Η Τατιάνα Τραντίδου δημιούργησε, σε ηλικία μόλις 23 ετών, ένα βραχιόλι που μπορεί να σώσει ζωές, ιδίως παιδιών και ηλικιωμένων, μέσω... δορυφόρου.
Η Αλεξάνδρα Μιχαηλίδου, από την πλευρά της, σχεδίασε μια διάταξη που "μιμείται" το ανθρώπινο μάτι για να το προστατέψει, διαγιγνώσκοντας το γλαύκωμα.
Η Ελλάδα, λένε - που σήμερα δυστυχώς δεν φροντίζει να κρατήσει τα παιδιά της- πρέπει πράγματι να επενδύσει στις νέες ιδέες και στους επιστήμονές της, για να βγει από το τούνελ.
Τα επιστημονικά project των δύο νεαρών επιστημόνων δείχνουν να στοιχειοθετούν αυτή την άποψη...
e-bracelet: Ένα βραχιόλι που σώζει ζωές
Σε μια εποχή που τα amber και silver alerts (σ.σ. "συναγερμοί" στα ΜΜΕ για εξαφάνιση παιδιών και ηλικιωμένων) πληθαίνουν, με πολλούς από τους εξαφανισθέντες να αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας ή μνήμης, το ηλεκτρονικό βραχιόλι της Τατιάνας μπορεί πράγματι να σώσει ζωές.
Κι αυτό γιατί, πέραν του ότι είναι "φορετή" και όχι απλά φορητή, ενσωματώνει πληροφορίες του ιατρικού φακέλου του ανθρώπου που τη φοράει, όπως ποια φάρμακα παίρνει, αν αντιμετωπίζει χρόνιες παθήσεις ή αν έχει αλλεργίες.
Το σύστημα "e-Bracelet", που αποτέλεσε ουσιαστικά τη διπλωματική εργασία τής Τατιάνας στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών-Μηχανικών Η/Υ του ΑΠΘ, σχεδιάστηκε με τρόπο ώστε να επιτρέπει σε όποιον το φοράει να καλέσει βοήθεια, να εντοπιστεί μέσω του παγκόσμιου δορυφορικού συστήματος GPS και να λάβει άμεσα τη σωστή θεραπεία από επαγγελματίες υγείας. Κι αυτό ακόμη και αν ο ίδιος δεν μπορεί να περιγράψει πώς νιώθει ή να δώσει τα στοιχεία του (αφού όλα υπάρχουν στον ενσωματωμένο φάκελο)!
Η συσκευή μπορεί να χρησιμοποιηθεί ακόμη και από ανθρώπους που δυσκολεύονται να χειριστούν ένα κινητό τηλέφωνο, ενώ διαθέτει κουμπί SOS. Το γεγονός ότι φοριέται σαν βραχιόλι κάνει εύκολο τον εντοπισμό της από τους φροντιστές υγείας και δύσκολη την απώλεια της από τον χρήστη.
Η διπλωματική εργασία έγινε σε συνεργασία με εταιρεία τηλεματικής τεχνολογίας της Θεσσαλονίκης, που ανέλαβε όλο το κόστος αγοράς του απαραίτητου εξοπλισμού.
"Δεν επρόκειτο απλώς για το σχεδιασμό και την κατασκευή μιας συσκευής, αλλά ενός ολόκληρου συστήματος, που περιλάμβανε το σχεδιασμό και την υλοποίηση hardware και λογισμικού (software)" σημειώνει η 26χρονη επιστήμονας, η οποία έλαβε το πρώτο βραβείο Νέου Μηχανικού, που θέσπισε η Αντιπροσωπεία του ΤΕΕ Κ. Μακεδονίας (στην κατηγορία ηλεκτρολόγων-μηχανολόγων-χημικών μηχανικών).
