Οριστικό τέλος σε σπατάλες και σε δραστηριότητες όπως οι έξοδοι για φαγητό και τα ταξίδια αναψυχής βάζουν ολοένα και περισσότερα νοικοκυριά της χώρας, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους και να τα βγάλουν πέρα ύστερα από τις δραστικές περικοπές στα εισοδήματά τους. Παράλληλα, μειώνουν στο ελάχιστο τις δαπάνες για ένδυση και υπόδηση, αλλά και για ηλεκτρονικά είδη, ενώ ακόμη και στα τρόφιμα στρέφονται στα φθηνά και περιορίζουν τις ποσότητες ή και αφαιρούν εντελώς τα ακριβά είδη διατροφής από το καθημερινό τους τραπέζι, όπως το κρέας και τα ψάρια.
Τη θέση τους παίρνουν τα ζυμαρικά, τα όσπρια και το ψωμί που είναι κατά πολύ φθηνότερα, αλλά το ίδιο θρεπτικά.
Ερευνα
Τις ριζικές αλλαγές στα καταναλωτικά πρότυπα των νοικοκυριών αποτύπωσε και η πρόσφατη έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών (ΕΟΠ) της ΕΛ.ΣΤΑΤ. Σύμφωνα με την εν λόγω έρευνα για τη χρονική περίοδο 2009 - 2010 που ακόμη δεν είχε κορυφωθεί η κρίση, καταγράφεται σημαντική μείωση των δαπανών για ένδυση - υπόδηση (-13,5%), επικοινωνίες (-12,5%), αναψυχή και πολιτισμό (-8,6%), ξενοδοχεία, καφενεία και εστιατόρια (-8,1%), στην υγεία (-7,3%) και διαρκή αγαθά (-6%).
Μειώσεις, αλλά σε μικρότερο βαθμό παρατηρούνται και στις δαπάνες για λοιπά αγαθά και υπηρεσίες (-4,8%), για την εκπαίδευση (-3,9%), τη στέγαση (-1,4%) και την διατροφή (-1,4%), ενώ αντίθετα οι δαπάνες για τα οινοπνευματώδη ποτά και καπνό παρέμειναν σχετικά σταθερές. Την ίδια ώρα, παρατηρήθηκε σημαντική μετατόπιση των δαπανών που αφορούν στην ένδυση - υπόδηση, ξενοδοχεία, καφενεία και εστιατόρια, επικοινωνίες, αναψυχή - πολιτισμό, προς τις δαπάνες που αφορούν στη διατροφή, τη στέγαση και τα οινοπνευματώδη ποτά. Συνολικά, σύμφωνα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ., η μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών για αγαθά και υπηρεσίες το 2010 υποχώρησε στα 1.956,42 ευρώ από 2.065,18 ευρώ το 2009, σημειώνοντας κάμψη 5,3%.
Εξορθολογισμός
Άνθρωποι από το χώρο του λιανεμπορίου σχολιάζοντας τα παραπάνω κάνουν λόγο για μια βίαιη προσαρμογή στις πραγματικές δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας, αλλά και του κάθε νοικοκυριού ξεχωριστά. Άλλοι πάλι, θεωρούν πως πρόκειται για μια διαδικασία εξορθολογισμού, -αναγκαστική και απότομη βέβαια-, η οποία έπρεπε να αρχίσει πολλά χρόνια πριν οι συνέπειες της κρίσης γίνουν ορατές στη χώρα. Αυτή η διαδικασία, υποστηρίζουν οι ίδιοι, θα συνεχισθεί τα επόμενα χρόνια, ειδικά όταν θα αρχίσουν να εφαρμόζονται τα νέα επώδυνα μέτρα λιτότητας. «Οι Έλληνες θα μάθουν, όπως κάνουν οι περισσότεροι Ευρωπαίοι εδώ και πάρα πολλά χρόνια, να αγοράζουν μέχρι εκεί που αντέχει το πορτοφόλι τους. Δεν θα κάνουν σπατάλες και θα προσπαθούν να μην πετάνε τίποτα στο καλάθι των αχρήστων, αχρησιμοποίητο, όπως έκαναν πριν», αναφέρει με νόημα στέλεχος μεγάλης επιχείρησης του λιανεμπορίου.
Σημειώνει ακόμη ότι ανάλογη προσαρμογή με τα νοικοκυριά θα πρέπει να κάνουν οι επιχειρήσεις, οι οποίες καλούνται να προσφέρουν στους καταναλωτές φθηνές λύσεις, οι οποίες δεν θα υπολείπονται επ' ουδενί σε ποιότητα. Και αυτό γιατί, μπορεί οι καταναλωτές να αναζητούν τα φθηνά, αυτό όμως δεν σημαίνει πως αδιαφορούν για την ποιότητα.
