον συμπεριλαμβάνει ως επιλέξημα στις άμεσες ενισχύσεις τα μεσογειακά οικοσυστήματα με ξυλώδη βλάστηση. Η βελτίωση αυτή είναι πολύ σημαντική για την Ελλάδα, καθώς μεγάλες εκτάσεις κινδύνευαν να βρεθούν εκτός ενισχύσεων, με συνέπεια την απώλεια σημαντικών πόρων για την κτηνοτροφία.

Τελειώνοντας, πιστεύω ότι παρά τις δυσκολίες που γεννά η οικονομική κρίση, τα νέα από την αγροτική παραγωγή είναι περισσότερο ενθαρρυντικά από άλλους τομείς. Φαίνεται ότι ο κόπος του Έλληνα αγρότη και η αξιοποίηση των συγχρηματοδοτούμενων από την ΕΕ Προγραμμάτων Ενημέρωσης και Προώθησης αγροτικών προϊόντων στην εσωτερική αγορά και σε τρίτες χώρες, πιάνουν τόπο.

Άλλωστε, είναι χαρακτηριστικό ότι το πρώτο εξάμηνο του 2013, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων αυξήθηκαν κατά 3,9% σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2012.

Είμαστε αποφασισμένοι να κινηθούμε προς αυτή την κατεύθυνση αξιοποιώντας στο έπακρο τους κοινοτικούς πόρους και τα χρηματοδοτικά εργαλεία της νέας ΚΑΠ και ταυτόχρονα επιχειρώντας ριζικές τομές για τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου, με γνώμονα πάντα το όφελος του παραγωγού, του καταναλωτή και του συνόλου της ελληνικής κοινωνίας.

Σας ευχαριστώ πολύ