Όταν η Τατιάνα αναζήτησε πληροφορίες για παρόμοια συστήματα, συνειδητοποίησε ότι ενώ υπάρχει πληθώρα υπηρεσιών για γεωγραφικό εντοπισμό του χρήστη, ωστόσο καμία πλατφόρμα δεν παρέχει ενσωματωμένες πληροφορίες του ιατρικού φακέλου του.
Κι έτσι έγινε η αρχή...
Μέσος χρόνος απόκρισης: 41,2 δευτερόλεπτα
Οι μετρήσεις που έγιναν με το πρωτότυπο έδειξαν ότι η συσκευή λειτουργεί για περίπου εννιά ημέρες σε αναμονή, δύο ημέρες σε λειτουργία επείγουσας κλήσης και 12 ώρες σε λειτουργία συνεχούς παρακολούθησης. Οι τιμές αυτές είναι, σύμφωνα με την Τατιάνα, σημαντικά μεγαλύτερες από αντίστοιχες παρόμοιων συστημάτων και αναμένονται να αυξηθούν στο τελικό προϊόν.
Αστραπιαία είναι η απόκριση της συσκευής. "Ως χρόνο απόκρισης του συστήματος στην υπηρεσία επείγουσας κλήσης ορίσαμε αυτόν που μεσολαβεί από το πάτημα του κουμπιού SOS μέχρι τη λήψη του γραπτού μηνύματος με την ακριβή διεύθυνση του χρήστη στο κινητό του συγγενούς. Τα πειράματα έγιναν σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και τοποθεσίες, ώστε να έχουμε ακριβέστερη εικόνα για το χρόνο απόκρισης, λαμβάνοντας υπόψη τη φόρτωση του δικτύου κινητής τηλεφωνίας και την αποδοτικότητα της μετάδοσης. Ο μέσος χρόνος απόκρισης ήταν 41.2 δευτερόλεπτα", σημειώνει η νεαρή μηχανικός.
Χαμηλότερο κόστος χάρη στη χρήση ανοιχτού λογισμικού
Η συσκευή κατοχυρώθηκε πρόσφατα με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (ΟΒΙ). Η εταιρεία που χρηματοδότησε το project, η οποία κατέχει και το μεγαλύτερο ποσοστό, ενδιαφέρεται τώρα για την εμπορική αξιοποίησή του. Ωστόσο, εξηγεί η Τατιάνα, η πλατφόρμα αυτή χρειάζεται περισσότερη δουλειά, ώστε να φτάσει στη μορφή του τελικού προϊόντος που θα βγει στην αγορά.
Θα είναι ανταγωνιστική ως προϊόν που θα βγει μελλοντικά στο εμπόριο; "Πιστεύω ότι θα είναι πραγματικά ανταγωνιστικό. Έχοντας χρησιμοποιήσει λογισμικό ανοιχτού κώδικα (open source), όπως τις υπηρεσίες της Google Maps®, έχει περιοριστεί σημαντικά το κόστος λειτουργίας και συντήρησης. Επιπλέον, οι μονάδες είναι πολύ εύχρηστες. Έτσι, περιορίζεται στο ελάχιστο η ανάμειξη επαγγελματιών τεχνολογίας και δεν υπάρχει πρόσθετο κόστος για τους καταναλωτές" σημειώνει.
Το γλαύκωμα στο στόχαστρο
Η διάταξη που σχεδίασε η νεαρή μηχανολόγος Αλεξάνδρα Μιχαηλίδου "αντιγράφει" την ανατομία του ανθρώπινου ματιού για να διαγνώσει το γλαύκωμα. Συγκεκριμένα, έχει τις διαστάσεις του ματιού και αποτελείται από επτά μέρη, που προσομοιώνουν τη λειτουργία ισάριθμων ανατομικών δομών του, καταγράφοντας σε πραγματικό χρόνο την ενδοφθάλμια πίεση. Δεν υπάρχουν άλλες τέτοιες συσκευές; αναρωτηθήκαμε.