Το «κλειδί» για να κερδίσεις την προτίμηση των καταναλωτών σήμερα, όπως εξηγεί ο ίδιος, είναι το προϊόν που διαθέτει κάποιος να έχει καλή σχέση ποιότητα και τιμής (value for money). Προς αυτή την κατεύθυνση, προσπαθούν να κινηθούν αρκετές βιομηχανίες οι οποίες έχουν λανσάρει νέα προϊόντα με φθηνότερες τιμές, ενώ οι περισσότερες επιχειρήσεις συνεχίζουν και εντείνουν τις προσφορές και τις προωθητικές τους ενέργειες, με στόχο να αναζωπυρώσουν τη ζήτηση. Προϊόντα που ενσωματώνουν τη νέα φιλοσοφία λάνσαρε πρόσφατα η Ελαΐς Unilever με την επωνυμία «Ελαΐς». Πρόκειται για μια νέα σειρά με την επωνυμία η οποία αφορά σε τέσσερις βασικές κατηγορίες τροφίμων (ελαιόλαδο, μαργαρίνη, χυμό τομάτας και μαγιονέζα) σε τιμές έως 20% φθηνότερες. Ανάλογες κινήσεις κάνουν και οι υπόλοιπες βιομηχανίες τροφίμων, όπως η Μύλοι Λούλη οι οποίες ανανεώνουν και εμπλουτίζουν τη γκάμα τους, με νέους κωδικούς ώστε να συμβαδίσουν με τις σύγχρονες τάσεις.
Ανατροπές
Ζυμαρικά και ψωμί αντί για ψάρι και κρέας
Ριζικές αλλαγές παρατηρούνται και στον τρόπο που τα νοικοκυριά της χώρας αγοράζουν τρόφιμα, μια κατηγορία που τα προηγούμενα χρόνια γνώρισες μεγάλες «πιένες», αφού οι γκάμες εμπλουτίστηκαν και ενισχύθηκαν με περισσότερους κωδικούς -τις περισσότερες φορές περιττούς- ενώ νέα προϊόντα, εντελώς άγνωστα στο μέσο Έλληνα έκαναν την εμφάνισή τους στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Ο καταναλωτής πλέον είναι πολύ πιο προσεκτικός στο τι βάζει στο καλάθι των αγορών του, τηρεί ευλαβικά τη λίστα που έχει καταγράψει στα προϊόντα που χρειάζεται και φροντίζει να μην ξεφύγει ούτε σεντ από τον προϋπολογισμό του, ενώ παράλληλα στρέφεται σε φθηνότερα προϊόντα με τα οποία μπορεί να καλύψει εξίσου καλά τις ανάγκες του, χωρίς να χρειαστεί να βάλει βαθιά το χέρι στην τσέπη. Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛ. ΣΤΑΤ. το 2010, τα νοικοκυριά της χώρας μείωσαν τα χρήματα που δαπανούν για ζάχαρη, μαρμελάδα, μέλι, γλυκά και ζαχαρωτά κατά 8,9%, για γαλακτοκομικά προϊόντα και αυγά κατά 3,8%, για κρέας κατά 2,8%, για ψάρια κατά 2,6%, για μεταλλικά νερά, αναψυκτικά και χυμούς κατά 2,3% και για καφέ, τσάι και κακάο κατά 0,4%.
Από την άλλη πλευρά, αύξησαν τις δαπάνες για τα λοιπά είδη διατροφής κατά 2,7%, για τα έλαια και τα λίπη κατά 2,5%, για λαχανικά κατά 2,2%, για φρούτα κατά 1,5% και για το αλεύρι, το ψωμί και τα δημητριακά κατά 0,8%. Συνολικά, τα ελληνικά νοικοκυριά περιόρισαν το 2010 κατά μέσο όρο 1,4% τα χρήματα που ξόδεψαν για είδη διατροφής, στα 351,67 ευρώ από 356,6 ευρώ που δαπάνησαν το 2009.
