Αλλάζει ριζικά το ασφαλιστικό σύστημα (αναλυτικοί πίνακες)

Σχεδόν όλες τις κατηγορίες των ασφαλισμένων αγγίζουν οι αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα, που προβλέπουν οι 18 συνολικά εφαρμοστικές εγκύκλιοι των νέων μέτρων, οι οποίες θα ισχύσουν από την 1η Ιανουαρίου του 2013.

Γενικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης το 67ο. Ελάχιστος χρόνος ασφάλισης τα 15 έτη. Γενική προϋπόθεση συνταξιοδότησης: 40ετία και 62ο έτος ηλικίας. Κατώτατη σύνταξη με 4.500 ημέρες εργασίας στο 67ο έτος της ηλικίας.

Εάν αρκούν μόνο δύο σειρές για να συμπυκνώσουν τις νέες συντεταγμένες του συνταξιοδοτικού συστήματος που άλλαξε εν μια νυκτί απαιτήθηκαν 18 νέες εγκύκλιοι, κάποιες από αυτές πολυσέλιδες, για να αποτυπωθεί το νέο σκηνικό σε συντάξεις, ασφάλιση και εισφορές. Οι συνέπειες στην ηλικία συνταξιοδότησης κατά κανόνα δεν προσθέτουν πάνω από 2 έτη με βάση την ημερομηνία συνταξιοδότησης που καθόριζε ο προηγούμενος νόμος. Όμως σε πάμπολλες εξαιρέσεις αυτού του κανόνα, όπως φαίνεται και από τις εγκυκλίους, η παράταση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης μπορεί να φτάνει ακόμη και τα πέντε χρόνια. Τούτο προκύπτει από δύο τινά: Όχι μόνο αυξάνεται το γενικό όριο κατά δύο έτη, αλλά ακουμπά συγχρόνως πάνω στις ήδη αυξημένες προϋποθέσεις που επρόκειτο να ισχύσουν από την 1.1.2015 με βάση τα όσα όριζε ο νόμος Λοβέρδου (άρθρο 10, του ν.3863/2010) και τώρα δρομολογούνται δύο χρόνια νωρίτερα, δηλαδή από την 1.1.2013. 

Από την αύξηση των ορίων ηλικίας ή και του χρόνου ασφάλισης εξαιρούνται

α) οι ασφαλισμένες που θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης ως μητέρες τέκνων ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία, σύμφωνα με γενικές ή ειδικές διατάξεις, καθώς και οι χήροι πατέρες ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία τέκνων και β) οι ασφαλισμένοι των φορέων κοινωνικής ασφάλισης αρμοδιότητας υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, που έχουν ενταχθεί στο καθεστώς εργασιακής εφεδρείας του ν. 4024/2011.

Βεβαίως οι μεγάλοι τυχεροί παραμένουν όσοι διασφαλίζουν τα θεμελιωμένα (ελάχιστος χρόνος προϋπηρεσίας και ηλικία εξόδου) έως και 31.12.12 συνταξιοδοτικά δικαιώματα καθώς και ό,τι έχουν κατοχυρώσει με ή χωρίς την αναγνώριση των πλασματικών χρόνων, κάνοντας χρήση των προϋποθέσεων που ισχύουν μέχρι το τέλος του 2012.

Με άλλη εγκύκλιο, τίθενται σε ισχύ από την 1η του χρόνου οι μειώσεις στις κύριες και στις επικουρικές συντάξεις από 5 έως και 20% για ποσά άνω των 1.000 ευρώ, ενώ περικόπτονται τα εφάπαξ έως και 83%.

Συγκεκριμένα, οι καταβαλλόμενες μηνιαίες συντάξεις μειώνονται από 1.1.2013, ως εξής:

-Ποσό σύνταξης ή αθροίσματος άνω των 1.000,01 ευρώ και έως 1.500,00 ευρώ, κατά ποσοστό 5% στο σύνολο του ποσού. Το ποσό της σύνταξης που εναπομένει μετά την μείωση αυτή δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού των 1.000,01 ευρώ.

-Ποσό σύνταξης ή αθροίσματος από 1.500,01 ευρώ έως 2.000,00 ευρώ, κατά ποσοστό 10% στο σύνολο του ποσού. Το ποσό της σύνταξης που εναπομένει μετά την μείωση αυτή δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού των 1.425,01 ευρώ.

-Ποσό σύνταξης ή αθροίσματος από 2.000,01 ευρώ έως 3.000,00 ευρώ, κατά ποσοστό 15% στο σύνολο του ποσού. Το ποσό της σύνταξης που εναπομένει μετά την μείωση αυτή δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού των 1.800,01 ευρώ.

-Ποσό σύνταξης ή αθροίσματος από 3.000,01 ευρώ και άνω, κατά ποσοστό 20% στο σύνολο του ποσού. Το ποσό της σύνταξης που εναπομένει μετά την μείωση αυτή δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού των 2.550,01 ευρώ.

Στην περίπτωση που καταβάλλονται περισσότερες της μίας συντάξεις το ποσό που προκύπτει από τη μείωση επιμερίζεται σε κάθε σύνταξη αναλογικά, λαμβάνοντας υπόψη το ποσό της κάθε σύνταξης, όπως είχε διαμορφωθεί πριν τη μείωση και αποτελεί έσοδο του οικείου ασφαλιστικού φορέα ή τομέα, από τον οποίο καταβάλλεται η σύνταξη. Για τις ανωτέρω μειώσεις λαμβάνεται υπόψη το καταβλητέο την 31.12.2012 ποσό σύνταξης ή του αθροίσματος των συντάξεων. 

Λαμβάνεται δηλαδή υπόψη:

α) για την κύρια σύνταξη, το ποσό που εναπομένει μετά την παρακράτηση της Εισφοράς

Αλληλεγγύης Συνταξιούχων του άρθρου 38 του ν.3863/2010 (Α΄115), όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε από τις διατάξεις του άρθρου 11 του ν.3865/2010 (Α΄120) και του άρθρου 44 του ν.3986/2011 (Α΄152) καθώς και των μειώσεων του άρθρου 2 του ν.4024/2011 (Α΄226) και του άρθρου 1 του ν. 4051/2012 (Α΄40) και β) για την επικουρική σύνταξη, το ποσό που εναπομένει μετά την παρακράτηση της Ειδικής Εισφοράς Επικουρικής Ασφάλισης της παρ. 13α του άρθρου 44 του ν.3986/2011 (Α΄152), καθώς και των μειώσεων των παρ. 3 και 4 άρθρου 2 του ν.4024/2011 (Α΄ 226) και της παρ.2 του άρθρου 6 του ν.4051/2012 (Α΄40).

Από τις εν λόγω μειώσεις θα εξαιρεθούν μόνον οι συνταξιούχοι που λαμβάνουν το μηνιαίο εξωϊδρυματικό επίδομα των παρ. 1 και 2 του άρθρου 42 του ν. 1140/1981, όπως ισχύουν (παρ. 4 του άρθρου 10 της Πράξης Νομοθετικού περιεχομένου «Ρυθμίσεις κατεπειγόντων θεμάτων του ν.4046/2012 και του ν.4093/2012», Α΄229).

Εφαρμογή των διατάξεων στον Ο.Α.Ε.Ε.

Ασφαλισμένοι μέχρι 31.12.1992 (Παλαιοί Ασφαλισμένοι)

Α. Συνταξιοδότηση με 37ετίαΟι ασφαλισμένοι που μέχρι 31.12.2010 είχαν συμπληρώσει 37 έτη πραγματικής ασφάλισης σε φορείς αυτοαπασχολούμενων, συνταξιοδοτούνται και μετά την 01.01.2013 χωρίς όριο ηλικίας.

Β. Συνταξιοδότηση με 35ετία1. Οι ασφαλισμένοι που συμπλήρωσαν ή συμπληρώνουν 35 έτη ασφάλισης μέχρι 31.12.2012, διατηρούν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν με τη συμπλήρωση 35 ή 36 ή 37 ετών ασφάλισης κατά περίπτωση, και του 60ου έτους της ηλικίας, και μετά την 01.01.2013. 

2. Οι ασφαλισμένοι που συμπληρώνουν 35 έτη ασφάλισης από 01.01.2013 και μετά, συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης και ηλικία 62 ετών.

Γ. Συνταξιοδότηση με 15ετία1. Οι ασφαλισμένοι που μέχρι 31.12.2012 συμπληρώνουν 15 έτη ασφάλισης και το 65° έτος της ηλικίας, έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα, και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με τις ανωτέρω προϋποθέσεις και μετά την 01.01.2013.

2. Οι ασφαλισμένοι που συμπληρώνουν 15 έτη ασφάλισης ή το 65° έτος της ηλικίας από 01.01.2013 και μετά, συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση 15 ετών ασφάλισης και του 67ου έτους της ηλικίας.

Δ. Συνταξιοδότηση ΓυναικώνΟι ειδικότερες προϋποθέσεις για τις γυναίκες (παλαιές ασφαλισμένες) του Τομέα Ασφάλισης Ναυτικών & Τουριστικών Πρακτόρων καθώς και τις προερχόμενες από το πρώην Τ.Σ.Α. που επιλέγουν να συνταξιοδοτηθούν με τις καταστατικές διατάξεις του πρώην Τ.Σ.Α., διαμορφώνονται ως εξής:

1. Οι ασφαλισμένες που συμπλήρωσαν 25 έτη ασφάλισης μέχρι 31.12.2010, διατηρούν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν με τη συμπλήρωση του 60ου έτους της ηλικίας και μετά την 01.01.2013.

2. Οι ασφαλισμένες που συμπληρώνουν 25 έτη ασφάλισης από 01.01.2011 και εφεξής, και συγχρόνως συμπλήρωσαν ή συμπληρώνουν το 60° έτος της ηλικίας μέχρι 31.12.2012, διατηρούν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν με τη συμπλήρωση του 61ου ή του 62ου έτους της ηλικίας, και μετά την 01.01.2013.3. Οι ασφαλισμένες που συμπληρώνουν 25 έτη ασφάλισης από  01.01.2011 και εφεξής, και συμπληρώνουν το 60° έτος της ηλικίας από 01.01.2013 και μετά, συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας

ΣΤ. Συνταξιοδότηση μητέρων ανηλίκων τέκνων1. Οι μητέρες ανηλίκων τέκνων που μέχρι 31.12.2010 είχαν συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης, διατηρούν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν και μετά την 01.01.2013 με τη συμπλήρωση του 55ου έτους της ηλικίας, ανεξάρτητα εάν κατά την συμπλήρωση του ορίου ηλικίας συντρέχει η ανηλικότητα του τέκνου.

2. Οι μητέρες ανηλίκων τέκνων που συμπλήρωσαν ή συμπληρώνουν 25 έτη ασφάλισης μέχρι 31.12.2012, διατηρούν το δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν και μετά την 01.01.2013, με τη συμπλήρωση του 55ου ή του 58ου έτους της ηλικίας αντίστοιχα, ανεξάρτητα εάν κατά την συμπλήρωση του ορίου ηλικίας συντρέχει η ανηλικότητα του τέκνου.

3. Οι μητέρες ανηλίκων τέκνων συμπληρώνουν 25 έτη ασφάλισης από 01.01.2013 και μετά, συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας, ανεξάρτητα εάν κατά την συμπλήρωση του ορίου ηλικίας συντρέχει η ανηλικότητα του τέκνου.

Παράδειγμα 1: (θεμελιωμένο δικαίωμα)

Ασφαλισμένος του Ο.Α.Ε.Ε. που μέχρι την 31.12.2012 έχει πραγματοποιήσει 37 έτη ασφάλισης και ηλικία 60 ετών, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί οποτεδήποτε.

Παράδειγμα 2: (κατοχυρωμένο δικαίωμα)Ασφαλισμένος του ΟΑ.Ε.Ε. που μέχρι την 31.12.2012 είναι 60 ετών και συμπληρώνει 35 έτη ασφάλισης, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί το 2014 όταν συμπληρώσει τα 37 έτη ασφάλισης που χρειάζονταν το έτος 2012 με τον ν. 3863/2010.