Όπως εξηγεί η Αλεξάνδρα, λόγω των ημερήσιων διακυμάνσεων της ενδοφθάλμιας πίεσης, ακόμη και γλαυκωματικοί ασθενείς μπορεί να παρουσιάζουν φυσιολογικές τιμές κάποια ώρα της ημέρας.
Συνεπώς, είναι επιτακτική η ανάγκη ανακάλυψης μιας νέας, μη επεμβατικής μεθόδου, για τη συνεχή καταγραφή της ενδοφθάλμιας πίεσης για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Αυτό το "κενό" επιχειρεί να καλύψει η πειραματική διάταξη που δημιούργησε η Αλεξάνδρα, για την οποία η νεαρή επιστήμονας έλαβε το δεύτερο βραβείο Νέου Μηχανικού του ΤΕΕ/ΤΚΜ (στην ίδια κατηγορία με την Τατιάνα).
Η συσκευή είναι ικανή να προσομοιώνει τη ροή του υδατοειδούς υγρού στον οπίσθιο και πρόσθιο θάλαμο του οφθαλμού και να καταγράφει -ακόμη και στη διάρκεια αρκετών ημερών!- την ενδοφθάλμια πίεση και τυχόν μεταβολές κάποιων ενδοφλεβικών ανατομικών δομών. Ο μαθηματικός συσχετισμός των δεδομένων οδηγεί στην έμμεση καταγραφή της ενδοφθάλμιας πίεσης.
Συσκευή με… βλέφαρο, κερατοειδή χιτώνα και ίριδα!
Μεταξύ άλλων, η συσκευή περιλαμβάνει διάταξη που παίζει τον ρόλο του βλέφαρου, "κερατοειδή χιτώνα" φτιαγμένο από το υλικό που κατασκευάζονται οι φακοί επαφής, δακτύλιο εκροής του υδατοειδούς υγρού, "ίριδα" και έναν κρυσταλλοειδή φακό από πολυμεθακρυλικό μεθυλεστέρα.
H εταιρεία Eyeart προμήθευσε αφιλοκερδώς τα κατάλληλα υλικά για την κατασκευή του κρυσταλλοειδούς φακού και του κερατοειδή στο Εργαστήριο Μηχανικής Ρευστών και Στροβιλομηχανών του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών ΑΠΘ, ενώ έγινε χρήση του αλγορίθμου SSCUBONI, που αναπτύχθηκε σε άλλο εργαστήριο του ιδίου Τμήματος.
Η ιδέα δημιουργίας της συσκευής προέκυψε στο πλαίσιο της διπλωματικής εργασίας της Αλεξάνδρας, ενώ ο σχεδιασμός/μελέτη και η κατασκευή της έγιναν υπό την επίβλεψη και επιμέλεια αντίστοιχα του επίκουρου καθηγητή του ΑΠΘ, Αν. Κάλφα και του μηχανολόγου Ι. Κουνουπιώτη.
Υπάρχουν προοπτικές εμπορικής αξιοποίησης τής εφεύρεσης;
"Η συσκευή γρήγορα προσέλκυσε το ενδιαφέρον συναδέλφων από τη σχετική βιομηχανία, καθώς και της μαχόμενης ιατρικής και ερευνητικών ομάδων. Επομένως αναδεικνύονται τεράστιες προοπτικές εξέλιξης και αξιοποίησης" λέει.
Αυτή τη στιγμή σε συνεργασία με τον κ.Κάλφα, τον επίκουρο καθηγητή της Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ, Π. Μπαμίδη (...) και άλλους συενργάτες, "προσπαθούμε να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες ώστε να είμαστε έτοιμοι στο άμεσο μέλλον να αξιοποιήσουμε τη διάταξη" προσθέτει η Αλεξάνδρα.
"Είναι σαν να μας δίνουν κίνητρα για να φύγουμε"
Αυτά, βέβαια, είναι τα καλά νέα. Τα άσχημα νέα είναι ότι τα δύο κορίτσια θέλουν μεν να μείνουν στην Ελλάδα που αγαπούν, αλλά δεν έχουν κίνητρα.