Λιγότερα Ι.Χ. περισσότεροι υπολογιστές και κινητά
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ευρήματα της έρευνας οικογενειακών προϋπολογισμών της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για το βιοτικό επίπεδο των Ελλήνων. Σύμφωνα με αυτά, αυξήθηκε ο αριθμός των νοικοκυριών που κατέχουν δευτερεύουσες ή εξοχικές κατοικίες, όπως και ο αριθμός των νοικοκυριών που διαθέτουν ηλεκτρονικό υπολογιστή στην κύρια κατοικία τους αλλά και ο αριθμός των νοικοκυριών που κατέχουν τουλάχιστον ένα κινητό τηλέφωνο. Από την άλλη πλευρά, μειώθηκε ο αριθμός των νοικοκυριών που διαθέτουν κλειστούς χώρους στάθμευσης στην κατοικία τους, όπως επίσης μειώθηκε και ο αριθμός των νοικοκυριών που έχουν τουλάχιστον ένα επιβατικό αυτοκίνητο Ι.Χ., ενώ μειώθηκε και αριθμός των νοικοκυριών που έχουν σταθερό τηλέφωνο στην οικία τους. Παράγοντες της αγοράς αναφέρουν ότι τα παραπάνω είναι ένα μέρος των αλλαγών που θα φέρει η κρίση στην καθημερινότητα των Ελλήνων και προβλέπουν και άλλες ανατροπές στα επόμενα χρόνια.
Τα μέτρα θα φέρουν νέες αλλαγές
Τη «μετάλλαξη» της συμπεριφοράς του Έλληνα καταναλωτή εκτιμάται ότι θα επισπεύσουν τα νέα επώδυνα μέτρα που ψηφίσθηκαν στα μέσα της περασμένης εβδομάδας.
Όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, οι νέες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις θα οδηγήσουν σε περαιτέρω συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης και θα επιδεινώσουν την καταναλωτική εμπιστοσύνη, καθιστώντας τους καταναλωτές ακόμη πιο διστακτικούς στις αγορές τους. Οι ίδιοι επισημαίνουν ότι χρειάζεται άμεσα να υπάρξουν πρωτοβουλίες για να επιστρέψει η ελληνική οικονομία σε πορεία ανάπτυξης, ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις και να ενισχυθεί το διαθέσιμο οικογενειακό εισόδημα. Η ανάπτυξη, υποστηρίζουν, είναι η μόνη λύση στο πρόβλημα της χώρας καθώς η λιτότητα από μόνης της δεν θα φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Την ανάγκη να υπάρξει από αύριο κιόλας ένα πρόγραμμα εθνικής ανάταξης, που να σηματοδοτεί μία καινούργια αρχή για τη χώρα επισημαίνει ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Δημήτρης Δασκαλόπουλος. Σε δήλωση του, ο κ. Δασκαλόπουλος αναφέρει ότι δεν μπορεί να υπάρξει άλλο πακέτο μέτρων και πρόσθεσε ότι «δεν μπορεί να συνεχίσουμε να συρόμαστε παθητικά πίσω απ' τους όρους των δανειστών μας. Ούτε η επιχειρηματική τάξη ούτε η ευρύτερη κοινωνία μπορεί πλέον να το ανεχθεί». Σημείωσε τέλος πως «οφείλουμε να πάρουμε το μέλλον μας στα δικά μας χέρια. Να υπαγορεύουμε αντί να μας υπαγορεύουν, να πράττουμε αντί να αδρανούμε, να ανοίγουμε δρόμο μπροστά αντί να κοιτάμε πίσω. Χρειαζόμαστε ένα εθνικό Μνημόνιο –ένα πρόγραμμα εθνικής ανάταξης, που να υπηρετεί την ανάγκη αλλαγής και να σηματοδοτεί μία καινούργια αρχή για τη χώρα.»
Ρευστότητα
Σε παρόμοια γραμμή κινείται ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Βασίλης Κορκίδης, ο οποίος καλεί τους κυβερνητικούς εταίρους σε έναν ευρύ και άμεσο διάλογο για έναν ρεαλιστικό επαναπροσδιορισμό της αναπτυξιακής προοπτικής της χώρας.
Μνημόνιο 3
Σημειώνει ακόμη πως η ψήφιση των μέτρων για το τρίτο κατά σειρά Μνημόνιο, συνιστά τη χαριστική βολή σε μια εξαντλημένη και καταπονημένη κοινωνία και πως το πακέτο των μέτρων, στην ουσία, υπεξαιρεί από την ελληνική αγορά και τις τελευταίες εφεδρείες ρευστότητας που θα επέτρεπαν τη στοιχειώδη δραστηριοποίηση των επιχειρήσεων. «Το διαρκές «σφυροκόπημα» των Ελλήνων πολιτών σε οικονομικό και ψυχολογικό επίπεδο, στερεί το όνειρο, το όραμα και τη θέληση για ένα καλύτερο μέλλον από τα πιο δυναμικά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας», λέει χαρακτηριστικά.
Τέλος, εκφράζει την ανησυχία του επιχειρηματικού κόσμου για την έλλειψη μιας συλλογικής αφήγησης για το μέλλον της χώρας, στην οποία μάλιστα να συμπεριλαμβάνεται η μικρή και μεσαία επιχειρηματικότητα.
imerisia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου