Αντικαρκινικό φάρμακο δείχνει να αναστρέφει την Αλτσχάιμερ σε ποντίκια

Οι πλάκες β-αμυλοειδούς που αποτελούν το χαρακτηριστικό της νόσου Αλτσχάιμερ «εξαφανίστηκαν» με ταχείς ρυθμούς σε ποντίκια που έλαβαν ένα φάρμακο για τον καρκίνο.

Βελτίωση της εγκεφαλικής λειτουργίας

Αυτό έδειξε μια νέα μελέτη ειδικών του Πανεπιστημίου Case Western Reserve στο Οχάιο που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science». Παράλληλα από τη μελέτη προέκυψε ότι τα πειραματόζωα που έλαβαν το φάρμακο βεξαροτένη παρουσίασαν βελτίωση στην εγκεφαλική λειτουργία τους.

Το ακριβές αίτιο της νόσου Αλτσχάιμερ αποτελεί «μυστήριο» για τους επιστήμονες, ωστόσο μια από τις κυρίαρχες θεωρίες αναφέρει ότι η νόσος οφείλεται στον σχηματισμό πλακών της πρωτεΐνης β-αμυλοειδές στον εγκέφαλο των ασθενών. Οι πλάκες αυτές οδηγούν σε καταστροφή και θάνατο των υγιών εγκεφαλικών κυττάρων προκαλώντας τελικώς προβλήματα μνήμης και λειτουργικότητας.

Ετσι η απομάκρυνση των πλακών του β-αμυλοειδούς από τον εγκέφαλο αποτελεί στόχο πολλών και διαφορετικών ερευνητικών ομάδων ανά τον κόσμο – μάλιστα φάρμακα που έχουν ακριβώς αυτόν τον στόχο δοκιμάζονται στο πλαίσιο κλινικών μελετών σε ανθρώπους.

«Καθαριστής» η απολιποπρωτεΐνη Ε

Εντός του οργανισμού το «καθήκον» της απομάκρυνσης των πλακών β-αμυλοειδούς ανήκει στην απολιποπρωτεΐνη Ε (ApoE). Ωστόσο δεν φέρουν όλα τα άτομα την ίδια εκδοχή του γονιδίου που κωδικοποιεί για την πρωτεΐνη αυτή. Για παράδειγμα άτομα που φέρουν την παραλλαγή ApoE4 αντιμετωπίζουν και τον πιο αυξημένο κίνδυνο για Αλτσχάιμερ.

Οι επιστήμονες του Case Western Reserve αναζητούσαν τρόπους αύξησης των επιπέδων της ApoE στον οργανισμό των ποντικών, κάτι, που θεωρητικώς πίστευαν ότι θα μείωνε τα επίπεδα του β-αμυλοειδούς.

Δοκίμασαν την ουσία βεξαροτένη η οποία έχει έγκριση κυκλοφορίας για θεραπεία δερματικών καρκίνων σε ποντίκια με νόσο παρόμοια με το Αλτσχάιμερ που «πλήττει» τον άνθρωπο.

Ταχύτατη μείωση των πλακών

Όπως φάνηκε, μετά από χορήγηση μιας δόσης του φαρμάκου σε νεαρά ποντίκια τα επίπεδα του β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο μειώθηκαν ταχύτατα μέσα σε έξι ώρες ενώ παρέμειναν κατά 25% μειωμένα επί 70 ώρες.

Σε μεγαλύτερα σε ηλικία ποντίκια στα οποία υπήρχε μεγαλύτερη συσσώρευση β-αμυλοειδούς στον εγκέφαλο, επτά ημέρες θεραπείας ήταν αρκετές ώστε να μειωθούν κατά 50% οι πλάκες που είχε σχηματίσει η πρωτεΐνη.

Σύμφωνα με τη μελέτη κατεγράφησαν και βελτιώσεις στην εγκεφαλική λειτουργία μετά τη θεραπεία. Τα ζώα είχαν καλύτερες επιδόσεις στο «χτίσιμο» φωλιάς, στα τεστ σε λαβύρινθο αλλά και στα τεστ μνήμης – θυμούνταν ευκολότερα μικρά ηλεκτροσόκ στα οποία τα υπέβαλαν οι επιστήμονες.

Οι ερευνητές κάνουν λόγο για εύρημα χωρίς προηγούμενο και σημειώνουν ότι μέχρι σήμερα η αποτελεσματικότερη θεραπεία για το Αλτσχάιμερ που είχε δοκιμαστεί σε ποντίκια έπρεπε να χορηγηθεί επί αρκετούς μήνες προκειμένου να οδηγήσει σε μείωση των πλακών β-αμυλοειδούς.

Πολύ πρώιμο στάδιο στην έρευνα

Παραδέχονται πάντως ότι η έρευνα σχετικά με τη βεξαροτένη βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο και ότι πολλές φορές τα καλά αποτελέσματα στα ζώα δεν αναπαράγονται στον άνθρωπο.

Ο καθηγητής Γκάρι Λάντρεθ που συμμετείχε στη μελέτη σημείωσε ότι αυτή δίνει υπόσχεση για μια θεραπεία για τη νόσο Αλτσχάιμερ. Συμπλήρωσε ωστόσο ότι το φάρμακο έχει μέχρι στιγμής δοκιμαστεί μόνο σε τρία «μοντέλα ζώων» στα οποία γινόταν προσομοίωση των πρώιμων σταδίων της νόσου.

Προειδοποίησε τους ασθενείς να μην δοκιμάσουν τη λήψη του φαρμάκου, αφού δεν έχει αποδειχθεί ότι η βεξαροτένη – η οποία ας μην ξεχνούμε ότι αποτελεί ένα αντικαρκινικό φάρμακο – είναι αποτελεσματική για το Αλτσχάιμερ στον άνθρωπο και σε ποια δόση.

Η ερευνητική ομάδα προετοιμάζει τώρα κλινικές δοκιμές σε μια μικρή ομάδα ασθενών με Αλτσχάιμερ προκειμένου να δει την επίδραση του φαρμάκου στον ανθρώπινο εγκέφαλο και εκτιμά ότι θα έχει στα χέρια της τα πρώτα αποτελέσματα σε έναν χρόνο.

tovima.gr