Παράδειγμα 3: (κατοχυρωμένο δικαίωμα)Ασφαλισμένος του Ο.Α.Ε.Ε. που μέχρι την 31.12.2012 έχει πραγματοποιήσει 37 έτη ασφάλισης και είναι 58 ετών, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί όταν συμπληρώσει το 60° έτος της ηλικίας του, δηλαδή το 2014, με τις προϋποθέσεις που ίσχυαν κατά το έτος 2012.

Ασφαλισμένοι από 01.01.1993 (Νέοι Ασφαλισμένοι)1. Οι ασφαλισμένοι (άνδρες και γυναίκες) από 01.01.2013 και μετά συνταξιοδοτούνται με τη συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης και ηλικία 62 ετών.

2. Οι ασφαλισμένοι που μέχρι 31.12.2012 συμπληρώνουν 15 έτη ασφάλισης και το 65° έτος της ηλικίας τους (ή το 60° έτος για μειωμένη σύνταξη), έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα, και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με τις ανωτέρω προϋποθέσεις και μετά την 01.01.2013.

3. Οι ασφαλισμένοι (άνδρες και γυναίκες) που συμπληρώνουν 15 έτη ασφάλισης ή το

65° έτος της ηλικίας τους (ή το 60° έτος της ηλικίας για μειωμένη σύνταξη), από 01.01.2013 και μετά, δικαιούνται σύνταξη με τη συμπλήρωση 15 ετών ασφάλισης και ηλικία 67 ετών (ή ηλικία 62 ετών για μειωμένη σύνταξη).

4. Οι μητέρες ανηλίκων τέκνων (καθώς και οι χήροι πατέρες ανηλίκων τέκνων) που μέχρι 31.12.2012 συμπληρώνουν 20 έτη ασφάλισης, και ηλικία 55 ετών (ή ηλικία 50 ετών για μειωμένη σύνταξη), έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και συνταξιοδοτούνται με τις ανωτέρω προϋποθέσεις και μετά την 01.01.2013.

5. Οι μητέρες ανηλίκων τέκνων (καθώς και οι χήροι πατέρες ανηλίκων τέκνων) που

συμπληρώνουν 20 έτη ασφάλισης ή το 55° έτος της ηλικίας (ή το 50° για μειωμένη σύνταξη) από 01.01.2013 και μετά δικαιούνται σύνταξη με τη συμπλήρωση 20 ετών ασφάλισης και ηλικία 67 ετών (ή 62 ετών για μειωμένη).

Επισημαίνουμε ότι το δικαίωμα αναγνώρισης πλασματικών χρόνων ασφάλισης σύμφωνα με το άρθρο 40 του ν. 3996/2011 εξακολουθεί να υφίσταται για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν από 01.01.2011 και εφεξής, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 10 του ν. 3863/2010. Η σχετική αίτηση μπορεί να υποβληθεί προγενέστερα ή μεταγενέστερα του έτους του οποίου τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης επιθυμούν να κατοχυρώσουν, ακόμη και ταυτόχρονα με την αίτηση συνταξιοδότησής τους, σε καμία όμως περίπτωση μετά την ημερομηνία συνταξιοδότησης (έγγραφο μας Φ.80000/21395/1450/6.10.2011).

Αντίθετα, για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με προϋποθέσεις που ίσχυαν μέχρι 31.12.2010 καθώς και για όσους θεμελιώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης από 01.01.2011 και εφεξής με βάση προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που δεν τροποποιήθηκαν με το άρθρο 10 του ν. 3863/2010 εξακολουθούν να εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 40 του ν. 2084/1992, όπως αυτό ίσχυε έως την αντικατάστασή του από την παρ. 18 του άρθρου 10 του ν.3863/2010.

Δείτε αναλυτικά την εγκύκλιο για τις μειώσεις στις συντάξεις ΕΔΩ

Δείτε αναλυτικά την εγκύκλιο για τις αλλαγές στα όρια ηλικίας ΕΔΩ

kathimerini.gr