"Τα κίνητρα που δίνουν για να παραμείνει κάποιος στην Ελλάδα είναι όλο και λιγότερα. Στην πραγματικότητα υπήρξαν φορές που αισθάνθηκα ότι δίνονται κίνητρα για ακριβώς το αντίθετο" λέει στο ΑΜΠΕ η Τατιάνα.
"Με λυπεί ιδιαίτερα που η χώρα ερημώνει από επιστημονικό δυναμικό. Πιστεύω ότι αν έπρεπε να επενδύσουμε σε κάτι στην Ελλάδα, αυτό θα ήταν οι επιστήμονες. Σε αυτόν τον τομέα ναι, μπορούμε να γίνουμε ανταγωνιστικοί, να παράγουμε τεχνογνωσία και να διατηρούμε υψηλό επίπεδο διαβίωσης" προσθέτει.
Η ίδια έχει ήδη φύγει στο εξωτερικό, όπου κάνει το διδακτορικό της στο Imperial College London, για να μπορέσει να δουλέψει πάνω σε κάτι καινούργιο, με τον τρόπο που τής υπαγορεύουν οι επιθυμίες και τα όνειρά της. Αρχικά προσπάθησε να κάνει το διδακτορικό της σε ελληνικό πανεπιστήμιο, γιατί -όπως λέει- "πιστεύει στο ελληνικό πανεπιστήμιο και ιδίως στο Πολυτεχνείο" αλλά την αποθάρρυναν η έλλειψη χρηματοδότησης και παράγοντες όπως οι επανειλημμένες καταλήψεις.
Στο Λονδίνο κάνει το διδακτορικό της με χρηματοδότηση (δίδακτρα και μισθό) και, κυρίως, πάνω σε έναν πολύ ενδιαφέρον θέμα, αφού αφορά τεχνογνωσία που δεν έχει ακόμη έρθει στην Ελλάδα.
"Η φυγή (…) με στενοχωρεί, όμως προτιμώ να τη βλέπω σαν ευκαιρία για την απόκτηση τεχνογνωσίας που δεν έχει φτάσει ακόμα στην Ελλάδα, με απώτερο σκοπό να εισαχθεί κάποτε στη χώρα μας. Ίσως είμαι ονειροπόλα, αλλά ονειρεύομαι το επαγγελματικό μου μέλλον στην Ελλάδα, συνδυάζοντας την αγάπη μου για την έρευνα και την επιστήμη με την επιθυμία μου να επιστρέψω" εκμυστηρεύεται.
Αισιόδοξη προσπαθεί να είναι η Αλεξάνδρα: "Αν και η οικονομική κρίση δυστυχώς έχει επιφέρει σοβαρά προβλήματα σε όλους τους ανθρώπους και ο κλάδος της έρευνας έχει θιγεί (…), προσπαθώ να είμαι αισιόδοξη. Υπάρχουν πολλοί νέοι επιστήμονες που έχουν τις ικανότητες και τη θέληση να δουλέψουν και να δημιουργήσουν".
Τι λείπει, λοιπόν, για να το κάνουν;
"Εκείνο που πότε δεν πρόσφερε η Ελλάδα (στους νέους επιστήμονες) είναι οι ευκαιρίες. Και αυτός είναι ο λόγος που ανέκαθεν, αλλά κυρίως τα τελευταία χρόνια, οι νέοι έφευγαν στο εξωτερικό. Η χώρα μπορεί να ανακάμψει από τις δυνάμεις που κρύβονται στην ανάπτυξη νέων ιδεών" λέει η Αλεξάνδρα και εκφράζει την ευχή η παιδεία και η εκπαίδευση των Ελλήνων να αποτελέσουν μοχλό ανάπτυξης της χώρας...
ΑΠΕ-ΜΠΕ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου